Ο Γιώργος Γεωργακόπουλος από το ΚΕ.Π.Ε.Α.Π. / ΚΕ.Π.Π.Α..Ζ , μας εξηγεί γιατί δεν πρέπει να ταΐσουμε ένα άγριο ζώο, μόλις το διασώσουμε.

«Όταν κάποιος βρει ένα άγριο ζώο το πρώτο πράγμα που συνήθως ρωτάει είναι "τί να το ταΐσω" .

Κανονικά η ερώτηση θα έπρεπε να είναι "τί πρέπει να κάνω" .

Για ποιον λόγο δεν ταΐζουμε ;»

Όταν βρίσκουμε ένα άγριο ζώο στο έδαφος ανήμπορο να τραπεί σε φυγή και να κρυφτεί σημαίνει ότι κάποιος σοβαρός λόγος το καθήλωσε εκεί και το άφησε εκτεθειμένο θέτοντας τη ζωή του σε κίνδυνο. Η προσέγγιση από τον άνθρωπο - διασώστη φαντάζει στα μάτια του ζώου σαν απειλή από ένα μεγαλόσωμο ζώο το οποίο δεν έχει ξεκάθαρες προθέσεις.

Όταν ένα άγριο ζώο δέχεται κάποιο ερέθισμα το οποίο εκλαμβάνει ως απειλητικό για τη ζωή του ενεργοποιείται στο σώμα του ένας μηχανισμός άμυνας που ονομάζεται "fight or flight", στα ελληνικά" πάλη ή φυγή". Σύμφωνα λοιπόν με αυτή τη διαδικασία απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος ορμόνες από τα επινεφρίδια και τον εγκέφαλο που προετοιμάζουν το σώμα για γρήγορη και αποτελεσματική αντίδραση στον κίνδυνο. Αυξάνει ο καρδιακός και ο αναπνευστικός ρυθμός ώστε το αίμα που μεταφέρει οξυγόνο και γλυκόζη (πηγή ενέργειας των κυττάρων) να διοχετευτεί πιο γρήγορα στους μυς έτσι ώστε το ζώο να μπορέσει να αντιδράσει άμεσα είτε τρέχοντας (ή πετώντας) μακριά είτε αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο. Αυτό εξηγεί γιατί κάποια ζώα δεν απομακρύνονται πάρα επιτίθενται σθεναρά. Διότι αξιολογώντας τον κίνδυνο και αφότου κρίνουν ότι δεν υπάρχει ασφαλής διέξοδος διαφυγής η μόνη αντίδραση που τους απομένει είναι να προσπαθήσουν να εκφοβίσουν τον εχθρό!

Η ενέργεια λοιπόν του οργανισμού διοχετεύεται στην καρδιά, τους πνεύμονες και τους μυς καθώς επίσης στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα ώστε να μπορέσει το ζώο να επεξεργαστεί και να ανταποκριθεί άμεσα στα απειλητικά για τη ζωή του ερεθίσματα του περιβάλλοντος.

Ως εκ τούτου το γαστρεντερικό σύστημα περνάει σε δεύτερη μοίρα. Το ζώο για όσο χρονικό διάστημα πιστεύει ότι κινδυνεύει δεν θα σπαταλήσει ενέργεια στο να τραφεί. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι(με παράδειγμα τον δικό μας τρόπο λειτουργίας) όταν το στομάχι είναι γεμάτο καιαρχίζει η διαδικασία της χώνεψης, ο οργανισμός δεν είναι σε θέση να κινηθεί γρήγορα και οι απότομες κινήσεις μπορεί να γίνουν επικίνδυνες. Τα άγρια ζώα το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά. Για αυτό το λόγο επιδιώκουν να είναι ασφαλή την ώρα του γεύματος, αφότου έχουν φάει αποσύρονται σε ασφαλές περιβάλλον και όταν αισθάνονται ότι κινδυνεύουν πολλά είδη έχουν αναπτύξει ως μηχανισμό άμυνας την εμέτιση της τροφής τους, για να είναι ελαφρύτερο το σώμα και να μπορεί να κινηθεί πολύ πιο γρήγορα.

Η επίδραση των ορμονών του στρες θα σταματήσει μόνον όταν ο οργανισμός αισθανθεί ότι πέρασε ο κίνδυνος και είναι ασφαλές πλέον το ζώο ή(εάν το στρεσογόνο ερέθισμα είναι έντονο και διαρκέσει για πολλή ώρα) μέχρι την εξάντληση και κατά συνέπεια την αδυναμία πλέον του ζώου να αντιδράσει αποτελεσματικά.

Τα παραπάνω εξηγούν γιατί το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να βάλουμε το ζώο που βρήκαμε σε χαρτόκουτο και δεν το αφήνουμε εκτεθειμένο ή δεν το πασπατεύουμε για πολλή ώρα. Με αυτόν τον τρόπο το βοηθάμε να αποτραβηχθεί, να απομονωθεί και να αισθανθεί ότι προς το παρόν τουλάχιστον δεν διατρέχει κίνδυνο ώστε να μπορέσουν οι λειτουργίες του οργανισμού του να επανέλθουν στα φυσιολογικά επίπεδα, εάν βέβαια δεν έχουν υπονομευθεί ανεπανόρθωτα.

Επιπλέον το φαγητό που θα του προσφέρουμε και το οποίο μπορεί να έχουμε διαθέσιμο στο σπίτι μας συνήθως απέχει κατά πολύ από την τροφή που δεχόταν το ζώο αυτό μέχρι πριν από λίγες ώρες ή ημέρες. Πρακτικά λοιπόν κι εφόσον ο οργανισμός του βρίσκεται σε τόσο μεγάλη ένταση δεν μπορεί να στρέψει την προσοχή του στην αναγνώριση και την επεξεργασία αυτού του νέου τροφίμου.

Ένα άγριο ζώο όταν τρέφεται έχει ως μοναδικό σκοπό να προσλάβει ενέργεια μέσω της απελευθέρωσης θρεπτικών συστατικών από τα τρόφιμα τα οποία διασπά μέσα στον πεπτικό σωλήνα. Για να το καταφέρει όμως αυτό θα πρέπει πρώτα να καταναλώσει ενέργεια. Και έτσι κατευθύνει μεγαλύτερα ποσοστά αίματος στο γαστρεντερικό σύστημα ώστε να επιτελέσει με αποτελεσματικό τρόπο τη λειτουργία του.

Όταν το αίμα κυκλοφορεί χάνει μέρος του όγκου του μέσω φυσιολογικών μηχανισμών όπως είναι η εξάτμιση μέρους του νερού των κυττάρων γιατη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, ο καθαρισμός του αίματος από τους νεφρούς με τη δημιουργία των ούρων και η εκπνοή. Όσο πιο γρήγορα αναγκάζεται το αίμα να κυκλοφορήσει τόσο πιο γρήγορες και μεγαλύτερες είναι οι απώλειες αυτές. Πόσο μάλλον εάν ξεπερνούν τον φυσιολογικό ρυθμό εξαιτίας, παραδείγματος χάριν, μιας αιμορραγίας ( εσωτερικής ή εξωτερικής).

Για όλους τους παραπάνω λόγους γίνεται ξεκάθαρο (θέλουμε να ελπίζουμε) ότι το πρώτο πράγμα που μας ενδιαφέρει είναι η αναπλήρωση του όγκου αίματος ώστε το αίμα να μπορέσει να κυκλοφορήσει αποτελεσματικά και να κατευθύνει τα θρεπτικά συστατικά ή τα κύτταρα που εμπλέκονται στην αποκατάσταση της βλάβης όπως αιμοπετάλια και λευκοκύτταρα στα σημεία που περισσότερο έχει ανάγκη το σώμα.

Αφού λοιπόν έχουμε πετύχει αυτήν την σταθεροποίηση, τότε και μόνον τότε προχωρούμε σε τάισμα. Από τα παραπάνω όμως γίνεται επίσης κατανοητό πόση μεγάλη σημασία έχει για το σώμα να δεχθεί την κατάλληλη τροφή. Αυτήν που θα του προσφέρει εύκολα βιοαποδομήσιμα θρεπτικά συστατικά, χωρίς όμως να σπαταλήσει πολύ μεγάλα ποσά ενέργειας για να την διασπάσει. Μιας και ήδη βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση, ενώ αυτό το οποίο τώρα χρειάζεται είναι να αναπληρώσει την ενέργειά του με όσο το δυνατόν πιο ανέξοδο τρόπο.

Η τροφή λοιπόν θα πρέπει να είναι σωστή από θρεπτικής άποψης, πολύ εύπεπτη και κατάλληλη για το συγκεκριμένο είδος ζώου. Η ακατάλληλη τροφή όχι μόνο δεν βοηθάει αλλά μπορεί να θέσει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή ή μακροχρόνια να υπονομεύσει την ευζωία του ζώου.

Στο ΚΕ.Π.Π.Α.Ζ. φιλοξενούμε πολλά ζώα τα οποία δεν είναι απελευθερώσιμα γιατί η υγεία τους έχει υπονομευθεί από την λάθος διατροφή που έλαβαν στο παρελθόν.

Η ερώτηση λοιπόν <<Τι να το ταΐσω>> προϋποθέτει ότι γνωρίζετε όλα τα παραπάνω, είστε σε θέση να αναγνωρίσετε και να αξιολογήσετε σωστά τα συμπτώματα που παρουσιάζει το ζώο, έχετε ακολουθήσει όλα τα βήματα που προηγούνται του ταΐσματος, το ζώο ανταποκρίθηκε, οπότε τώρα είναι η ώρα να ταϊστεί.

Αν όμως το άγριο ζώο που έχετε βρει δεν αισθάνεται ασφαλές στα χέρια σας, ΔΕΝ θα δεχθεί τροφή από εσάς. Αν παρόλα αυτά πιεστεί να δεχθεί φαγητό, το πιο πιθανό είναι να το εμετίσει με κίνδυνο να περάσει μέρος της τροφής στην τραχεία και να κινδυνεύσει η ζωή του. Αν επιμείνετε το μόνο που θα καταφέρετε είναι να το στρεσάρετε και να το αφυδατώσετε ακόμα περισσότερο.

Οπότε είναι πολύ καλύτερο και πολύ πιο ασφαλές για το ζώο αυτό το τελευταίο βήμα του ταΐσματος να το αφήσετε σε εμάς!! 

Αν έχετε κάνει τα προηγούμενα βήματα σωστά και υπεύθυνα θα έχετε κάνει ήδη πολλά για να βοηθήσετε ένα άγριο ζώο!!

Ακόμα και όταν είναι 100% υγιές και εύρωστο και απολύτως ικανό να αντιδράσει δεν θα σκεφτεί το φαγητό όταν αισθανθεί ότι απειλείται με οποιονδήποτε τρόπο η ζωή του. 

Ματίνα Πάλλη

Υπεύθυνη Περίθαλψης & Αποκατάστασης Ζώων ΚΕ.Π.Π.Α.Ζ.