Από "παράδεισος" των φλαμίνγκο, που ανακάλυψαν την λιμνοθάλασσα του Αγίου Μάμα στη Χαλκιδική ως την πρώτη αναπαραγωγική αποικία πέρυσι, τελικά η περιοχή μετατρέπεται σε εφιάλτη τους, καθώς δεκάδες φοινικόπτερα έχουν πεθάνει στην περιοχή το τελευταίο διάστημα από δηλητηρίαση.

Πάνω από 30 περιστατικά Φοινικοπτέρων* που εντοπίζονται νεκρά ή βαριά άρρωστα στους προστατευόμενους υγροτόπους του Αγίου Μάμα Χαλκιδικής (3),της Επανομής (2) και του Αγγελοχωρίου (1) με εμφανή συμπτώματα δηλητηρίασης από μόλυβδο, εξαιτίας της κατάποσης μολύβδινων σκαγιών. Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν καταγραφεί 30 θάνατοι Φοινικόπτερων, πολλά ακόμη εντοπίστηκαν σε άσχημη κατάσταση, ενώ εκτιμάται ότι υπάρχουν ακόμη περισσότερα νεκρά πουλιά που δεν έχουν εντοπιστεί μέσα στη βλάστηση και στους κολπίσκους των υγροτόπων.

Ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία και η Δράση για την Άγρια Ζωή (συνεργάτης Π.Ο.Δ.Α.Ζ.), απευθύνουν με επιστολή τους αίτημα προς τις αρμόδιες αρχές για ανάληψη άμεσης δράσης για την πάταξη της παράνομης χρήσης μολύβδινων σκαγιών για τη θήρα στους υγροτόπους. Στην Ελλάδα, η χρήση μολύβδινων σκαγιών στους υγροτόπους έχει απαγορευτεί ήδη από το 2013, ακριβώς λόγω της υψηλής τοξικότητας του μολύβδου και των σοβαρών επιπτώσεών του στην άγρια ζωή, αλλά και στην ανθρώπινη υγεία. Επιπλέον, τον περασμένο Νοέμβριο υπερψηφίστηκε με συντριπτική πλειοψηφία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η καθολική απαγόρευση της χρήσης μολύβδινων σκαγιών στους ευρωπαϊκούς υγροτόπους, ανοίγοντας το δρόμο για την πανευρωπαϊκή απαγόρευση της χρήσης ενός τόσο τοξικού παράγοντα για τη δημόσια υγεία, τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα.

«Τα περισσότερα πουλιά έχουν εντοπιστεί στον Άγιο Μάμα (3)και λίγα άτομα στην Επανομή (2), το Αγγελοχώρι (1) και στη διαδρομή μεταξύ αυτών των υγροτόπων, καθώς τα πουλιά μετακινούνται μεταξύ αυτών των περιοχών για να τραφούν. Όλα τα φοινικόπτερα που φτάσανε στις εγκαταστάσεις μας για περίθαλψη είναι με συμπτώματα μολυβδίασης, ενώ τόσο οι νεκροψίες που έχουμε διεξάγει, όσο και οι ακτινογραφίες, δείχνουν ότι έχουν καταπιεί σκάγια» ,αναφέρει η Πηνελόπη Καραγιάννη, ορνιθολόγος της εθελοντικής οργάνωσης Δράση για την Άγρια Ζωή.

Συγκεκριμένα, όπως δήλωσε, ο Σταύρος Καλπάκης από την Δράση για την Άγρια Ζωή, τα προστατευόμενα αυτά και άγριας ομορφιάς πτηνά βρέθηκαν δηλητηριασμένα από μόλυβδο που περιείχαν κυνηγετικά σκάγια, τα οποία και κατάπιαν. Από τα τέλη Ιανουαρίου που παραλάβαμε τα δύο πρώτα φοινικόπτερα με συμπτώματα δηλητηρίασης, έως σήμερα έχουμε νοσηλεύσει στις εγκαταστάσεις μας συνολικά 9 πουλιά. Όλα τους είχαν καταπιεί σκάγια. Στην ακτινογραφία φαίνονται τα σκάγια στο στομάχι του πουλιού. Δεν είναι πυροβολημένο καθώς η νεκροψία έδειξε ότι τα είχε καταπιεί», σημείωσε ο Σταύρος Καλπάκης.

«Σημειώνουμε ότι στον υγρότοπο του Αγίου Μάμα (3), ο οποίος αποτελεί Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά της Ελλάδα, κατέστη πέρυσι δυνατή για πρώτη φορά στην Ελλάδα η αναπαραγωγή Φοινικόπτερων. Πρόκειται για την πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια μετά από επανειλημμένες προσπάθειες σε διάφορους υγροτόπους που απέτυχαν κυρίως λόγω ανθρωπογενών οχλήσεων στην αποικία. Είναι πραγματικά απογοητευτικό να ματαιωθεί μια τέτοια θετική εξέλιξη, από την επιμονή μιας μερίδας συμπολιτών μας να περιφρονεί την περιβαλλοντική νομοθεσία και να δρα κατά βούληση», αναφέρει η Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, Αθηνά Παναγιώτου.

Επικινδυνότητα του μολύβδου

Ο μόλυβδος χρησιμοποιείται σε σκάγια και αλιευτικά εργαλεία εδώ και δεκαετίες, παρά τη γνωστή σοβαρή επίπτωση που έχει στην ανθρώπινη υγεία, τη φύση και την άγρια ζωή. Τα μολύβδινα σκάγια είναι ουσιαστικά μικρά σφαιρίδια που κατά την εκπυρσοκρότηση διασπείρονται. Εξαιτίας αυτού, μόνο ένας μικρός αριθμός σκαγιών εισέρχεται στο σώμα του θηράματος, με τα υπόλοιπα να καταλήγουν στο έδαφος ή τις υδάτινες επιφάνειες. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA) περίπου 21.000-27.000 τόνοι μολύβδου καταλήγουν στο περιβάλλον ετησίως από αυτή τη χρήση.

Τα σκάγια αυτά, που καταλήγουν στον πυθμένα των υγροτόπων ή στην επιφάνεια του εδάφους, καταναλώνονται στη συνέχεια από υδρόβια πουλιά, όπως οι κύκνοι, οι πάπιες, οι χήνες και τα φοινικόπτερα. Αυτό συμβαίνει διότι τα μπερδεύουν με χαλίκια, τα οποία συνηθίζουν να καταναλώνουν για τη διευκόλυνση της πέψης, ή με σπόρους. Ο ECHA εκτιμά ότι πάνω από ένα εκατομμύρια πουλιά πεθαίνουν ετησίως από την πρόσληψη μολύβδου.

«Το γεγονός ότι καταγράφονται συνεχώς περιστατικά νεκρών πουλιών εξαιτίας μολυβδίασης σημαίνει ότι ακόμα και σήμερα, οκτώ ολόκληρα χρόνια από την κατάργηση της χρήσης μολύβδινων σκαγιών στους υγροτόπους, υπάρχουν ακόμα κυνηγοί που τα χρησιμοποιούν παραβιάζοντας την εθνική νομοθεσίακαι αδιαφορώντας για τις εξελίξεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο», αναφέρει η Υπεύθυνη Πολιτικής της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας, Κωνσταντίνα Ντεμίρη.

Για τους λόγους αυτούς, η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, η Δράση για την Άγρια Ζωή και ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου ζητούν να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι για τη θήρα στους υγροτόπους της Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά και πανελλαδικά, ώστε να επιβληθεί η τήρηση της νομιμότητας και να μην επαναληφθούν ανάλογα περιστατικά στο μέλλον.

*Το μεγάλο φλαμίνγκο ή κοινώς κοινό φοινικόπτερο ή φοινικόπτερος ρόδινος (Phoenicopterus roseus) είναι ένα μεγάλο είδος φλαμίνγκο που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Ζει στους υγρότοπους των παράκτιων χωρών της Μεσογείου, την Αφρική, την Ινδική υποήπειρο και την Μέση Ανατολή