Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων αποτελεί κοινή πρακτική σε πολλές αγροτικές περιοχές της Ευρώπης. Στοχεύει στην εξόντωση πληθυσμών των χαρακτηριζόμενων ως «επιβλαβών» ζώων και πτηνών. Τα κύρια κίνητρα για τη χρήση των δολωμάτων είναι οι ζημίες που προκαλούνται από τα παραπάνω είδη στο ζωικό κεφάλαιο και τη φυτική παραγωγή, η πίεση που ασκούν στα θηράματα και οι προσωπικές αντιδικίες μεταξύ χρηστών γης με συνηθέστερη αυτή μεταξύ κτηνοτρόφων και κυνηγών. Επιπρόσθετα, τα δηλητηριασμένα δολώματα στοχεύουν πολύ συχνά στην εξόντωση σκύλων, κυρίως αδέσποτων αλλά και ποιμενικών ή κυνηγετικών, ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης μεταξύ κτηνοτρόφων και κυνηγών.

Η απεχθής αυτή πρακτική παραβαίνει πρωτίστως κάθε έννοια περιβαλλοντικής ηθικής: Τα ζώα και τα πουλιά είναι ζωντανοί οργανισμοί. Η δηλητηρίαση έχει ως αποτέλεσμα βασανιστικούς πόνους και αγωνία και, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, φρικτό θάνατο. Μαζί με τα άτυχα ζώα και πουλιά, που πέφτουν θύματα δηλητηρίασης, υποφέρει και δολοφονείται και κάθε έννοια προστασίας και σώφρονος χρήσης της φύσης εκ μέρους του ανθρώπου.

Πρόκειται για μία από τις κύριες αιτίες μη φυσικού θανάτου ατόμων πολλών προστατευόμενων ειδών πανίδας σε αγροτικές, ημι-αγροτικές, δασικές και ορεινές περιοχές, συνιστά δε μείζονα κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και το φυσικό περιβάλλον στις περιοχές αυτές.

Στη χώρα μας η παράνομη αυτή πρακτική είναι ιδιαιτέρως διαδεδομένη και πλήττει σημαντικά τα αρπακτικά πουλιά, ιδιαίτερα τα πτωματοφάγα, όπως ο γυπαετός (Gypaetus barbatus), το όρνιο (Gypsfulvus) και ο ασπροπάρης (Neophron percnopterus),  απειλούμενα είδη θηλαστικών, όπως η καφέ αρκούδα (Ursus arctos) και ο λύκος (Canis lupus), καθώς και ποιμενικούς και κυνηγετικούς σκύλους.

Η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων έχει σημαντικές περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές πλευρές καθώς:

α) Μπορεί να οδηγήσει απειλούμενα είδη άγριας πανίδας(θηλαστικά και πτηνά) σε πληθυσμιακή κατάρρευση.

β) Η χρήση τοξικών ουσιών διασπαρμένων σε μεγάλες, συχνά, εκτάσεις μπορεί να αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία και για το οικοσύστημα.

γ) Σχετίζεται με σημαντικές οικονομικές απώλειες (κυρίως στον τομέα της κτηνοτροφίας και του τουρισμού ιδίως στον τομέα των δραστηριοτήτων παρατήρησης της ορνιθοπανίδας).

Η παράνομη χρήση των δηλητηριασμένων δολωμάτων γίνεται με τρόπο ανοργάνωτο αλλά συστηματικό και καταστροφικό, διάσπαρτα στην επικράτεια. Χρησιμοποιούνται ισχυρά φυτοφάρμακα που διατίθενται νόμιμα προς ευρεία χρήση, καθώς και παράνομα σκευάσματα, που περιέχουν δραστικές ουσίες ιδιαίτερα τοξικές για τους ζώντες οργανισμούς και το περιβάλλον. Οι τρόποι χρήσης τους ποικίλουν: συνήθως, είτε παραγεμίζονται νεκρά ζώα με τα δηλητήρια (δηλητηρίαση πτωμάτων ζώων), είτε εμποτισμένα με δηλητήρια κομμάτια κρέατος αφήνονται εκτεθειμένα στην ύπαιθρο, είτε τέλος, αφήνονται εκτεθειμένες ειδικές υποδοχές παραφίνης(φόλες) που προστατεύουν την περιεχόμενη τοξική ουσία από τις κλιματικές συνθήκες και την τυχόν απόπλυση.

Η ανάγκη αντιμετώπισης του φαινομένου έχει καταστεί πλέον επιτακτική, δεδομένου ότι οι πληθυσμοί ορισμένων αρπακτικών ειδών, όπως το όρνιο, ο ασπροπάρης και ο χρυσαετός, έχουν μειωθεί δραματικά. Παράλληλα η χρήση των δηλητηριασμένων δολωμάτων έχει αρνητικές συνέπειες σε όσες προσπάθειες γίνονται τα τελευταία έτη για την αντιμετώπιση των απωλειών στη ζωική παραγωγή από την καφέ αρκούδα και τον λύκο, μέσω της επαναδιάδοσης παραδοσιακών αγροπεριβαλλοντικών μεθόδων και της ταυτόχρονης διατήρησης των ειδών αυτών.

Απόσπασμα από την δημοσίευση των: ΑΝΤΩΝΙΝΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΓΛΟΥ, Ειδικός Επιστήμονας στον Συνήγορο του Πολίτη, Δικηγόρος, Μ.Δ.Ε. ,  ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ, Δικηγόρος, Μ.Δ.Ε.

Περισσότερα και το πλήρες άρθρο εδώ: https://nomosphysis.org.gr/20468/i-paranomi-xrisi-dilitiriasmenon-dolomaton-kata-tis-agrias-panidas-mia-sovari-apeili-gia-ti-fysi-kai-tin-perivallontiki-ennomi-taksi/

Στο σεμινάριο της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ για τις Πρώτες Βοήθειες για την Άγρια Ζωή, η κα Victoria Saravia Mullin, Συντονίστρια του προγράμματος LIFE Ασπροπάρης μας μίλησε για το φαινόμενο της δηλητηρίασης της Άγριας Ζωής.

Στο video που ακολουθεί σε 46’ μπορείτε να παρακολουθήσετε το θέμα: «Αναγνώριση περιστατικών δηλητηρίασης και απαραίτητες ενέργειες».