Η φροντίδα για τα μικρά πουλάκια που βρίσκονται κοντά στον άνθρωπο, είναι μια έμπρακτη κίνηση αγάπης για την φύση. Ο Προσκοπισμός προσπαθεί συνεχώς να ευαισθητοποιεί τα μέλη του και ολόκληρη της κοινωνία προς αυτή την κατεύθυνση με προγράμματα, δραστηριότητες, εκστρατείες και διάδοση της ιδέας. Τα Λυκόπουλα, οι Πρόσκοποι, οι Ανιχνευτές και τα μέλη Δικτύου περιλαμβάνουν πάντοτε στα προγράμματά τους , δράσεις ευαισθητοποίησης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
Η 1η Ομάδα Προσκόπων Περιστερίου, στην καλοκαιρινή της κατασκήνωση στο Προσκοπικό Κέντρο του Άγιου Ανδρέα έφτιαξε ξύλινες τεχνητές φωλιές για τα μικρόπουλα του Κατασκηνωτικού Κέντρου! Με την βοήθεια της Εφορείας Περιβάλλοντος και την τεχνική υποστήριξη του Αναπληρωτή Εφόρου Περιβάλλοντος, Ίππαρχου Στάβαρη (τον ευχαριστούμε πολύ!), οι πρόσκοποι κατασκεύασαν ξύλινες φωλιές προσφέροντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στα μικρά πουλάκια που αποφάσισαν να ζήσουν στον όμορφο κατασκηνωτικό χώρο.
Πολλά είδη πουλιών εύκολα θα χρησιμοποιήσουν μια τεχνητή φωλιά και η κατασκευή μιας φωλιάς είναι μια απλή και διασκεδαστική δραστηριότητα. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά σχέδια και μεγέθη τεχνητών φωλιών, οι περισσότερες ειδικά σχεδιασμένες για συγκεκριμένα είδη πουλιών. Το πιο κάτω σχέδιο είναι κατάλληλο για πουλιά που συναντούμε στις πόλεις όπως οι Καλόγεροι (Παπαδίτσες) και τα Σπουργίτια. Ας στρωθούμε στη δουλειά!
Τι θα χρειαστείς
- Ένα κομμάτι ξύλο άβαφτο και αβερνίκωτο πάχους 1.5 εκ.
- Μολύβι και μέτρο
- Πριόνι
- Καρφιά
- Μεντεσές
- Τρυπάνι
- Σκάλα
- Βίδες
- Σφυρί
- Κατσαβίδι
Οδηγίες βήμα προς βήμα
1. Μέτρησε και κόψε τα ξύλα σου. Χρησιμοποίησε αυτό το διάγραμμα για καθοδήγηση. Αν δεν έχεις τα κατάλληλα εργαλεία για να ετοιμάσεις τα κομμάτια, μπορείς να εκτυπώσεις το διάγραμμα αυτό και να το δείξεις σε έναν μαραγκό για να σου ετοιμάσει τα κομμάτια. Με ένα τρυπάνι, άνοιξε μικρές τρυπίτσες στη βάση της φωλιάς έτσι ώστε να μπορεί να φεύγει το νερό της βροχής. Το ύψος της τρύπας στην είσοδο πρέπει να είναι τουλάχιστον12.5 εκατοστά από τη βάση και το μέγεθος της τρύπας εξαρτάται από το είδος πουλιού που θες να προσελκύσεις:
- 25 mm για Ελατοπαπαδίτσες (ορεινές – δασικές περιοχές μόνο)
- 28 mm για Καλόγερους
- 32 mm για Σπουργίτες
2. Κάρφωσε όλες τις πλευρές μαζί, εκτός από την οροφή.
3.Τοποθέτησε την οροφή. Μην καρφώσεις την οροφή, αλλά ένωσε την με την ‘πλάτη’ της φωλιάς με τη βοήθεια ενός μεντεσέ. Έτσι θα μπορέσεις να καθαρίζεις τη φωλιά όταν τελειώσει η αναπαραγωγική περίοδος και τα πουλιά έχουν φύγει από τη φωλιά. Αν δεν έχεις μεντεσέ, μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα κομμάτι από μια παλιά σαμπρέλα ποδηλάτου.
4. Βρες ένα σημείο κατάλληλο για την τοποθέτηση της φωλιάς Βρες ένα ήσυχο μέρος που δεν κάνει πολύ ζέστη, ούτε έχει υγρασία. Τοποθέτησε τη φωλιά σε ψηλό σημείο τουλάχιστον 3 μέτρα από το έδαφος, πάνω σε ένα δέντρο ή τοίχο και φυσικά μακριά από γάτους. Προτίμησε προσανατολισμό μεταξύ Βορρά και Ανατολής.
5. Και τώρα περιμένουμε! Αν και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με σιγουριά αν τα πουλιά θα χρησιμοποιήσουν τη νέα φωλιά που έφτιαξες, με λίγη τύχη και υπομονή θα δεις τα αρσενικά πουλιά να κελαηδούν γύρω ή ακόμη και πάνω από τη φωλιά. Όταν φωλιάσει ένα ζευγάρι την άνοιξη, βεβαιώσου ότι κρατάς απόσταση από τη φωλιά, για να μην τα ενοχλήσεις. Μην παραξενευτείς αν δεις κάποιο ζευγάρι να φωλιάζει και δεύτερη φορά μέσα στην ίδια αναπαραγωγική περίοδο. Ποτέ δεν ανοίγουμε τη φωλιά για να δούμε τα μικρά καθώς αυτό μπορεί να τρομάξει τους γονείς και να τους αναγκάσει να εγκαταλείψουν τη φωλιά.
6. Καθαρισμός της φωλιάς Με το τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου (τέλη Αυγούστου) είναι σημαντικό να καθαρίσεις τη φωλιά για να προστατέψεις τα πουλιά από παράσιτα και ασθένειες. Σιγουρέψου όμως πρώτα ότι έχουν εγκαταλείψει τη φωλιά τα πουλιά. Αν δεν είσαι σίγουρος/η μπορείς να χτυπήσεις ελαφριά με τα χέρια σου τα πλαϊνά της φωλιάς και να ακούσεις για τυχόν τιτιβίσματα ή κίνηση. Αν υπάρχουν πουλιά μέσα, περίμενε ακόμη μία εβδομάδα πριν ξαναδοκιμάσεις. Προτού καθαρίσεις τη φωλιά φόρεσε γάντια. Άνοιξε την οροφή της φωλιάς και αφαίρεσε όλο το υλικό που βρίσκεται μέσα. Τοποθέτησε το υλικό προσεκτικά σε μια σακούλα και σφράγισε την για να μην εξαπλωθούν οποιαδήποτε παράσιτα. Πλύνε τη φωλιά με ζεστό νερό. Σιγουρέψου ότι η φωλιά έχει στεγνώσει εντελώς πριν κλείσεις την οροφή. Πλύνε καλά τα χέρια σου όταν τελειώσεις.
7. Βγάλε μια φωτογραφία και μοιράσου την μαζί μας! Θα χαρούμε πολύ να δούμε το όμορφο σπίτι που έφτιαξες για τα πουλιά. Στείλε την στο earth@sep.org.gr
Προαιρετικό
Αν θες να διακοσμήσεις τη φωλιά σου μπορείς να το κάνεις αλλά να έχεις υπόψη ότι τα πολύ φωτεινά χρώματα μπορεί να προσελκύσουν θηρευτές και κάποιες μπογιές μπορεί να είναι τοξικές για τα πουλιά. Χρησιμοποίησε οικολογικές μπογιές ή μπογιές με βάση το νερό (όχι μπογιές με μόλυβδο γιατί αυτές είναι τοξικές για τα πουλιά). Μη μπογιατίσεις μέσα στο κουτί ή γύρω από την τρύπα της εισόδου, καθώς τα πουλιά μπορεί το πειράξουν με το ράμφος τους και να καταπιούν κομμάτια μπογιάς. Αφού τελειώσεις, άφησε τη φωλιά να στεγνώσει καλά για λίγες μέρες πριν την τοποθετήσεις.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, η οργάνωση που ασχολείται αποκλειστικά με τα πτηνά του τόπου μας, έχει εκδώσει έναν πολύ κατατοπιστικό και πολύ επεξηγηματικό οδηγό με τίτλο: Φροντίζοντας τα πουλιά που ζουν στο πλάι μας. Μπορείτε να τον κατεβάσετε σε PDF από εδώ και να διαβάσετε τις γεμάτες πληροφορίες σελίδες του. Μικρό δείγμα βλέπετε παρακάτω.
Οι πολύ όμορφες φωτογραφίες των τίτλων είναι του Γρηγόρη Τσούνη.