Categories

Ένα ακόμα άγριο ζώο τραυματισμένο, μια σαύρα γνωστή και ως «Τρανόσαυρα» (επιστ. ονομ.: Lacerta trilineata), διέσωσαν οι Διασώστες της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Ζωής (ΠΟΔΑΖ) της Λαμίας.   Αυτή είναι η τρίτη μας διάσωση για το 2023και μας δίνει ικανοποίηση και δύναμη για να συνεχίσουμε να βοηθάμε όσο είναι εφικτό στην διάσωση άγριων ζώων, στην φροντίδα τους και την προσπάθεια της επανένταξης του στο φυσικό του περιβάλλον.

Το ζώο αυτό είναι η μεγαλύτερη τυπική σαύρα της Ελλάδας-εκτός των άποδων σαυρών- της οποίας το μεγάλο μέγεθος χαρακτηρίζει ορισμένα από τα κοινά ονόματά της: τρανόσαυρα, θεριοσάπιτα, πράσινη τρανόσαυρα, μεγάλη πρασινογουστέρα, θεριοσαπίτα, ενώ στο έντονο πράσινο χρώμα της οφείλονται άλλα όπως: πρασινόσαυρα, πρασινη σαυρα, πρασινογκούστερας. Το συγκεκριμένο ζώο είναι ευρέως γνωστό σε όλη την Ελλάδα οπότε και έχει και πολλά άλλα τοπικά κοινά ονόματα, όπως: φαρμάκα, κολοσαύραδος, σκουνταλάδα, κροκοδειλάκι, γουστέρα, κολόστραβη, σαυράδα, κολοσταυρίδα, κολόσαυρος, σαλαβρίχι, σαβραχίδα, κολισαύρα,ακολισαύρα, τσαπέκος, κοροσάβλα, βόστερας, κορκούσαυλος, τα περισσότερα από κάθε άλλο είδος ζώου!!

Όπως αναφέρεται στο αφιέρωμα του Φορέα Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγρότοπου Μουστού, για την Τρανόσαυρα, ανήκει στην μεγάλη οικογένεια σαυρών Lacertidae που περιλαμβάνει τις τυπικές σαύρες με τις μακριές ουρές και τα μεγάλα άκρα. Εξαπλώνεται σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και στα περισσότερα νησιά. Είναι η πιο μεγαλόσωμη σαύρα με μήκος σώματος να φτάνει τα16 εκατοστά και την ουρά να έχει το διπλάσιο μήκος του σώματος, με ορισμένα άτομα να έχουν συνολικό μήκος μεγαλύτερο των 50 εκατοστών! Το σώμα είναι εύρωστο, το κεφάλι είναι μακρύ, ο λαιμός δεν είναι εμφανής και τα άκρα είναι μεγάλα με τα πίσω άκρα να είναι αρκετά μεγαλύτερα από τα εμπρόσθια. Στα αρσενικά άτομα το σώμα ραχιαία έχει χρώμα πράσινο και κοιλιακά κιτρινωπό με έντονο κίτρινο στο λαιμό, ενώ τα θηλυκά έχουν πιο ανοιχτές πράσινες αποχρώσεις με τη ράχη τους να διατρέχουν 3 λευκές γραμμές και τα πλευρά τους να έχουν μεγάλες λευκές κηλίδες και υποκίτρινο χρώμα κοιλιακά. Τα νεαρά άτομα έχουν ραχιαία ανοιχτό καστανοκίτρινο χρώμα και 3 μεγάλες κίτρινες γραμμές, στις οποίες οφείλεται και το δεύτερο συνθετικό του επιστημονικού ονόματος του ζώου:trilineata=τρι (=τρεις)+linea (=γραμμή, λατινικά). Απαντάται σε βιότοπους που σχετίζονται ή βρίσκονται κοντά σε πλούσια βλάστηση, φυλλοβόλα και μεικτά δάση, αλπικά ξέφωτα, ανοικτές εκτάσεις, ήπιας κλίσης πλαγιές, καλλιέργειες, κήπους, παρυφές δρόμων, μέχρι και σε υψόμετρο 2.000 μέτρων! Δραστηριοποιείται την ημέρα και στις θερμές νοτιότερες περιοχές είναι ενεργή όλο το χρόνο. Είναι εδαφόβια σαύρα με εξαιρετικές ικανότητες ταχείας κίνησης αλλά έχει και αναρριχητικές ικανότητες, ενώ διασχίζει κολυμπώντας χωρίς πρόβλημα και ποταμάκια και ρυάκια.  Η διατροφή της βασίζεται σε ασπόνδυλα (αράχνες, σαλιγκάρια, μυριάποδα, κ.ά.)ενώ καταναλώνονται και μικρά τρωκτικά και σαύρες. Προφανώς οι όποιες προκαταλήψεις υπάρχουν σε ορισμένες περιοχές ότι είναι επικίνδυνη και έχει δηλητήριο είναι τελείως αβάσιμες και στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης, καθώς κανένα είδος σαύρας στην Ελλάδα και γενικότερα σε όλο τον κόσμο (εκτός από δύο είδη στη Β. Αμερική) δεν έχει δηλητήριο.

Η προστασία της τρανόσαυρας σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι «επαρκής» καθώς περιλαμβάνεται στους καταλόγους συμβάσεων και νόμων. Οι άμεσες απειλές στη σαύρα αυτή δεν είναι ιδιαίτερα έντονες καθώς -αν και δεν χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης- η μεγάλη ταχύτητά της την προφυλάσσει από τον άνθρωπο, ενώ σημαντικότερες φαίνεται να είναι οι απώλειες ατόμων στο οδικό δίκτυο κατά τους θερμούς μήνες. Οι έμμεσες πιέσεις είναι σημαντικότερες και σχετίζονται με την ανθρωπογενή συρρίκνωση, υποβάθμιση και κατακερματισμό των οικοτόπων που διαβιεί και τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος. Η χρήση φυτοφαρμάκων και εντομοκτόνων μειώνει άμεσα τις πηγές τροφής και έμμεσα του ίδιου του πληθυσμού του είδους, ενώ η παράνομη συλλογή του από άτομα για εμπόριο, κυρίως ως κατοικίδια, συνιστά μια επιπλέον σημαντική απειλή , όπως άλλωστε και για τα περισσότερα είδη ερπετών.

Η συνάντηση με τους ανθρώπους, συνήθως είναι πολύ σύντομη, καθώς η Τρανόσαυρα εμφανίζεται ξαφνικά και εξασφαλίζεται άμεσα με μεγάλη ταχύτητα και συνήθως με «πάταγο»! Δεδομένης της μηδενικής επικινδυνότητας του ζώου, δεν χρειάζεται να το καταδιώκουμε: αντιθέτως, αξίζει όποτε βρεθεί η ευκαιρία να το παρατηρήσουμε, καθώς εκτός από την ομορφιά που του προσδίδει το έντονο πράσινο χρώμα του, αποτελεί σημαντικό μέρος των οικοσυστημάτων.

Αν βρείτε κάποια τραυματισμένη σαύρα, τη μαζεύετε φορώντας γάντια μιας χρήσης, σηκώνοντάς την απαλά και προσεκτικά με τα δύο σας χέρια, την τοποθετείται σε ασφαλές μέρος, π.χ. ένα χαρτόκουτο και απευθυνθείτε σε κάποιο φορέα περίθαλψης άγριας ζωής. ΠΡΟΣΟΧΗ, ποτέ δεν πιάνουμε τις σαύρες από την ουρά. Παρατηρείστε αν υπάρχουν πληγές, ξένα σώματα ή προνύμφες μύγας(σκουλήκια) στο σώμα. Τραβήξτε φωτογραφίες του ζώου δίχως να το κρατάτε στα χέρια σας, με καλό κατά το δυνατόν φωτισμό, σε περίπτωση που σας ζητηθούν για την ταυτοποίηση του είδους και την αξιολόγηση της κατάστασης της υγείας του ζώου.

Δεν πρέπει να προσπαθήσετε να καθαρίσετε την πληγή και να δώσετε οποιοδήποτε φάρμακο. Δεν πρέπει να προσπαθήσετε να δώσετε φαγητό ή νερό. Καλύψτε εφόσον σας ζητηθεί προσεκτικά τις πληγές με απλή γάζα για να μην έχουν προσπέλαση οι μύγες.

Το χαρτόκουτο θα πρέπει να είναι λίγο μεγαλύτερο από το μέγεθός της. Κολλήστε καλά τον πάτο του κουτιού τοποθετώντας εφημερίδες ή κάποιο καθαρό πανί. Ανοίξτε μερικές τρύπες για αερισμό και τοποθετήστε την μέσα στο κουτί σε ήσυχο, σκοτεινό και δροσερό μέρος και όχι στον ήλιο.

Την Πέμπτη 9-2-2023 πραγματοποιήσαμε την 45η διασωστική μας ενέργεια, ενός αγκιστρωμένου Γλάρου. Ένα μέλος της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής, της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων του 3ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Νέας Ιωνίας Βόλου, ο Σκοτεινιώτης Ιωάννης παρέλαβε τον Γλάρο από την κ. Φωτεινή Φούντα στη περιοχή της Νεάπολης του Βόλου.

Αυτό που αντιμετωπίσαμε ήταν κάτι το πολύ δύσκολο και η εικόνα που είδαμε για πρώτη φορά μας σοκάρισε. Ο Γιάννης με τη βοήθεια του Μάριου και του Ζήση Σκοτεινιώτη κατάφεραν, πάντα με την ενημέρωση των ειδικών από το κέντρο περίθαλψης «ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ» να ελευθερώσουν το Γλάρο. Το πτηνό έχει πιαστεί σε ένα τύπου τεχνητό δόλωμα ψαράκι με τρείς  σαλαγκιές. Η μία είχε καρφωθεί στο ράμφος του και οι άλλες δύο στο πόδι του. Με ένα κοφτάκι κόψαμε και τις τρεις και μετά από επισταμένη φροντίδα (καθαρισμός – ενυδάτωση - τάισμα), ο Γλάρος διανυκτέρευσε στην εστία μας και την επόμενη μέρα μέσα σε καινούργιο χαρτόκουτο ταξίδεψε για την Θεσσαλονίκη.

Μετά το τέλος της επέμβασης που πήγαν όλα καλά η χαρά  ήταν πολύ μεγάλη. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την κυρία Φωτεινή Φούντα που βρήκε το πτηνό, τον Μάριο και Ζήση Σκοτεινιώτη, καθώς και το Κ.Τ.Ε.Λ. Μαγνησίας για την δωρεάν μεταφορά του στην Θεσσαλονίκη.

ΔΩΔΕΚΑ Βήματα για τη διάσωση ενός αγκιστρωμένου πουλιού

1. Αντιμετωπίστε το περιστατικό με την βοήθεια περισσοτέρων ανθρώπων, αν είναι δυνατόν.

2 .Περισυλλέξτε το πουλί αργά και ομοιόμορφα.  Μην προσπαθήσετε να ξεκολλήσετε το πουλί με τίναγμα της πετονιάς - αυτό θα προκαλέσει πρόσθετο τραυματισμό στο πουλί.

3. Φοράτε γυαλιά ασφαλείας για να προστατεύετε τα μάτια σας.  Προσέξτε ιδιαίτερα για να προστατεύσετε τον εαυτό σας όταν χειρίζεστε παρυδάτια πουλιά ή θαλασσοπούλια με μακρύ ράμφος και κορμοράνους με αγκίστρι.

4. Πιάστε σταθερά το κεφάλι του πουλιού πίσω από τα μάτια.  Στη συνέχεια, διπλώστε τις φτερούγες απαλά αλλά σταθερά πάνω στο σώμα του πουλιού, ώστε να μην μπορεί να κουνήσει τα φτερά του, και κρατήστε τα πόδια. Κρατήστε σταθερά αλλά μην στραγγαλίσετε το πουλί.  Εάν πρόκειται για πελεκάνο, μπορείτε να κρατήσετε το ράμφος, αλλά να το κρατήσετε ελαφρώς ανοιχτό ώστε το πουλί να μπορεί να αναπνεύσει. Μην κρατάτε το πουλί μόνο από το λαιμό, το ράμφος ή την άκρη των φτερών.

5. Καλύψτε το κεφάλι του πουλιού με μια πετσέτα, ένα καπέλο, ένα πουκάμισο ή άλλο ύφασμα. Αυτό θα ηρεμήσει το πουλί και θα σας διευκολύνει να αφαιρέσετε την πετονιά ή/και το αγκίστρι.

6. Επικοινωνήστε με ένα Κέντρο Διάσωσης (π.χ. ΑΝΙΜΑ, ΔΡΑΣΗ για την ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ, ΑΛΚΥΟΝΗ, κλπ) και αφού τους περιγράψετε την κατάσταση του πτηνού, ζητείστε οδηγίες.

7. Αφαιρέστε το αγκίστρι κόβοντας το αγκίστρι με κόφτη (συρματοκόφτη) και βγάζοντας το αγκίστρι προς τα έξω.  Εάν το αγκίστρι είναι σφηνωμένο στη σάρκα του πτηνού, σπρώξτε το αγκίστρι μέχρι να βγει το αγκίστρι από το δέρμα και, στη συνέχεια, κόψτε το αγκίστρι.

8. Εάν το πουλί έχει μπλεχτεί σε πετονιά, χρησιμοποιήστε ψαλίδι, ψαλιδάκι ή μαχαίρι για να κόψετε απαλά τη πετονιά.  Τοποθετήστε την κομμένη πετονιά σε κάδο ανακύκλωσης ή κόψτε την πετονιά σε μικρά κομμάτια (<10 εκατ.) και τοποθετήστε την σε κάδο απορριμμάτων με καπάκι.

9. Ελέγξτε προσεκτικά το πουλί για άλλα αγκίστρια ή πετονιά και αφαιρέστε τα επίσης.

10. Εάν το πουλί έχει καταπιεί αγκίστρι ή είναι σοβαρά τραυματισμένο, με την σύμφωνη γνώμη του Κέντρου Διάσωσης θα πρέπει να το ετοιμάσετε για μεταφορά μέσα σε ένα γερό και ασφαλές χαρτόκουτο.

11. Εάν το πουλί είναι ζωηρό και σας έχουν δοθεί σχετικές οδηγίες, είναι πιθανότατα αρκετά υγιές για να απελευθερωθεί.  Στρέψτε το κεφάλι του προς το νερό και κάντε ένα βήμα πίσω ενώ απελευθερώνετε το πουλί. Αφήστε το πουλί να απογειωθεί μόνο του. Μερικές φορές τα πουλιά τινάζουν τα φτερά τους, αξιολογούν την κατάσταση και στη συνέχεια είναι έτοιμα να πετάξουν. Άλλες φορές, απλώς απογειώνονται. Όπως και να έχει, αυτό αντιπροσωπεύει μια επιτυχημένη απελευθέρωση.

12. Ποτέ μην αφήνετε, οποιαδήποτε αλιευτικά εργαλεία οπουδήποτε στην φύση. Αγκίστρια, δίκτυα, μισινέζες, κλπ μπορούν να προξενήσουν πολύ μεγάλη βλάβη στην ορνιθοπανίδα της περιοχής.

Το πρώτο μας περιστατικό για φέτος ήταν στις 30/1/2023 οπού ο κ. Βαγγέλης Γκίκας. κάτοικος του Περάματος εντόπισε νεαρή γερακίνα ανήμπορη να πετάξει χωρίς όμως κάποιο εμφανές τραύμα. Ο κάτοικος αμέσως επικοινώνησε μετ ους διασώστες Αγρίας Ζωής  του 2ουΣυστήματος Προσκόπων Μυτιλήνης , οπού έσπευσαν και παρέλαβαν το πτηνό. Από εκεί και κατόπιν συνεννόησής με την ANIMA το πτηνό διακομίστηκε ακτοπλοϊκά στον Πειραιά .

Σε μεταγενέστερη επικοινωνία με την ANIMA μάθαμε πως η κατάσταση του είναι σταθεροποιημένη και παραμένει στα εξωτερικά κλουβιά της οργάνωσης μέχρι να γίνει η απελευθέρωση του όταν αποκατασταθεί τελείως η υγειάτου.

Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον κάτοικο κ. Βαγγέλη Γκίκα και την Attica Group για την δωρεάν διακομιδή του Πτηνού στον Πειραιά  .

Υπενθυμίζουμε ότι στην περίπτωση που βρείτε τραυματισμένο αρπακτικό:

- Το πιάνετε αφού το καλύψετε με ένα πανί ή πετσέτα. Η κάλυψη με το ύφασμα ηρεμεί το ζώο και μειώνει το άγχος του, ταυτόχρονα βοηθάει στο να πιάσετε καλύτερα το ζώο με μεγαλύτερη ασφάλεια και χωρίς να το τραυματίσετε περαιτέρω.

- Βρίσκετε ένα χαρτόκουτο ανάλογο με το μέγεθος του ζώου.  Ανοίγετε μικρές τρύπες, στρώνετε εφημερίδες στον πάτο και ενισχύετε με κομμένες λουρίδες εφημερίδας (ή βάλτε ένα ύφασμα). Τοποθετείτε το πουλί στο χαρτόκουτο. Το χαρτόκουτο θα πρέπει να κλείνει καλά από κάτω και από πάνω.

- Επικοινωνείτε άμεσα με το πλησιέστερο κέντρο περίθαλψης(ΑΝΙΜΑ – Αθήνα, ΔΡΑΣΗ – Θες/νίκη) και ακολουθήστε τις οδηγίες που θα σας δώσουν.  Όσο πιο γρήγορα επικοινωνήσετε, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες επιβίωσης και επανένταξης του ζώου. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και φωτογραφίες (κινητό) για να βοηθήσετε τόσο στην ταυτοποίηση του είδους όσο και στην καλύτερη αξιολόγηση της κατάστασης της υγείας του πουλιού, ώστε να σας δοθούν πιο εξειδικευμένες οδηγίες.

- Κρατάτε το σε ζεστό και ήσυχο δωμάτιο, μακριά από κατοικίδια μέχρι την αποστολή του στο κέντρο περίθαλψης.

Τι ΔΕΝ πρέπει να κάνετε:

■ Μην προσπαθήσετε να φροντίσετε τις πληγές του. 

■ Μη χορηγήσετε φάρμακα. 

■ Μην το ταΐσετε. 

■ Μην το χαϊδεύετε. 

■ Μην το επιδεικνύετε σε άλλους. 

■ Μην το κοιτάτε επίμονα στα μάτια.

Τα άγρια ζώα αγχώνονται πολύ με την παρουσία του ανθρώπου, γι’ αυτό και πρέπει οι κινήσεις μας να είναι περιορισμένες. Το στρες συχνά οδηγεί στον θάνατο. Τα άγρια ζώα δείχνουν το στρες με διαφορετικό τρόπο από μας. Τα αρπακτικά όταν αγχώνονται κρατούν ανοικτό το στόμα τους.

Η ιστορία διάσωσης

Την Κυριακή 21 Αυγούστου 2022 πραγματοποιήθηκε η 37η διάσωση μας, με έναν Χουχουριστή. Ένα μέλος της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής, της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων του 3ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Νέας Ιωνίας Βόλου, η Λύτρα Μαρία παρέλαβε από την κυρία Νίνα Σαρβανίδου όπου και τον βρήκε ένας νεαρός Θεσσαλονικιός και τον έδωσε. Ο Χουχουριστής είναι χτυπημένος στο φτερό του, μάλλον από αυτοκίνητο. Το πτηνό βρέθηκε στο Χόρτο Πηλίου.

Ο Χουχουριστής ή Χούχουλας ή Χουχουλόγιωργας έχει πολλές ομοιότητες αλλά και διαφορές από την κοινή κουκουβάγια. Ο Χουχουριστής είναι μια μεσαίου μεγέθους γλαύκα (η ομάδα πτηνών που περιλαμβάνει όλες τις κουκουβάγιες, μπούφους, γκιώνηδες, νυχτοπούλια, κ.λπ.) με μήκος που φτάνει τα 43 εκατοστά, βάρος μέχρι και 590 γραμμάρια και άνοιγμα φτερών μέχρι και 104εκατοστά.

Μετά από επισταμένη φροντίδα (καθαρισμός – ενυδάτωση -τάισμα), σε επικοινωνία που είχαμε με τους ειδικούς από το Κέντρο Περίθαλψης «ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ» ο Χουχουριστής διανυκτέρευσε στην εστία μας και την επόμενη μέρα μέσα σε καινούργιο χαρτόκουτο ταξίδεψε για την Θεσσαλονίκη.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον νεαρό Θεσσαλονικιό που βρήκε το πτηνό, την κυρία Νίνα Σαρβανίδου που το μετέφερε στο Βόλο, καθώς και το Κ.Τ.Ε.Λ. Μαγνησίας για την δωρεάν μεταφορά του στην Θεσσαλονίκη.

Η επανένταξη του Χουχουριστή

Έχουν περάσει πάνω από δύο χρόνια από την πρώτη μας διάσωση έχοντας κάνει πάνω από 45 διασώσεις. Ήρθε η μεγάλη στιγμή για τα μέλη της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής, της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων του 3ουΣυστήματος Αεροπροσκόπων Νέας Ιωνίας Βόλου, να γίνει η απελευθέρωση - επανένταξη ενός νυκτόβιου πτηνού (Χουχουριστής) στο φυσικό του περιβάλλον. Το πτηνό  έφτασε στα χέρια μας μετά από πολύμηνη παραμονή στο κέντρο περίθαλψης «Η ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ» στην Θεσσαλονίκη. Αφού έγινε η περίθαλψη του ήρθε ο καιρός για την επανένταξή του. Όταν το στείλαμε ήταν τόσο μικρός που χωρούσε ανάμεσα στις δύο παλάμες των χεριών μας και τώρα που επέστρεψε είχε μεγαλώσει πάρα πολύ. Η ομορφιά του είναι απερίγραπτή καθώς και το πέταγμά του. Τα συναισθήματα πάρα πολλά και υπέροχα, η ευχαρίστηση μεγάλη και η ικανοποίηση απίθανη.

Θα θέλαμε να πούμε ένα μεγάλο μπράβο στην υπεύθυνη της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής Λύτρα Μαρία για τη μεγάλη προσπάθεια που κατέβαλε για την επαναφορά του πτηνού στον Βόλο, επίσης ένα μεγάλο ευχαριστώ το Κέντρο Περίθαλψης «Η ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ» για την εμπιστοσύνη που μας έδειξε να αναλάβουμε ένα τέτοιο σπουδαίο έργο καθώς και τον κύριο που μετέφερε το πτηνό από τη Θεσσαλονίκη στο Βόλο όπου θέλει να μείνει ανώνυμος. Να σημειώσουμε ότι είναι η πρώτη φορά, σε όλη την Ελλάδα, που Πρόσκοποι απελευθερώνουν ένα νυκτόβιο αρπακτικό. 

Χουχουριστής (Strix aluco)

Όπως αναφέρει στον ισότοπο του, ο Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, ο Χουχουριστής πιθανόν να παραξενέψει το ευρύ κοινό καθώς οι περισσότεροι ονομάζουν «κουκουβάγιες» όλα τα είδη της οικογένειας των Γλαυκών που έχουν παρόμοιο μέγεθος και χαρακτηριστικά. Όμως μόνο το είδος Athene noctua είναι η κανονική κουκουβάγια, με τουλάχιστον τέσσερα διαφορετικά είδη να μπερδεύονται με αυτή. Ο Χουχουριστής ή Χούχουλας ή Χουχουλόγιωργας είναι ένα από αυτά, πολλές ομοιότητες αλλά και διαφορές από την κοινή κουκουβάγια. Η πρώτη λέξη του επιστημονικού της ονόματος (Strix)προέρχεται από τη λέξη στριξ, ένα μυθολογικό πτηνό που έφερνε κακούς οιωνούς και τρεφόταν με ανθρώπινη σάρκα και αίμα και ήταν η κοινή ονομασία των γλαυκών, είτε είναι ηχομιμητική λέξη της φωνής του πτηνού. Η δεύτερη λέξη (aluco)προέρχεται από την ελληνική λέξη ολολύζω/ulucus(λατιν.)-allocco-alucο που σχετίζεται πάλι με τη φωνή του ζώου. Η κοινή ονομασία «χουχουριστής» είναι μια ηχομιμητική λέξη από τον ιδιαίτερο, «χουχουριστό» και λυπητερό ήχο που αρθρώνει.

Έχει στιβαρή κατασκευή σώματος, μεγάλο και στρογγυλό κεφάλι με κατάμαυρα μάτια, κοντά πόδια και σχετικά κοντή ουρά. Το χρώμα της είναι καστανοκόκκινο έως γκριζοκάστανο, με σκούρες κηλίδες και λεπτές ρίγες σε όλο τοφτέρωμα με λευκές κηλίδες, ενώ υπάρχουν και λευκές κηλίδες στα φτερά και στο κεφάλι. Είναι μόνιμος κάτοικος φυλλοβόλων και μικτών δασών αλλά και βρίσκονται και κοντά σε αγροτικές ή αστικές περιοχές όταν υπάρχουν κοντά δάση. Δραστηριοποιείται τη νύχτα ενώ την ημέρα αποσύρεται σε κουφάλες δέντρων, σπηλιές ή απλά ξεκουράζεται πάνω σε δέντρα. Τρέφεται με τρωκτικά και μικρά θηλαστικά, αμφίβια και ασπόνδυλα (έντομα, σκώληκες) αλλά και μικρά πουλιά που κουρνιάζουν τη νύχτα. Τις νυχτερινές ώρες κάνει αισθητή την παρουσία του καθώς ακούγεται συχνά και διαθέτει ένα φάσμα διαφορετικών φωνών με χαρακτηριστικότερο το χουχούρισμα που του έδωσε και το όνομά του.

Ο Χουχουριστής προστατεύεται «χαλαρά» σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο εντασσόμενος σε λίγες συμβάσεις και καταλόγους. Ο κρυπτικός κυρίως νυκτόβιος τρόπος ζωής και η μεγάλη περιοχή εξάπλωσής του μεταφράζονται σε λίγες άμεσες πιέσεις. Αντίθετα, οι έντονες ανθρώπινες δραστηριότητες που σχετίζονται με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων πουφωλιάζει, αναπαράγεται και κυνηγά και γενικότερα τη μείωση των δασικών εκτάσεων, αλλά και αγροτικές δραστηριότητες όπως η χρήση μυοκτόνων δηλητήριων, εντομοκτόνων και φυτοφαρμάκων αποτελούν σοβαρότατες έμμεσες πιέσεις που επιδρούν αρνητικά στους πληθυσμούς του Χουχουριστή.

Ο Χουχουριστής καταγράφεται σε φυσικές και σχετικά ανεπηρέαστες από τον άνθρωπο δασικές περιοχές που αποτελούν ένα φιλόξενο και ασφαλές σπιτικό για το είδος αυτό. Οι συναντήσεις του με τον επισκέπτη και τον κάτοικο της κάθε περιοχής δεν είναι πολύ πιθανές καθώς κατά τη διάρκεια της ημέρας «αποσύρεται» και «εμφανίζεται» τη νύχτα. Οι δεισιδαιμονίες που έχουν συνδεθεί με αυτή τη γλαύκα όπως και με την Τυτώ εξαιτίας της «κακοφωνίας» τους και της νυχτερινής δραστηριοποίησής τους δεν πρέπει να μας αποτρέπει από τις προσπάθειες προστασίας και διατήρησής τους, καθώς αποτελούν σημαντικότατο και αναπόσπαστο τμήμα της βιοποικιλότητας.

Ένα σπάνιο απειλούμενο είδος αρπακτικού, έναν Στικταετό (Clanga clanga),διέσωσαν οι Διασώστες της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Ζωής (ΠΟΔΑΖ) της Λέσβου.

Την περασμένη Παρασκευή 11 Νοεμβρίου, ο Χαράλαμπος Χατζηπαναγιώτης, κάτοικος στη Συκούντα βρήκε στην περιοχή του Ίππειους ένα τραυματισμένο αρπακτικό. Επικοινώνησε με το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καλλονής, το οποίο με την σειρά του ενημέρωσε μέλη του 2ου Συστήματος Προσκόπων Μυτιλήνης που ανήκουν στην ΠΟΔΑΖ (Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής). Οι Διασώστες έφθασαν στο σημείο όπου και διαπίστωσαν ότι δεν επρόκειτο για ένα απλό αρπακτικό αλλά για έναν απειλούμενο Στικταετό (Clanga clanga) που στην Ελλάδα λόγω του πολύ μικρού αριθμού που παρατηρείται έχει συμπεριληφθεί στα κινδυνεύοντα είδη.

Οι Διασώστες πρόσκοποι, άμεσα επικοινώνησαν με την ΑΝΙΜΑ, Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής, η οποία παρείχε οδηγίες για τη σωστή διαχείριση του πτηνού. Στη συνέχεια παρείχαν τις πρώτες βοήθειές σύμφωνα με τις οδηγίες που τους δόθηκαν και μετά ο Στικταετός ταξίδεψε για την Αθήνα, όπου τον παρέλαβαν οι εθελοντές της ΑΝΙΜΑ για περαιτέρω περίθαλψη και φροντίδα. «Σε επικοινωνία όπου είχαμε με την ANIMA διαπιστώθηκε ότι ο Στικταετός είναι νεαρός εξαιρετικά αδύναμος και λιποβαρής και για αυτό το λόγο κρίθηκε σκόπιμο να ακολουθήσει ειδική αγωγή με ενδοφλέβια υγρά και ειδική τροφή», είπε ο Μανώλης Αντωνάκης, Διασώστης άγριας ζωής, αρχηγός του 2ου Συστήματος Προσκόπων Μυτιλήνης.

Ας σημειωθεί ότι πρόκειται για ένα ακριβοθώρητο είδος που εξαπλώνεται στις στέπες της κεντρικής και της βόρειας Ασίας και στη διάρκεια του χειμώνα, μεταναστεύει νότια (από τα Βαλκάνια μέχρι και την νοτιανατολική Ασία).

Στη δεκαετία του '80, ο ετήσιος μέσος όρος παρατήρησης τέτοιων αρπακτικών στην Ελλάδα ήταν μόλις 10-15 άτομα που στη μεγάλη τους πλειοψηφία, ήταν νεαρά άτομα. Ακόμη και σήμερα, οι παρατηρούμενοι πληθυσμοί δεν ξεπερνούν τα 70-80 άτομα ενώ έστω κι έτσι, αποτελούν το 50% του διαχειμάζοντος πληθυσμού των Βαλκανίων, πλην Τουρκίας. Αποτελεί χειμερινό επισκέπτη (από Οκτώβριο μέχρι Μάρτιο) ενώ επειδή δεν φωλιάζει, είναι δύσκολο να παρατηρηθεί και να διερευνηθεί η συμπεριφορά του. Τον βλέπει κανείς σε μεγάλους υγροτόπους της κεντρικής και ανατολικής Μακεδονίας, Θράκης, δυτικής Στερεάς και Ηπείρου. Μάλιστα, είναι το μόνο είδος του γένους που συχνάζει σε υγροτόπους εξού και η παρουσία του στη Λέσβο. Ο Στικταετός, σπάνια κατεβαίνει νοτιότερα φθάνοντας μέχρι την Κρήτη. Τα νεαρά άτομα, διαφόρων ηλικιών, αποτελούν την πλειονότητα των παρατηρούμενων ατόμων (ποσοστό 80%). Ο συνολικός, πολύ μικρός και έντονα κυμαινόμενος, αριθμός του πληθυσμού του, έχει κατατάξει τον Στικταετό, ειδικά στην Ελλάδα, στην κατηγορία κινδυνευόντων ειδών.

«Οι διασώστες του 2ου Συστήματος θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλους όσους συμμετείχαν σε αυτήν την διάσωση, τον κ. Χαράλαμπο Χατζηπαναγιώτη,τον κάτοικο που τον βρήκε, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καλλονής που σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου επικοινώνησε μαζί μας, την ΑΝΙΜΑ Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής για το δύσκολο έργο που έχει αναλάβει και την διαρκή συνεργασία καθώς και το πλήρωμα του πλοίου ΔΙΑΓΟΡΑΣ για την συνεχή βοήθεια στην μεταφορά αγρίων τραυματισμένων ζωών», ανέφερε ο κ. Αντωνάκης. Ενώ ο κ. Στέλιος Μανιώτης Διασώστης Πρόσκοπος ο ίδιος και αναπληρωτής περιφερειακός έφορος Προσκόπων Λέσβου συμπλήρωσε: «Πραγματικά επρόκειτο για ένα περήφανο ζώο, έναν ταξιδιώτη των αιθέρων που μας δημιούργησε δέος κρατώντας τον στα χεριά μας, ανήμπορο να πετάξει ελεύθερος στους ουρανούς. Εμείς ευχόμαστε για την γρήγορη ανάρρωσή του και να επιστρέψει σύντομα στα ταξίδια του».

του Στρατή Μπαλάσκα

 Ήταν τις μέρες του Δεκαπενταύγουστου, όταν το Λιμενικό Σώμα στην Θάσο εντόπισε μια τραυματισμένη Θαλάσσια Χελώνα Caretta caretta.

Μετά από επικοινωνία με το Κέντρο Διάσωσης Θαλασσίων Χελωνών του ΑΡΧΕΛΩΝ, στην Γλυφάδα, οι Λιμενικοί αναζήτησαν βοήθεια για την μεταφορά της χελώνας στην Καβάλα και μετά στην Γλυφάδα Αττικής για περίθαλψη.  Από το Κ.Δ.Θ.Χ. ΑΡΧΕΛΩΝ τους έδωσαν τα στοιχεία επικοινωνίας Διασώστη ΠΟΔΑΖ από το 1^ο Σύστημα Προσκόπων Καβάλας και άρχισε η προσπάθεια.

Η χελώνα είχε βαθύ τραύμα στο κεφάλι, που αρχικά εξέλαβαν ως κτύπημα από προπέλα, επειδή δεν φαντάστηκαν πόσο σκληρός και αδίστακτος μπορεί να είναι ο άνθρωπος που την κτύπησε με αμβλύ εργαλείο….

Η μεταφορά μια μεγάλης θαλάσσιας χελώνας είναι πολύ δύσκολο εγχείρημα διότι πρέπει να βρεθεί ή να κατασκευαστεί κατάλληλο κουτί μεταφοράς. Πρέπει να ευχαριστήσουμε το Φιλοζωικό Σωματείο Καβάλας «Αίσωπος» για την εξεύρεση κουτιού μεταφοράς αλλά και το Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή για την αμέριστη βοήθεια που μας παρείχε σε ότι χρειαστήκαμε όταν παραλάβαμε την χελώνα στο λιμάνι της Καβάλας.

Η θαλάσσια χελώνα έπρεπε να μεταφερθεί με το ΚΤΕΛ Καβάλας, όπου και αντιμετωπίστηκαν κάποια προβλήματα άρνησης μεταφοράς, που ευτυχώς ξεπεράστηκαν. Μετά από λίγες ώρες ταξίδι, η Caretta παρελήφθη από τους Διασώστες του ΑΡΧΕΛΩΝ και έφτασε σώα στην Γλυφάδα στο Κ.Δ.Θ.Χ. για να την φροντίσουν. Η Υπεύθυνη Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ, κα Ειρήνη Κασιμάτη, μας ενημέρωσε ότι το όνομα που δόθηκε στην χελώνα είναι 'Truffle'. Δυστυχώς είναι σε κρίσιμη κατάσταση γιατί το τραύμα στο κεφάλι είναι πολύ βαθύ και εκτεταμένο. Μέχρι και ο εγκέφαλος είναι εκτεθειμένος. Μόλις έχουν νεότερα θα μας ενημερώσουν.

Όπως μας ενημερώνει ο Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας, ΑΡΧΕΛΩΝ (www.archelon.gr)σε περίπτωση που βρεθούμε σε ανάγκη διάσωσης θαλάσσιας χελώνας, ακολουθούμε την παρακάτω διαδικασία:

1. Kαλούμε τον ΑΡΧΕΛΩΝ - Δίκτυο Διάσωσης στο 210 8944444 ήστο 6941511511

2. Μεταφέρουμε τη χελώνα σε ΑΣΦΑΛΕΣ ΜΕΡΟΣ μακριά από κόσμο και θόρυβο. ΤΗ ΣΗΚΩΝΟΥΜΕ ΠΑΝΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΒΟΥΚΙ (ποτέ από τα πτερύγια ή το κεφάλι). Αν είναι μεγάλο ζώο που θα μεταφερθεί από 2 άτομα τη σηκώνουμε πιάνοντας το καβούκι πίσω από τον αυχένα και πάνω από την ουρά. ΑΚΟΥΜΠΑΜΕ ΤΟΖΩΟ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ φροντίζοντας να μη διπλωθούν από κάτω τα πτερύγια του.

3. Φροντίζουμε το ζώο να είναι σε ΠΡΟΦΥΛΑΓΜΕΝΟ ΚΑΙΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ ΧΩΡΟ, ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΡΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΕΡΑ. Τους θερινούς μήνες καλό είναι να σκεπάζεται ιδιαίτερα στα τραύματά του με ένα ΥΓΡΟ ΥΦΑΣΜΑ. Η θερμοκρασία του χώρου δεν πρέπει να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς C. Δεν είναι απαραίτητο, η χελώνα να μπει στο θαλασσινό νερό, ιδιαίτερα όταν είναι τραυματισμένη στο κεφάλι ή εξαντλημένη, τότε ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ, ΕΠΕΙΔΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΝΙΓΕΙ.

4. Αν έχει μπλεχτεί σε δίχτυα ή πετονιά, τα αφαιρούμε πολύ προσεκτικά κόβοντάς τα με ψαλίδι ή κόφτη (η χρήση μαχαιριού ενέχει κινδύνους τραυματισμού). Σε καμιά περίπτωση ΔΕΝ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΤΡΑΒΗΞΟΥΜΕ ΑΓΚΙΣΤΡΙ ΉΠΕΤΟΝΙΑ ΠΟΥ ΕΞΕΧΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ Ή ΤΗΝ ΟΥΡΑ.

5. Ελέγχουμε όλα τα πτερύγια για τυχόν ΣΗΜΑΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ(tags) και σημειώνουμε τον αριθμό του, αν υπάρχει

6. Κατεβάζουμε ( https://www.archelon.gr/files/Deltio_Ekthalassosis.pdf) και συμπληρώνουμε το «Δελτίο Εκθαλάσσωσης» προσεκτικά για να βοηθήσουμε τόσο αυτήν όσο και όλες τις άλλες χελώνες, και το στέλνουμε στον ΑΡΧΕΛΩΝ με emailστο: rescue@archelon.gr. 

Από νωρίς το πρωί της Παρασκευής στις  28 του Γενάρη, ένα ιδιαίτερο νέο έκανε τον γύρο του διαδικτύου. Ένα νέο, που έθεσε κάθε μέλος της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής. σε επιφυλακή! Όχι αδίκως, καθώς δεν εμφανίζεται κάθε ημέρα ένα μεγαλόσωμο θαλάσσιο θηλαστικό να κάνει βόλτες στα ρηχά νερά, σε μια παραλία της Αττικής, δίπλα στην πολύβουη Ποσειδώνος!

Κι όμως, ένας αρσενικός  Ζιφιός,  ένα φαλαινοδέλφινο, είχε  εκθαλασσωθεί στην παραλία της ΕΔΕΜ στο Παλαιό Φάληρο. Στο σημείο ήδη έσπευδαν για βοήθεια εξειδικευμένοι κτηνίατροι του Ερευνητικού Κέντρου Διάσωσης & Περίθαλψης Κητωδών «Αρίων»(http://www.arion.org.gr/) ,  αλλά και αρκετοί εθελοντές διαφόρων περιβαλλοντικών και διασωστικών ομάδων για να συνδράμουν με όποιες δυνάμεις διέθετε ο κάθε ένας με στόχο την διάσωση του ζώου! Ας μην ξεχνάμε πως το ίδιο φαλαινοδέλφινο είχε εμφανιστεί την προηγούμενη ημέρα στην περιοχή της Βουλιαγμένης και με τη βοήθεια δυτών, είχε ανοιχτεί μετα από εντατικές προσπάθειες ξανά στα νερά του Σαρωνικού.

Δε χρειάστηκε πολύ σκέψη… Γρήγορη συνεννόηση με τους συντονιστές της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής, μαγιό και ειδικές χοντρές στολές στα σακίδια για παν ενδεχόμενο, ζεστά ρούχα και ξεκινήσαμε για την παραλία! Η συνεννόηση με τους συντονιστές της διάσωσης και η αξιολόγηση των αναγκών και της βοήθειας που μπορούμε να προσφέρουμε εμείς, το πρώτο μέλημα  μας! Όπως ήταν αναμενόμενο, εκτός από τους εθελοντές, πλήθος κόσμου μικροί και μεγάλοι, με μεγάλη περιέργεια παρακολουθούσαν  το σπάνιο θέαμα!

Μετά από μια σύντομη συνεννόηση με τα μέλη της Εθελοντικής Ομάδας Διάσωσης «SaveLife Lifeguard Hellas» καθώς και της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης ήταν σαφές ότι η φροντίδα του Ζιφιού, ήταν καλυμμένη. Η διαχείριση του κόσμου όμως, έπρεπε κάπως να διευθετηθεί.

Η μικρή μας ομάδα, μπορούσε πολύ εύκολα, να κάνει πλέον πράξη, αυτό που είχε διδαχθεί στην θεωρεία, κατά τη διάρκεια των εκπαιδεύσεων της ΠΟΔΑΖ.

«Διαχείριση πλήθους» !!!

Μια δουλειά που όταν γίνεται σωστά δεν φαίνεται, αλλά όταν δεν γίνεται, δημιουργεί πολλά προβλήματα. Όπως καταλαβαίνετε, με την δημοσιότητα που δόθηκε τόσο από τα ΜΜΕ αλλά και το διαδίκτυο,  κοινό κάθε ηλικίας είχε κατακλύσει την παραλία!

Άλλοι κοιτούσαν σιωπηλοί, άλλοι φώναζαν εκφράζοντας τις απόψεις τους για το τι είναι καλύτερο για το ζώο, άλλοι προσπαθούσαν να φθάσουν όσο πιο κοντά στην ακροθαλασσιά για να θαυμάσουν από όσο πιο κοντά γίνονταν την «Άγρια και Άγνωστη Ζωή» και φυσικά να την φωτογραφίσουν!

Περισσότερο, ζητούσαν πληροφορίες για το είδος και την κατάσταση του ζώου. Ήταν σημαντικό  οι κτηνίατροι του "Αρίων" και οι υπόλοιποι εθελοντές στο νερό να μπορέσουν με ηρεμία να φροντίσουν το «Φαλαινοδέλφινο».

Έτσι,  εκτός από τις πληροφορίες που μας έδωσαν οι κτηνίατροι, φρεσκάραμε στα γρήγορα τις γνώσεις μας  για το σπάνιο αυτό είδος.  Ο Ζιφιός (Ziphius cavirostris) λοιπόν, είναι ένα μεσαίου μεγέθους θηλαστικό που φθάνει τα 5-6 μέτρα μήκος και 300kg.βάρος, ενώ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κητώδη για τη χώρα μας.

Συναντάται στην  Ελληνική τάφρο, στη Ν. Κρήτη, στη Δ. Λευκάδα, στο Αιγαίο, τη Χαλκιδική, τη Β. Λήμνο, τη Μήλο και την Κάρπαθο και  πρόκειται για ένα σκουρόχρωμο κήτος με ανοιχτόχρωμο κεφάλι, που παρουσιάζει όσο μεγαλώνει χαρακτηριστικές άσπρες «γρατσουνιές» στο σώμα του! Το ενήλικο αρσενικό φέρει ένα ζευγάρι κοντόχοντρα, κωνικά και προεξέχοντα δόντια στην κάτω σιαγόνα, η οποία επίσης προεξέχει της άνω, ενώ ξεχωρίζει από άλλα κητώδη από ένα μικρό πτερύγιο στη ράχη του. Βασική του τροφή, είναι τα καλαμάρια και όχι οι πλαστικές σακούλες που έχουν κατακλύσει τις θάλασσες μας και πρόκειται για ένα κητώδες που θηλαστικό που κατοικεί σε περιοχές με υποθαλάσσια φαράγγια και πεδιάδες. Δεν απαντάται συχνά σε ρηχά νερά,  καθώς ζεί σε μεγάλα βάθη, με μεγάλους χρόνους κατάδυσης, συνήθως διάρκειας  60 -80 λεπτών. Αυτός είναι κι ένας λόγος ότι για το συγκεκριμένο θηλαστικό, δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία, μιας και οι ερευνητές, δεν το συναντούν συχνά στην επιφάνεια της θάλασσας ώστε να το παρατηρήσουν με ευκολία…

Αξίζει δε να αναφέρουμε, πως στοιχεία για την κατανομή του συγκεκριμένου είδους στην Ελλάδα αλλά και σε όλη τη μεσόγειο, προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από εκβρασμούς που δυστυχώς, συμβαίνουν πολύ συχνά!   Άρα η συγκεκριμένη συγκυρία, ήταν πολύ σημαντική από πολλές απόψεις για τους επιστήμονες!

 Πως όμως ένας Ζιφιός βρέθηκε σε τόσο ρηχά νερά της Βουλιαγμένης και του Παλαιού Φαλήρου;

Για τον συγκεκριμένο, ίσως να μην μπορέσουμε με σιγουριά να πούμε τι έφταιξε, αλλά αν ακούσουμε τους ερευνητές που μελετούν πολλά χρόνια το είδος στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο, ενδεχομένως να επηρεάστηκε από τον άνθρωπο!  Τις τελευταίες 10 ημέρες, πραγματοποιούνται υποθαλάσσιες εκρήξεις με σκοπό την αναζήτηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου στον Κυπαρισσιακό κόλπο στην Δυτική Πελοπόννησο.  Τα γιγαντιαία ηχητικά και οστικά κύματα, εκτός από τον πόνο που προκαλούν, έχουν ως αποτέλεσμα τον αποπροσανατολισμό και πολλές φορές τραυματισμό των κητωδών που ζούν σε κοπάδια στην περιοχή αυτή. Δεν είναι απίθανο  ο Ζιφιός, να περιήλθε σε αυτή την κατάσταση μετά από ένα τέτοιο γεγονός. Στη συνέχεια εύκολα μπορεί να παρασυρθεί από θαλάσσια ρεύματα και να φθάσει πολύ μακριά, ακόμη και στον Σαρωνικό!

Το φαλαινοδέλφινο παρατηρήθηκε πως είχε κάταγμα στην γνάθο και από τις εργαστηριακές εξετάσεις, διαπιστώθηκε σοβαρό τραύμα στο ρύγχος, διάφορα επιφανειακά τραύματα στο σώμα και μια σημαντική αφυδάτωση, τα οποία οδήγησαν τους ειδικούς στην χορήγηση ηλεκτρολυτών, αντιβιοτικών, παυσίπονων και σκευασμάτων κορτιζόνης, με σκοπό την ανακούφιση του!

Ο νεαρός Ζιφιός ,ο «Σωτήρης», όπως ονομάστηκε από τους εθελοντές διασώστες που πίστεψαν από το πρώτο λεπτό στη σωτηρία του, ανέπνεε άλλες φορές πιο κουρασμένα, άλλες φορές πιο ζωηρά πετώντας από το φυσητήρα του πολύ ψηλά νερό, εντυπωσιάζοντας τους παρευρισκόμενους και δείχνοντας ότι βρίσκεται ακόμη στη μάχη!!!  

Οι ώρες περνούν, ευτυχώς καταφέρνουμε όλοι μαζί να υπάρχει γενικά ηρεμία, κόσμος έρχεται και φεύγει και οι εθελοντές μέσα στο νερό εναλλάσσονται καθώς η θερμοκρασία του νερού είναι απαγορευτική γι’ αυτούς, παρά τις χοντρές χειμωνιάτικες στολές τους.

Ο ήλιος οδεύει πια στην Δύση του και καθώς οι συνθήκες δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο από πλευράς θερμοκρασίας αλλά και του σκοταδιού που πέφτει σιγά σιγά, η κτηνίατρος του Α.Π.Θ. Δρ. Νατάσσα Κομνηνού δίνει την εντολή για την χορήγηση της επόμενης δόσης φαρμάκων και την προτροπή ο Ζιφιός να οδηγηθεί στα ανοιχτά για να δοκιμαστεί η ικανότητα του να κολυμπήσει ελεύθερος. Αρχικά με την συνοδεία σκάφους αλλά και των δυτών, κολύμπησε μακριά από την ακτή.

 Παρά την αισιοδοξία όλων μας, το Σάββατο το πρωί, ο Ζιφιός βρέθηκε κοντά σε βράχια στην Σαλαμίνα. Κάτω πια από πολύ δύσκολες καιρικές συνθήκες λόγω βροχής και των ακόμη πιο χαμηλών θερμοκρασιών αλλά ευτυχώς με πολύ λιγότερο κοινό γύρω του, δέχθηκε νέα φαρμακευτική αγωγή και νωρίς το απόγευμα, απομακρύνθηκε μόνος, με μια κατάδυση στα βαθιά.

Τώρα, Δευτέρα βράδυ πλέον , διατηρούμε την αισιοδοξία μας, καθώς έχουμε δύο ημέρες να ακούσουμε νέα από το «Σωτήρη» το Ζιφιό!

Αυτές τις ημέρες και μετά τη στενή επαφή μας με ένα ζώο αλλιώτικο από τα άλλα, ένα είναι σίγουρο. Πως όλοι κατανοήσαμε κάτι πολύ σημαντικό…

Μπορεί τόσα χρόνια τα μαγικά μεγάλα θαλασσινά θηλαστικά να έχουν μια ιδιαίτερη θέση στις καρδίες μας και να έρχονται κοντά μας μέσα από τις φανταστικές ιστορίες του Μόμπυ-Ντικ, μα την ίδια στιγμή, στα βάθη των θαλασσών γράφουν τις δικές τους ιστορίες, εκεί όπου ανθρώπου μάτι δεν τα συναντά! Σε μια ζωή μακριά από εμάς!

Όλοι οι ειδικοί, όλα τα  Ινστιτούτα Ερευνών σε Ελλάδα και εξωτερικό, με την συνεχή τους παρουσία στις θάλασσες και τους ωκεανούς, θα συνεχίζουν τη δύσκολη αυτή προσπάθεια για την προστασία της θαλάσσιας ζωής, ενώ δεν θα σταματήσουν να υπάρχουν και άνθρωποι – εθελοντές, που νοιάζονται πραγματικά να προσφέρουν βοήθεια όποτε αυτή τους ζητηθεί!

Όμως τα προβλήματα, δεν θα λυθούν εάν δεν θεσπιστούν και εφαρμοστούν τα κατάλληλα θεσμικά μέτρα για την αποτελεσματική προστασία αυτών των ζώων, αλλά και εάν δεν συνειδητοποιήσουμε ότι η προστασία του περιβάλλοντος, είναι μια υπόθεση που αφορά όλους μας και τον καθέναν ξεχωριστά!

Εμείς, το μόνο που έχουμε να ευχηθούμε, είναι καλή συνέχεια στα ταξίδια του Ζιφιού, μετην ελπίδα να κολυμπάει πάντοτε ελεύθερος για πολλά χρόνια ακόμη, στις Ελληνικές θάλασσες!

Άννα Λάτσιου – ΜSc Ιχθυολόγος

Αθηνά Τσεκούρα – Περιβαλλοντική Εκπαίδευση & Εκπαίδευση Καταδύσεων

Μέλη Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής

Ποδαρικό με το ξεκίνημα της νέας χρονιάς είχαν αυτές τις μέρες διασώστες της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής του 5ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Μήθυμνας Λέσβου.

Το μεσημέρι της Κυριακής κάτοικος της Δυτικής Λέσβου εντόπισε στον επαρχιακό δρόμο από το Σκαλοχώρι προς Βατούσα μία Γερακίνα (Buteo buteo) ακινητοποιημένη στη μέση του οδοστρώματος. Διασώστης που ειδοποιήθηκε, έσπευσε στο σημείο, περιμάζεψε το μεγάλο αρπακτικό και, αφού επικοινώνησε με την ΑΝΙΜΑ - Σύλλογο Προστασίας Άγριας Ζωής στην Αθήνα, μεταφέρθηκε στο Σύστημα όπου του δόθηκαν οι πρώτες βοήθειες. Το άτυχο πτηνό έφερε μικρό τραύμα κάτω από τη δεξιά φτερούγα του μη μπορώντας να πετάξει.

Το πουλί τοποθετήθηκε σε ειδικό κουτί για αποστολή και παραδόθηκε στο καράβι από Μυτιλήνη για Πειραιά το απόγευμα της Τρίτης, όπου θα το παραλάβουν μέλη της ΑΝΙΜΑ παρέχοντάς του την κατάλληλη ιατρική περίθαλψη.

Συνεχίζουμε!

Στρατής Σγουρνιός

Με την ευκαιρία του γεγονότος σας υπενθυμίζουμε πώς να χειριστείτε ένα τραυματισμένο αρπακτικό

 Προειδοποίηση: Ο χειρισμός ενός τραυματισμένου αρπακτικού μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνος. Ακολουθήστε αυτήν τη διαδικασία μόνο εάν δεν μπορείτε να επικοινωνήσετε με ΑΝΙΜΑ ή ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ ή κάποιον έμπειρο Διασώστη της ΠΟΔΑΖ.

• Πριν τη σύλληψη: Ετοιμάστε ένα κουτί με οπές αερισμού στο κάτω μέρος και τοποθετήστε μια πετσέτα, χαρτοπετσέτες ή εφημερίδα στον πάτο. Το κουτί πρέπει να είναι αρκετά μεγάλο ώστε το πουλί να στέκεται, αλλά αρκετά μικρό ώστε να μην χτυπάει ή να πετάει τριγύρω.

• Πάρτε μαζί σας τα ακόλουθα υλικά: μια πετσέτα, μια κουβέρτα, ένα σεντόνι ή άλλο ελαφρύ υλικό αρκετά μεγάλο ώστε να καλύπτει το αρπακτικό και γάντια βαρέως τύπου (όπως δερμάτινα γάντια συγκολλητών).

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΚΑΝΟΝΑ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ ΑΡΠΑΚΤΙΚΩΝ ΠΤΗΝΩΝ—ΚΡΑΤΗΣΤΕΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ ΑΣΦΑΛΗ! Το αρπακτικό που προσπαθείτε να σώσετε δεν θα καταλάβει ότι προσπαθείτε να το βοηθήσετε. Όταν πλησιάζετε, θα προσπαθήσει να προστατευτεί και μπορεί να σας επιτεθεί.

• ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΤΕ ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΟΧΗ! Τα περισσότερα τραυματισμένα αρπακτικά θα χρησιμοποιήσουν το κύριο όπλο τους, τα δυνατά πόδια και τα νύχια τους, για να προστατευτούν, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσουν και το ράμφος τους.

• Πλησιάστε το πουλί από πίσω αν είναι δυνατόν. Τοποθετήστε προσεκτικά ένα σεντόνι ή μια ελαφριά κουβέρτα πάνω από το πουλί. Το αρπακτικό μπορεί να προσπαθήσει να πιάσει την κουβέρτα, το σεντόνι ή ΕΣΑΣ με τα πόδια του. ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ ΤΑ ΠΟΔΙΑ πιάνοντας σταθερό πιάσιμο από πίσω κρατώντας τα φτερά στο σώμα του πουλιού. Κρατήστε τα νύχια του πουλιού μακριά από εσάς και τους άλλους.

• Σηκώστε το πουλί. Κρατήστε το καλυμμένο πουλί μακριά από το σώμα σας και τοποθετήστε το στο προετοιμασμένο χαρτόκουτο.

• Αφαιρέστε απαλά το ύφασμα που το σκεπάσατε πριν κλείσετε το κουτί. Εάν το πουλί είναι γραπωμένο με την κουβέρτα ή το σεντόνι, προσπαθήστε να ξεσκεπάσετε το κεφάλι του πουλιού.

• Τοποθετήστε το κουτί σε ένα ήσυχο δωμάτιο μακριά από ακραίες θερμοκρασίες και επικοινωνήστε με εξειδικευμένο Κέντρο Διάσωσης, το συντομότερο δυνατό.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΕΝΟΥ ΠΤΗΝΟΥ:

ΜΗΝ ΧΕΙΡΙΖΕΤΕ ΚΑΙ ΜΗΝ ΚΟΙΤΑΤΕ ΤΟ ΠΟΥΛΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ. ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΣΤΡΕΣΑΡΙΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΒΛΑΒΗ ΣΤΟΑΡΠΗΚΤΙΚΟ ΠΤΗΝΟ.

• ·       Η άγρια ​​ζωή οποιουδήποτε τύπου μπορεί να πεθάνει από μια κατάσταση που ονομάζεται «Μυοπάθεια σύλληψης».
• ·       Ακόμα κι αν το αρπακτικό φαίνεται «ήμερο» ή «ήσυχο», μην επιχειρήσετε να αλληλεπιδράσετε μαζί του περισσότερο από όσο χρειάζεται για τη διάσωσή του.
• ·       Ένα «ήμερο» εν ενεργεία αρπακτικό είναι πιθανότατα σε σοβαρό πόνο και αγωνία. Στα ενήλικα αρπακτικά, η αλληλεπίδραση προκαλεί σοβαρό στρες που μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο.
• ·       Στα νεαρά αρπακτικά, η αλληλεπίδραση μπορεί να συμβάλει στην αποτύπωση της ανθρώπινης παρουσίας, γεγονός που τα καθιστά ακατάλληλα για ζωή στην άγρια ​​φύση.
• ·       ΜΗΝ επιχειρήσετε να ταΐσετε ΤΙΠΟΤΑ το αρπακτικό. Για ενυδάτωση στάξτε νερό στο ράμφος του.
• ·       Κατά τη μεταφορά ενός τραυματισμένου αρπακτικού θα πρέπει να προσέχετε να μιλάτε χαμηλόφωνα να μην βάζετε ραδιόφωνο ή μουσική στο αυτοκίνητο που το μεταφέρετε και να μην μεταφέρετε ΠΟΤΕ ένα αρπακτικό πουλί στην αγκαλιά ενός ατόμου, χωρίς κουτί ή χωρίς ύφασμα που να το σκεπάζει. 
• 

Άλλο ένα περιστατικό διάσωσης είχαν την περασμένη βδομάδα οιδιασώστες της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής ( Π.Ο.Δ.Α.Ζ. ) του 5ουΣυστήματος Ναυτοπροσκόπων Μήθυμνας.

Την προηγούμενη Τρίτη κάτοικος της Καλλονής εντόπισε καιπεριμάζεψε ένα αρπακτικό πουλί, το οποίο ήταν ανήμπορο να πετάξει. Ύστερα από αναγνώριση και παραλαβή από τους ειδικούς του Κέντρου Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης στη Σκάλα Καλλονής, διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για ένα νεαρό διπλοσάινο.

Διασώστες της Π.Ο.Δ.Α.Ζ. του Συστήματος, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία, μετέβησαν και παρέλαβαν το πουλί, το μετέφεραν στην εστία τους στο Μόλυβο, όπου και του προσφέρθηκαν τροφή, νερό και ασφάλεια. Μετά από επικοινωνία με ειδικούς και δύο μέρες φροντίδας και παρακολούθησης, τοδιπλοσάινο επέστρεψε στο φυσικό του περιβάλλον.

Ευχαριστούμε για ακόμη μια φορά το προσωπικό του ΚΠΕΝΚαλλονής - Kalloni Environmental Information Center - ΜουσείοΦυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου για την πολύ καλή συνεργασίακαι την πολύτιμη βοήθεια του.

Συνεχίζουμε!

Στρατής Σγουρνιός

Εάν βρείτε ένα τραυματισμένο αρπακτικό, απαιτούνται ειδικά μέτρα για να προστατέψετε το πτηνό και τον εαυτό σας. 

Τα ακόλουθα βήματα θα εξασφαλίσουν την ασφάλεια όλων:

• Μην ταΐζετε ποτέ τραυματισμένο αρπακτικό. Τα αρπακτικά έχουν πολύ συγκεκριμένες διατροφικές ανάγκες και ακόμη και το καλύτερο διαθέσιμο κρέας μπορεί να είναι ακατάλληλο για ένα αρπακτικό. Συχνά τα τραυματισμένα αρπακτικά υποφέρουν από αφυδάτωση, επομένως η τροφή μπορεί να τα σκοτώσει.

• Χειριστείτε το αρπακτικό μόνο εάν είναι απολύτως απαραίτητο! Όσο λιγότερη επαφή έχει με ανθρώπους, τόσο πιο πιθανό θα είναι να επιβιώσει. Το άγχος είναι θανατηφόρο για αυτά τα πουλιά.

• Εάν πρέπει να χειριστείτε ένα αρπακτικό, φορέστε δερμάτινα γάντια εργασίας και χρησιμοποιήστε μια κουβέρτα ή πετσέτα για να καλύψετε το πουλί. Διπλώστε απαλά τα φτερά του αρπακτικού στο σώμα του σε μια κανονική, χαλαρή θέση.

• Τοποθετήστε το αρπακτικό σε ένα κουτί από χαρτόνι με μικρές οπές αερισμού κομμένες κοντά στο πάτωμα του κουτιού. Το κουτί πρέπει να είναι ελαφρώς μεγαλύτερο από το πουλί. Λιγότερος χώρος για να χτυπήσει ενώ φτεροκοπάει, σημαίνει λιγότερες πιθανότητες το αρπακτικό να προκαλέσει τον εαυτό του τραυματισμό.

• Καλύψτε το κάτω μέρος του κουτιού από χαρτόνι με μια καθαρή πετσέτα ή σεντόνι, ΜΗΝ στρώσετε με σανό ή άχυρο γιατί αυτό μπορεί να εκθέσει το αρπακτικό σε μύκητες που μπορεί να οδηγήσουν σε θανατηφόρες πνευμονικές λοιμώξεις.

• ΠΟΤΕ μην χρησιμοποιείτε συρμάτινο κλουβί, μην μεταφέρετε αρπακτικά στην ανοικτή καρότσα φορτηγού ή μην αφήνετε το αρπακτικό σε μέρος όπου οι θερμοκρασίες θα μπορούσαν να φτάσουν σε υψηλές τιμές.

• Παρέχετε στο αρπακτικό ένα σκοτεινό, ήσυχο και ζεστό περιβάλλον. ΜΗΝ κρατάτε το αρπακτικό περισσότερο από όσο είναι απολύτως απαραίτητο και κρατάτε το πάντα μακριά από κατοικίδια ζώα και παιδιά.

• Θυμηθείτε, ακόμη και ένα σοβαρά τραυματισμένο ή φαινομενικά ανίκανο αρπακτικό μπορεί να είναι δυνητικά επικίνδυνο. Ακόμα κι αν προσπαθείτε να βοηθήσετε το πουλί, θα φοβηθεί και μπορεί να σας εκλάβει ως απειλή. Τα αρπακτικά πτηνά μπορεί να είναι αρκετά απρόβλεπτα. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με το ράμφος και τα νύχια.

Το Σάββατο  20-11-2021πραγματοποιήσαμε την 17η διάσωση μίας Γερακίνας.  Ένα μέλος της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής, της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων του 3ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Νέας Ιωνίας Βόλου, η Λύτρα Μαρία παρέλαβε από τον κύριο Απόστολο Γουλιανό μία τραυματισμένη Γερακίνα στην φτερούγα όπου βρέθηκε στον δρόμο Βόλου -  Λάρισας.

Η γερακίνα είναι ημερόβιο αρπακτικό πτηνό. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Buteo buteo και περιλαμβάνει 11 υποείδη. Το σώμα της είναι συμπαγές, ο λαιμός κοντόχονδρος, η ουρά μεσαίου μήκους και οι φτερούγες φαρδιές. Όταν κάθεται σε ένα σημείο το σώμα της είναι αρκετά όρθιο σε σχέση με άλλα αρπακτικά. Το χρώμα της παρουσιάζει πολύ μεγάλη ποικιλότητα, από πολύ σκούρο μέχρι πολύ ανοικτό, συνήθως ραχιαία το σώμα, η ουρά και οι φτερούγες με χρώμα σκούρο καστανό, κοιλιακά η ουρά υπόλευκη με πυκνές γκρι ρίγες και στην άκρη παχιά μαύρη λωρίδα, και οι φτερούγες υπόλευκες με σκούρες ρίγες και μαυριδερή πίσω ακμή και κορυφές τους, σκουρόχρωμη η κοιλιακή περιοχή του σώματος με μια ανοιχτόχρωμη ζώνη στο στήθος. 

Η γερακίνα κατοικεί κυρίως σε μικρά δάση με παρακείμενα ανοικτά τοπία όπως λιβάδια, θαμνότοπους και καλλιέργειες, για να μπορεί να αναζητά την τροφή της. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα μπορεί να βρεθεί σε υγρότοπους και βαλτώδεις περιοχές.

Η γερακίνα είναι το αρπακτικό που τραβά περισσότερο την προσοχή στις περιοχές που εμφανίζεται, είτε με τη χαρακτηριστική κραυγή της καθώς πετώντας «χτενίζει» μια περιοχή αναζητώντας τροφή, είτε με την παρουσία της σε εμφανή, ψηλά σημεία που κάθεται παρατηρώντας την περιοχή τριγύρω. Δείχνει σαν το περισσότερο εξοικειωμένο είδος ημερόβιου αρπακτικού πτηνού με τον άνθρωπο καθώς η προσπάθειά της να εξασφαλίσει την τροφή της συχνά την φέρνει αρκετά κοντά σε ανθρωπογενείς βιοτόπους. 

Η τροφή της γερακίνας αποτελείται από μικρά θηλαστικά, πουλιά, ερπετά, αμφίβια και ασπόνδυλα, και φυσικά από νεκρά ζώα. Ανεμοπορεί σε μεσαίο ύψος και «βουτάει» στο έδαφος όταν εντοπίσει κάτι ενδιαφέρον.

Η γερακίνα προστατεύεται επαρκώς, αλλά όχι αυστηρά, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο. Η μεγάλη εξάπλωση του είδους και οι ικανοποιητικοί πληθυσμοί της δε προκαλούν ανησυχία για το μέλλον της. Οι άμεσες πιέσεις πάνω στους πληθυσμούς της σχετίζονται με τη θανάτωσή της από τη λαθροθηρία και την κατανάλωση δηλητηριασμένων δολωμάτων. Οι έμμεσες πιέσεις σχετίζονται με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων που διαβιεί και τη μείωση των θηραμάτων της.

Στην φροντίδα του αρπακτικού πτηνού, βοήθησε και ο Κεφάλας Σπύρος (καθαρισμός – νερό) και το πτηνό μέσα σε καινούργια χαρτόκουτα την Δευτέρα το πρωί διακομίστηκε στην Θεσσαλονίκη με το ΚΤΕΛ Βόλου όπου και το παρέλαβε το κέντρο περίθαλψης «Η ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ» έτσι ώστε να μεριμνήσουν για την αποκατάσταση τους.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το κύριο Απόστολο Γουλιανό που βρήκε το πτηνό και για άλλη μία φορά το ΚΤΕΛ Μαγνησίας για την δωρεάν μεταφορά του.

Εάν βρείτε ένα άγριο πτηνό ή ζώο επικοινωνήστε μαζί μας(Λύτρα Μαρία ΤΗΛ. 6947707417).

Διπλό περιστατικό διάσωσης άγριων πτηνών είχαν το δεύτερο δεκαήμερο του Νοεμβρίου  οι διασώστες της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής του 5ου Συστήματος Ναυτ/πων Μήθυμνας Λέσβου.

Αρχικά, την Τρίτη κάτοικος από Καλλονή βρήκε μία γερακίνα στην άκρη του δρόμου ζαλισμένη και ανήμπορη να πετάξει. Ο διασώστης που έσπευσε στο σημείο και περιμάζεψε το μεγάλο αρπακτικό, το μετέφερε στην εστία των Προσκόπων στο Μόλυβο, όπου του προσφέρθηκαν τροφή, νερό και ασφάλεια.

Το πρωί της Πέμπτης κάτοικος από το Μόλυβο βρήκε στην αυλή του σπιτιού του μία κουκουβάγια. Η οικία του βρίσκεται κάτω από το κάστρο του χωριού, όπου περιμετρικά του τοίχους του κάστρου υπάρχουν πολλές τρύπες για να φωλιάσουν οι κουκουβάγιες.

Και τα δύο πτηνά μετά από παρακολούθηση της υγείας τους αφέθηκαν ελεύθερα το πρωί του Σαββάτου 20/11/2021.

Η μικρή αυτή κουκουβάγια φέρνει στο μυαλό μας παραμύθια και μύθους αλλά και κομμάτια της ιστορίας της Ελλάδας, αφού η προστάτιδα της Αθήνας ήταν η θεά της σοφίας, Αθηνά, με την κουκουβάγια να είναι το ζώο/σύμβολό της, καθώς συμβολίζει τη γνώση και τη σοφία. Η πρώτη λέξη του επιστημονικού της ονόματος (Athene) προέρχεται ακριβώς από τη θεά Αθηνά της οποίας ήταν και το σύμβολο και ιερό ζώο, ενώ η δεύτερη λέξη (noctua) προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη νυξ=αγρυπνώ ή/και τη λατινική noc=νύχτα, προφανώς περιγράφοντας τον κυρίως νυκτόβιο τρόπο ζωής της κουκουβάγιας. Η δε λέξη «κουκουβάγια» στην ουσία είναι μια ηχομιμητική λέξη από τον ήχο «κουκουβάου» που είναι ο ήχος που μοιάζει να βγάζει το ζώο σε ορισμένες περιπτώσεις.

Η κουκουβάγια είναι μια από τις μικρόσωμες γλαύκες (την ομάδα πτηνών που περιλαμβάνει όλες τις κουκουβάγιες, μπούφους, γκιώνηδες, νυχτοπούλια, κ.λπ.) με μήκος που φτάνει τα 28 εκατοστά, βάρος μέχρι και 200γραμμάρια και άνοιγμα φτερών μέχρι και 58 εκατοστά. Αν και μικρόσωμη έχει στιβαρή κατασκευή σώματος, μεγάλο κεφάλι με κίτρινα μάτια και κοντή ουρά. Το χρώμα της ραχιαία είναι καστανό με λευκές κηλίδες, ενώ κοιλιακά είναι υπόλευκη με καστανές ρίγες πιο πυκνές στην περιοχή του στήθους. Είναι μόνιμος κάτοικος ανοικτών εκτάσεων και αγροτικών περιοχών με βράχια, φυτοφράκτες, σκόρπια δέντρα, ξερολιθιές, στάνες. Συχνά βρίσκεται σε ανθρωπογενείς βιοτόπους όπως αγροτικούς οικισμούς, κάστρα, αρχαιολογικούς χώρους. Δραστηριοποιείται το σούρουπο και τη νύχτα αλλά και εν μέρει την ημέρα όπου τη βλέπουμε να κάθεται σε στέγες, σύρματα, φράκτες να παρατηρεί την γύρω περιοχή. Φωλιάζει σε κουφάλες δέντρων,σε τρύπες κτιρίων αλλά και σε τρύπες σε πρανή του εδάφους, και τροφή του αποτελούν θηλαστικά μικρού μεγέθους, μικρά πουλιά, μικρόσωμα ερπετά και αμφίβια και ασπόνδυλα (έντομα, σκώληκες). Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι ότι όταν της τραβήξει την προσοχή κάτι και το παρατηρεί με περιέργεια ανεβοκατεβάζει τοκεφάλι της, κίνηση που θεωρείται ότι ενισχύει την ήδη εξαιρετική στερεοσκοπική της όραση.

Η κουκουβάγια προστατεύεται «χαλαρά» σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο εντασσόμενος σε λίγες συμβάσεις και καταλόγους. Ο κρυπτικός κυρίως νυκτόβιος τρόπος ζωής της -μολονότι λιγότερο από τις υπόλοιπες γλαύκες-και η γενικότερη αποδοχή και συμπάθεια του ζώου από τον κόσμο μεταφράζονται σε ελάχιστες άμεσες πιέσεις. Όμως έμμεσες πιέσεις από τις ανθρώπινες δραστηριότητες επιδρούν αρνητικά στους πληθυσμούς της κουκουβάγιας, απειλές που σχετίζονται με τη χρήση μυοκτόνων δηλητήριων, εντομοκτόνων και φυτοφαρμάκων και με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων που φωλιάζει, αναπαράγεται και κυνηγά.

Εάν θέλετε να βοηθήσετε μια τραυματισμένη Κουκουβάγια, η ελαχιστοποίηση του άγχους πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα. 

Τα πουλιά σκοτώνονται συχνά από σοκ και όχι από τραυματισμό. Η γρήγορη δράση από την πλευρά σας είναι μια αναγκαιότητα, καθώς οποιαδήποτε καθυστέρηση αυξάνει το άγχος. Εάν το πτηνό σας επιτρέπει πραγματικά να το πλησιάσετε για να το σηκώσετε, τότε είναι πιθανό να είναι σε πολύ σοβαρή κατάσταση και μπορεί να τραυματιστεί περισσότερο από το χειρισμό του. Μην προσπαθήσετε να εξετάσετε μόνοι σας το τραυματισμένο πουλί. Αυτό προκαλεί περισσότερο άγχος σε αυτό και θα πρέπει να αφεθεί σε ένα εκπαιδευμένο άτομο ή κτηνίατρο.

Για να το πιάσετε και να το μεταφέρετε, ρίξτε απαλά μια πετσέτα ή μια ελαφριά κουβέρτα πάνω από το τραυματισμένο πουλί για να το κρατήσετε ζεστό.

Τοποθετήστε το πουλί σε ένα καλά αεριζόμενο, μπεζ χαρτόκουτο- όχι τόσο μικρό ώστε το πουλί να υποστεί περαιτέρω ζημιά, αλλά όχι τόσο μεγάλο ώστε να μπορεί να πηδάει μέσα. Το κουτί θα πρέπει κατά προτίμηση να έχει στο κάτω μέρος μια πετσέτα ή, εάν δεν υπάρχει, εφημερίδα. Μην χρησιμοποιείτε ποτέ άχυρο ή πριονίδι και μην τοποθετείτε νερό στο κουτί.

Μην προσπαθήσετε να ταΐσετε το πουλί. Μεταφέρετε το πουλί στο πλησιέστερο κέντρο διάσωσης. Πάντα να πλένετε τα χέρια σας εάν έχετε αγγίξει ένα άγριο πτηνό και να χρησιμοποιείτε πάντα γάντια και μάσκα.

Ο Υπαρχηγός 2^ου Συστήματος Προσκόπων Φαρσάλων, Αχιλλέας Δρόσος, Διασώστης-μέλος της ΠΟΔΑΖ παρείχε την κατάλληλη φροντίδα σε ένα Κιρκινέζι.

Το Κιρκινέζι είναι ένα κομψό, μικροκαμωμένο γεράκι, με σχετικά στενά, μυτερά φτερά και στενή ουρά. Ειδικά το αρσενικό έχει λεπτή ουρά από την οποία μπορεί να προεξέχουν τα κεντρικά φτερά σε σχήμα σφήνας. Έχει μήκος 29-32 cm, η ουρά του φτάνει τα 11-12 cm και έχει άνοιγμα φτερών 58-72 cm. Το θηλυκό έχει βάρος 160 grκαι είναι εμφανώς πιο ογκώδες από το αρσενικό με βάρος 140 gr. Το Κιρκινέζι είναι ένα από τα πιο μικρόσωμα γεράκια στην Ευρώπη.

Το κιρκινέζι είναι είδος αποδημητικό. Είναι πουλί ομαδικό, πολύ ωφέλιμο για την γεωργία γιατί καταστρέφει πολύ μεγάλοαριθμό εντόμων και άλλα διάφορα ζώα, όπως σκορπιούς, σαύρες, διάφορα μικρά τρωκτικά και κυρίως τυφλοπόντικες. Το κιρκινέζι το βρίσκουμε σε παλιά κτίρια, σε βραχώδης χαράδρες και σε απότομους βράχους. Φωλιάζει σε τρύπες ψηλών τοίχων, κάτω από τις στέγες και σε κοιλότητες των βράχων. Τον Απρίλη με Μάη το θηλυκό γεννά 4-8 αβγά, χρώματος καφέ προς καστανό, με κηλίδες διαφορετικού χρώματος. Τα αβγά τα επωάζει μόνο το θηλυκό.

Παρουσιάζει φυλετικό διαχωρισμό όπως βλέπουμε και στην εικόνα σε πρώτο πλάνο είναι το θηλυκό ενώ σε δεύτερο το αρσενικό άτομο του είδους.

Πολλές πληροφορίες για το Κιρκινέζι μπορείτε να βρείτε στον σύνδεσμο: http://www.lifelesserkestrel.eu/index.php?lang=el  

που παρουσιάζεται το πρόγραμμα LIFENature «Conservation and management of the Lesser Kestrel (Falco naumanni) atthree Greek SPA sites» (Διατήρηση και Διαχείριση του Κιρκινεζιού (Falconaumanni) σε 3 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) της Ελλάδας)

Το Σάββατο 30-10-2021 πραγματοποιήσαμε την 16η διάσωση από ένα Ξεφτέρι. Δύο μέλη της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής, της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων του 3ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Νέας Ιωνίας Βόλου, ο Σκοτεινιώτης Ιωάννης και η Χαλαστάρα Ιουλία πήγανε στην περιοχή Πλατανάκια Ανακασιάς μετά από ειδοποίηση του κυρίου Κιντέρογλου Γεώργιου και παρέλαβαν ένα τραυματισμένο Ξεφτέρι.

Το Ξεφτέρι είναι είδος μη γνήσιου γερακιού (γένοςAccipiter), που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική του ονομασία είναι (Accipiter nisus) και περιλαμβάνει 7 υποείδη. Είναι το πιο κοινό ημερόβιο αρπακτικό πτηνό της Ευρώπης. Η δεξιότητά του στο κυνήγι και οι ελιγμοί του, προσέδωσαν στο πτηνό την ελληνική του ονομασία αλλά και το προσωνύμιο «ξεφτέρι» σε κάποιον που διαθέτει ευστροφία και εξαιρετικές ικανότητες στην πραγματοποίηση στόχων.

Το είδος απαντά κυρίως σε δασώδεις, απομονωμένες περιοχές, κατά προτίμηση σε μέρη όπου εναλλάσσονται κωνοφόρα και φυλλοβόλα με μικρά ξέφωτα. Το ξεφτέρι, μπορεί να δει κανείς σε κήπους και σε αστικές περιοχές , ενώ μπορεί να φωλιάζει ακόμη και στα πυκνά πάρκα της πόλης.

Το ξεφτέρι είναι ο κύριος θηρευτής μικρών πτηνών του δάσους, αν και μόνον το 10% των επιθέσεων καταλήγει επιτυχώς. Κυνηγάει με αιφνιδιαστική επίθεση, χρησιμοποιώντας φράκτες, συστάδες, οπωρώνες και λοιπές περιοχές κάλυψης κοντά στις δασικές παρυφές. Κάνει επίσης χρήση των κήπων σε κατοικημένες περιοχές, εκμεταλλευόμενο τα θηράματα που βρίσκονται εκεί.

Στην φροντίδα βοήθησε και ο Ζήσης Σκοτεινιώτης (καθαρισμός –νερό) και το πτηνό μέσα σε καινούργια χαρτόκουτα την Δευτέρα το πρωί διακομίστηκε στην Θεσσαλονίκη με το ΚΤΕΛ Βόλου όπου και το παρέλαβε το κέντρο περίθαλψης «Η ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ» έτσι ώστε να μεριμνήσουν για την αποκατάσταση τους.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το κύριο Κιντέρογλου Γεώργιο που βρήκε το πτηνό και για άλλη μία φορά το ΚΤΕΛ Μαγνησίας για την δωρεάν μεταφορά του.

Εάν βρείτε ένα άγριο πτηνό ή ζώο επικοινωνήστε μαζί μας(Λύτρα Μαρία ΤΗΛ. 6947707417).

Οι Διασώστες ΠΟΔΑΖ του 1ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Νέας Αγχιάλου Μαγνησίας είναι πολύ χαρούμενοι διότι με την επέμβασή τους φρόντισαν μια Γαλαζοπαππαδίτσα μετά από ατύχημα. Το άτυχο πτηνό προσέκρουσε σε τζαμαρία και έμεινε αναίσθητο. Ευτυχώς μετά από φροντίδα μισής ώρας συνήλθε και ελευθερώθηκε...

Η πρόσκρουση των πουλιών σε τζαμαρίες είναι πολύ συνηθισμένο και σοβαρό πρόβλημα διότι κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα σκοτεινά παράθυρα αντανακλούν τον εξωτερικό χώρο και τα πουλιά νομίζουν ότι μπορούν να περάσουν από μέσα! . Το βράδυ, σε μια πόλη με έντονο φωτισμό, συμβαίνει το ίδιο φαινόμενο. Η εικόνα εμφανίζεται τόσο ζωντανή, τα πουλιά πετούν κατευθείαν στα παράθυρα, συχνά με πλήρη ταχύτητα. Οι συγκρούσεις είναι η κύρια αιτία θνησιμότητας πουλιών στη Βόρεια Αμερική, σκοτώνοντας περίπου ένα δισεκατομμύριο άγρια πτηνά ετησίως!!

Εάν μια πρόσκρουση στο παράθυρο δεν σκοτώσει αμέσως ένα πουλί, τα πουλιά μπορεί να βρεθούν αναίσθητα, αποπροσανατολισμένα, συχνά σοβαρά τραυματισμένα και χρειάζονται άμεση προσοχή. Τα μικρά, ελαφρώς αποπροσανατολισμένα πουλιά μπορεί απλά να χρειάζονται ένα ήσυχο σημείο για να ανακάμψουν (όπως στην περίπτωση της Γαλαζοπαππαδίτσας στην Νέα Αγχίαλο).

Σε αυτές τις περιπτώσεις, μετά το ατύχημα μπορούν να τοποθετηθούν σε ένα σκοτεινό αεριζόμενο κουτί, επενδυμένο με μια μη ξεφτισμένη πετσέτα και να παραμείνει αδιατάρακτο για περίπου τριάντα λεπτά. Εάν εξακολουθούν να εμφανίζονται αμήχανα μετά την ανάπαυση, μπορεί να χρειάζονται κτηνιατρική φροντίδα και θα πρέπει να μεταφέρονται χωρίς καθυστέρηση σε κάποιο Κέντρο Περίθαλψης (ΑΝΙΜΑ ή ΔΡΑΣΗ)

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων μπορούν να λάβουν μέτρα για την αποφυγή τέτοιων ατυχημάτων στις τζαμαρίες. Πρέπει να βρουν ένα τρόπο να κάνουν τον υαλοπίνακα ορατό στα πουλιά.

 Ποιά είναι όμως αυτή η Γαλαζοπαππαδίτσα, Αιγίθαλος ο κυανός (Cyanistes caeruleus ήParus caeruleus) ;

Αν κατά τον περίπατό σας στο δάσος ή στο κοντινό πάρκο εντοπίσετε με το βλέμμα σας ένα μικρό πανέμορφο πουλάκι με χαρακτηριστική γαλάζια κορώνα να κρέμεται ανάποδα από τα κλαδιά των δέντρων ψάχνοντας για τροφή, τότε σίγουρα έχετε δει μια γαλαζοπαπαδίτσα. Το μικρόσωμο, στρουμπουλό και ζωηρό αυτό στρουθιόμορφο πουλάκι με την ελκυστικότατη εμφάνιση, ανήκει στις παπαδίτσες, είναι στενός συγγενής με τον Καλόγερο Parus Major.

Πρόκειται για ένα ενδημικό είδος που συναντάται ευρύτατα και είναι διαδεδομένο όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη, στη δυτική Ασία και στα παράλια της βορείου Αφρικής. Το μέγεθός του φτάνει τα 12 εκατοστά. Είναι πολύ ευκίνητο πουλί που σπανίως κατεβαίνει στο έδαφος. Τις περισσότερες φορές πετάει από κλαδί σε κλαδί αναζητώντας τροφή. Προτιμά τα φυλλοβόλα και μικτά δάση, κυρίως τα δάση βελανιδιάς, ακόμη το συναντούμε σε πάρκα, οπωρώνες ακόμη και σε κήπους. Σπάνια θα το δούμε σε καλλιεργήσιμες και θαμνώδεις εκτάσεις.

Χρειάζεται την βοήθειά μας το Μπουφάκι;

Ήταν 10 Ιουνίου 2021 όταν οι Διασώστες ΠΟΔΑΖ του 3^ουΣυστήματος Δασοπροσκόπων Βέροιας αντιλήφθηκαν ότι ένας μικρούλης Μπούφος χρειαζόταν την βοήθειά τους!

Δεν χρειάζονται βοήθεια όλα τα νυκτόβια αρπακτικά που βρίσκονται στο έδαφος. Αν είναι μια νεαρή κουκουβάγια με ασαφές κεφάλι και σώμα, αλλά έχουν πλήρως μεγαλώσει τα φτερά των φτερών της και έχει μια άκαμπτη ουρά, είναι ένα νεαρό που μόλις μαθαίνει να πετάει. Το να περνούν λίγο χρόνο στο έδαφος είναι ένα φυσιολογικό μέρος της ζωής τους, καθώς χρειάζονται μέρες έως εβδομάδες για να μάθουν πώς να πετούν καλά, ανάλογα με το είδος. Η μαμά και ο μπαμπάς είναι συνήθως κοντά και τα φροντίζουν, είτε τους βλέπουμε είτε όχι.Οι κουκουβάγιες σε αυτό το στάδιο χρειάζονται βοήθεια μόνο εάν τραυματιστούν ή έχουν σκοτωθεί και οι δύο γονείς. Εάν όμως το νυκτόβιο αρπακτικό βρίσκεται σε επικίνδυνη θέση, ή είναι λίγο πιο μικρό, μπορείτε να το σηκώσετε και να το μεταφέρετε σε ασφαλέστερη θέση σπρώχνοντας το πίσω μέρος των ποδιών της με ένα ραβδί για να την ανασηκώσετε ή χρησιμοποιώντας δερμάτινα γάντια. Οι γονείς δεν θα απορρίψουν τα μικρά τους μόνο και μόνο επειδή τα άγγιξαν οι άνθρωποι. Τα μικρά νυκτόβια αρπακτικά μπορούν πραγματικά να σκαρφαλώσουν στα δέντρα χρησιμοποιώντας τα πόδια, τα ράμφη τους και χτυπώντας τα φτερά τους. Αυτό το κάνουν ιδιαίτερα καλά όταν τοποθετούνται κοντά σε επικλινή κορμό δέντρου.

Οι Διασώστες ΠΟΔΑΖ στην Βέροια, για να προστατέψουν το Μπουφάκι από θηρευτές, αλλά και για να συνεχίζουν να το ταΐζουν οι γονείς του, έφτιαξαν μια τεχνητή κούρνια, μια φωλιά από ένα καφάσι και κλαδιά δένδρων. Την ανέβασαν όσο ψηλότερα μπορούσαν, στην περιοχή που το βρήκαν και το τοποθέτησαν μέσα πολύ προσεκτικά. Έτσι εξασφάλισαν ότι θα ταΐζεται κανονικά από τους γονείς του και σε λίγες ημέρες θα είναι ικανό να πετάει.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε με ασφάλεια ένα Μπουφάκι που χρειάζεται βοήθεια;

Βρείτε πρώτα ένα κουτί από χαρτόνι που θα είναι αρκετά μεγάλο για να κρατά την κουκουβάγια χωρίς να λυγίζει κανένα φτερό και αρκετά ψηλό για να σταθεί το πτηνό. Ανοίξτε μικρές τρύπες αέρα, χαμηλά ή ψηλά, στο κουτί και βάλτε μια παλιά πετσέτα ή κομμένες εφημερίδες στο κάτω μέρος του κουτιού. (Ένα μεταφορέας κατοικίδιων ζώων καλυμμένο με πετσέτα ή κουβέρτα θα λειτουργήσει επίσης.) Μην χρησιμοποιείτε συρμάτινο κλουβί - αυτό μπορεί να βλάψει τα φτερά της κουκουβάγιας αρκετά ώστε να μην μπορεί να απελευθερωθεί.

Πλησιάστε αργά την κουκουβάγια και ρίξτε μια διασωστική πετσέτα πάνω της. Προσέξτε τα πόδια και το ράμφος και πιέστε τα φτερά του αρπακτικού πτηνού στο σώμα της μέσα από την πετσέτα. Σηκώστε το προσεκτικά και τοποθετήστε το στο κουτί. Κλείστε το κουτί και κολλήστε το καλά ή δέστε το προσεκτικά. Κλείστε καλά το κουτί όσο λίγο κι αν κινείται η κουκουβάγια όταν τη βρείτε. Προσοχή το πτηνό μπορεί να «ξυπνήσει» και να κινείται έντονα κατά τη μεταφορά του!

Είναι πολύ σημαντικό να ελαχιστοποιήσετε το άγχος του νυκτόβιου αρπακτικού πτηνού, επομένως κρατήστε το σε όσο το δυνατόν πιο ήσυχη τοποθεσία, μακριά από παιδιά και κατοικίδια. Εάν μεταφέρετε με όχημα, κρατήστε το ραδιόφωνο σβηστό και τις φωνές χαμηλές, και φρενάρετε και επιταχύνετε αργά.

Σε περίπτωση τραυματισμένου πτηνού, η μεταφορά του σε ένα Κέντρο Περίθαλψης Άγριας Ζωής, πρέπει να γίνει άμεσα.

Η οργάνωση ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ απελευθέρωσε μια πανέμορφη αλεπουδίτσα  στο Χορτιάτη μαζί με τον Διασώστη της ΠΟΔΑΖ Δημήτρη Γρηγοριάδη  και το 2οΣύστημα Προσκόπων Πανοράματος. 

Είναι η 2η απελευθέρωση που πραγματοποιείται μαζί με το 2ο Σύστημα Πανοράματος και συνεχίζουμε. 

Ο Δημήτρης είναι εδώ και καιρός εθελοντής μας και βοηθάει συνεχώς σε διάφορες εργασίες και μεταφορές ζώων. Η βοήθεια όλων όσων υποστηρίζουν το έργο μας είναι ανεκτίμητη και χαιρόμαστε πολύ να μοιράζονται μαζί μας τη χαρά της απελευθέρωσης.

Πληροφορίες

Η αλεπού ζει σε δάση όχι μακριά από χωριά. Κατοικεί  σε υπόγεια φωλιά που φτιάχνει μόνη της, ή σε φωλιά  άλλου ζώου ιδίως του ασβού, που τον αναγκάζει να την εγκαταλείψει λερώνοντας τη με ακαθαρσίες. Φροντίζει η φωλιά της να είναι μεγάλη με πολλές εισόδους και εξόδους, ώστε να μπορεί να ξεφύγει σε περίπτωση κινδύνου.

Είναι νυχτόβιο, σαρκοφάγο και αρπακτικό ζώο, αρκετά λαίμαργο. Βγαίνει τη νύχτα για αναζήτηση της τροφής του. Τρώει λαγούς,  μικρά  ζαρκάδια, άγρια κουνέλια, ποντίκια, κότες,  σκαντζόχοιρους, πουλιά, διάφορους καρπούς και φρούτα. Επιθέσεις σε κοτέτσια κάνει κυρίως τη νύχτα σε ώρες κακοκαιρίας. Της αρέσουν πολύ τα σταφύλια.