Εντυπωσιασμένοι από την καταγραφή Βίδρας, για πρώτη φορά!, στο Εθνικό Πάρκο Σχινιά - Μαραθώνα, σας παρουσιάζουμε το συμπαθέστατο και ακριβοθώρητο σαρκοφάγο της Ελλάδας.

Η ευρασιατική βίδρα είναι το μοναδικό από τα 13 είδη βίδρας που υπάρχουν στον κόσμο, που ζει στην Ελλάδα. Συγγενεύει με τα κουνάβια καιτους ασβούς, καθώς ανήκει στην ίδια οικογένεια με αυτά (Mustelidae). Είναι μεσαίου μεγέθους σαρκοφάγο ζώο, με χαρακτηριστικό μακρόστενο σώμα, μικρά αυτιά και μεγάλα μουστάκια στη μύτη, μακριά δυνατή ουρά και πόδια με μεμβράνες, όλες προσαρμογές για να ζει στο νερό. Ως ημιυδρόβιο θηλαστικό, έχει τη μοναδική ικανότητα να μετακινείται με ευκολία ανάμεσα στην ξηρά και το γλυκό νερό, αλλά και τη θάλασσα. Περνάει αρκετό χρόνο στην ξηρά, καθώς αναπαράγεται και ξεκουράζεται στα γιατάκια της που βρίσκονται σε καλά προφυλαγμένες θέσεις, σε κουφάλες δέντρων ή ανάμεσα σε βράχια ή σε καλαμιές, και πάντα πολύ κοντά στο νερό, ή μετακινείται από μια περιοχή σε άλλη.

Η βίδρα είναι δεινός κολυμβητής, και περνά πολλές ώρες στο νερό κολυμπώντας, καθώς ψάχνει για τροφή (κυρίως ψάρια, αλλά και αμφίβια, νερόφιδα, καβούρια, πουλιά και μικρά θηλαστικά) ή παίζοντας στις μικρές οικογενειακές ομάδες που ζει το ενήλικο θηλυκό με τα μικρά του. Οι αρσενικές βίδρες ζουν μοναχικά, διατηρώντας μεγάλες επικράτειες, οι οποίες επικαλύπτονται από επικράτειες θηλυκών ζώων, και τις οριοθετούν με τα πολύ χαρακτηριστικά περιττώματα τους και τις εκκρίσεις των αδένων τους, μαρκάροντας συγκεκριμένες θέσεις, που οι άλλες βίδρες μπορούν εύκολα να βρίσκουν, και έτσι τις «ενημερώνουν» για τον χώρο όπου ζουν. Δεν είναι εύκολο να παρατηρηθούν βίδρες μέσα στη μέρα, αφού είναι είδος κυρίως νυκτόβιο, αν δεν είναι και απίθανο να τις δει κανείς να κάνουν βουτιές σε λίμνες ή να περπατούν κατά μήκος της όχθης στα ποτάμια.

Στην Ελλάδα, η βίδρα έχει ευρεία κατανομή σε όλη την ηπειρωτική χώρα, και με τους μοναδικούς νησιωτικούς πληθυσμούς του είδους στη Μεσόγειο να ζουν στην Κέρκυρα, στη Λευκάδα και στην Εύβοια. Οι βίδρες απαντώνται σε ένα πολύ μεγάλο εύρος υγροτόπων, από παράκτιες περιοχές όπου ψαρεύουν στη θάλασσα, μέχρι και σε μεγάλα υψόμετρα στα ορεινά της χώρας, καθώς έχουν καταγράφει στην Πίνδο, πάνω από τα 1700 μέτρα.

Σε πολλές περιοχές, οι ντόπιοι ξέρουν τη βίδρα ως «ποταμόσκυλο» ή «σκυλοπόταμο» ή «κυνοπόταμο» ή «χηνοπόταμο». Δυστυχώς όμως, συχνά ο κόσμος τη μπερδεύει με τον μυοκάστορα, αλλά και με το αμερικανικό μινκ που έχει δραπετεύσει από φάρμες εκτροφής στην ηπειρωτική χώρα, και τα δυο είδη ξενικά στη χώρα μας.

Η Ελλάδα έχει έναν πολύ υγιή πληθυσμό από βίδρες σε σχέση με χώρες της κεντρικής και δυτικής Ευρώπης, από όπου είχαν εξαφανιστεί κυρίως λόγω της ρύπανσης, και γι’ αυτό έχει ένα πολύ αυστηρό καθεστώς προστασίας σε επίπεδο Ε.Ε. Περιλαμβάνεται στα Παραρτήματα ΙΙ & ΙV στην Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, αλλά και στο Παράρτημα ΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης και στο Παράρτημα Ι της Σύμβασης CITES. Στην Ελλάδα η βίδρα απαντάται σε 110 περιοχές (ΤΚΣ/ΕΔΖ) του δικτύου Natura 2000. Σε εθνικό επίπεδο προστατεύεται και από το Προεδρικό Διάταγμα 67/1981.

Ο τρόπος ζωής της βίδρας απαιτεί εκτενή και υγιή υγροτοπικά ενδιαιτήματα, στα οποία επιτελεί ένα σημαντικότατο οικολογικό ρόλο, όντας ο μεγαλύτερος ημιυδρόβιος θηρευτής, στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας. Έτσι, στους μεγάλους υγροτόπους της Ελλάδας, όπως τα μεγάλα ποτάμια, τα δέλτα και οι λίμνες, οι πληθυσμοί της βίδρας είναι σε καλή κατάσταση, ενώ σε μικρούς παράκτιους υγρότοπους, οι πληθυσμοί της είναι πιο κατακερματισμένοι και ευάλωτοι και βρίσκονται κάτω από μεγαλύτερη πίεση από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.  Ειδικά οι νησιωτικοί πληθυσμοί της Εύβοιας, της Κέρκυρας και της Λευκάδας, που είναι πολύ μικροί και απομονωμένοι, είναι πολύ απειλούμενοι.

Βασική απειλή για τη βίδρα στην Ελλάδα είναι η υποβάθμιση και η καταστροφή των υγροτόπων όπου ζει, και κυρίως η αποξήρανση τους και η καταστροφή της φυσικής παρόχθιας βλάστησης. Έναν σημαντικό κίνδυνο για τους πληθυσμούς της βίδρας αποτελεί η ρύπανση των νερών σε υδάτινα συστήματα που γειτνιάζουν με αγροτικές καλλιέργειες, σε περιαστικές περιοχές και βιομηχανικές ζώνες. Σημαντικές απειλές είναι και η θανάτωση ζώων από αυτοκίνητα σε δρόμους, ο πνιγμός σε αλιευτικά εργαλεία και δίχτυα και οι παράνομες θανατώσεις σε ιχθυοτροφεία, διβάρια και λίμνες όπου ασκείται αλιεία.

Πηγή: Μελέτητης ευρασιατικής βίδρας Lutra lutra στην Ελλάδα: https://www.researchgate.net/project/Study-of-the-Eurasian-otter-Lutra-lutra-in-Greece,Γαλανάκη Αντωνία.

Τα ίχνη που αφήνουν οι βίδρες

Παρακολούθηση βίδρας

Αν θέλουμε να ξέρουμε αν οι ενυδρίδες κατοικούν στα νερά μας, η καλύτερη μέθοδος για την αναζήτηση ενυδρίδων είναι η αναζήτηση ιχνών και περιττωμάτων. Μπορεί κανείς να βρει καλύτερα ίχνη βίδρας κατά μήκος των ποταμών και των παραποτάμιων αμμοθινών. Επομένως, καλά μέρη για να αναζητήσετε ίχνη ενυδρίδων είναι οι λωρίδες γης που έχουν μεγάλες, ελεύθερες από βλάστηση περιοχές άμμου. Οι ενυδρίδες συχνά χρησιμοποιούν αυτή την περιοχή και ως αποχωρητήριο.  Είναι πολύ συνηθισμένο να βρίσκει κανείς υπολείμματα θηραμάτων στα κόπρανα της βίδρας (π.χ. λέπια ή οστά ψαριών), επειδή χωνεύει την τροφή της πολύ γρήγορα.

Ακόμη και σε μια βέλτιστη επιφάνεια, μόνο το ένα τρίτο περίπου όλων των αποτυπωμάτων είναι πλήρες. Ο ιστός είναι ορατός μόνο στις πιο σπάνιες περιπτώσεις. Το πλάτος των πατημασιών ποικίλλει τόσο πολύ, ανάλογα με το έδαφος και το βάδισμα του ζώου, που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον προσδιορισμό του φύλου. Ανάλογα με το βάδισμά της, η ενυδρίδα αφήνει διαφορετικά ίχνη, έως και 20 διαφορετικές παραλλαγές είναι γνωστές. Μόνο σπάνια βρίσκει κανείς πλήρη αποτυπώματα. Χρησιμοποιείτε πάντα κλίμακα όταν φωτογραφίζετε αποτυπώματα. Φωτογραφίζετε πάντα το ίχνος απευθείας από πάνω. Τα πλήρη αποτυπώματα απαιτούν βέλτιστη επιφάνεια(λάσπη ή λεπτό, υγρό χιόνι ή ελαφρώς αποψυγμένο πάγο).

Πότε χρειάζεται να βοηθήσετε τις Ενυδρίδες (Βίδρες)

Είναι σημαντικό όταν συναντάτε για πρώτη φορά μια βίδρα που πιστεύετε ότι βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση ή τραυματισμό να μην την πλησιάσετε αμέσως. Για τα μωρά της ενυδρίδας, πρέπει να λάβετε υπόψη μια σειρά παραγόντων πριν επέμβετε, φορώντας γάντια. Ωστόσο, εάν ένα μωρό βίδρας βρίσκεται σε εμφανή κίνδυνο θα πρέπει αμέσως να το πάρετε π.χ. από την άκρη ενός δρόμου.

Εάν μια βίδρα πιαστεί από ένα κατοικίδιο θα πρέπει να αξιολογηθούν οι τραυματισμοί της.  Εάν μια βίδρα χτυπηθεί από αυτοκίνητο, θα πρέπει να αξιολογηθεί για διάσειση, σοκ ή άλλους τραυματισμούς.  Εάν βρείτε μια βίδρα σε παγίδα, να είστε πολύ προσεκτικοί. Θα χρειαστείτε βοήθεια για να απελευθερώσετε τη βίδρα και στη συνέχεια θα χρειαστεί θεραπεία για τυχόν τραυματισμούς. Λάβετε πλήρη καταγραφή της ημερομηνίας, της ώρας και του τόπου, καθώς γι’ αυτό θα πρέπει να ειδοποιηθεί η Δασική Υπηρεσία και κάποιο Κέντρο Διάσωσης. Εάν είναι δυνατόν, βγάλτε μια φωτογραφία.

Οι μητέρες ενυδρίδες συχνά αφήνουν τα μικρά τους για να ψαρέψουν για τροφή ή μπορεί να βρίσκονται στην διαδικασία μετακίνησης.  Επομένως, το ότι ένα μικρό είναι μόνο του δεν σημαίνει απαραίτητα ότι χρειάζεται βοήθεια. Αν δείτε ένα μικρό, μην επέμβετε αν δεν κινδυνεύει άμεσα. Αντίθετα, παρατηρήστε για κάποιο χρονικό διάστημα – είναι σημαντικό να μην πλησιάζετε τα μικρά, καθώς η ανθρώπινη μυρωδιά θα αποτρέψει τη μητέρα από το να επιστρέψει στα μικρά της. Πριν από την παρέμβαση, επικοινωνήστε με τις αρμόδιες αρχές/οργανισμούς για συμβουλές.

Μην επιχειρήσετε ποτέ να σηκώσετε μια βίδρα, ειδικά έναν ενήλικα χωρίς χοντρά γάντια. Οι ενήλικες ενυδρίδες μπορεί να είναι εξαιρετικά επιθετικές και να προκαλέσουν σοβαρή βλάβη σε ένα άτομο. Εάν μια ενήλικη βίδρα φαίνεται τραυματισμένη, πλησιάστε σε απόσταση ασφαλείας πριν αξιολογήσετε τυχόν τραυματισμούς. Μια βίδρα που φαίνεται αναίσθητη μπορεί να σηκωθεί ξαφνικά, οπότε να είστε πολύ προσεκτικοί. Εάν η βίδρα προσπαθήσει να απομακρυνθεί με σοβαρούς τραυματισμούς, παρατηρήστε πού πηγαίνει.  Για την μεταφορά της χρησιμοποιείστε μόνο κουτί μεταφοράς σκύλου.

Τόσο για τα μικρά όσο και για τους ενήλικες, θα συνιστούσαμε να επικοινωνήσετε με τα κέντρα διάσωσης πριν πλησιάσετε το ζώο, εκτός εάν είναι απολύτως απαραίτητο.

Διάσωση Βίδρας στην Καστοριά από στελέχη της "Εταιρείας Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς"

Όσοι αγάπησαν αυτό το μοναδικό ζώο, μπορούν να μαθαίνουν γι' αυτό από το facebook, στην παρακάτω σελίδα:

Οι Σκαντζόχοιροι είναι πολύ χρήσιμα ζώα και η διάσωσή τους «επιβάλλεται».  Οι Σκαντζόχοιροι είναι λιγότερο επικίνδυνοι από τις Αλεπούδες και τα Κουνάβια, όσον αφορά το δάγκωμα. Για να το συλλάβετε ρίξτε πάνω στο ζώο ένα χοντρό πανί, σακάκι ή κουβέρτα. Αν είναι αρκετά ζωηρό, το χαρτόκουτο δεν είναι κατάλληλο. Βρείτε ένα κλουβί μεταφοράς γάτας ή σκύλου ή δύο πλαστικά «καφάσια του μπακάλη» που θα τα τοποθετήσετε το ένα πάνω από το άλλο. Για περισσότερες πληροφορίες και οδηγίες, τηλεφωνήστε στην ΑΝΙΜΑ: 6972664675 ή στη ΔΡΑΣΗ για την Άγρια Ζωή: 6979914852.

Βασικές Πρώτες Βοήθειες για Σκαντζόχοιρο

Εάν ένας σκαντζόχοιρος βρεθεί στο φως της ημέρας, τότε αυτό είναι συνήθως ένα σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά. Οι σκαντζόχοιροι είναι νυχτόβιοι και δεν βγαίνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας για να ξαπλώσουν στον ήλιο. Η ενόχληση της φωλιάς του είναι μια συνηθισμένη αιτία, αλλά υπάρχουν και πολλές άλλες.  Είναι πιθανό να έχει μείνει ορφανός, να είναι τραυματισμένος, δηλητηριασμένος ή με υποθερμία και πεινασμένος, επομένως η βοήθειά μας είναι ουσιώδης. Ακόμα κι αν δεν υπάρχουν εμφανή σημάδια τραυματισμού, θα πρέπει να ακολουθούνται οι παρακάτω οδηγίες:

Βεβαιωθείτε ότι ο σκαντζόχοιρος διατηρείται ζεστός, τοποθετώντας τον σε γερό κουτί με ψηλές (μεγάλες) πλευρές, στρωμένο καλά με εφημερίδες. Αν ο καιρός είναι κρύος, τοποθετήστε δίπλα στον σκαντζόχοιρο ένα μπουκάλι με ζεστό νερό που έχει τυλιχθεί καλά με μια πετσέτα και σκεπάστε μεμια ακόμη πετσέτα. Αφήστε αρκετό χώρο για να μπορεί να απομακρυνθεί ο σκαντζόχοιρος και να μην εφάπτεται στο ζεστό μπουκάλι. Βεβαιωθείτε ότι το μπουκάλι παραμένει ζεστό, δεν πρέπει να κρυώσει.

Προσφέρετε στον σκαντζόχοιρο να πιεί νερό ή LECTADE(ενυδατικό διάλυμα για αφυδατωμένα ζώα που περιέχει γλυκόζη) - ΠΟΤΕ γάλα καθώς αυτό μπορεί να του προκαλέσει εντερίτιδα.

Κρατήστε τον στο κουτί σε ένα ζεστό, σκοτεινό, ήσυχο μέρος, καλυμμένο με συρμάτινο πλέγμα και ύφασμα, για να προστατεύεται από τις μύγες.  Επικοινωνήστε αμέσως με ένα Κέντρο Διάσωσης Άγριας Ζωής (ΑΝΙΜΑ, ΔΡΑΣΗ για την ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ, ΑΛΚΥΟΝΗ, κλπ). Κατά την μεταφορά του, φροντίστε να είναι πολύ καλά συσκευασμένος διότι με τα δόντια και με τα νύχια μπορεί να «αποδράσει» από χαρτόκουτα.

Ο κύριος εχθρός του σκαντζόχοιρου είναι τα χημικά παρασιτοκτόνα. Συγκεκριμένα, τα έντομα που πεθαίνουν από τα παρασιτοκτόνα και στη συνέχεια τα καταναλώνει ο σκαντζόχοιρος προκαλούν πεπτικές διαταραχές στον σκαντζόχοιρο και σε πολλές περιπτώσεις θάνατο. Μια ακόμα απειλή για τον σκαντζόχοιρο αποτελεί το αυτοκίνητο κυρίως όταν ο σκαντζόχοιρος προσπαθεί να περάσει το δρόμο τις νυχτερινές ώρες και δυστυχώς δεν τον έχει δει ο οδηγός και βεβαίως τα χλοοκοπτικά - χορτοκοπτικά μηχανήματα!

Στατιστικά το 2019, η ΑΝΙΜΑ παρέλαβε 154 σκαντζόχοιρους καιτα αίτια ήταν:  α) ασθένεια (ψώρα)(60,)  β) διάφορα ατυχήματα(τροχαία-σκύλοι κτλ) (40),  γ) ορφανά(46), δ)  εξάντληση (5), ε)  αιχμαλωσία (3).

Βρήκατε Σκαντζοχοιράκια;

Αν δείτε ένα ή περισσότερα σκαντζοχοιράκια να είναι ενεργά κατά τη διάρκεια της ημέρας, δεν είναι απαραίτητα σε κίνδυνο. Οι γονείς είναι κάπου κοντά.

Πότε ένα σκαντζοχοιράκι χρειάζεται τη βοήθειά μας:

1. ·       Εάν έχει τα μάτια κλειστά ή είναι μικρότερο από ένα μεγάλο μήλο
2. ·       Εάν βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο (π.χ. στη μέση του δρόμου). Με πολλή προσοχή και με κύριο μέλημα τη δική σας ασφάλεια, το μεταφέρετε στο πλησιέστερο ασφαλές μέρος. Φοράτε χοντρά γάντια, και μην το φέρνετε σε επαφή με άλλα ζώα.
3. ·       Εάν είναι μεγαλύτερο από ένα μεγάλο μήλο, βάλτε λίγη τροφή γάτας/σκύλου και νερό και αφήστε το να το βρουν οι γονείς του. Αν σε24 ώρες παραμένει εκεί, καλέστε ένα επίσημο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων.
4. ·       Όταν έχει δεχτεί επίθεση, φέρει εμφανή, εκτεταμένα τραύματα, το περιτριγυρίζουν μύγες, έχει κλειστά μάτια και βγάζει ήχους.
5. ·       Όταν είναι κουλουριασμένο μαζί με τα αδελφάκια του σε εμφανές σημείο κατά τη διάρκεια της ημέρας.
6. ·       Εάν βρίσκεται δίπλα στη νεκρή μητέρα του.

Σε κάθε περίπτωση, δεν προβαίνουμε σε καμία ενέργεια, αν δεν έχουμε επικοινωνήσει με ΑΝΙΜΑ (Αθήνα) ή ΔΡΑΣΗ (Θεσσαλονίκη). Δε δίνουμε τροφή ή γάλα, ούτε προσπαθούμε να το μεγαλώσουμε μόνοι μας, καθώς οποιοδήποτε λάθος μπορεί να προκαλέσει μόνιμα προβλήματα ή/και τον θάνατο του ζώου. Σημειώστε κάπου το ακριβές σημείο που βρέθηκε, μήπως γίνει εφικτή η επανένωση με τη μητέρα του.

Στο κέντρο της Αθήνας, την Παρασκευή 26/4/24 το πρωί, σε ένα πολύ φιλικό και πολύ όμορφο χώρο στο Zoe’s Premium Latteria, συγκεντρωθήκαμε οι εκπρόσωποι του Δικτύου Οργανώσεων Περίθαλψης, για να παρουσιαστούν τα δύο εκπαιδευτικά ταξίδια που πραγματοποιήθηκαν στην Ισπανία και την Βουλγαρία, στο πλαίσιο του προγράμματος "Δημιουργία Δικτύου Συνεργασίας των Οργανώσεων που Δραστηριοποιούνται στην Περίθαλψη Άγριων Ζώων στην Ελλάδα", στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος Active citizens fundπου χρηματοδοτείται από τον χρηματοδοτικό μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ).

Το ΣΕΠ και την Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής εκπροσώπησε ο συντονιστής της ΠΟΔΑΖ και Αν. Έφορος Περιβάλλοντος, Θεόδωρος Μπένος-Πάλμερ.

Στο πρώτο ταξίδι, τον Φεβρουάριο 2024, τα μέλη του Δ.Ο.Π. επισκέφτηκαν την οργάνωση GREFA στην Γρανάδα – Μαδρίτη. Τα στελέχη της GREFA τους ξενάγησαν στις εγκαταστάσεις τους, τους έδειξαν τις μεθόδους περίθαλψης και επανένταξης καθώς και αναπαραγωγής σε αιχμαλωσία.  Η συνεργασία με την GREFA θα επιδιωχθεί να συνεχιστεί, κυρίως στον τομέα της αναπαραγωγής υπό ανθρώπινη επίβλεψη απειλούμενων ειδών, με σκοπό την ενίσχυση τους στη φύση.

Στο δεύτερο ταξίδι, τον Μάρτιο 2024, εκπρόσωποι ελληνικών οργανώσεων περίθαλψης άγριων ζώων επισκέφτηκαν την οργάνωση Green Balkans, στη Stara Zagora της Βουλγαρίας. Το ταξίδι ήταν μέρος του προγράμματος "Δημιουργία Δικτύου Συνεργασίας των Οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην Περίθαλψη Άγριων Ζώων στην Ελλάδα", στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος Active citizens fundπου χρηματοδοτείται από τον χρηματοδοτικό μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), και αποτέλεσε συνέχεια της επίσκεψής τους στην GREFA της Ισπανίας.

Τα στελέχη της Green BALKANS τους ξενάγησαν στις εγκαταστάσεις τους στη Stara Zagora και τους εξήγησαν λεπτομερώς τις μεθόδους που ακολουθούν. Η ξενάγηση δεν περιορίστηκε μόνο εκεί, αλλά περιηγήθηκαν μαζί τους σε ένα πολύ μεγάλο μέρος της νότιας Βουλγαρίας και της βόρειας Ροδόπης, μέχρι το σημείο που συνορεύουν οι τρεις χώρες Βουλγαρία- Ελλάδα- Τουρκία. Σε όλη αυτή την περιοχή διατηρούν ή επιβλέπουν εγκαταστάσεις  σταδιακής επανένταξης κιρκινεζιών, κυνηγογέρακων και γυπών.

Τις άρτιες και πολύ ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις, παρακολούθησαν εκτός από τους 20 παρισταμένους και 10 στελέχη οργανώσεων του Δικτύου, μέσω ZOOM. Τα συμπεράσματα ήταν πολύ θετικά και έδωσαν πολλές νέες καλές ιδέες για εφαρμογή και υλοποίηση με σκοπό να βελτιωθεί και να εξελιχθεί η περίθαλψη και η επανένταξη της άγριας πανίδας και στην Ελλάδα.

Οι δραστήριοι Διασώστες ΠΟΔΑΖ από Καρδίτσα, Βόλο και Βέροια έγιναν πρεσβευτές της αγνότερης μορφής φιλοζωίας (προστασία της άγριας πανίδας) στα σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της περιοχής τους!

Από την σχολική χρονιά 2023-2024 καθιερώθηκε η 4^η Απριλίου (Παγκόσμια Ημέρα Αδεσπότων Ζώων) ως Πανελλήνια Σχολική Ημέρα Φιλοζωίας, για Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια της χώρας μας!

Εδώ μπορείτε να δείτε το πλήρες κείμενο και να λάβετε την εγκύκλιο σε PDF: https://dide.lef.sch.gr/2024/03/15/4-apriliou-panellhnia-sxoliki-hmera-filozoias-2023-2024/

Όπως αναφέρει και η Εγκύκλιος 28131/ΓΔ4, 15-03-2024 του Υ.Π.Θ.Α.: «Οι πρόσφατες θεωρίες βιοηθικής συγκλίνουν στην αναγκαιότητα της απομάκρυνσης από τον ανθρωποκεντρισμό και τονίζουν τη σημασία της εκτίμησης της ζωής όλων των όντων, αναγνωρίζοντας την εγγενή αξία τους. Αυτές οι θεωρίες εγείρουν ανησυχίες σχετικά με την εκμετάλλευση των έμβιων όντων αποκλειστικά για την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών. Μία ολιστική προσέγγιση της εκπαίδευσης στο πλαίσιο της παγκόσμιας πολιτειότητας και της βιωσιμότητας θα ήταν ανεπαρκής χωρίς τη συμπερίληψη της ηθικής για τα ζώα, την άμβλυνση της διχοτόμησης ανθρώπου-ζώου καθώς και της σχέσης των έμβιων όντων του πλανήτη με τον άνθρωπο.»

Έτσι η Ουρανία Μαγγίνα, Αρχηγός του Π.Κ. Χάρμα Καρδίτσας δραστηριοποιήθηκε στο 2^οΕΠΑΛ Καρδίτσας, που είναι και Διευθύντρια. Η Μαρία Γκασνάκη Α.Σ. 3^ουΣυστήματος Βέροιας δραστηριοποιήθηκε στο 4^ο Γυμνάσιο Βέροιας και η Μαρία Λεονταρίτη Αρχηγός της Ε.Π.Π. του 6^ου Συστ. Α/Π Βόλου δραστηριοποιήθηκε στο 2^ο Εσπερινό ΕΠΑΛ Βόλου.

Τα ενήλικα στελέχη του ΣΕΠ, μαζί με τα επιτελεία τους και τους εκπαιδευμένους Διασώστες της ΠΟΔΑΖ «άδραξαν» την δυνατότητα που τους έδωσε η καθιέρωση της Πανελλήνιας Σχολικής Ημέρας Φιλοζωίας και παρουσίασαν στους μαθητές και τις μαθήτριες το έργο του Ελληνικού Προσκοπισμού σχετικά με την στρατηγική επιλογή και προσπάθεια του Σ.Ε.Π. για τη διεύρυνση των κοινωνικών παρεμβάσεων και την συμμετοχικότητα αναφορικά με την περισυλλογή των τραυματισμένων, ορφανών και εγκαταλελειμμένων θηλαστικών, πουλιών, ερπετών, θαλασσίων οργανισμών κλπ. στη χώρα μας, αποτελώντας έναν σημαντικό συντελεστή στην προστασία της Άγριας Ζωής(wildlife) και συνεπίκουρο των Περιβαλλοντικών Οργανώσεων και των Κέντρων Περίθαλψης Ειδών της Άγριας Πανίδας (ΚΕ.Π.Ε.Α.Π.).

Ο Ιωάννης Σκοτεινιώτης μας έγραψε γι’ αυτή την εκδήλωση στον Βόλο:

«Τα μέλη της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής (Π.Ο.Δ.Α.Ζ.), της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων του 6 ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Βόλου, επισκέφτηκαν το 2ο Εσπερινό ΕΠΑΛ Βόλου. Οι μαθητές και οι μαθήτριες είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν από κοντά για το έργο της Π.Ο.Δ.Α.Ζ. και για τις δράσεις της. Αρχικά η Αρχηγός της Ε.Π.Π. κα Λεονταρίτη Μαρία αναφέρθηκε στον Προσκοπισμό, μίλησε για την ιστορία του, το έργο του,  αλλά και την σπουδαιότητά του στην διάπλαση του χαρακτήρα των παιδιών. Έδωσε μάλιστα έμφαση στη σχέση του Προσκοπισμού με τον Εθελοντισμό, μέσα από  την οποία, όπως ενημέρωσε στη συνέχεια η Κα Γιαννά Σχιζονίκα Έλενα, κτηνίατρος και μέλος της Ένωσης, γεννήθηκε και η ιδέα της Π.Ο.Δ.Α.Ζ. 

Η Π.Ο.Δ.Α.Ζ. έχει ως στόχο, όπως ανέφερε  τέλος ο κος Σκοτεινιώτης Ιωάννης, μέλος της Ένωσης, την περισυλλογή άγριων Ζώων (πουλιών, θηλαστικών ή ερπετών) και την ασφαλή μεταφορά τους στα αντίστοιχα Κέντρα Άγριας Ζωής. Τέλος οι μαθητές/ριες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν αναπαράσταση των βημάτων περισυλλογής άγριου ζώου, αλλά και ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τις διασώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί έως τώρα.

Η Ένωση Παλαιών Προσκόπων του 6 ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Βόλου ευχαριστούν θερμά τον Κο Βαρνάβα Γεώργιο, Λυκειάρχη και την Κα Οικονόμου Νατάσα ,Υποδιευθύντρια του 2ου Εσπερινού ΕΠΑΛ Βόλου καθώς και το Σύλλογο Διδασκόντων για τη συνεργασία  και την ευκαιρία που δώσανε στα μέλη της Ένωσης  να παρουσιάσουν  το έργο της Π.Ο.Δ.Α.Ζ. ενδυναμώνοντας παράλληλα το φιλοζωικό ένστικτο των μαθητών/τριών.»

Η Μαρία Γκασνάκη μας έγραψε για την εκδήλωση στην Βέροια:

«Μετά την ευγενική πρόσκληση του 4ου Γυμνασίου Βέροιας , η Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής (Π.Ο.Δ.Α.Ζ.) του 3ου Συστήματος Δασοπροσκόπων Βέροιας , βρεθήκαμε στις εγκαταστάσεις του σχολείου για μια πλήρη ενημέρωση του ρόλου μας.

Εξηγήσαμε στα παιδιά για την εθελοντική προσφορά μας που πηγάζει από την αγάπη και το σεβασμό προς τα ζώα και στείλαμε μηνύματα ευαισθητοποιήσης σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, παροτρύνοντας τους να πράξουν και αυτά το ίδιο στο βαθμό που μπορούν.

Αφού τους παρουσιάσαμε ποιοι είμαστε και τι κάνουμε και πως αυτό το καταφέραμε με την αγάπη όλων των συνδημοτών μας με κοινό στόχο την Διάσωση και Διαφύλαξη της Άγριας Ζωής του τόπου μας, επεκταθήκαμε και σε θέματα που αφορούν τους 17Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και την δεσμεύσει μας σαν Πρόσκοποι στην πορεία προς την αειφόρο ανάπτυξη.

Αυτό που τους προσέλκυσε περισσότερο το ενδιαφέρον ήταν η παρουσίαση που κάναμε για το πως «πακετάρουμε» ένα τραυματισμένο ζώο και οι πρώτες βοήθειες που του παρέχουμε, που στην συγκεκριμένη περίπτωση ήταν ο πιγκουίνος «Κοβάλσκι»!!

Τα παιδιά έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το ΚΙΤ Διάσωσης   που τους δείξαμε και ήταν μια ευχάριστη έκπληξη που μας έκαναν διάφορες ερωτήσεις !! Ευχαριστούμε από καρδιάς το 4ο Γυμνάσιο Βέροιας για την πρόσκληση τους!

Θεωρούμε ότι ήταν μια πολύ πετυχημένη πρώτη μας παρουσίαση για τον ρόλο μας σαν διασώστες της ΠΟΔΑΖ.

Η Π.Ο.Δ.Α.Ζ. του 3ου Συστήματος Δασοπροσκόπων Βέροιας έκλεισε φέτος 5 χρόνια ενεργής συμμετοχής με ποικίλες Διασώσεις Ζώων. Οι 13 εκπαιδευμένοι Διασώστες Βαθμοφόροι του Συστήματος μας πραγματοποιήσαμε 51 Διασώσεις το 2023 και έτσι παρά μείναμε και πάλι στην κορυφή των Διασωστικών Ομάδων.»

Η 4Απριλίου, ως Πανελλήνια Σχολική Ημέρα Φιλοζωίας μέσα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα αλλά και μέσα από τις ενδεικτικές δραστηριότητες που προτείνει, δίνει την δυνατότητα στα Προσκοπικά Συστήματα και ιδιαίτερα στους395 εκπαιδευμένους Διασώστες της Π.Ο.Δ.Α.Ζ. και στα 132 Προσκοπικά κλιμάκια που είναι «Σημεία Διάσωσης» και μέλη του Δικτύου Διάσωσης, να προτείνουν συνεργασίες στους Συλλόγους Διδασκόντων των σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της περιοχής τους.  Με την διοργάνωση εκδηλώσεων στα σχολεία θα επιδείξουν την εθελοντική συμμετοχικότητα του Προσκοπισμού, προς κάθε κατεύθυνση και θα διαμορφώσουν μια θετική εικόνα με αποτέλεσμα την προσέλκυση νέων μελών.

Στις 12 και 13 Απριλίου 2024 πραγματοποιήθηκε το 120^οΕπιμορφωτικό σεμινάριο του ΚΕΠΕΑ Αργυρούπολης με θέμα: «Περπατώ εις το Δάσος όταν ο Λύκος είναι εδώ: η αξία του περιαστικού δάσους του Υμηττού στην ποιότητα ζωής και την βιοποικιλότητα» για εκπαιδευτικούς των Δ/νσεων Α/θμιας &Β/θμιας Εκπ/σης Δ΄, Α΄, Β΄ Αθηνών & Αν. Αττικής.

Με ιδιαίτερη χαρά η Εφορεία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος/ΣΕΠ δέχθηκε την πρόσκληση του κ Θεμιστοκλή Σμπαρούνη, Προϊστάμενου του Κ.Ε.ΠΕ.Α. (και παλαιού προσκόπου του 2^ου Σ/Π Λυκαβηττού) για να παρουσιάσει στους εκπαιδευτικούς το θέμα «Άγρια Πανίδα του Υμηττού, από τη Διάσωση στην Επανένταξη», με εισηγητή τον Αν. Έφορο Θεόδωρο Μπένο Πάλμερ.

Κατά την πρώτη ημέρα στο 2/μερο επιμορφωτικό σεμινάριο γιατο δάσος του Υμηττού και την αξία του στην ποιότητα ζωής και την βιοποικιλότητα συμμετείχαν 50 εκπαιδευτικοί και έγινε διαδικτυακά. Οι εισηγητές κ Θεμιστοκλής Σμπαρούνης Βιολόγος- Εκπαιδευτικός, κ Νίκος Πάγκας, Δασολόγος –Περιβαλλοντολόγος, κ Γιάννης Μπαζός, Ε.ΔΙ.Π. τμήματος Βιολογίας Ε.Κ.Π.Α., κ Θεόδωρος Μπένος-Πάλμερ Αν. Έφορος ΣΕΠ, Συντονιστής Π.Ο.Δ.Α.Ζ. και κ Αχιλλέας Μανδρίκας, Βιολόγος Εκπαιδευτικός προσέφεραν τα μέγιστα στην επιτυχία του webinar με την αξιοσημείωτη δράση και εμπειρία τους.

Το θέμα «Άγρια Πανίδα του Υμηττού: από τη Διάσωση στην Επανένταξη» ανταποκρίθηκε στις ανάγκες των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και η θεματολογία του περιλάμβανε:

• 1.     Η ανάγκη για την διάσωση της Άγριας Πανίδας
• 2.     Ας γνωρίσουμε την Άγρια Πανίδα του Υμηττού
• 3.     Τι κάνουμε ως ευαισθητοποιημένοι πολίτες για τηνδιάσωση των άγριων ζώων
• 4.     Τι μπορούμε να κάνουμε σαν εκπαιδευτικοί
• 5.     Γιατί να ασχοληθούμε με την διάσωση της Άγριας Ζωής
• 6.     Ποια είναι η Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής

Την δεύτερη μέρα συνεχίστηκε το σεμινάριο με την ξενάγηση στο Αισθητικό Δάσος Υμηττού και τις βιωματικές δραστηριότητες του προγράμματος του ΚΠΕ για το Δάσος. Εκεί μοιράστηκε από την Εφορεία Περιβάλλοντος/ΣΕΠ και έντυπο υλικό με οδηγίες για την διάσωση της Άγριας Ζωής που έχει εκδώσει το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων με την οικονομική ενίσχυση του Πράσινου Ταμείου.

Η μέρα ήταν λαμπρή και ακόμα περισσότερο έλαμψε η προσωπικότητα του οικοδεσπότη, κ Νίκου Πάγκα, ο οποίος με ευγένεια, ευρεία γνώση για την φυσική ιστορία της περιοχής, αντικειμενικότητα, και άριστη επιστημονική κατάρτιση, ξενάγησε στους χώρους που η Φιλοδασική Ένωση Αθηνών διεξάγει εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές και σε άλλους υπαίθριους ή διαμορφωμένους χώρους: το Βοτανικό Μονοπάτι, τον ιστορικό Ελαιώνα, το εκκλησάκι της Ανάληψης, το μνημείο της Κατερίνας Αργυροπούλου, το Φυτώριο, κ.ά. Στο τελευταίο μέρος του σεμιναρίου επισκεφθήκαμε το Λόφο των Ταξιαρχών και υπό την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών Αχιλλέα Μανδρίκα, Νίκου Στεφανόπουλου και Θεμιστοκλή Σμπαρούνη, έγινε παρουσίαση και επίδειξη στους εκπαιδευτικούς των δραστηριοτήτων που υλοποιούνται με μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου για τη μελέτη του δάσους.

Τελικά αν και δεν συναντήσαμε τον λύκο στο μονοπάτι του Αισθητικού Δάσους, μάθαμε (και διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι) ότι κάποιοι ευγενείς άνθρωποι και ευεργέτες μαζί με τα ποτάμια ιδρώτα εργατών και εθελοντών, μετέτρεψαν έναν ξηρό, άνυδρο και φτωχό τόπο, σε όαση βιοποικιλότητας: έναν πραγματικό κήπο της Εδέμ, που μπορούμε και χαιρόμαστε σήμερα εμείς και τα εκατομμύρια των συμπολιτών μας, που ζουν στο κλεινόν άστυ!

Σας ευχόμαστε να τον επισκεφτείτε!

Η κυρία που πήρε τηλέφωνο την Βίκυ την Βαθμοφόρο του Συστήματος μας, ακουγόταν ανήσυχη.Ενα μεγάλο πουλί, είχε παγιδευτεί στην αυλή της και δεν ήξερε τι να κάνει. Κάπου είχε διαβάσει ότι οι πρόσκοποι ασχολούνται με διασώσεις άγριας ζωής και πήρε τηλέφωνο την Βίκυ που την ήξερε.  "Ελάτε σας παρακαλώ να το σώσετε."

 Πήρα τον Αργύρη τον υπαρχηγό του Συστήματος, ήρθε και ο γιος μου μαζί που είναι πρόσκοπος και λατρεύει τα ζώα και πήγαμε. Στην διαδρομή επικοινώνησε μαζί μας πάλι η Βίκυ και μας έδωσε την πληροφορία ότι το πουλί είναι μαύρου χρώματος. Μάλλον κοράκι θα είναι σκεφτήκαμε. Τα κοράκια έχουν μυτερό ράμφος και νύχια οπότε θέλουν προσοχή. 

 Με την βοήθεια της Βίκυς που ήταν σε επικοινωνία με την κυρία, βρήκαμε το σπίτι της και είδαμε το μαύρο πουλί, κρυμμένο κάτω από ένα καρότσι. Αμέσως θυμηθήκαμε την εκπαίδευση, βγάλαμε τον σάκο της ΠΟΔΑΖ, ο Αργύρης έβαλε τα γάντια και εγώ πήρα την πετσέτα.  Τα ζώα έχουν έντονο στρες όταν τα πλησιάζεις, ειδικά όταν είναι τραυματισμένα. Ο μόνος τρόπος να τα πιάσεις είναι να τα σκεπάσεις με μια πετσέτα ή ρούχο.  Πήγε ο Αργύρης από την μία και εγώ από την άλλη και ο Παναγιώτης κράταγε το κουτί που είχαμε ετοιμάσει, με τις τρύπες για να αναπνέει και της εφημερίδες στο κάτω μέρος. Και. έκπληξη!

  Το κοράκι αποδείχθηκε πως ήταν περιστέρι και μάλιστα ήμερο. Στο πόδι του είχε ένα κρίκο αλλά δεν έγραφε κάποιο στοιχείο. Του δώσαμε λίγο νερό με τη σύριγγα και το βάλαμε στο κουτί. Πήραμε τηλέφωνο στην Πάρο αλλά δεν δέχονται ήμερα ζώα, οπότε σκεφτήκαμε την κ. Μαργαριτα Βάλβη την κτηνίατρο...Την πήραμε τηλέφωνο και παρά το ακατάλληλο της ώρας, μας έστειλε στο κτηνιατρείο της, όπου οι πολύ ευγενικές της κόρες που το έχουν αναλάβει, πήραν το περιστέρι και το κράτησαν για περίθαλψη.  Δύο μέρες μετά, με πήραν τηλέφωνο ότι το περιστέρι είναι καλά, έφαγε, του έδωσαν βιταμίνες και είναι έτοιμο να απελευθερωθεί. Αυτό όμως πρέπει να γίνει κοντά στο μέρος που βρέθηκε για να πάει στο σπίτι του.  Η φτερούγα του φαινόταν λίγο αδύναμη, αλλά έπρεπε να το δούμε εκεί.

  Πήρα πάλι τον γιο μου, εκείνος, φώναξε τον φίλο του τον Αναστάση και φύγαμε για την απελευθέρωση.  Το περιστέρι, πέταξε αλλά όχι πολύ καλά. Έφυγε όμως και πήγε σε ένα κλαδί ενός δέντρου από όπου δεν μπορούσαμε να το ξαναπιάσουμε με ασφάλεια.  Ευχηθήκαμε ότι θα μπορέσει να πετάξει και ότι θα βρει τον δρόμο του.

 Εμένα όμως όλη μέρα με βασάνιζε η σκέψη ότι δεν είναι καλά και θα καταλήξει στα νύχια κάποιας γάτας. Το προσκοπικό μου φιλότιμο, δεν με άφηνε να ησυχάσω . Οπότε πήρα πάλι το κουτί και πήγα στο μέρος που το είχαμε αφήσει. Το βρήκα ζαρωμένο σε μια γωνίτσα. Στεναχωρήθηκα! Πήρα μια πετσέτα που έχω πάντα στο αμάξι το πλησίασα σιγά-σιγά, το έπιασα προσεκτικά και το έβαλα πάλι στο κουτί.  Στο δρόμο σκεφτόμουν, τι να κάνω.  Η μόνη λύση ήταν να το πάω στην κτηνίατρο, μήπως και είχε κάποια ιδέα τι θα μπορούσε να γίνει.  Θυμήθηκα όμως το καρτελάκι στο πόδι.  Μια φίλη μου είχε πει ότι υπάρχει σύλλογος Φίλων περιστεριών το νησί.  Αποφάσισα να ψάξω για κάποιο τηλέφωνο.  Σταμάτησα στην άκρη του δρόμου για να δω με το κινητό στο ίντερνετ.  Και ξαφνικά..

  Απέναντι μου, ένα κοπάδι περιστέρια, έκανε απότομη βουτιά από τον ουρανό στο διπλανό σπίτι.  Ωπ, εδώ είμαστε!   Βγήκα από το αμάξι και χτύπησα την πόρτα.Η ευγενική κοπέλα, που μου άνοιξε ήταν η κόρη του Φουστέρη, μέλους του συλλόγου των περιστεράδων όπως χαρακτηριστικά αποκαλούνται και τον οποίο γνώριζα προσωπικά.  Τον φώναξε, του εξήγησα τι είχε γίνει και του πήγα το περιστέρι να το δει. Το έπιασε στοργικά στα χέρια του και μου είπε ότι το πουλί ήταν μια "βούτα", είχε χτυπηθεί ελαφρά από έναν Πετρίτη**,( αυτά τα υπέροχα γεράκια που θαυμάζουμε στον ουρανό και δεν πρέπει να ενοχλούμε γιατί είναι είδος ζώου υπό απειλή),ότι δύσκολα θα επιβίωνε μόνο του και θα γύριζε στον περιστερώνα του.  Ο κρίκος στο πόδι και τα κομμένα του νύχια, έδειχναν ότι σε κάποιο άλλο μέλος του συλλόγου ανήκε. Θα το έβαζε με φωτογραφία στην συνομιλία τους και θα το κρατούσε με τα δικά του περιστέρια, μέχρι να γίνει καλά ή βρεθεί ο ιδιοκτήτης του.

 Τέλος καλό όλα καλά λοιπόν! Έφυγα ήρεμος και χαρούμενος και πήρα τηλέφωνο αμέσως τον Αργύρη και την Βίκυ για να τους πω τι έγινε! Αισθάνθηκα και περηφάνια γιατί τα αντανακλαστικά μας ως ομάδα δούλεψαν περίφημα, η εκπαίδευση μας στην  ΠΟΔΑΖ απέδωσε και σώσαμε μια ψυχούλα κάνοντας και κατά κάποιο τρόπο μια άσκηση διάσωσης. Γνωρίσαμε τους ανθρώπους που αγαπούν τα περιστέρια, είδαμε ότι υπάρχει ακόμα άγρια φύση στο τουριστικό νησί μας και  πήραμε την διαβεβαίωση των κτηνιάτρων μας, ότι όποτε χρειάζεται θα μας βοηθήσουν...

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΡΕΚΑΣ(ΑΣ)

1ο ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΘΗΡΑΣ

*Η Βούτα είναι περιστέρι παράστασης, και όχι περιστέρι εκτροφής προς  διατροφή. Πετάει ψηλά πάνω από τον τόπο διαμονής της, μέχρι τα σύννεφα, και με την εντολή του περιστερά, εκτελεί κάθετη πτώση με ταχύτητες που φτάνουν τα 230 χιλ/ώρα, επιβραδύνοντας μερικά μετρά πριν την προσγείωση της.

**Ο πετρίτης, το γεράκι του γένους Falco peregrinus που απαντάται και στη χώρα μας, είναι το ταχύτερο γνωστό ζώο του πλανήτη, καθώς στις κάθετες εφορμήσεις του όταν κυνηγά το... κοντέρ «κλειδώνει» στα 360χλμ/ώρα! Εποπτεύοντας τον χώρο ακόμα και από ύψος 900 μέτρων, ο πετρίτης θα εφορμήσει κάθετα στη λεία του μαζεύοντας πίσω τα φτερά του και αποκτώντας έτσι ένα αεροδυναμικό σχήμα, ένα σωστό βέλος με απαράμιλλη ακρίβεια.

Ο όρος Έρευνα και Διάσωση Άγριας Ζωής, ή Wildlife SAR, χρησιμοποιείται για να ορίσει τη δράση που αναλαμβάνεται για λογαριασμό ενός άγριου ζώου που βρίσκεται σε κίνδυνο. Είναι η πράξη της ανταπόκρισης σε ένα ζώο που φέρεται να είναι ανάπηρο ή σε ένα ζώο που βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο, η κάλυψη των άμεσων αναγκών του και, κατά περίπτωση, η παράδοσή του σε οριστική φροντίδα όπου μπορεί να ανακάμψει και να επιστρέψει στη φύση.

Είτε μια κοινότητα αντιμετωπίζει χιλιάδες τραυματισμένα ζώα κατά τη διάρκεια μιας καταστροφής, είτε αντιμετωπίζει μερικά άτομα εδώ και εκεί, οι διασώστες πρέπει να είναι επαρκώς εκπαιδευμένοι, εξοπλισμένοι και προετοιμασμένοι για να παρέχουν συνεπείς υπηρεσίες έρευνας και διάσωσης άγριων ζώων.

Ορισμένες διασώσεις μπορεί να είναι τόσο απλές όσο η παροχή συμβουλών μέσω τηλεφώνου ή η τοποθέτηση ενός νεοσσού πίσω στη φωλιά του. Άλλες μπορεί να είναι εξαντλητικά περίπλοκες, όπως η απελευθέρωση των κέρατων ενός ελαφιού από ένα συρματόπλεγμα. Σε κάθε περίπτωση, μια βάση ορθών αρχών και ένα απαιτούμενο επίπεδο εκπαίδευσης μπορούν να εξασφαλίσουν ασφαλέστερες και πιο επιτυχημένες αποστολές. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν πρότυπα για την παροχή περίθαλψης σε θύματα άγριας ζωής, παρόμοια με την κατάσταση της προ-νοσοκομειακής περίθαλψης ανθρώπων.

Για την αναγνώριση της μοναδικής υπηρεσίας των διασωστών, το 1973 εμφανίστηκε ένα έμβλημα γνωστό ως το Αστέρι της Ζωής. Κάθε ένα από τα έξι σημεία του αστεριού αντιπροσωπεύει ένα στάδιο υπηρεσίας: ανίχνευση, αναφορά, ανταπόκριση, φροντίδα επί τόπου, φροντίδα κατά τη μεταφορά και μεταφορά σε οριστική περίθαλψη. Η ανταπόκριση σε ένα αναφερόμενο τραυματισμένο ζώο μοιράζεται αυτές τις φάσεις δράσης.

Η διάσωση άγριων ζώων ξεκινά όταν ένα άτομο ανακαλύπτει για πρώτη φορά ένα άγριο ζώο που πιστεύει ότι βρίσκεται σε κίνδυνο.  Το δεύτερο στάδιο είναι η κλήση τους για βοήθεια. Ιδανικά, θα φτάσουν σε έναν υπεύθυνο κλήσης για την άγρια ζωή, ο οποίος παρέχει μια αρχική εκτίμηση της κατάστασης και συμβουλεύει τον καλούντα για το τι πρέπει να κάνει. Μόλις οι διασώστες φτάσουν στον τόπο του συμβάντος, αξιολογεί περαιτέρω την κατάσταση του ζώου και φροντίζει για τις άμεσες ανάγκες του. Εάν χρειάζεται πρόσθετη θεραπεία, το ζώο μεταφέρεται σε οριστική περίθαλψη - σε Κέντρο Περίθαλψης Ειδών Άγριας Πανίδας ή σε Σταθμό Πρώτων Βοηθειών ΕΑΠ.

Ο όρος "περίθαλψη άγριας ζωής" σημαίνει την επαγγελματική περίθαλψη άρρωστων, τραυματισμένων ή ορφανών άγριων ζώων με σκοπό την επιστροφή τους στο φυσικό τους περιβάλλον. Οι περισσότεροι αποκαταστάτες άγριας ζωής διαθέτουν πολυετή εκπαίδευση και καθοδήγηση από κτηνιάτρους. Τα Κέντρα Περίθαλψης ΚΕΠΕΑΠ μπορεί να κυμαίνονται από μεγάλα, υψηλής τεχνολογίας εκτεταμένα συγκροτήματα (ΑΡΧΕΛΩΝ, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, ΑΛΚΥΟΝΗ, ΑΝΙΜΑ, ΔΡΑΣΗ) ή μικρότερα που ονομάζονται Σταθμοί Πρώτων Βοηθειών Ειδών Άγριας πανίδας ΣΠΒΕΑΠ.

Κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης, τα ζώα πρέπει να στεγάζονται και να φροντίζονται έτσι ώστε να διατηρούν την άγρια φύση τους και τον φυσικό τους φόβο για τον άνθρωπο. Πριν ένα ζώο απελευθερωθεί πρέπει να είναι απαλλαγμένο από ασθένειες και να αποδεικνύει ότι έχει λογικές πιθανότητες επιβίωσης στη φύση. Πρέπει να είναι σε θέση να αποκτήσει κατάλληλη τροφή και καταφύγιο και να έχει την ικανότητα να αποφεύγει τη θήρευση.

Πριν από την απελευθέρωση, ορισμένα προγράμματα αποκατάστασης εξοπλίζουν τους ασθενείς τους με ένα σήμα αναγνώρισης. Τα θηλαστικά μπορεί να εφοδιαστούν με μια ετικέτα, συχνά στο αυτί, ενώ τα πτηνά συνήθως δακτυλιώνονται με μια μεταλλική ταινία στο ένα πόδι. Αυτή η σήμανση βοηθά στην παρακολούθηση της επιτυχίας των απελευθερωμένων ασθενών.  Παρά τις πολυάριθμες τεκμηριωμένες περιπτώσεις μακροχρόνιας επιβίωσης, οι προσπάθειες αποκατάστασης της άγριας ζωής τίθενται, κατά καιρούς, υπό αμφισβήτηση.

Από τη σκοπιά της διατήρησης της άγριας ζωής, η διάσωση και η αποκατάσταση μεμονωμένων ζώων δέχεται κατά καιρούς επικρίσεις για σπατάλη χρόνου και πόρων. Εκτός εάν η διαδικασία αφορά ένα απειλούμενο είδος ή έναν μεγάλο πληθυσμό, η αποκατάσταση της άγριας ζωής απορρίπτεται σε μεγάλο βαθμό.

Αυτό που συχνά δεν αντιλαμβάνονται οι επικριτές είναι ότι οι διασώστες και οι αποκαταστάτες άγριας ζωής διατηρούν τις δεξιότητές τους ακονισμένες μέσω της καθημερινής πρακτικής με πιο κοινά είδη. Όταν έρχεται η ώρα να θεραπεύσουν ένα ζώο που κινδυνεύει με εξαφάνιση ή μεγάλο αριθμό ασθενών, είναι σε θέση να ανταποκριθούν στην πρόκληση. Επίσης, δεν έχει αναγνωριστεί επαρκώς ο πολύτιμος ρόλος που διαδραματίζουν οι οργανώσεις διάσωσης άγριων ζώων στις κοινότητές τους και στη διάδοση των αξιών διατήρησης.

Τα προγράμματα διάσωσης και αποκατάστασης άγριων ζώων παρέχουν πολύτιμες υπηρεσίες στις κοινότητες που εξυπηρετούν. Με το να είναι διαθέσιμα για να βοηθήσουν με την ανεύρεση άγριων ζώων, τα προγράμματα αυτά μειώνουν τον χειρισμό και την κατοχή άγριων ζώων από το κοινό, αυξάνοντας τη δημόσια ασφάλεια.

Ως πρώτοι διασώστες, που λαμβάνουν τις πρώτες αναφορές από το κοινό για τραυματισμένα ή άρρωστα ζώα, οι οργανισμοί διάσωσης είναι συχνά οι πρώτοι που παρατηρούν τάσεις στους άγριους πληθυσμούς: για παράδειγμα, τις επιπτώσεις των τοξινών, τις αλλαγές στο περιβάλλον ή τα ξεσπάσματα ασθενειών. Η ικανότητά τους να ειδοποιούν έγκαιρα τις αρχές μπορεί να μειώσει τον συνολικό αριθμό των ζώων που επηρεάζονται.

Οι οργανώσεις διάσωσης άγριας ζωής εμπνέουν επίσης περιβαλλοντική διαχείριση και επηρεάζουν θετικά την αντίληψη του κοινούγια την άγρια ζωή. Απλά και μόνο με την ύπαρξή τους, τα προγράμματα αυτά προωθούν την ιδέα ότι τα άγρια ζώα έχουν αξία και ότι τα μεμονωμένα ζώα αξίζουν να θεραπεύονται για τις ασθένειές τους. Επιπλέον, τα προγράμματα αυτά συνήθως προσφέρουν στα μέλη της κοινότητας τα μέσα για να συνδεθούν με την άγρια ζωή με βαθύ τρόπο, βοηθώντας στη διεύρυνση της κατανόησης και της εκτίμησής τους για τα άγρια ζώα και τα ενδιαιτήματά τους. Οι συνδέσεις μπορεί να πυροδοτηθούν από μια ιστορία στην εφημερίδα, μια παρουσίαση στην τάξη, ευκαιρίες εθελοντισμού ή γνωρίζοντας ότι οι προσπάθειες για τη διάσωση ενός άγριου πλάσματος δεν είναι μάταιες - ότι κάποιος άλλος, μια ολόκληρη ομάδα αφοσιωμένων ειδικών, είναι εκεί για να βοηθήσει. Όποια και αν είναι η περίπτωση, αυτές οι συνδέσεις είναι σημαντικές, ακόμη και καθοριστικές για τη ζωή.

Για τους διασώστες έρευνας και διάσωσης άγριας ζωής, η κοινή επιθυμία να βοηθηθεί ένα άγριο ζώο είναι το κοινό νήμα -το θεμέλιο πάνω στο οποίο αναπτύσσεται μια σχέση με αυτόν που εντόπισε το ζώο που πρέπει να διασωθεί. Μερικές φορές βοηθάει να κατανοήσουμε την οπτική γωνία ενός ατόμου. Για ορισμένους, η επιθυμία να βοηθήσουν ένα άγριο ζώο θα πηγάζει από μια αίσθηση καθήκοντος ή υποχρέωσης, ειδικά αν αισθάνονται υπεύθυνοι για την ατυχία του ζώου. Για άλλους, θα μπορούσε να είναι μεταφορά καλής θέλησης ή μια πράξη συμπόνιας ή ενσυναίσθησης. Για άλλους πάλι, μπορεί να είναι ένα αίσθημα ηθικής υποχρέωσης να αντιμετωπίζουν τα έμβια όντα με σεβασμό, τιμώντας την εγγενή αξία ενός ζώου ως ατόμου και το δικαίωμά του να ζει.

Αυτή η συμπόνια για το άτομο αποτυπώνεται σε ένα δοκίμιο με τίτλο "The star Thrower"του ανθρωπολόγου και συγγραφέα Loren Eisley (1907-77). Πρόκειται για μια ιστορία που μοιράζονται συχνά οι διασώστες.

Εν ολίγοις, ένα πρωί, ένας κύριος περπατάει σε μια μεγάλη έκταση της κατεστραμμένης από την καταιγίδα παραλίας, όπου χιλιάδες αστερίες βρίσκονται καθηλωμένοι. Παρατηρεί μια ανθρώπινη φιγούρα στο βάθος, πιο κάτω στην παραλία. Το άτομο φαίνεται να χορεύει. Καθώς πλησιάζει, βλέπει ότι δεν είναι χορευτής αλλά ένας νεαρός άνδρας που πετάει απαλά τους αστερίες, έναν προς έναν, στη θάλασσα. Αντιμετωπίζοντας τον νεαρό ρωτάει γιατί πετάει αστερίες στον ωκεανό. Ο νεαρός εξηγεί ότι αν δεν τους ξαναβάλει σύντομα στο νερό θα πεθάνουν. Ο κύριος απαντά με την άποψη ότι ο νεαρός δεν είναι δυνατόν να κάνει τη διαφορά, όχι με τα μίλια της ακτογραμμής και τους χιλιάδες ετοιμοθάνατους αστερίες. Ο νεαρός σκύβει, παίρνει έναν άλλο αστερία και τον πετάει πέρα από τα κύματα που σπάνε, απαντώντας: "Έκανε τη διαφορά γι' αυτόν".

Η ιστορία του Star Thrower αποτελεί παράδειγμα της δύναμης του ατόμου -του μεμονωμένου ζώου και του μεμονωμένου ανθρώπου. Το να έρθεις πρόσωπο με πρόσωπο με ένα ζώο που βρίσκεται σε κίνδυνο είναι μια πολύ ισχυρή, κομβικήστιγμή. Η επακόλουθη δράση που αναλαμβάνει το άτομο λέει πολλά για τις προσωπικές του αξίες και ενδεχομένως για εκείνες του πολιτισμού ή της κοινωνίας στην οποία ζει.

Σε γενικές γραμμές, η παροχή φροντίδας σε τραυματισμένα, άρρωστα ή ορφανά άγρια ζώα θεωρείται το σωστό. Τα προγράμματα που προσφέρουν διάσωση και αποκατάσταση άγριων ζώων υπάρχουν επειδή αυτό το θέλουν οι άνθρωποι που απαρτίζουν αυτές τις ομάδες διάσωσης. Ουσιαστικά, τα προγράμματα αυτά ορίζονται και διαιωνίζονται από τους ανθρώπους.

(βασισμένο στο βιβλίο Wildlife Search and Rescue της Rebecca Dmytryk, εκδόσεις WILEY-BLACKWELL)

Ακόμη ένα περιστατικό διάσωσης άγριων ζώων είχαν αυτές τις μέρες διασώστες της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής (Π.Ο.Δ.Α.Ζ.) του5ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Μήθυμνας Λέσβου.

Το απόγευμα του Σαββάτου κάτοικος της Καλλονής εντόπισε στην περιοχή Καρδαμιά, σε αυλή, έναν πελαργό με τραύμα στη δεξιά φτερούγα μη μπορώντας να πετάξει. Μετά από τηλεφωνική επικοινωνία, διασώστες της Π.Ο.Δ.Α.Ζ. έσπευσαν στο σημείο, παρέλαβαν το άτυχο πτηνό και το μετέφεραν με ασφαλή τρόπο στην εστία των προσκόπων στο Μόλυβο, όπου του προσφέρθηκαν οι πρώτες βοήθειες,τροφή, νερό και ασφάλεια.

Την επόμενη ημέρα τοποθετήθηκε σε ειδικό κουτί για αποστολή και παραδόθηκε στο καράβι από Μυτιλήνη για Πειραιά, όπου το παρέλαβαν μέλη του Συλλόγου Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής “ΑΝΙΜΑ” παρέχοντάς του την κατάλληλη ιατρική περίθαλψη.

Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για τον “πελαργό της Πλατείας”, όπως τον φωνάζουν οι κάτοικοι της Καλλονής. Ο συγκεκριμένος πελαργός ήδη από αρχές Μαρτίου έχει επιστρέψει στη φωλιά του στο κέντρο της κωμόπολης μαζί με το ταίρι του, όπως κάθε χρόνο. Το τραύμα του στη φτερούγα προέρχεται από ηλεκτροπληξία και στόχος όλων είναι να επιστρέψει πίσω στη Λέσβο και να ελευθερωθεί υγιέστατο στην ίδια ακριβώς περιοχή.

Διάσωση Πελαργού έχει γίνει και στο παρελθόν στην Λέσβο, από το 2^ο Σύστημα Προσκόπων Μυτιλήνης.

Αξίζει να δώσουμε μερικές χρήσιμες και πρακτικές οδηγίες*για την διάσωση αυτών των θαυμάσιων και πολύ συμβολικών πτηνών. (*προέρχονται από την Πολωνική Οργάνωση για τα Πτηνά)

Οι τραυματισμένοι πελαργοί μπορούν να χωριστούν σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα είναι τα σοβαρά τραυματισμένα πουλιά, τα οποία μπορούν εύκολα να συλληφθούν και το πιο σημαντικό είναι να τους παρασχεθούν γρήγορα οι πρώτες βοήθειες και να μεταφερθούν το συντομότερο δυνατό στο κέντρο αποκατάστασης, όπου θα λάβουν εξειδικευμένη βοήθεια. Η δεύτερη ομάδα είναι τα ελαφρά τραυματισμένα πουλιά, που συνήθως ζουν νομαδικά στα χωράφια και είναι σε θέση να ξεφύγουν από τον άνθρωπο. Η ομάδα αυτή είναι δύσκολη στη σύλληψη, καθώς γενικά τα πτηνά αυτά βρίσκονται σε καλή γενική κατάσταση.

Όταν σχεδιάζετε τη σύλληψη ενός πελαργού, να έχετε κατά νου ότι η βασική αρχή για όλα τα άγρια ζώα, είναι η οργάνωση της δράσης. Αν αποφασίσουμε να τον πιάσουμε, πρέπει να γνωρίζουμε από πριν:

1. ποιος και πώς θα πιάσει το πτηνό,

2. ποιος θα κρατήσει το πτηνό μέχρι τη μεταφορά,

3. πότε θα γίνει η μεταφορά (και το είδος του περιέκτη-κουτιού για τη μεταφορά),

4. ποιος και πότε θα επικοινωνήσει με Κέντρο Διάσωσης και θα παράσχει στο πτηνό πρώτες βοήθειες,

5. τέλος, πού και πως θα μεταφερθεί το πτηνό για περίθαλψη.

Να θυμάστε ότι η ανθρώπινη ασφάλεια είναι πάντα η πιο σημαντική, ακόμη και σε βάρος της παρατεταμένης επιχείρησης διάσωσης, ακόμη καιαν οι πιθανότητες του ζώου μειώνονται με την ώρα. Ποτέ μην διακινδυνεύετε τη ζωή σας, π.χ. σκαρφαλώνοντας σε στύλους ρεύματος με ηλεκτροφόρα καλώδια.

Όταν έχουμε να κάνουμε με πελαργούς, πάνω απ' όλα πρέπει να θυμόμαστε ότι το ράμφος του πελαργού, το οποίο χρησιμοποιούν τα πουλιά για να αιχμαλωτίζουν τα θύματά τους και να αμύνονται κατά των θηρευτών, αποτελεί πραγματική απειλή για τον άνθρωπο. Ως εκ τούτου, κατά τη σύλληψη ενός πελαργού, πιάστε πρώτα το ράμφος του και στη συνέχεια προσπαθήστε να σπρώξετε απαλά το πουλί στο έδαφος. Στη συνέχεια μπορείτε να προσπαθήσετε να ακινητοποιήσετε τα φτερά και τα πόδια ή να τα εξετάσετε. Σε καμία περίπτωση μην σκύψετε πάνω σε πελαργό με απροστάτευτο ράμφος! Όταν πιάνετε το ράμφος, θυμηθείτε να μην φράξετε τα ρουθούνια.

Οι νεαροί πελαργοί σε μια αγχωτική κατάσταση και χωρίς διέξοδο, παίρνουν ξαπλωμένη θέση - την ίδια όπως και στη φωλιά. Αυτό διευκολύνει όλες τις ενέργειες και την ακινητοποίηση - απομένουν μόνο τα φτερά που πρέπει να ακινητοποιηθούν.

Τα ενήλικα πτηνά δεν θα είναι τόσο πρόθυμα να πάρουν τη θέση με τα πόδια λυγισμένα κάτω από το σώμα. Μπορείτε στη συνέχεια, αφού πιάσετε το ράμφος (τα ενήλικα πουλιά είναι ιδιαίτερα γρήγορα και επικίνδυνα), να προσπαθήσετε να ενώσετε τα φτερά και να πιέσετε το πουλί απαλά αλλά σταθερά στο έδαφος.

Φροντίστε να διαθέτετε τον παρακάτω εξοπλισμό για την σωστή σύλληψη πελαργού:

1. Οπτικό εμπόδιο - μπορεί να είναι ένα ύφασμα με κάποιο βάρος (πετσέτα, ελαφριά κουβέρτα, τέντα) που χρησιμοποιείται για να κατευθύνει τον πελαργό στο σημείο όπου μπορεί να πιαστεί με τα χέρια, ή να τοποθετηθεί πάνω του.

2. Δίχτυ (ή πολύ μεγάλη απόχη) - δεν πρέπει να είναι βαριά, διότι το πουλί που μπλέκεται είναι εκτεθειμένο σε τραυματισμούς στα πόδια. Τα πεταχτά δίχτυα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μικρές αποστάσεις και απαιτούν τη συνεργασία τουλάχιστον 2 ατόμων. Μέτρια αποτελεσματικά στην περίπτωση που τα πουλιά πετούν προς τα πάνω, πιο χρήσιμα για την παγίδευση πτηνών που δεν πετούν.

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται βρόχοι που προορίζονται για τη σύλληψη θηλαστικών για τη σύλληψη πελαργών. Επίσης, το λεγόμενο "σαλάγισμα" του πουλιού, δηλαδή η ενόχλησή του μέχρι να χάσει τις δυνάμεις του, δεν είναι κατάλληλη μέθοδος. Εκτός από το γεγονός ότι είναι απάνθρωπη, για το πτηνό μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία του.

Ευτυχώς, οι λευκοί πελαργοί δεν είναι πολύ μεγάλα πουλιά και μπορούν εύκολα να χωρέσουν κάτω από το μπράτσο, περιτριγυρισμένοι από ένα σταθερό κράτημα του βραχίονα.  Οι νέοι μπορούν να μετακινηθούν με τα πόδια λυγισμένα κάτω από το σώμα, οι ενήλικες μπορούν να προσπαθήσουν να απομακρυνθούν από αυτή τη θέση, τότε περιβάλλουμε τα φτερά με το χέρι και πιέζουμε στο σώμα. Με το άλλο χέρι ασφαλίζουμε το κεφάλι - πιάνοντας το ράμφος. Μπορείτε επίσης να μεταφέρετε έναν πελαργό με το κεφάλι του στραμμένο προς τα πίσω.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: τα πουλιά ηρεμούν στο σκοτάδι, επομένως μπορείτε να καλύψετε τα μάτια των ιδιαίτερα νευρικών πουλιών - π.χ. βάζοντας μια πετσέτα στο κεφάλι τους - αλλά δεν πρέπει να εμποδίζεται η αναπνοή.

Στην περίπτωση τραυματισμένων πτηνών, πριν από την τοποθέτησή τους στο κουτί μεταφοράς, εάν είναι απαραίτητο και όπου είναι δυνατόν, πρέπει να παρέχεται στο πτηνό βοήθεια για την παροχή πρώτων βοηθειών.  Σε περίπτωση καταγμάτων, τόσο των φτερών όσο και των ποδιών, ιδίως ανοικτών καταγμάτων, η κίνηση πρέπει να περιορίζεται, πράγμα που δεν πρέπει ποτέ να σημαίνει την παραμονή του σε μια θέση για μεγάλο χρονικό διάστημα, η οποία καθιστά αδύνατη την ευθυγράμμιση των ποδιών ή του λαιμού. Είναι απαράδεκτο να τυλίγεται το πτηνό σφιχτά με ταινία ή σπάγκο.

Στην πράξη, ο καλύτερος τύπος μεταφορέα για τον πελαργό είναι ένα χαρτοκιβώτιο κατάλληλου μεγέθους. Φαίνεται ότι ένας τραυματισμένος πελαργός, ο οποίος έχει αποκτήσει το μέγεθος ενός ενήλικου πτηνού, μπορεί να αντέξει ακόμη και αρκετές ώρες μεταφοράς σε ένα κουτί με τις διαστάσεις: 40 εκ. Χ 70 εκ. Χ 70 εκ.

Οι νεοσσοί μπορούν να μεταφέρονται σε μικρότερα χαρτοκιβώτια, προσαρμοσμένα στο μέγεθός τους. Για μικρές αποστάσεις, είναι αποδεκτή η μεταφορά πελαργών σε σακούλες, π.χ. σακούλες που χρησιμοποιούνται για σιτηρά- πρέπει να ανοίγεται μια τρύπα για το κεφάλι και η άλλη άκρη να στερεώνεται με ένα ισχυρό σπάγκο. Ένα πουλί μπορεί να μεταφερθεί με αυτόν τον τρόπο έως και 3 ώρες. Μετά από αυτό το χρονικό διάστημα μπορεί να προκληθεί προσωρινή ή μόνιμη βλάβη στα πόδια.

Οι πελαργοί δεν πρέπει να μεταφέρονται σε κλουβιά, όπου μπορούν εύκολα να πιαστούν τα πόδια, το κεφάλι ή τα φτερά τους. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μεταφέρονται περισσότεροι από ένας πελαργός σε ένα κουτί μεταφοράς, καθώς αυτό είναι επικίνδυνο ακόμη και για τους νεοσσούς.

Επίσης πρέπει να προσέξουμε πολύ ώστε το κουτί μεταφοράς να έχει:

1. Στέρεη και όχι λεία βάση που εμποδίζει την ολίσθηση: λόγω του γεγονότος ότι οι πελαργοί είναι μακρόποδα πτηνά, κατά τις στροφές και τοφρενάρισμα του οχήματος, χάνουν εύκολα την ισορροπία τους και οι προσπάθειες να σηκωθούν σε μια ολισθηρή επιφάνεια καταλήγουν σχεδόν πάντα σε τραυματισμούς τωναρθρώσεων.

2. Στερεά τοιχώματα και οροφή: αυτό περιορίζει τον αριθμό των ερεθισμάτων που φθάνουν στο πτηνό, το ημίφως έχει καταπραϋντικό αποτέλεσμα,εξαλείφει τον κίνδυνο να πιαστεί και να τραυματιστεί.  Ωστόσο, το κουτί θα πρέπει να διαθέτει εξαερισμό π.χ. τρύπες που έχουν ανοιχτεί στο κουτί.

3. Εάν έχουμε να κάνουμε με κατάγματα του ενός ή και των δύο κάτω άκρων, το κουτί ή το κουτί θα πρέπει να γεμίζει κατά το ήμισυ (μέχρι το1/3 τουλάχιστον) με ένα μαλακό υλικό, π.χ. σανό, χάρτινες μπάλες, μπάλες από φελιζόλ - έτσι ώστε το βάρος του πουλιού να μην επιβαρύνει τα πόδια

Κατά τη μεταφορά:  Οι χνουδωτοί νεοσσοί πρέπει να έχουν θερμική άνεση σε όλη τη διαδρομή, δηλαδή περίπου 30°C, χωρίς ρεύματα. Θερμοκρασίες υψηλότερες από 35ºC μπορεί να οδηγήσουν σε θερμοπληξία και θάνατο. Προκειμένου να αξιολογηθεί η συμπεριφορά και η κατάσταση του νεοσσού, είναι καλύτερο να διατηρείτε επαφή με το κέντρο περίθαλψης (ΑΝΙΜΑ ή ΔΡΑΣΗ για την Άγρια Ζωή).

Κατά τη διάρκεια της οδήγησης, μόνο οι χνουδωτοί νεοσσοί(και αυτό μόνο όταν το ταξίδι διαρκεί περισσότερο από 3-4 ώρες) πρέπει να τρέφονται, και ακόμη και αυτό εξαρτάται από την υγεία τους, διότι μερικές φορές είναι πολύ αδύναμοι για να φάνε και τότε η βοήθειά μας θα περιοριστεί στην εξασφάλιση της θερμικής τους άνεσης. Είναι προτιμότερο να μην ταΐζετε τα πουλιά ακριβώς πριν από τη μεταφορά. Αυτό το είδος αναμασάει εύκολα την τροφή σε στρεσογόνες καταστάσεις, στις οποίες αναμφίβολα περιλαμβάνεται και η μεταφορά.  Δεν συνιστάται να δίνετε στους πελαργούς νερό για να πιούν κατά τη μεταφορά, εκτός εάν είναι τόσο μεγάλη η διάρκεια της μεταφοράς που προβλέπεται να γίνονται διαλείμματα και τα πουλιά απελευθερώνονται από τα δοχεία και η κατάστασή τους τους επιτρέπει να πίνουν μόνα τους. Η σωστή συνεργασία με ένα Κέντρο Περίθαλψης θα σας δώσει και πιο ακριβείς , για την περίσταση, οδηγίες!

επιμέλεια κειμένου: Θεόδωρος Μπένος-Πάλμερ

Η Άνοιξη έφτασε, σχεδόν, και μαζί της πλήθος μεταναστευτικών πουλιών. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά πουλιά που είναι από τους πρώτους καλοκαιρινούς επισκέπτες, είναι ο Κισσόκουκος, Great Spotted Cuckoo (αγγλ), Clamator glandarius (λατ.), Κοκκυστής ο βαλανοφάγος ή Καλοχρονιά ,ένα μεταναστευτικό πουλί που κάθε άνοιξη αφήνει τις σαβάνες της Αφρικής, που διαχειμάζει, και έρχεται στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Μεσογείου.

Ο Κισσόκουκος είναι ένα σπάνιο είδος, συγγενικό με τον κοινό κούκο. Εντυπωσιακός στην εμφάνισή του λόγω του χαρακτηριστικού του λοφίου. Παρασιτικό πουλί που αφήνει τα αυγά του στη φωλιά άλλων πουλιών. Η παρασιτική συμπεριφορά των Κούκων παρατηρήθηκε και περιεγράφηκε για πρώτη φορά από τον Αριστοτέλη.

Είναι ελαφρώς μεγαλύτερος από τον Κούκο τον κοινό και φτάνει τα 40 εκατοστά μήκος, και διαφέρει στον χρωματισμό του φτερώματός του. Έχει ασημόγκριζη κορώνα με χαρακτηριστικό λοφίο, γκρίζα φτερά με λευκά στίγματα, ενώ ο λαιμός και το στήθος είναι μπέζ, η κοιλιά είναι λευκή και τα πόδια σκουρόχρωμα.

Δείχνει προτίμηση σε δάση βελανιδιών, σε ελαιώνες και θαμνώδεις πεδιάδες με μεμονωμένα δέντρα.

Ζει σε κοπάδια και έχει παρασιτική συμπεριφορά αναπαραγωγής, όπως ο Κούκος ο κοινός, δείχνοντας προτίμηση στις φωλιές από Καρακάξες.

Ως μέλος της οικογενείας των Κούκων, δεν φτιάχνει δική του φωλιά, αλλά αφήνει τα αυγά του σε ξένες, όπου στην περίπτωση του Κισσόκουκου είναι σχεδόν πάντα Καρακάξας.   Σε κάθε φωλιά καρακάξας γεννά μόνο ένα αβγό το οποίο μοιάζει καταπληκτικά με τα αβγά της Καρακάξας. Οι «θετοί» γονείς δεν αντιλαμβάνονται την απάτη και ανατρέφουν τον μικρό Κισσόκουκο σαν δικό τους εις βάρος των πραγματικών τους παιδιών, καθώς ο νεαρός Κισσόκουκος είναι τόσο λαίμαργος που δεν αφήνει τα πραγματικά παιδιά της καρακάξας να φάνε, με αποτέλεσμα να λιμοκτονούν και να πεθάνουν από πείνα. Ο Κισσόκουκος θεωρείται «ωφέλιμο» πουλί καθώς βοηθά στον έλεγχο του πληθυσμού της καρακάξας που θεωρείται "επιβλαβές" είδος. Τρέφεται με κάμπιες, ακρίδες και άλλα έντομα. Τρέφεται επίσης και με την κάμπια του πεύκου, τη γνωστή πιτυοκάμπη (κάμπια νυχτοπεταλούδας) που είναι ένας από τους σημαντικότερους εχθρούς της πεύκης, αφού τρώει τους νεαρούς βλαστούς προκαλώντας τεράστιες καταστροφές στα πεύκα.

Η κύρια αιτία για τη μείωση του πληθυσμού του Κισσόκουκου είναι η μείωση των πτηνών ξενιστών που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η Καρακάξα που καταπολεμάται.  Δυστυχώς καταπολεμώντας την Καρακάξα, αλυσιδωτά καταπολεμούν και αυτό το σπάνιο είδος το οποίο είναι προστατευόμενο παγκοσμίως.

Μια επιτυχημένη διάσωση Κισσόκουκου πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο 2023, από την Διασώστρια ΠΟΔΑΖ Χριστίνα Νάνου, στον Πύργο Ηλείας. Οδηγώντας με το αυτοκίνητο, βρήκε το πτηνό στην μέση του δρόμου, ανήμπορο να πετάξει ή να περπατήσει. Το μάζεψε, το μετέφερε στο σπίτι και επικοινώνησε με την ΑΝΙΜΑ και πήρε οδηγίες περιποίησης και ταΐσματος. Την επομένη ημέρα συσκευάστηκε και ταξίδεψε με το ΚΤΕΛ για Αθήνα με σκοπό να αναλάβει την περίθαλψη η ΑΝΙΜΑ.

Υπενθυμίζουμε ότι για την σωστή και ασφαλή μεταφορά ενός τραυματισμένου πτηνού, είναι πολύ σημαντικό να το τοποθετήσετε μέσα σε ένα χαρτόκουτο. Ποτέ να μην το τοποθετείτε μέσα σε συρμάτινο κλουβί, διότι μπορεί να τραυματιστεί σοβαρά.  Πρέπει το κουτί να είναι τόσο μεγάλο ώστε να το χωράει άνετα, αλλά όχι να περιφέρεται. Σιγουρευτείτε ότι η βάση είναι πολύ καλά ασφαλισμένη εξωτερικά(χρησιμοποιήστε ταινία συσκευασίας).  Στη βάση πρέπει να έχετε στρώσει μερικά φύλλα εφημερίδας ολόκληρα και από πάνω λουρίδες εφημερίδας πλάτους 2 εκ. περίπου οι οποίες να είναι αρκετές ώστε να δημιουργηθεί ένα μικρό στρώμα στο όποιο να μπορεί το πουλί να κάτσει άνετα και επίσης να απορροφούνται τα περιττώματά του. Αυτό τα βοηθάει στην περίπτωση που είναι τραυματισμένα σε κάποιο πόδι ή φτερό και δεν μπορούν να ισορροπήσουν, ώστε να μπορούν να κάτσουν χωρίς να πιέζονται. Το κουτί πρέπει να μπει σε κάποιο δωμάτιο χωρίς ρεύματα, να είναι κλειστό στο πάνω μέρος και ασφαλισμένο, έτσι ώστε σε περίπτωση που το πουλί συνέλθει να μην μπορεί να το ανοίξει. Δεν το ενοχλούμε περισσότερο από όσο χρειάζεται για να μην του προκαλέσουμε περισσότερο στρες.  Επίσης θα πρέπει να ανοίξουμε μικρές τρύπες(1 εκ.) , να μην χωράει να βγει από αυτές, αλλά να μπορεί να παίρνει αέρα.  Επειδή σε αυτό το κουτί θα ταξιδέψει για ένα Κέντρο Περίθαλψης, είναι σημαντικό να τηρηθούν όλα τα παραπάνω για την ασφάλεια του ζώου.  Το χαρτόκουτο είναι ο πιο ασφαλής τρόπος μεταφοράς για δύο λόγους: α)δεν μπορεί να τραυματιστεί χτυπώντας στα τοιχώματα και β)δεν βλέπει έξω και με αυτόν τον τρόπο παραμένει ήρεμο.

Για να μεταφερθεί με ΚΤΕΛ κλπ, κλείνουμε με ασφάλεια το καπάκι, γράφουμε ευδιάκριτα το Κέντρο προορισμού και τα δικά μας στοιχεία με τηλέφωνα και σημειώνουμε ευδιάκριτα στο κουτί ΠΡΟΣΟΧΗ ΖΩΝΤΑΝΟ ΖΩΟ – ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ.

Την Κυριακή3 Μαρτίου 2024, στις 18:30 το απόγευμα, πραγματοποιήθηκε στην πλατφόρμα zoom, FORUM Απόψεων και Εμπειριών Διάσωσης, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 5 χρόνων δράσης της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής – ΠΟΔΑΖ.

Εδώ: https://youtu.be/J8b9oPEt4Ec , μπορείτε να το παρακολουθήσετε ολόκληρο στο YouTube.

Στις 3Μαρτίου, γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Άγριας Ζωής και έχει οριστεί ως η γενέθλιος ημέρα δραστηριοποίησης της ΠΟΔΑΖ/ΣΕΠ.

Αυτά τα 5χρόνια η Εφορεία Περιβάλλοντος, με την υποστήριξη των οργανώσεων ΑΝΙΜΑ,ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, ΑΡΧΕΛΩΝ, ΜοΜ, ΑΡΙΩΝ, ΔΡΑΣΗ για την Άγρια Ζωή και χρηματοδότηση, από το Πράσινο Ταμείο, διοργάνωσε 10 Εκπαιδευτικές Συναντήσεις και εκπαίδευσε 395ενήλικα στελέχη του ΣΕΠ στην διάσωση της Άγριας Ζωής. Δημιούργησε και εξόπλισε132 Σημεία Διάσωσης σε όλη την Ελλάδα, εκ των οποίων τα 49 πιο δραστήρια, πραγματοποίησαν 462 διασώσεις άγριας Πανίδας.

Στα πλαίσια των δράσεων, πραγματοποίησε Πανελλήνια Συνάντηση στην Βέροια, εξέδωσε Εγκόλπιο Διάσωσης Άγριας Ζωής και ενημερώνει τα μέλη της ΠΟΔΑΖ, αλλά και το ευρύτερο κοινό με την λειτουργία του www.wildliferescuescout.gr παρέχοντας συνεχώς πληροφορίες και πρακτικές συμβουλές για την διάσωση της άγριας πανίδας του τόπου μας.

Κάθε χρόνο ,στην επέτειο της ίδρυσης της ΠΟΔΑΖ, επιβραβεύονται τα Συστήματα, οι Ενώσεις Παλαιών Προσκόπων και τα μέλη του ΣΕΠ που στα ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ επέδειξαν ιδιαίτερη προσήλωση και αποτελεσματικότητα στο έργο της διάσωσης Άγριας Ζωής, την χρονιά που πέρασε.

Το 2023 ήταν άλλη μια πολύ δραστήρια χρονιά για 26 ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ (Συστήματα, Ε.Π.Π. και άτομα) που πραγματοποίησαν πάνω από 230 διασώσεις άγριας πανίδας, προσφέροντας δυνατότητα επιβίωσης σε 56 διαφορετικά είδη της ελληνικής άγριας πανίδας.

Αυτά ήταν: 1οΝ/Π ΣΚΟΠΕΛΟΥ,  1ο Σ/Π ΘΗΡΑΣ,  1ο Σ/Π ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ,  1ο Σ/Π ΚΡΑΝΙΔΙΟΥ,  1ο Σ/Π ΠΥΡΓΟΥ Ηλείας,  1ο Ν/Π ΚΗΦΙΣΙΑΣ,  1ο Α/Π ΛΑΜΙΑΣ, 1ο Ν/Π ΝΕΑΣ ΑΓΧΙΑΛΟΥ,  1ο Σ/Π ΑΓΙΑΣ, 2ο Σ.Π ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ Λέσβου,  2ο Ν/Π ΚΟΜΟΤΙΝΗΣ,  2ο Σ/Π ΠΑΝΟΡΑΜΑΤΟΣ Θες/νίκης,  2ο Σ/Π ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Αθήνας,  3ο Δ/Π ΒΕΡΟΙΑΣ,  4ο Ν/Π ΝΙΚΑΙΑΣ,  5ο Α/Π ΠΑΤΡΑΣ,  5ο Ν/Π ΜΗΘΥΜΝΑΣ Λέσβου,  8ο Σ/Π ΤΟΥΜΠΑΣ Θες/νίκης,  Ε.Π.Π. 3ου Α/Π ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ Βόλου,  ΤΡΙΚΑΛΑ, Ε.Π.Π. 6ου Α/Π ΒΟΛΟΥ,  Ε.Π.Π. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Κρήτης,  Ε.Π.Π. ΨΥΧΙΚΟΥ Αθήνα,  Ε.Π.Π.ΚΑΒΑΛΑΣ,  Εφορεία Περιβάλλοντος Γ.Ε.,  Προσκ. Κέντρο «ΧΑΡΜΑ» Καρδίτσα.

Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα Άγριας Ζωής μας προσκαλεί όλους σε ένα ταξίδι για να εξερευνήσουμε την τεχνολογική καινοτομία που είναι αφιερωμένη στη διατήρηση των υπέροχων ζώων και φυτών του πλανήτη μας.

Η ψηφιακή καινοτομία μεταμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο προστατεύουμε την ανεκτίμητη βιοποικιλότητα. Πρωτοποριακές εφαρμογές μας επιτρέπουν πλέον να ξεχωρίζουμε διαφορετικά είδη ζώων μέσα σε δευτερόλεπτα. Τα drones βοηθούν τον ΑΡΧΕΛΩΝ να περιπλανηθεί σε μεγάλες περιοχές για να εντοπίσει τις περιοχές ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών. Τα GPS επάνω σε αποδημητικά πτηνά βοηθούν την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ να κάνει ανάλυση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο και οι λύσεις που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη παρέχουν σε όσους προστατεύουν την Άγρια Ζωή σε όλο τον κόσμο πρωτοφανή εργαλεία που βοηθούν στον εντοπισμό, την παρακολούθηση και τελικά τη προστασία της άγριας ζωής.

Ωστόσο, καθώς αξιοποιούμε τις αυξανόμενες τεχνολογικές μας δυνατότητες, πρέπει επίσης να αναζωογονήσουμε τις δεσμεύσεις μας για βιώσιμη ανάπτυξη. Αυτό περιλαμβάνει την πρόληψη των καταστροφικών οικολογικών επιπτώσεων, τον μετριασμό των απειλών για τα είδη και τα μέσα διαβίωσης που προκύπτουν από την κακή χρήση της τεχνολογίας και τη διασφάλιση της ψηφιακής ενσωμάτωσης για όλους έως το2030. 

Βρισκόμαστε σε ένα εξελισσόμενο τοπίο ψηφιακής συνδεσιμότητας στη διατήρηση της άγριας ζωής. Τώρα είναι η ευκαιρία μας να αξιοποιήσουμε τα οφέλη που φέρνουν οι αναδυόμενες τεχνολογίες, τόσο για τον φυσικό κόσμο όσο και για την ανθρωπότητα. Τώρα είναι η ώρα να οικοδομήσουμε το βιώσιμο μέλλον όπου ο πλανήτης και όλοι οι άνθρωποι θα ευημερούν.

Την φετινή Παγκόσμια Ημέρα Άγριας Ζωής, γιορτάζουμε και τα 5 χρόνια δημιουργικής δράσης της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής του ΣΕΠ, και θεωρήσαμε ότι είναι η ιδανική ευκαιρία να εξερευνήσουμε με τα ψηφιακά εργαλεία του Μανώλη Αντωνάκη από το 2^ο Σύστημα Προσκόπων της Μυτιλήνης, τις δυνατότητες που μας δίνονται για να μελετήσουμε και να παρουσιάσουμε συστηματικά τις προσπάθειες διάσωσης της Ελληνικής πανίδας από τους Έλληνες Προσκόπους. Με την μελέτη των χαρτών και των στοιχείων διάσωσης που συλλέγονται από την Φόρμα Διάσωσης θα επιχειρήσουμε να χρησιμοποιήσουμε την ψηφιακή εποχή για την οργανωμένη διάσωση των ειδών της άγριας πανίδας.

Το 2024,ΔΕΛΤΙΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής θα το βρείτε εδώ: https://forms.gle/D4Gys8Mjdykt68eV9 και θα πρέπει να το συμπληρώσετε αμέσως μετά από κάθε διάσωση άγριας πανίδας.

Το 2023,χρησιμοποίησαν την φόρμα Δ.Κ.Δ.Α.Π. 26 ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ πραγματοποιώντας περίπου250 διασώσεις και διασώζοντας 56 διαφορετικά είδη πανίδας, μεταξύ των οποίων:19 Σταχτάρες, 23 μικρά Γεράκια, 16 Γλάρους, 12 Κουρούνες, 12 Κρασπεδοχελώνες,10 Κουκουβάγιες, 10 Αλεπούδες, 9 Σκαντζόχοιρους, 5 Γερακίνες, 4 Θαλάσσιες χελώνες, 4 Πελαργούς και πολλά ακόμη!

Στις 3Φεβρουαρίου 2024, στον χώρο του 6^ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Βόλου, έγινε παρουσίαση της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής (Π.Ο.Δ.Α.Ζ.) του συστήματος σε φοιτήτριες του Τμήματος Πολιτισμού Δημιουργικών Μέσων και Βιομηχανιών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στο πλαίσιο εργασίας για το μάθημα «Κοινότητες και Πολιτισμός: Εργαστήριο Οπτικής Εθνογραφίας». Συμμετείχαν οι φοιτήτριες του τμήματος Παρασκευοπούλου Μελίνα, Κοντορήγα Μαρία, Μπαναγή Κατερίνα και Φαρούπου Αντζελίνα. Την Ένωση Παλαιών Προσκόπων εκπροσώπησαν τα μέλη  : Λεονταρίτη Μαρία, Σκοτεινιώτης Ιωάννης, Σχιζονίκας Ξενοφών, Χατζηγιαννακός Παναγιώτης και Γιαννιά Ελένη, που ήταν και οι συντονιστές της παρουσίασης.

  Η παρουσίαση ξεκίνησε με μία σύντομη αναφορά στον Προσκοπισμό, την ιστορία του, τις αρχές και τις δράσεις του. Δόθηκε όμως  έμφαση, κυρίως, στην σπουδαιότητα του εθελοντισμού. Στη συνέχεια οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν την ίδια την Π.Ο.Δ.Α.Ζ. και το έργο της. Ενημερώθηκαν ότι πρόκειται για μια καθαρά προσκοπική ομάδα της οποίας μέλημα είναι η περισυλλογή τραυματισμένων, άρρωστων, εξασθενημένων ή ορφανών άγριων ζώων (θηλαστικών, πτηνών, ερπετών αλλά και θαλάσσιων οργανισμών). Μετά τη διαδικασία της περισυλλογής (που τις περισσότερες φορές είναι δύσκολη, πολύωρη αλλά και επίπονη) οι πρόσκοποι-διασώστες της Π.Ο.Δ.Α.Ζ., αφού περιποιηθούν τους “ασθενείς”, τους μεταφέρουν στα αντίστοιχα κέντρα περίθαλψης άγριας ζωής για τη θεραπεία τους και τέλος για τη διαδικασία απελευθέρωσής τους πίσω στο φυσικό τους περιβάλλον.

     Με μεγάλο ενδιαφέρον η φοιτητική ομάδα ενημερώθηκε για τα πέντε χρόνια λειτουργίας της Π.Ο.Δ.Α.Ζ. (2019-2024) κατά τη διάρκεια των οποίων έχουν πραγματοποιηθεί εκατοντάδες διασώσεις με την προσφορά μεγάλου αριθμού προσκόπων-διασωστών σε όλη την Ελλάδα. Η ομάδα της Ενώσεως των Παλαιών Προσκόπων του 6^ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Βόλου αποτελεί μία νεοσύστατη ομάδα που ήδη όμως μετρά δέκα διασώσεις στο ενεργητικό της. Μάλιστα οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν ένα πλούσιο και πολύ ενδιαφέρον φωτογραφικό υλικό από τις διασώσεις αυτές, αλλά και αναπαράσταση των βημάτων περισυλλογής για κάθε είδος άγριου ζώου ξεχωριστά (θηλαστικό, πτηνό ή ερπετό). Η παρουσίαση ολοκληρώθηκε μετά από ενδιαφέρουσες ερωτήσεις και επισημάνσεις που έκαναν οι φοιτήτριες για τις οποίες έλαβαν λεπτομερέστατες και εμπεριστατωμένες απαντήσεις από τους ομιλητές.

    Το 6^οΣύστημα Αεροπροσκόπων Βόλου και η Ένωση Παλαιών Προσκόπων εύχεται στην ομάδα των φοιτητριών επιτυχή έκβαση στην εργασία τους, πάντα επιτυχίες και καλή σταδιοδρομία.

   Σε αυτό το σημείο να ευχαριστήσουμε για μία ακόμη φορά τους απλούς πολίτες που ήρθαν σε επαφήμαζί μας για να διασώσουμε ένα άγριο ζώο που χρειαζόταν βοήθεια. Επίσης ευχαριστούμε το Υπεραστικό ΚΤΕΛ Μαγνησίας και τον πρόεδρό του κύριο Κολυνδρίνη για την δωρεάν μεταφορά των συλλεχθέντων άγριων ζώων προς τα ανάλογα κέντρα περίθαλψης.

    Αν βρείτε κάποιο άγριο ζώο που χρήζει βοηθείας μπορείτε να απευθυνθείτε στα τηλέφωνα :6974797882Λεονταρίτη Μαρία,  6989614286  Σκοτεινιώτης Ιωάννης,  6938093653  Γιαννιά Ελένη

Μια επιτυχημένη πρώτη διάσωση για το 2024 , σε ένα λυπηρό γεγονός. Στο Ροδοχώρι Νάουσας δηλητηριάστηκαν με φόλα αδέσποτα σκυλιά, δυστυχώς τα δυο κατέληξαν και αγνοούνται πέντε. Επίσης δηλητηριάστηκε ένα γεράκι Γερακίνα , το οποίο με την άμεση χορήγηση ατροπίνης από την εθελόντρια και Πρόεδρο κα. ΒούλαΤζεβελέκου, από τους  «Φίλους των Ζώων Νάουσας» και την κτηνίατρο κα. Ζωή Θανασούλη , σώθηκε. Η απελευθέρωση του σήμερα μας γέμισε με συναισθήματα χαράς και ελπίδας!!!

Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες μη φυσικού θανάτου πολλών προστατευόμενων ειδών πανίδας που ενδιαιτούν σε αγροτικές, ημι-αγροτικές και ορεινές περιοχές, ενώ είναι παράλληλα κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Αποτελεί κοινή πρακτική σε πολλές αγροτικές περιοχές της Ευρώπης και σε χώρες της Μεσογείου, ενώ είναι μια ευρέως διαδεδομένη και βαθιά ριζωμένη συνήθεια για την εξόντωση του πληθυσμού των χαρακτηριζόμενων "επιβλαβών" ζώων (αλεπούδων, ασβών, λύκων, κ.ά.) τα οποία προκαλούν ζημιές στη φυτική και ζωική παραγωγή. Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων είναι αποτέλεσμα σύγκρουσης μεταξύ κοινωνικών ομάδων, με συνηθέστερη αυτή μεταξύ κτηνοτρόφων και κυνηγών. Η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων έχει επίσης συχνά στόχο τον έλεγχο του πληθυσμού της αλεπούς, η οποία θεωρείται ότι επηρεάζει την κάρπωση του λαγού και άλλων θηραμάτων.

Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων καθώς είναι μία πολύ διαδεδομένη πρακτική στην Ελλάδα πλήττει σημαντικά τα αρπακτικά πουλιά, ιδιαίτερα τα πτωματοφάγα όπως είναι ο Γυπαετός (Gypaetus barbatus), το Όρνιο(Gyps fulvus) και ο Ασπροπάρης (Neophron percnopterus), καθώς και απειλούμενα είδη θηλαστικών της Ευρώπης, όπως η καφέ Αρκούδα (Ursus arctos), ο Λύκος (Canislupus), το Τσακάλι (Canis aureus) και ο Λύγκας (Lynx pardinus στην Ιβηρική χερσόνησο και Lynx lynx στα Βαλκάνια). Από τα οικόσιτα ζώα πλήττει σημαντικές παραδοσιακές αυτόχθονες φυλές όπως τον Ελληνικό Ποιμενικό Σκύλο, αλλά και τους υπόλοιπους ποιμενικούς σκύλους φύλαξης των κοπαδιών από επιθέσεις σαρκοφάγων θηλαστικών Η απώλεια ποιμενικών σκύλων σε μερικές περιοχές είναι αρκετά εκτεταμένη και συχνή και έχει ως αποτέλεσμα την ελλιπή φύλαξη των κοπαδιών που επιφέρει με τη σειρά της οικονομικές απώλειες και ενδέχεται να οδηγήσει σε ένα εκ νέου φαύλο κύκλο χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων. Ακόμη, σημαντικός αριθμός κυνηγετικών σκύλων, πλήττεται από την παράνομη αυτή πρακτική……

Το τεύχος (52 σελ.) «Προτάσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων και φορέων για την αντιμετώπιση της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Ελλάδα», μπορείτε να το διαβάστε εδώ: https://www.callisto.gr/sites/www.callisto.gr/files/downloads/ngos_proposals_againsts_poisoning_in_greek.pdf

Μπορείτε να διαβάσετε ένα πλήρες δημοσίευμα στο https://dasarxeio.com  με τίτλο  «Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων κατά της άγριας πανίδας: μια σοβαρή απειλή για τη φύση και την περιβαλλοντική έννομη τάξη», εδώ: https://dasarxeio.com/2020/10/02/87017/

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, βλέπουν το φως της δημοσιότητας άρθρα για τους λύκους και τις απώλειες που προκαλούν στον πρωτογενή τομέα (κτηνοτροφία) ή τον κίνδυνο που τυχόν ελλοχεύει για την ανθρώπινη ασφάλεια. Η γλώσσα που συχνά χρησιμοποιείται παραπέμπει σε παλαιότερες εποχές δαιμονοποίησης των λύκων, αγνοώντας τα επιστημονικά δεδομένα δεκαετιών έρευνας.

Αλλά και πριν από 8 χρόνια, τον Νοέμβριο του 2015, η Περιβαλλοντική Οργάνωση Καλλιστώ https://www.callisto.gr/ ενημέρωσε το ευρύ κοινό για την επανεμφάνιση του λύκου στον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας μετά από 50 χρόνια απουσίας του είδους.

Η επανάκαμψη του λύκου στην περιοχή της Πάρνηθας και την ευρύτερη περιοχή ερμηνεύεται αποκλειστικά και μόνο με την διαδικασία της φυσικής επαναποίκισης από άτομα του είδους σε διασπορά, η οποία έχει ξεκινήσει εδώ και δύο τουλάχιστον δεκαετίες, με την σταδιακή επανεμφάνιση λύκων σε περιοχές της πρότερης κατανομής του είδους στην Στερεά Ελλάδα.

Η φυσική δάσωση σε μεγάλες εκτάσεις της ημιορεινής και ορεινής ζώνης, που ακολούθησαν την σταδιακή εγκατάλειψη της υπαίθρου και την ορθολογικότερη διαχείριση των δασών, η βελτίωση του νομικού καθεστώτος προστασίας του λύκου και της αρκούδας, και η επανάκαμψη των οπληφόρων, όπως ο αγριόχοιρος και το ζαρκάδι στην Ηπειρωτική Ελλάδα και το ελάφι στον Ε.Δ. Πάρνηθας, αποτέλεσαν τις βασικότερες αιτίες για την σταδιακή επανάκαμψη του είδους σε περιοχές όπου είχε παλιότερα εξαφανισθεί.

Η παρουσία του λύκου στον Ε.Δ. Πάρνηθας, όπως εξάλλου ισχύει και στο σύνολο της κατανομής του είδους στην Ευρώπη, δεν αποτελεί απειλή για τους περιπατητές της Πάρνηθας, καθώς οι λύκοι φοβούνται τον άνθρωπο. Παρόλα αυτά, η παρουσία του είδους στην περιοχή, μπορεί να συνοδευτεί από ζημιές στο κτηνοτροφικό κεφάλαιο. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να υπάρξει σχετική μέριμνα για την ενίσχυση των μεθόδων φύλαξης και προστασίας των κοπαδιών. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα της απαιτούμενης ενίσχυσης είναι η τοποθέτηση ηλεκτροφόρου περίφραξης γύρω από τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και η χρήση καλών σκύλων φύλαξης κοπαδιών. Μάλιστα η ΚΑΛΛΙΣΤΩ έχει εδώ και χρόνια αναπτύξει ένα πανελλαδικό δίκτυο ανταλλαγών ή δωρεών τέτοιων σκύλων μεταξύ κτηνοτρόφων.

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι ο λύκος, ως ανώτερος θηρευτής, αναμένεται να επιδράσει θετικά στο οικοσύστημα της Πάρνηθας και στον αυτόχθονα πληθυσμό του ελαφιού. Φυσικά, η αλληλεπίδραση των δύο ειδών πρέπει να παρακολουθείται συστηματικά.

Περί «υπερπληθυσμού» λύκων και άλλων δαιμονίων

Όσον αφορά τα δημοσιεύματα, που αναφέραμε στην αρχή του άρθρου, αναφέρεται συχνά, ο όρος «υπερπληθυσμός λύκων», ενώ σε μερικές περιπτώσεις παρουσιάζονται μέχρι και «πληθυσμιακές εκτιμήσεις» από κατοίκους, οι οποίες στην πλειοψηφία τους θεωρούνται υπερβολικές από όσους γνωρίζουν τα στοιχειώδη περί της βιολογίας των λύκων. Πέρα από το προφανές ότι δεν μπορεί κάποιος αυθαίρετα να αναφέρεται σε «υπερπληθυσμό» ενός είδους της άγριας πανίδας, έχουμε να επισημάνουμε επιπλέον τα εξής:

•             Η σύγκρουση της άγριας πανίδας με τον πρωτογενή τομέα αποτελεί ένα σοβαρό ζήτημα που δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μονομερώς και με όρους αποκλειστικά επικοινωνιακούς.

•             Οι παραγωγοί δεν μπορούν και δεν πρέπει να επωμίζονται μόνοι τους το οικονομικό κόστος της σύγκρουσης και χρειάζονται έμπρακτη υποστήριξη για να αντιμετωπίσουν τις όποιες δυσκολίες.

•             Η επανάκαμψη των λύκων είναι πράγματι γεγονός, συνεπακόλουθο της νομικής προστασίας του είδους και κυρίως των αλλαγών χρήσεων γης και των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών και πρακτικών. Πιο συγκεκριμένα, η εγκατάλειψη της υπαίθρου, η αύξηση της εντατικής κτηνοτροφίας έναντι της νομαδικής/εκτατικής, η ανάκαμψη πολλών δασικών οικοσυστημάτων και η πληθυσμιακή αύξηση των ειδών που αποτελούν τη φυσική λεία του λύκου, όπως είναι ο αγριόχοιρος και το ζαρκάδι, είναι παράγοντες που έχουν συμβάλλει στην επανάκαμψη των λύκων στην Ελλάδα. Ο αριθμός των λύκων σχετίζεται και επηρεάζεται άμεσα από την πυκνότητα των θηραμάτων του και το είδος μπορεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο των πληθυσμών τους και τον περιορισμό της εξάπλωσης μεταδοτικών ασθενειών τους.

•             Η πυκνότητα των λύκων στην Ελλάδα διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή και κυμαίνεται από 2 έως 10 άτομα ανά 100 τετραγωνικά χιλιόμετρα, σύμφωνα με τις επιστημονικές καταγραφές πεδίου των τελευταίων ετών. Οι αγέλες των λύκων διατηρούν αποκλειστικές επικράτειες με έκταση που κυμαίνεται από 100 έως 300τετραγωνικά χιλιόμετρα.

•             Ο αριθμός των επιθέσεων λύκων στο κτηνοτροφικό κεφάλαιο επηρεάζεται, αλλά δεν είναι ανάλογος του πληθυσμού τους. Όπως έχουν δείξει πολλές επιστημονικές έρευνες ανά τον κόσμο, ο αριθμός των επιθέσεων εξαρτάται κυρίως από τον αριθμό και το είδος των κτηνοτροφικών ζώων και τα μέτρα πρόληψης που εφαρμόζονται τοπικά. Ενδεικτικά αναφέρεται, ότι ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά καταγράφεται στη Νορβηγία, χώρα όπου ο λύκος θηρεύεται συστηματικά και διατηρεί πολύ μικρούς πληθυσμούς, ενώ τα εκατομμύρια προβάτων βόσκουν χωρίς επιτήρηση.

•             Αντίθετα από ό,τι συχνά αναφέρεται, οι επιθέσεις λύκων σε αιγοπρόβατα παρουσιάζουν αθροιστικά πτωτική τάση τα τελευταία 10 χρόνια στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που διατηρεί ο ΕΛΓΑ. Αντιθέτως, οι επιθέσεις στα βοοειδή αυξάνονται. Αυτό οφείλεται αφενός στην αύξηση του αριθμού τους, λόγω των υψηλών επιδοτήσεων της Ε.Ε και του σημαντικά μικρότερου απαιτούμενου φόρτου επιτήρησης κατά τη βόσκησή τους που λειτουργούν ως σημαντικά κίνητρα, αλλά ταυτόχρονα και εξαιτίας της παρατηρούμενης σε πολλές περιοχές ελλιπούς εφαρμογής μέτρων πρόληψης των επιθέσεων.

•             Για τη μεγάλη συρρίκνωση της αιγο-προβατοτροφίας τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα συνηγορούν κυρίως κοινωνικοοικονομικοί λόγοι (π.χ. η οριζόντια ΚΑΠ -Κοινή Αγροτική Πολιτική -της ΕΕ) και όχι πρωτίστως η παρουσία των λύκων, όπως σε μερικές περιπτώσεις αναφέρεται. Από την άλλη, ο λύκος μπορεί να αποτελεί «τη σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι» σε μια ήδη προβληματική κατάσταση.

•             Οι μέσες ετήσιες ποσοστιαίες απώλειες κτηνοτροφικού κεφαλαίου ανά επηρεαζόμενο παραγωγό κυμαίνονται από 1,5% έως 7% για τις μονάδες αιγοπροβάτων και από 0,5% έως 5,5%για τις μονάδες βοοειδών, σύμφωνα με επιστημονικές καταγραφές και τις αναφορές των ίδιων των παραγωγών, όπως προκύπτει από την υλοποίηση σχετικών ερευνών.  Σημαντικό ποσοστό παραγωγών φαίνεται να μην έχει καθόλου απώλειες από επιθέσεις λύκου, ενώ οι ποσοστιαίες απώλειες από ασθένειες είναι συχνά αρκετά υψηλότερες.

•             Για τη βελτίωση των όρων συνύπαρξης του λύκου με την κτηνοτροφία απαιτείται: α) η οριζόντια υποστήριξη των παραγωγών μέσω ενίσχυσής τους για την εφαρμογή ή εντατικοποίηση προληπτικών μέτρων – παραδοσιακών και σύγχρονων- αξιοποιώντας είτε ευρωπαϊκούς είτε εθνικούς πόρους, β) ο εκσυγχρονισμός του συστήματος γεωργικής ασφάλισης του ΕΛΓΑ και ο συνδυασμός του με επιδότηση των προληπτικών μέτρων, γ) η σύνταξη και υλοποίηση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον λύκο.

•             Η θανάτωση λύκων έχει μέτρια αποτελεσματικότητα ως μέθοδος περιορισμού των επιθέσεων στο κτηνοτροφικό κεφάλαιο και απαιτεί μεγάλες πληθυσμιακές μειώσεις για να έχει κάποιο εμφανές αντίκτυπο. Ως εκ τούτου, θεωρείται κοινωνικά ασύμβατη και οικολογικά επισφαλής. Αντιθέτως, οι παραδοσιακές αλλά και οι σύγχρονες μέθοδοι πρόληψης υπερτερούν σε αποτελεσματικότητα, όπως έχει διαπιστωθεί από σχετικές έρευνες.

•             Αν και ο λύκος στην Ελλάδα δεν αποτελεί θηρεύσιμο είδος, το νομικό καθεστώς προστασίας δεν εφαρμόζεται πλήρως και μεγάλος αριθμός λύκων εξοντώνεται, δηλητηριάζεται ή ακόμα και βασανίζεται παράνομα κάθε χρόνο στη χώρα.

•             Οι τραυματισμοί ανθρώπων από υγιείς (μη λυσσασμένους) λύκους αποτελούν πάρα πολύ σπάνια περιστατικά στην Ευρώπη και σχετίζονται κυρίως με εξοικειωμένους λύκους που έχουν προκύψει από την έκθεσή τους σε ανθρωπογενείς πηγές τροφής. Μόνο 2επιβεβαιωμένα περιστατικά θανάτωσης ανθρώπων από λύκους έχουν καταγραφεί τα τελευταία 40 χρόνια σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική. Συγκριτικά με άλλους παρόμοιους κινδύνους, αναφέρεται ότι μόνο το 2016 στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφηκαν 46 επιβεβαιωμένοι θάνατοι ανθρώπων από σκύλους, ενώ τα περιστατικά τραυματισμών ανθρώπων από αδέσποτα ή οικόσιτα σκυλιά είναι χιλιάδες κάθε χρόνο.

Η ΚΑΛΛΙΣΤΩ, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής-ΟΦΥΠΕΚΑ, συμμετέχει στην υλοποίηση ευρωπαϊκού έργου με τίτλο LIFE Wild Wolf «Δράσεις διαχείρισης για τη διατήρηση του λύκου στη φυσική του κατάσταση σε ανθρωπογενή τοπία της Ευρώπης». Επίσης, με την υποστήριξη αφενός του WWF Ελλάς στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για την διαφύλαξη εμβληματικών ειδών της Μεσογείου και αφετέρου του Πράσινου Ταμείου(Πρόγραμμα «Καινοτόμες δράσεις με τους πολίτες»), υλοποιεί δράσεις για τη βελτίωση των όρων συνύπαρξης ανθρώπου – λύκου στην Ελλάδα.  Για τις δράσεις των προγραμμάτων και για τα αποτελέσματά τους η ΚΑΛΛΙΣΤΩ ενημερώνει τόσο τους αρμόδιους φορείς όσο και το ευρύ κοινό.

Στα πλαίσια της διεύρυνσης των παρεμβάσεων και της συμμετοχικότητας σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, το ΣΕΠ παροτρύνει τα μέλη του να αυξήσουν το ενδιαφέρον τους σχετικά με την περισυλλογή των τραυματισμένων, θηλαστικών, πουλιών, ερπετών, θαλασσίων οργανισμών κλπ. στη χώρα μας, αποτελώντας έναν σημαντικό συντελεστή για την προστασία της Άγριας Ζωής , συνεπικουρώντας έτσι και τις Περιβαλλοντικές Οργανώσεις και τα ΚΕ.Π.Ε.Α.Π. (Κέντρα Περίθαλψης Ειδών Άγριας Πανίδας).

Για τους/τις Ανιχνευτές/ριες της Π.Ε. Δυτικής Πελοποννήσου, διοργανώθηκε σε συνεργασία με την Εφορεία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος, Ανιχνευτικό Εργαστήριο με θέμα «Από την Διάσωση στην Επανένταξη». Στο οκτάωρο Ανιχνευτικό Εργαστήριο, που έγινε το Σάββατο 4 και την Κυριακή 5 Νοεμβρίου2023, στις φιλόξενες εγκαταστάσεις του Θεραπευτικού – Παιδαγωγικού Κέντρου «Η Μέριμνα», στο Άλσος Γηροκομείου της Πάτρας, συμμετείχαν 13 Ανιχνευτές και 11 Ανιχνεύτριες από τις κοινότητες: 9^ου Ν/Π Πάτρας, 6^ου Ν/Π Ρίου, 4^ου Ν/Π Πάτρας, 1^ου Ν/Π Ζακύνθου, 1^ου Σ/Π Αργοστολίου Κεφαλλονιάς, 1^ου Σ/Π Πύργου και 4^ου Α/Π Αιγίου.

Το Ανιχνευτικό Εργαστήριο υλοποιήθηκε στα πλαίσια της 10^ης Εκπαιδευτικής Συνάντησης της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής και είχε σκοπό να αυξήσει το ενδιαφέρον των εφήβων για την Ελληνική Άγρια Ζωή (wildlife), να τους εξοικειώσει με τις δυνατότητες διάσωσής της και να τους παρουσιάσει και τις επαγγελματικές – εργασιακές δυνατότητες που δίνονται στον τομέα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε το θέμα «Εθελοντισμός και επαγγελματική απασχόληση στην διάσωση», κατά το οποίο η κα Γεωργία Καραμπέρου, διευθύντρια της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Στροφιλιάς και προστατευόμενων περιοχών Δυτικής Πελοποννήσου https://necca.gov.gr/mdpp/m-d-ethnikou-parkou-ygrotopon-kotychiou-strofylias-kai-prostatevomenon-periochon-dytikis-peloponnisou/  και ο κ Γεώργιος Κανέλλης εκπρόσωπος της Οικολογικής Κίνησης Πάτρας  https://www.oikipa.eu/  παρουσίασαν τους φορείς τους από επαγγελματική και από εθελοντική προσέγγιση. Το θέμα ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση από τον Χρήστο Χριστόπουλο, Έφορο Περιβάλλοντος της Π.Ε. , των 40 διαφορετικών επαγγελμάτων που αφορούν την διάσωση της wildlife σε όλο τον κόσμο.

Ενδιαφέρον παρουσίασαν οι κατασκευές για την μεταφορά των τραυματισμένων πτηνών και οι κατασκευές τροφοδοσίας τους, στις δύσκολες μέρες του χειμώνα που γίνονται αποκλειστικά από υλικά ανακύκλωσης συσκευασιών και σίγουρα η πρωτότυπη internetική μέθοδος με την οποία η Χριστίνα Νάνου, μας απομυθοποίησε τις λάθος απόψεις για την διάσωση της Άγριας Ζωής.

Είμαστε σίγουροι ότι οι Ανιχνευτές και οι Ανιχνεύτριες θα γυρίσουν στους τόπους τους, με ενδυναμωμένη την περιβαλλοντική τους ευαισθητοποίηση και γεμάτοι με ενθουσιασμό αλλά και με τις βασικές γνώσεις διάσωσης ενός «άγριου ζώου» που θα χρειάζεται την βοήθειά τους. Μέσα από την διαδικασία της διάσωσης wildlife οι Ανιχνευτές/ριες αποκτούν μια προσωπική σύνδεση με την φύση και εξοικειώνονται με την άγρια ζωή, προσφέροντας συγχρόνως έναν θετικό και προσωπικό τρόπο επανόρθωσης για τα προβλήματα που δημιουργούμε, εμείς οι άνθρωποι, στην φύση.

Το φυσικό περιβάλλον άλλωστε, πέρα από αναντικατάστατο οικολογικό απόθεμα έχει πλέον και τη διάσταση του κοινωνικού  - οικονομικού «αποθέματος» ειδικά για τη χώρα μας όπου παρουσιάζει σοβαρά συγκριτικά πλεονεκτήματα και για τα οποία η περιβαλλοντική ενσυναίσθηση αποτελεί το κλειδί για την ορθολογική και μακροπρόθεσμα βιώσιμη ανάπτυξή τους.

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η 10^η Εκπαιδευτική Συνάντηση της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής που έγινε το Σάββατο 4 και την Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2023, στην Πάτρα με την φροντίδα της Π.Ε. Δυτικής Πελοποννήσου.

Στην 10^η Εκπαιδευτική Συνάντηση με το συμβολικό όνομα «Δελφίνι»* απόκτησαν τις βασικές γνώσης διάσωσης Άγριας Ζωής και πιστοποιήθηκαν 9 νέες Διασώστριες & 11 νέοι Διασώστες Άγριας Ζωής από 8 Προσκοπικά Συστήματα & 1 Περιφερειακή Εφορεία:

7^ο Σύστημα Προσκόπων Νίκαιας

2^ο Σύστημα Προσκόπων Αιγάλεω

5^ο Σύστημα Αεροπροσκόπων Πάτρας

3^ο Σύστημα Προσκόπων Πάτρας

8^ο Σύστημα Προσκόπων Ακροπόλεως

2^ο Σύστημα Προσκόπων Αγίου Δημητρίου

1^ο Σύστημα Προσκόπων Πύργου

9^ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Πάτρας

Ένωση Παλαιών Προσκόπων 3^ου Σ/Π Πατρών

Π.Ε. Δυτικής Πελοποννήσου

Το 7^ο Σ/Π Νίκαιας, το 3^ο Σ/Π Πάτρας και η Ε.Π.Π. του, το 5 Α/Π Πάτρας, το 9^ο Ν/Π Πάτρας, το 8^ο Σ/Π Ακροπόλεως,  είναι τα πέντε νέα Συστήματα που διευρύνουν το Πανελλήνιο Δίκτυο της ΠΟΔΑΖ.  Έτσι σήμερα, Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων λειτουργεί πανελλήνιο δίκτυο διάσωσης Άγριας Ζωής με 132 εξοπλισμένα σημεία και 397 μέλη του, Διασώστες σε όλη την Ελλάδα!

Την εκπαίδευση τίμησαν με τις παρουσιάσεις τους δύο σημαντικοί περιβαλλοντικοί – οικολογικοί φορείς: α) Η Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Στροφιλιάς και προστατευόμενων περιοχών Δυτικής Πελοποννήσου https://necca.gov.gr/mdpp/m-d-ethnikou-parkou-ygrotopon-kotychiou-strofylias-kai-prostatevomenon-periochon-dytikis-peloponnisou/ . Η διευθύντριά της, κα Γεωργία Καραμπέρου μας «ταξίδεψε» στις μοναδικές φυσικές ομορφιές της Δυτικής Πελοποννήσου, αλλά και στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι προστατευόμενες αυτές περιοχές. β) Η Οικολογική Κίνηση Πάτρας https://www.oikipa.eu/. Ο εκπρόσωπός της κ Γεώργιος Καννέλης παρουσίασε το έργο και τις δράσεις της οργάνωσης σε θέματα καταγγελιών για την προστασία της φύσης και σε δραστηριότητες ανακύκλωσης.

Το πρόγραμμα εκπαίδευσης, διάρκειας 18 ωρών, περιλάμβανε εκπαιδευτικά video, εργαστήρια κατασκευών, μελέτη περιπτώσεων διάσωσης και εκπαιδευτικές παρουσιάσεις, με σημαντικότερη αυτή των Πρώτων Βοηθειών σε Άγρια Ζώα του κτηνιάτρου και Εφόρου Ανιχνευτών Δυτικής Πελοποννήσου, Αλέξανδρου Βανταράκη. Επίσης η Χριστίνα Νάνου κατέρριψε με internetικές μεθόδους τους «μύθους» για την Διάσωση της Άγριας Ζωής και ο Χρήστος Χριστόπουλος μας παρουσίασε 40 επαγγέλματα που σχετίζονται με την Διάσωση της Άγριας Ζωής.

Η 10^η Εκπαιδευτική Συνάντηση της ΠΟΔΑΖ είχε την πρωτοτυπία να λειτουργήσει παράλληλα και με το Ανιχνευτικό Εργαστήρι της Π.Ε. Δυτικής Πελοποννήσου, με θέμα «Από την Διάσωση στην Επανένταξη» που παρακολούθησαν 24 Ανιχνευτές και Ανιχνεύτριες από Πάτρα, Πύργο, Αίγιο, Ρίο, Ζάκυνθο και Αργοστόλι Κεφαλλονιάς.

Τα 50 μέλη του ΣΕΠ που συμμετείχαν, πέρασαν ένα θαυμάσιο διήμερο στις φιλόξενες εγκαταστάσεις του Θεραπευτικού – Παιδαγωγικού Κέντρου «Η Μέριμνα» και με την αμέριστη φροντίδα του Περιφερειακού κ Χάρη Κεφαλά και του επιτελείου του, τους οποίους και ευχαριστούμε!

 Η Εφορεία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος, με την εμπειρία διοργάνωσης 4 ζωντανών και 6 διαδικτυακών εκπαιδεύσεων, έχει δημιουργήσει δικές της μικρές εκπαιδευτικές παραγωγές video και σε συνδυασμό με τους εισηγητές-εκπαιδευτές των θεμάτων, παρέχει στους υποψήφιους διασώστες ένα πλήρες curriculum που τους επιτρέπει να πραγματοποιήσουν διάσωση και μεταφορά Άγριου Ζώου με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.  Την ομάδα της Εφ. Εφ. Π. Π. που υλοποίησε την Εκπαιδευτική Συνάντηση «Δελφίνι» αποτελούσαν οι Αναπληρωτές Έφοροι Θεόδωρος Μπένος-Πάλμερ και Ίππαρχος Στάβαρης.

Όλοι οι Διασώστες θα πρέπει να παρακολουθούν τις αναρτήσεις στην κλειστή ομάδα του facebook  https://www.facebook.com/groups/416933615726537 και τις εκπαιδευτικές αναρτήσεις στο www.wildliferescuescout.gr  , ή αν έχουν δυνατότητα να συνεργαστούν απευθείας με έναν κτηνίατρο αποκατάστασης άγριας ζωής ή να βοηθήσουν εθελοντικά ένα Κέντρο Διάσωσης για να αποκτήσουν πρακτική εμπειρία.

Η «Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής» αποτελεί την υλοποίηση ενός προγράμματος που χρηματοδοτήθηκε (2019-2023) από το Πράσινο Ταμείο του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος (Αριθμ. Απόφ. 148.3/2018) και υλοποιήθηκε με την στήριξη του ΣΕΠ και με τη συμμετοχή οργανώσεων που εξειδικεύονται στη διάσωση και την περίθαλψη άγριων ζώων ( ΑΝΙΜΑ, ΑΡΧΕΛΩΝ,ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, ΑΡΙΩΝ, ΜΟΜ, ΔΡΑΣΗ για την ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ).

Οι Πρόσκοποι, μέσω των προγραμμάτων, των δράσεων και των διαχρονικών αξιών τους, για περισσότερα από 110 χρόνια εφαρμόζουν έμπρακτα τους17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ο.Η.Ε., συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου!

*Σε κάθε Εκπαιδευτική Συνάντηση δίνουμε ένα συμβολικό όνομα από την πανίδα της Ελληνικής φύσης.

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η 9^η Εκπαιδευτική Συνάντηση της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής που έγινε διαδικτυακά την Δευτέρα 2 και την Τετάρτη 4 Οκτωβρίου 2023.

Στην 9^η Εκπαιδευτική Συνάντηση με το συμβολικό όνομα «Σταχτάρα»* απόκτησαν τις βασικές γνώσης διάσωσης Άγριας Ζωής και πιστοποιήθηκαν 33 νέες Διασώστριες & 26 νέοι Διασώστες Άγριας Ζωής από 19 Προσκοπικά Συστήματα & 3 Περιφερειακές Εφορείες:

1ο Σύστημα Αεροπροσκόπων Λαμίας(1)

1ο Σύστημα Δασοπροσκόπων Πεντέλης(2)

1ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Ζακύνθου(3)

1ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Μυκόνου(1)

1ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων ΠαλαιούΦαλήρου (2)

1ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Σαρωνικού (2)

1ο Σύστημα Προσκόπων Θήρας (7)

1ο Σύστημα Προσκόπων Ιωαννίνων (4)

1ο Σύστημα Προσκόπων Κιλκίς (3)

1ο Σύστημα Προσκόπων πόλεως Ρόδου(3)

1ο Σύστημα Προσκόπων Χίου (7)

2ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Χίου (1)

3ο Σύστημα Δασοπροσκόπων Βέροιας(2)

4ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Νίκαιας(4)

7ο Σύστημα Αεροπροσκόπων Μετεώρων Πολίχνης (3)

8ο Σύστημα Αεροπροσκόπων Χίου (7)

13ο Σύστημα Αεροπροσκόπων Κέρκυρας(1)

Ε.Π.Π. 3ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Νέας Ιωνίας Βόλου (2)

Ε.Κ.Σ. Προσκόπων Θήρας (1)

Περιφ. Εφορεία Μαγνησίας (1)

Περιφ.Εφορεία Θεσσαλονίκης (1)

Περιφ.Εφορεία Χίου (1)

Το 1^ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Ζακύνθου και το 8^οΣύστημα Αεροπροσκόπων Χίου είναι τα δύο νέα Συστήματα που διευρύνουν το Πανελλήνιο Δίκτυο της ΠΟΔΑΖ.  Έτσι σήμερα, Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων λειτουργεί πανελλήνιο δίκτυο διάσωσης Άγριας Ζωής με 125 εξοπλισμένα σημεία και 370  μέλη του,  Διασώστες σε όλη την Ελλάδα!

Το 10ωρο πρόγραμμα της εκπαίδευσης περιλάμβανε 6 εκπαιδευτικά video και 11 εκπαιδευτικές παρουσιάσεις, με σημαντικότερη αυτή των Πρώτων Βοηθειών σε Άγρια Ζώα του κτηνιάτρου και Εφόρου Ανιχνευτών Δυτικής Πελοποννήσου, Αλέξανδρου Βανταράκη.

 Η Εφορεία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος, με την εμπειρία διοργάνωσης 3 ζωντανών και 5διαδικτυακών εκπαιδεύσεων, έχει δημιουργήσει δικές της μικρές εκπαιδευτικές παραγωγές video και σε συνδυασμό με τους εισηγητές-εκπαιδευτές των θεμάτων, παρέχει στους υποψήφιους διασώστες ένα πλήρες curriculum που τους επιτρέπει να πραγματοποιήσουν διάσωση και μεταφορά Άγριου Ζώου με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.  Η οργανωτική ομάδα της Εφ.Εφ.Π.Π. αποτελείται από την Έφορο Αθηνά Τσεκούρα, τους Αναπληρωτές Εφόρους Θεόδωρο Μπένο-Πάλμερ και Ίππαρχο Στάβαρη και την Άννα Λάτσιου.

Η εκπαίδευση διάσωσης που παρέχεται στις Εκπαιδευτικές Συναντήσεις μας, δεν προορίζεται να είναι η μόνη εκπαίδευση πριν βρεθεί ο πρόσκοπος- διασώστης να υλοποιήσει διάσωση άγριας ζωής. Ο χειρισμός και οι τεχνικές είναι δεξιότητες που αποκτώνται μέσω της διδασκαλίας αλλά και της πρακτικής, δημιουργώντας την αυτοπεποίθηση που χρειάζεται.

 Όλοι οι Διασώστες θα πρέπει να παρακολουθούν τις αναρτήσεις στην κλειστή ομάδα του facebookhttps://www.facebook.com/groups/416933615726537 και τις εκπαιδευτικές αναρτήσεις στο www.wildliferescuescout.gr , ή αν έχουν δυνατότητα να συνεργαστούν απευθείας με έναν κτηνίατρο αποκατάστασης άγριας ζωής ή να βοηθήσουν εθελοντικά ένα Κέντρο Διάσωσης για να αποκτήσουν πρακτική εμπειρία.

Η «Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής» αποτελεί την υλοποίηση ενός προγράμματος που χρηματοδοτήθηκε (2019-2023) από το Πράσινο Ταμείο του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος (Αριθμ. Απόφ. 148.3/2018) και συνεχίζεται να υλοποιείται με την στήριξη του ΣΕΠ και με τη συμμετοχή οργανώσεων που εξειδικεύονται στη διάσωση και την περίθαλψη άγριων ζώων, όπως ΑΝΙΜΑ, ΑΡΧΕΛΩΝ, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, ΑΡΙΩΝ, ΜΟΜ, ΔΡΑΣΗ για την ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ, ΑΛΚΥΟΝΗ, κλπ.

Οι Πρόσκοποι, μέσω των προγραμμάτων, των δράσεων και των διαχρονικών αξιών τους, για περισσότερα από 110 χρόνια εφαρμόζουν έμπρακτα τους17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ο.Η.Ε., συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου!

*Σε κάθε Εκπαιδευτική Συνάντηση δίνουμε ένα συμβολικό όνομα από την πανίδα της Ελληνικής φύσης.

Η φροντίδα για τα μικρά πουλάκια που βρίσκονται κοντά στον άνθρωπο, είναι μια έμπρακτη κίνηση αγάπης για την φύση. Ο Προσκοπισμός προσπαθεί συνεχώς να ευαισθητοποιεί τα μέλη του και ολόκληρη της κοινωνία προς αυτή την κατεύθυνση με προγράμματα, δραστηριότητες, εκστρατείες και διάδοση της ιδέας.  Τα Λυκόπουλα, οι Πρόσκοποι, οι Ανιχνευτές και τα μέλη Δικτύου περιλαμβάνουν πάντοτε στα προγράμματά τους , δράσεις ευαισθητοποίησης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.

Η 1η Ομάδα Προσκόπων Περιστερίου, στην καλοκαιρινή της κατασκήνωση στο Προσκοπικό Κέντρο του Άγιου Ανδρέα έφτιαξε ξύλινες τεχνητές φωλιές για τα μικρόπουλα του Κατασκηνωτικού Κέντρου!  Με την βοήθεια της Εφορείας Περιβάλλοντος και την τεχνική υποστήριξη του Αναπληρωτή Εφόρου Περιβάλλοντος, Ίππαρχου Στάβαρη (τον ευχαριστούμε πολύ!), οι πρόσκοποι κατασκεύασαν ξύλινες φωλιές προσφέροντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στα μικρά πουλάκια που αποφάσισαν να ζήσουν στον όμορφο κατασκηνωτικό χώρο.

Πολλά είδη πουλιών εύκολα θα χρησιμοποιήσουν μια τεχνητή φωλιά και η κατασκευή μιας φωλιάς είναι μια απλή και διασκεδαστική δραστηριότητα. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά σχέδια και μεγέθη τεχνητών φωλιών, οι περισσότερες ειδικά σχεδιασμένες για συγκεκριμένα είδη πουλιών. Το πιο κάτω σχέδιο είναι κατάλληλο για πουλιά που συναντούμε στις πόλεις όπως οι Καλόγεροι (Παπαδίτσες) και τα Σπουργίτια. Ας στρωθούμε στη δουλειά!

Τι θα χρειαστείς

• Ένα κομμάτι ξύλο άβαφτο και αβερνίκωτο πάχους 1.5 εκ.
• Μολύβι και μέτρο
• Πριόνι
• Καρφιά
• Μεντεσές
• Τρυπάνι
• Σκάλα
• Βίδες
• Σφυρί
• Κατσαβίδι

Οδηγίες βήμα προς βήμα

1. Μέτρησε και κόψε τα ξύλα σου. Χρησιμοποίησε αυτό το διάγραμμα για καθοδήγηση. Αν δεν έχεις τα κατάλληλα εργαλεία για να ετοιμάσεις τα κομμάτια, μπορείς να εκτυπώσεις το διάγραμμα αυτό και να το δείξεις σε έναν μαραγκό για να σου ετοιμάσει τα κομμάτια. Με ένα τρυπάνι, άνοιξε μικρές τρυπίτσες στη βάση της φωλιάς έτσι ώστε να μπορεί να φεύγει το νερό της βροχής. Το ύψος της τρύπας στην είσοδο πρέπει να είναι τουλάχιστον12.5 εκατοστά από τη βάση και το μέγεθος της τρύπας εξαρτάται από το είδος πουλιού που θες να προσελκύσεις:

• 25 mm για Ελατοπαπαδίτσες (ορεινές – δασικές περιοχές μόνο)
• 28 mm για Καλόγερους
• 32 mm για Σπουργίτες

2. Κάρφωσε όλες τις πλευρές μαζί, εκτός από την οροφή.

3.Τοποθέτησε την οροφή. Μην καρφώσεις την οροφή, αλλά ένωσε την με την ‘πλάτη’ της φωλιάς με τη βοήθεια ενός μεντεσέ. Έτσι θα μπορέσεις να καθαρίζεις τη φωλιά όταν τελειώσει η αναπαραγωγική περίοδος και τα πουλιά έχουν φύγει από τη φωλιά. Αν δεν έχεις μεντεσέ, μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα κομμάτι από μια παλιά σαμπρέλα ποδηλάτου.

4. Βρες ένα σημείο κατάλληλο για την τοποθέτηση της φωλιάς Βρες ένα ήσυχο μέρος που δεν κάνει πολύ ζέστη, ούτε έχει υγρασία. Τοποθέτησε τη φωλιά σε ψηλό σημείο τουλάχιστον 3 μέτρα από το έδαφος, πάνω σε ένα δέντρο ή τοίχο και φυσικά μακριά από γάτους. Προτίμησε προσανατολισμό μεταξύ Βορρά και Ανατολής.

5. Και τώρα περιμένουμε! Αν και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με σιγουριά αν τα πουλιά θα χρησιμοποιήσουν τη νέα φωλιά που έφτιαξες, με λίγη τύχη και υπομονή θα δεις τα αρσενικά πουλιά να κελαηδούν γύρω ή ακόμη και πάνω από τη φωλιά. Όταν φωλιάσει ένα ζευγάρι την άνοιξη, βεβαιώσου ότι κρατάς απόσταση από τη φωλιά, για να μην τα ενοχλήσεις. Μην παραξενευτείς αν δεις κάποιο ζευγάρι να φωλιάζει και δεύτερη φορά μέσα στην ίδια αναπαραγωγική περίοδο. Ποτέ δεν ανοίγουμε τη φωλιά για να δούμε τα μικρά καθώς αυτό μπορεί να τρομάξει τους γονείς και να τους αναγκάσει να εγκαταλείψουν τη φωλιά.

6. Καθαρισμός της φωλιάς Με το τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου (τέλη Αυγούστου) είναι σημαντικό να καθαρίσεις τη φωλιά για να προστατέψεις τα πουλιά από παράσιτα και ασθένειες. Σιγουρέψου όμως πρώτα ότι έχουν εγκαταλείψει τη φωλιά τα πουλιά. Αν δεν είσαι σίγουρος/η μπορείς να χτυπήσεις ελαφριά με τα χέρια σου τα πλαϊνά της φωλιάς και να ακούσεις για τυχόν τιτιβίσματα ή κίνηση. Αν υπάρχουν πουλιά μέσα, περίμενε ακόμη μία εβδομάδα πριν ξαναδοκιμάσεις. Προτού καθαρίσεις τη φωλιά φόρεσε γάντια. Άνοιξε την οροφή της φωλιάς και αφαίρεσε όλο το υλικό που βρίσκεται μέσα. Τοποθέτησε το υλικό προσεκτικά σε μια σακούλα και σφράγισε την για να μην εξαπλωθούν οποιαδήποτε παράσιτα. Πλύνε τη φωλιά με ζεστό νερό. Σιγουρέψου ότι η φωλιά έχει στεγνώσει εντελώς πριν κλείσεις την οροφή. Πλύνε καλά τα χέρια σου όταν τελειώσεις.

7. Βγάλε μια φωτογραφία και μοιράσου την μαζί μας! Θα χαρούμε πολύ να δούμε το όμορφο σπίτι που έφτιαξες για τα πουλιά. Στείλε την στο earth@sep.org.gr

Προαιρετικό
Αν θες να διακοσμήσεις τη φωλιά σου μπορείς να το κάνεις αλλά να έχεις υπόψη ότι τα πολύ φωτεινά χρώματα μπορεί να προσελκύσουν θηρευτές και κάποιες μπογιές μπορεί να είναι τοξικές για τα πουλιά. Χρησιμοποίησε οικολογικές μπογιές ή μπογιές με βάση το νερό (όχι μπογιές με μόλυβδο γιατί αυτές είναι τοξικές για τα πουλιά). Μη μπογιατίσεις μέσα στο κουτί ή γύρω από την τρύπα της εισόδου, καθώς τα πουλιά μπορεί το πειράξουν με το ράμφος τους και να καταπιούν κομμάτια μπογιάς. Αφού τελειώσεις, άφησε τη φωλιά να στεγνώσει καλά για λίγες μέρες πριν την τοποθετήσεις.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, η οργάνωση που ασχολείται αποκλειστικά με τα πτηνά του τόπου μας, έχει εκδώσει έναν πολύ κατατοπιστικό και πολύ επεξηγηματικό οδηγό με τίτλο: Φροντίζοντας τα πουλιά που ζουν στο πλάι μας. Μπορείτε να τον κατεβάσετε σε PDF από εδώ  και να διαβάσετε τις γεμάτες πληροφορίες σελίδες του. Μικρό δείγμα βλέπετε παρακάτω.

Οι πολύ όμορφες φωτογραφίες των τίτλων είναι του Γρηγόρη Τσούνη.

•  Παρακαλούμε να είστε προσεκτικοί όταν πλησιάζετε ένα φαινομενικά τραυματισμένο ή άρρωστο αρπακτικό. Ένα άγριο ζώο θα σας αντιληφθεί ως κίνδυνο και θα ενεργήσει ανάλογα. Να είστε πολύ προσεκτικοί με τα νύχια και το ράμφος τους, τα οποία μπορούν να σας τραυματίσουν σοβαρά.
• Φορέστε χοντρά δερμάτινα γάντια (π.χ. γάντια συγκόλλησης ή βαριά γάντια κηπουρικής).
• Χρησιμοποιήστε μια κουβέρτα, μια πετσέτα ή ακόμη και ένα μπουφάν για να καλύψετε προσωρινά το πτηνό.
• Αφού τοποθετήσετε την πετσέτα πάνω από το πτηνό, μέσα από την πετσέτα, διπλώστε απαλά τα φτερά μέσα στο σώμα του, κρατώντας τα πάνω στο σώμα με τα χέρια σας.
• Γλιστρήστε τα γαντοφορεμένα χέρια σας κάτω από το πτηνό και πιάστε ένα πόδι με κάθε χέρι (τα χέρια σας θα στηρίζουν τα φτερά).
• Μόλις πιάσετε τα πόδια, μπορείτε να τα σηκώσετε και να τα μεταφέρετε με ασφάλεια στον περιέκτη.
• Χρησιμοποιήστε ένα δοχείο (χαρτόκουτο ή carrier κατοικίδιων ζώων) ελαφρώς μεγαλύτερο από το πουλί - αν είναι πολύ μεγάλο, το πουλί μπορεί να χτυπιέται και να τραυματιστεί περαιτέρω. Χαρτοπετσέτες ή εφημερίδες στο κάτω μέρος του κουτιού θα το βοηθήσει να μην γλιστράει και να απορροφηθούν κουτσουλιές.
• Ποτέ μην μεταφέρετε ένα πτηνό ελεύθερο στο όχημά σας.
• Φυλάξτε το ζεστά, σκοτεινά, ήσυχα και μακριά από παιδιά και κατοικίδια ζώα.
• Μεταφέρετε το συντομότερο δυνατό σε ένα Κέντρο Περίθαλψης Άγριας Πανίδας (ΑΝΙΜΑ, ΔΡΑΣΗ, ΑΛΚΥΟΝΗ).

Όπως όλες οι φυσικές καταστροφές στις μέρες μας, οι πυρκαγιές γίνονται όλο και πιο συχνές στον τόπο μας. Πρόσφατα, έχουμε δει τραγωδίες να διαδέχονται η μία την άλλη -όπως στην Εύβοια, στην Ρόδο, στην Πάρνηθα, στην Δαδιά , στα Δερβενοχώρια, στην Κέρκυρα, στην Νέα Αγχίαλο, κ.ά.

Σε αντίθεση με τους ανθρώπους, οι οποίοι βασίζονται στα κανάλια ειδήσεων και στις ειδοποιήσεις έκτακτης ανάγκης για να προειδοποιήσουν για μια πυρκαγιά που πλησιάζει, τα ζώα βασίζονται στις έμφυτες ικανότητές τους. Πολλά ζώα χρησιμοποιούν την έντονη όσφρησή τους και την επίγνωση του περιβάλλοντός τους για να ανιχνεύσουν τα πρώιμα σημάδια μιας πυρκαγιάς, αλλά μερικές φορές δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να καταφύγουν σε ασφαλές μέρος. Τα μικρά ζώα, όπως τα ερπετά και τα αμφίβια, που δεν μπορούν να ξεφύγουν από τη φωτιά, θα καταφύγουν σε λαγούμια ή κάτω από πέτρες. Σε άλλες περιπτώσεις, τα άγρια ζώα με μικρά ή εκείνα που παγιδεύονται από τεχνητές κατασκευές, όπως φράχτες, μπορεί να μην είναι σε θέση να διαφύγουν. Είτε αφήνονται να αντιμετωπίσουν μια πυρκαγιά κατά μέτωπο είτε σε φαινομενικά ασφαλή απόσταση, όλα τα είδη άγριας ζωής - θηλαστικά, πουλιά και ψάρια - επηρεάζονται σημαντικά από αυτές τις καταστροφές.

Για τα ζώα που παγιδεύονται στην πορεία μιας πυρκαγιάς, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή (ή εξουθενωτικές). Ο πυκνός καπνός από τις πυρκαγιές μπορεί να αποπροσανατολίσει τα ζώα, να ερεθίσει τα μάτια τους και να προκαλέσει δυσκολία στην αναπνοή. Τα εγκαύματα προκαλούν ακραίο πόνο και μπορεί να οδηγήσουν σε μαζική θανάτωση άγριων ζώων.

Δεν είναι μόνο τα χερσαία ζώα που υποφέρουν από τις πυρκαγιές - τα ψάρια και τα θαλάσσια θηλαστικά επηρεάζονται επίσης σε μεγάλο βαθμό. Όταν οι πυρκαγιές καίνε πλαστικά και μη φυσικά υλικά, τα υπολείμματα που απομένουν προκαλούν έντονη απορροή τοξινών που μπορούν να μολύνουν υδάτινους αποδέκτες. Τα καμένα φυτά και οι θάμνοι αποσυντίθενται σε θρεπτικά συστατικά όπως το άζωτο και ο φώσφορος. Όταν η βροχή παρασύρει υψηλές συγκεντρώσεις αυτών των θρεπτικών συστατικών στα υδάτινα οικοσυστήματα, μπορεί να εμφανιστούν επικίνδυνες ανθίσεις φυκιών που μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια υποβρύχιου οξυγόνου και νεκρές ζώνες.

Κύριες επιπτώσεις δασικών πυρκαγιών στην άγρια ζωή:
Τα επακόλουθα μιας πυρκαγιάς αποκαλύπτουν τις έντονες επιπτώσεις στην άγρια ζωή.

1. Καταστροφή οικοτόπων: Οι σφοδρές φλόγες μπορούν να αποδεκατίσουν γρήγορα ολόκληρα οικοσυστήματα, εξαφανίζοντας δάση, λιβάδια και υγροτόπους. Αυτή η απότομη μεταμόρφωση εκτοπίζει, τραυματίζει ή ακόμη και απαιτεί τη ζωή πολλών ειδών.
2. Άμεση θνησιμότητα: Η ανελέητη προέλαση της φωτιάς αφήνει στα ζώα λίγες επιλογές διαφυγής. Πολλά υποκύπτουν στις φλόγες ή στον καπνό, ενώ άλλα πέφτουν θύματα της μεταπυρικής θήρευσης, της πείνας ή της έκθεσης.
3. Απώλεια πηγών τροφής: Για τα φυτοφάγα ζώα, η εξάλειψη της βλάστησης διαταράσσει την τροφική τους αλυσίδα. Αυτή η διαταραχή διαχέεται στο οικοσύστημα, επηρεάζοντας τα αρπακτικά που εξαρτώνται από τα φυτοφάγα ζώα.
4. Μετατόπιση και αλλαγή συμπεριφοράς: Τα επιζώντα ζώα αναγκάζονται να φύγουν, συχνά καταπατώντας ανθρώπινους οικισμούς ή εδάφη. Η τροποποιημένη συμπεριφορά αυτών των ζώων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες συγκρούσεις με τον άνθρωπο.
5. Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις: Τα επακόλουθα αντηχούν για χρόνια, μερικές φορές για δεκαετίες. Η ανάκαμψη του οικοσυστήματος είναι ένα αργό ταξίδι και ορισμένα είδη μπορεί να εξαφανιστούν οριστικά από την πληγείσα περιοχή.

Κατεβάστε και διαβάστε (Αγγλικά) από εδώ: https://www.unep.org/resources/report/spreading-wildfire-rising-threat-extraordinary-landscape-fires?gclid=CjwKCAjwoqGnBhAcEiwAwK-OkcmcDyPUDfon3bne7q4lZRHX4wgK91MQbhvEacRjGfKKxSEPOeAgMxoCKLgQAvD_BwE την νέα έκθεση των Ηνωμένων Εθνών με θέμα Spreading like Wildfire: TheRising Threat of Extraordinary Landscape Fires  Αυτή η νέα έκθεση του ΟΗΕ διαπιστώνει ότι η κλιματική αλλαγή και η αλλαγή χρήσης γης επιδεινώνουν τις πυρκαγιές. Οι ανεξέλεγκτες & ακραίες πυρκαγιές είναι καταστροφικές για τους ανθρώπους, τη βιοποικιλότητα & τα οικοσυστήματα.

Αφορμή γι’ αυτό το άρθρο, μας έδωσαν οι προσπάθειες ευαισθητοποιημένων πολιτών και Διασωστών Άγριας Ζωής, να πραγματοποιήσουν δράσεις Έρευνας & Διάσωσης στις καμένες περιοχές για την περισυλλογή άγριων ζώων που μπορεί να επιβίωσαν των πυρκαγιών. Την πρωτοβουλία της ΑΝΙΜΑ ακολούθησαν οι Save Your Hood.Στις επιχειρήσεις πήραν μέρος και μέλη του ΣΕΠ και της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής.

Το φετινό καλοκαίρι αποτέλεσε ορόσημο στην ιστορία του κλίματος σε πολλά μέρη της Γης. Τα ρεκόρ ακραίας ζέστης και χαμηλής βροχόπτωσης έσπασαν, καθώς ζήσαμε την πιο ζεστή μέρα που έχει καταγραφεί ποτέ. Οι επιπτώσεις στην υγεία και την οικονομία μας καταγράφτηκαν, αλλά τι επιπτώσεις έχουν οι ακραίοι καύσωνες στη φύση;

Η ακραία ζέστη και η ξηρασία επιβαρύνουν την άγρια ζωή, μας ενημερώνει η Frida West από την οργάνωση Woodland Trust UK. https://www.woodlandtrust.org.uk/blog/2022/08/how-heatwaves-affect-wildlife/

Οι θερμοκρασίες κορυφώθηκαν πάνω από τους 40°C σε πολλά μέρη και οι νυχτερινές θερμοκρασίες ήταν οι υψηλότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ. Η κλιματική αλλαγή, που τροφοδοτείται από τα αέρια του θερμοκηπίου, έχει ήδη θερμάνει τον πλανήτη κατά περίπου 1,1°C. Οι τελευταίοι καύσωνες ήταν σχετικά βραχύβιοι, αλλά πρόκειται να ζήσουμε περισσότερους στο μέλλον.

Με τους καύσωνες και τους ανέμους, έρχονται και οι πυρκαγιές! Αβοήθητα ελάφια, κουνέλια, χελώνες, σαύρες, φίδια, πουλιά τρέχουν να σωθούν από μια φωτιά που συνήθως βάζουν οι άνθρωποι. Στον χάρτη βλέπετε τις πυρκαγιές στην Αττική από το 2017 μέχρι το 2023. Δεν έχει μείνει σχεδόν τίποτα άκαφτο!!!

Ποιος ακριβώς είναι λοιπόν ο αντίκτυπος των δασικών πυρκαγιών στην άγρια ζωή; 

Αποδεικνύεται ότι, όπως τα περισσότερα πράγματα στη ζωή, πρόκειται για μια δίπλευρη υπόθεση. Από τη μία πλευρά, οι δασικές πυρκαγιές είναι μέρος της φυσικής διαδικασίας του οικοσυστήματος στις Μεσογειακές χώρες και η άγρια ζωή έχει μακρά σχέση με αυτές. Ορισμένα είδη επωφελούνται ακόμη και από τις πυρκαγιές. Από την άλλη πλευρά, βέβαια, η φωτιά μπορεί να είναι επικίνδυνη για τα ζώα και τα φυτά που δεν μπορούν να την αποφύγουν.

Ορισμένα ζώα πεθαίνουν στις φλόγες των πυρκαγιών, κυρίως ηλικιωμένα και πολύ νεαρά ζώα που δεν μπορούν να ξεφύγουν. Ωστόσο, η πλειονότητα των θανάτων άγριων ζώων έρχεται μετά το τέλος της πυρκαγιάς, λόγω της απώλειας σημαντικών ενδιαιτημάτων και πηγών τροφής που κάηκαν στη φωτιά. Οι πυρκαγιές δημιουργούν έναν νέο τύπο ενδιαιτήματος, συνήθως ανοιχτές περιοχές όπου υπήρχαν πυκνά δάση, οι οποίες γρήγορα αποικίζονται από χόρτα και θάμνους. Αυτό δημιουργεί μια ευκαιρία για τα χωροκατακτητικά είδη να μετακινηθούν πριν τα ενδημικά είδη έχουν την ευκαιρία, γεγονός που μπορεί να έχει επιβλαβείς επιπτώσεις στο τοπίο.

Οι πυρκαγιές αναγκάζουν την άγρια ζωή να μετακινηθεί, αποφεύγοντας τις φλόγες και αναζητώντας νέο βιότοπο. Αυτή η μετανάστευση μπορεί να προκαλέσει τα ζώα να περιπλανηθούν σε πυκνοκατοικημένες περιοχές και να έρθουν σε επαφή με ανθρώπους που κανονικά θα απέφευγαν.

Ωστόσο, υπάρχουν και θετικά στοιχεία για την άγρια ζωή και το οικοσύστημα γενικότερα.

Τα ζώα έχουν ακονισμένη αίσθηση του κινδύνου, οπότε όταν εκδηλώνεται πυρκαγιά, τα περισσότερα ζώα την αντιλαμβάνονται και μπορούν να τρέξουν μακριά ή να σταθούν σε ρέματα για να αποφύγουν τον κίνδυνο. Τα μικρότερα ζώα βρίσκουν καταφύγιο σε κορμούς, κάτω από πέτρες ή θάβονται στο χώμα. Ορισμένα αρπακτικά ζώα εκμεταλλεύονται ακόμη και την πυρκαγιά και έχουν παρατηρηθεί να κυνηγούν μικρότερα ζώα που φεύγουν από τη φωτιά. Ένας άλλος θετικός αντίκτυπος από τις πυρκαγιές είναι ότι ορισμένα είδη, όπως η κουκουναριά, βασίζονται στη φωτιά για να απελευθερώσουν τους σπόρους τους. Οι στάχτες που αφήνει πίσω της η φωτιά γονιμοποιούν το έδαφος για να μπορέσουν να αναπτυχθούν οι σπόροι. Η καταστολή των πυρκαγιών τον τελευταίο αιώνα έχει οδηγήσει σε πυκνά, κατάφυτα δάση, και η φωτιά απομακρύνει τα νεκρά και άρρωστα φυτά, επιτρέποντας σε περισσότερο ηλιακό φως να φτάσει στο έδαφος. Οι υγιείς μικρές πυρκαγιές οδηγούν σε "νησίδες" διαφορετικών μικρο-ενδιαιτημάτων, γεγονός που αυξάνει τη βιοποικιλότητα, η οποία με τη σειρά της αυξάνει την ανθεκτικότητα του οικοσυστήματος.

Οι πυρκαγιές αποτελούν μέρος ενός υγιούς οικοσυστήματος και, αν και βραχυπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσουν κάποιες απώλειες σε ζώα, αποτελούν μέρος του φυσικού κύκλου. Χωρίς αυτές, τα δάση υπερχειλίζουν και καίγονται πιο έντονα όταν παίρνουν φωτιά. Τα ζώα έχουν αναπτύξει τις δικές τους μεθόδους αποφυγής του κινδύνου πυρκαγιάς.

Αυτό που πρέπει να εμπεδώσουμε είναι ότι έτσι που πάνε τα πράγματα, κάθε καλοκαίρι θα έχουμε μεγάλες και ακόμη μεγαλύτερες πυρκαγιές. Με θερμοκρασίες όπως αυτές της τελευταίας περιόδου δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχουμε μεγάλες φωτιές. Κάθε φορά θα έχουμε απώλειες σε ζωές πουλιών, ερπετών, θηλαστικών εντόμων, αλλά, αν συμπεριφερθούμε σωστά μετά, η άγρια ζωή θα ανακάμψει. Τουλάχιστον όσο οι καταστροφές θα συνεχίσουν να είναι της κλίμακας αυτών που ζούμε τα τελευταία χρόνια.

Πρέπει πρωτίστως να προστατεύσουμε ως κόρη οφθαλμού τους άκαυτους θύλακες εντός της καμένης περιοχής και μια περίμετρο ακτίνας μερικών χιλιομέτρων γύρω από τα καμένα. Άκαυτες ρεματιές, μικρές συστάδες θάμνων και δέντρων που γλύτωσαν από τις φλόγες, περιοχές που υπάρχει έστω και λίγο τρεχούμενο νερό έχουν τεράστια αξία τώρα.

Τα άγρια ζώα εκεί θα βρουν καταφύγιο και χρειάζονται συνθήκες ηρεμίας.

Η εμπειρία μας έχει δείξει ότι όταν γίνεται πυρκαγιά αυξάνονται τα τροχαία, επειδή τα ζώα είναι σοκαρισμένα και εκτός της επικράτειάς τους, μέσα στην οποία ξέρουν να κινούνται. Οι οδηγοί πρέπει να προσέχουν, να οδηγούν αργά, ιδίως τη νύχτα. Παρατηρείται βέβαια και αύξηση των περιστατικών ηλεκτροπληξίας σε καλώδια, αλλά δύσκολα μπορεί να γίνει κάτι γι’ αυτό.

Τα άγρια ζώα θα πλησιάσουν κατοικημένες περιοχές, που είναι συνήθως άκαυτες, ζητώντας κρυψώνες και νερό. Τα κατοικίδιά μας, οι σκύλοι και οι γάτες μας, είναι συχνά θύματα της φωτιάς, αλλά και θύτες. Tα κρατάμε όσο γίνεται περιορισμένα, γιατί ιδίως τα εξαντλημένα πουλάκια και τα ερπετά, φίδια και σαύρες, αποδεκατίζονται από τις συμπαθείς γατούλες μας.

Οδηγίες για δραστηριότητα Έρευνας & Διάσωσης στις καμένες περιοχές

1)    Προσοχή: Όσο η φωτιά είναι σε εξέλιξη και επιχειρεί η Πυροσβεστική, είναι πολύ επικίνδυνο να προσεγγίζουμε για να διασώσουμε άγρια ζώα (για τα κατοικίδια χρειάζεται προσοχή και συνεννόηση με την Πυροσβεστική).

2)    Στην περίπτωση που βρείτε άγριο ζώο τραυματισμένο ή εξαντλημένο στην προσπάθειά του να σωθεί, τηλεφωνήστε σε μια οργάνωση (π.χ. στην ΑΝΙΜΑ στο 2109510075 ή ΔΡΑΣΗ στο 6979914852) για οδηγίες πρώτων βοηθειών και για τη μεταφορά του σε Σταθμό.

3)    Μην πάτε μόνοι σας! Πληροφορηθείτε για συγκρότηση ομάδων ή δημιουργείστε μια δική σας ομάδα με τουλάχιστον 5 άτομα. Να είστε εξοπλισμένοι με φαρδύ βαμβακερό παντελόνι (όχι πολυεστερικά κλπ), μποτάκια(όχι πέδιλα, τσόκαρα, κλπ), γάντια δερμάτινα ή εργασίας συνθετικά, καπέλο, γυαλιά, μάσκες προσώπου, αρκετό νερό (min 3 λίτρα), μακό (καλυμμένοι ώμοι), τσουβαλάκι ή παλαιά μαξιλαροθήκη (δηλ. πάνινο περιέκτη) για μεταφορά ζώου καθώς και με RESCUE KIT της ΠΟΔΑΖ.

4)    Τα θερμόπληκτα και τα πυρόπληκτα ζώα πρέπει να μεταφέρονται το ταχύτερο στην σκιά και να τους γίνεται δροσισμός με βρεγμένη πετσέτα στα πόδια και στην κοιλιά.

5)    Τα πτηνά πρέπει να τοποθετούνται σε χαρτόκουτο για να απομονώνονται και να ηρεμούν. Μπορείτε να τους δώσετε υγρά ενυδάτωσης, με σύριγγα, πλαγίως από την σχισμή του ράμφους.

6)    Τα ερπετά και τα αμφίβια (φίδια, σαύρες, χελώνες, φρύνοι) συνέρχονται όταν τα βάλετε, για λίγο, σε μια λεκάνη με 1εκατοστό νερό της βρύσης.

7)    Τα θηλαστικά (σκαντόχοιροι, αλεπούδες, κλπ)τοποθετούνται σε pet carrier ή σε καφάσια ασφαλισμένα μαζί με μπολάκι νερό. Τα ζώα θα είναι υποτονικά, μετά το σοκ, αλλά μόλις αισθανθούν καλύτερα θα ζωηρέψουν με όλα τα συνεπαγόμενα, γι’ αυτό σκεπάζουμε τον περιέκτη και με πετσέτα ή πανί για να ηρεμούν.

8)    Σε περίπτωση εγκαύματος, η γέλη Flamigel επουλώνει, ανακουφίζει και προστατεύει.

9)    Μην προσφέρετε ΠΟΤΕ φαγητό σε ένα άγριο ζώο!

10)  Μην παίρνετε ΠΟΤΕ το ζώο στο σπίτι σας. πρέπει να πάει σε ένα οργανωμένο Κέντρο Περίθαλψης Άγριας Πανίδας.

Τι προβλήματα δημιουργούν οι καύσωνες στην Άγρια Ζωή;

Τα πουλιά αισθάνονται έντονα τη ζέστη γιατί έχουν υψηλότερη θερμοκρασία σώματος από πολλά άλλα ζώα. Επίσης, δεν διαθέτουν ιδρωτοποιούς αδένες, οπότε δυσκολεύονται να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματός τους σε ζεστό καιρό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είδαμε πολλά Όρνια στην Κρήτη να πέφτουν σε δρόμους και θάλασσες, εξαντλημένα και με το στόμα ανοιχτό, προσπαθώντας να χάσουν λίγη θερμότητα.

Παρά το γεγονός ότι δεν μπορούν να ιδρώσουν, τα πουλιά εξακολουθούν να χάνουν πολύ νερό σε ζεστό καιρό: με τα περιττώματά τους και μέσω της αναπνοής. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι πηγές νερού τους στερεύουν, παλεύουν να ενυδατωθούν και να διατηρήσουν τα φτερά τους σε άριστη κατάσταση.

Οι περίπλοκες τροφικές αλυσίδες διαταράσσονται, καθώς ο ζεστός καιρός επηρεάζει επίσης τους πληθυσμούς των εντόμων και στεγνώνει το έδαφος. Τα πουλιά που τρώνε ασπόνδυλα δυσκολεύονται να βρουν τροφή.

Επίσης ο ζεστός καιρός μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τον κύκλο ζωής των αμφίβιων. Το θερμότερο νερό μπορεί να σημαίνει ότι οι γυρίνοι αναπτύσσονται ταχύτερα, αλλά μπορεί επίσης να στεγνώσουν οι λίμνες. Όταν συμβαίνει αυτό, οι νεαροί βάτραχοι και φρύνοι μπορεί να εγκαταλείψουν τη λίμνη πριν αναπτυχθούν πλήρως. Εάν δεν έχουν φτάσει ακόμη στο στάδιο που πρέπει να εγκαταλείψουν τη λίμνη, απλώς θα πεθάνουν. Οι ξηρότερες συνθήκες δυσκολεύουν επίσης τα αμφίβια να βρουν τα υγρά, δροσερά σημεία όπου συνήθως καταφεύγουν.

Περισσότερα προβλήματα έχουν και τα έντομα.  Οι καύσωνες προκαλούν χάος στους ήδη μειωμένους αριθμούς εντόμων. Ο ζεστός καιρός καίει τα φυτά με τα οποία τρέφονται τα έντομα και σκοτώνει τις νεαρές κάμπιες.  Οι μέλισσες επηρεάζονται ιδιαίτερα από την άνοδο της θερμοκρασίας. Λόγω του τριχώματός τους,  υπερθερμαίνονται γρήγορα και δεν μπορούν να πετάξουν ή να αναζητήσουν τροφή. Οι μέλισσες αποθηκεύουν τροφή στις φωλιές τους, αλλά αυτά διαρκούν μόνο λίγες ημέρες - δεν είναι βιώσιμες σε παρατεταμένους καύσωνες.

Τα θηλαστικά επίσης υποφέρουν από τους καύσωνες. Οι συνθήκες ξηρασίας δυσκολεύουν τους ασβούς και τους σκαντζόχοιρους. Είναι σχεδόν αδύνατο να σκάψουν με τα νύχια τους στο σκληρό, ξερό έδαφος για να ξεθάψουν σκαθάρια και σκουλήκια.  Και καθώς οι πηγές νερού στερεύουν, η ενυδάτωση γίνεται δύσκολη. Αυτό είναι ιδιαίτερα καταστροφικό για τα νεογνά και τα μωρά. Είτε εξακολουθούν να τρέφονται από τη μαμά τους είτε βρεθούν στην ξηρασία μόλις εγκαταλείψουν τη φωλιά τους, μπορεί να αντιμετωπίσουν υποσιτισμό.

Πώς να βοηθήσετε την άγρια ζωή σε καλοκαιρινό καύσωνα

Η Εφορεία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος/ΣΕΠ δια της Π.Ο.Δ.Α.Ζ. κυκλοφόρησε το αφισάκι «Προστατέψτε την Άγρια Ζωή από τον ΚΑΥΣΩΝΑ» με 6 χρήσιμες συμβουλές για να βοηθήσουμε όλα τα ζωντανά πλάσματα που υποφέρουν από τους καύσωνες.

Αν ενδιαφέρεστε να διαβάσετε περισσότερα από ξένη βιβλιογραφία, δείτε εδώ:

WildfiresAnd Animal Protection: Towards Better Intervention Strategies  https://faunalytics.org/wildfires-and-animal-protection-towards-better-intervention-strategies/

WILDLANDFIRE SAFETY FOR YOUR LIVESTOCK AND PETS https://www.readyforwildfire.org/prepare-for-wildfire/go-evacuation-guide/animal-evacuation/

Ένα ακόμα άγριο ζώο τραυματισμένο, μια σαύρα γνωστή και ως «Τρανόσαυρα» (επιστ. ονομ.: Lacerta trilineata), διέσωσαν οι Διασώστες της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Ζωής (ΠΟΔΑΖ) της Λαμίας.   Αυτή είναι η τρίτη μας διάσωση για το 2023και μας δίνει ικανοποίηση και δύναμη για να συνεχίσουμε να βοηθάμε όσο είναι εφικτό στην διάσωση άγριων ζώων, στην φροντίδα τους και την προσπάθεια της επανένταξης του στο φυσικό του περιβάλλον.

Το ζώο αυτό είναι η μεγαλύτερη τυπική σαύρα της Ελλάδας-εκτός των άποδων σαυρών- της οποίας το μεγάλο μέγεθος χαρακτηρίζει ορισμένα από τα κοινά ονόματά της: τρανόσαυρα, θεριοσάπιτα, πράσινη τρανόσαυρα, μεγάλη πρασινογουστέρα, θεριοσαπίτα, ενώ στο έντονο πράσινο χρώμα της οφείλονται άλλα όπως: πρασινόσαυρα, πρασινη σαυρα, πρασινογκούστερας. Το συγκεκριμένο ζώο είναι ευρέως γνωστό σε όλη την Ελλάδα οπότε και έχει και πολλά άλλα τοπικά κοινά ονόματα, όπως: φαρμάκα, κολοσαύραδος, σκουνταλάδα, κροκοδειλάκι, γουστέρα, κολόστραβη, σαυράδα, κολοσταυρίδα, κολόσαυρος, σαλαβρίχι, σαβραχίδα, κολισαύρα,ακολισαύρα, τσαπέκος, κοροσάβλα, βόστερας, κορκούσαυλος, τα περισσότερα από κάθε άλλο είδος ζώου!!

Όπως αναφέρεται στο αφιέρωμα του Φορέα Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγρότοπου Μουστού, για την Τρανόσαυρα, ανήκει στην μεγάλη οικογένεια σαυρών Lacertidae που περιλαμβάνει τις τυπικές σαύρες με τις μακριές ουρές και τα μεγάλα άκρα. Εξαπλώνεται σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και στα περισσότερα νησιά. Είναι η πιο μεγαλόσωμη σαύρα με μήκος σώματος να φτάνει τα16 εκατοστά και την ουρά να έχει το διπλάσιο μήκος του σώματος, με ορισμένα άτομα να έχουν συνολικό μήκος μεγαλύτερο των 50 εκατοστών! Το σώμα είναι εύρωστο, το κεφάλι είναι μακρύ, ο λαιμός δεν είναι εμφανής και τα άκρα είναι μεγάλα με τα πίσω άκρα να είναι αρκετά μεγαλύτερα από τα εμπρόσθια. Στα αρσενικά άτομα το σώμα ραχιαία έχει χρώμα πράσινο και κοιλιακά κιτρινωπό με έντονο κίτρινο στο λαιμό, ενώ τα θηλυκά έχουν πιο ανοιχτές πράσινες αποχρώσεις με τη ράχη τους να διατρέχουν 3 λευκές γραμμές και τα πλευρά τους να έχουν μεγάλες λευκές κηλίδες και υποκίτρινο χρώμα κοιλιακά. Τα νεαρά άτομα έχουν ραχιαία ανοιχτό καστανοκίτρινο χρώμα και 3 μεγάλες κίτρινες γραμμές, στις οποίες οφείλεται και το δεύτερο συνθετικό του επιστημονικού ονόματος του ζώου:trilineata=τρι (=τρεις)+linea (=γραμμή, λατινικά). Απαντάται σε βιότοπους που σχετίζονται ή βρίσκονται κοντά σε πλούσια βλάστηση, φυλλοβόλα και μεικτά δάση, αλπικά ξέφωτα, ανοικτές εκτάσεις, ήπιας κλίσης πλαγιές, καλλιέργειες, κήπους, παρυφές δρόμων, μέχρι και σε υψόμετρο 2.000 μέτρων! Δραστηριοποιείται την ημέρα και στις θερμές νοτιότερες περιοχές είναι ενεργή όλο το χρόνο. Είναι εδαφόβια σαύρα με εξαιρετικές ικανότητες ταχείας κίνησης αλλά έχει και αναρριχητικές ικανότητες, ενώ διασχίζει κολυμπώντας χωρίς πρόβλημα και ποταμάκια και ρυάκια.  Η διατροφή της βασίζεται σε ασπόνδυλα (αράχνες, σαλιγκάρια, μυριάποδα, κ.ά.)ενώ καταναλώνονται και μικρά τρωκτικά και σαύρες. Προφανώς οι όποιες προκαταλήψεις υπάρχουν σε ορισμένες περιοχές ότι είναι επικίνδυνη και έχει δηλητήριο είναι τελείως αβάσιμες και στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης, καθώς κανένα είδος σαύρας στην Ελλάδα και γενικότερα σε όλο τον κόσμο (εκτός από δύο είδη στη Β. Αμερική) δεν έχει δηλητήριο.

Η προστασία της τρανόσαυρας σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι «επαρκής» καθώς περιλαμβάνεται στους καταλόγους συμβάσεων και νόμων. Οι άμεσες απειλές στη σαύρα αυτή δεν είναι ιδιαίτερα έντονες καθώς -αν και δεν χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης- η μεγάλη ταχύτητά της την προφυλάσσει από τον άνθρωπο, ενώ σημαντικότερες φαίνεται να είναι οι απώλειες ατόμων στο οδικό δίκτυο κατά τους θερμούς μήνες. Οι έμμεσες πιέσεις είναι σημαντικότερες και σχετίζονται με την ανθρωπογενή συρρίκνωση, υποβάθμιση και κατακερματισμό των οικοτόπων που διαβιεί και τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος. Η χρήση φυτοφαρμάκων και εντομοκτόνων μειώνει άμεσα τις πηγές τροφής και έμμεσα του ίδιου του πληθυσμού του είδους, ενώ η παράνομη συλλογή του από άτομα για εμπόριο, κυρίως ως κατοικίδια, συνιστά μια επιπλέον σημαντική απειλή , όπως άλλωστε και για τα περισσότερα είδη ερπετών.

Η συνάντηση με τους ανθρώπους, συνήθως είναι πολύ σύντομη, καθώς η Τρανόσαυρα εμφανίζεται ξαφνικά και εξασφαλίζεται άμεσα με μεγάλη ταχύτητα και συνήθως με «πάταγο»! Δεδομένης της μηδενικής επικινδυνότητας του ζώου, δεν χρειάζεται να το καταδιώκουμε: αντιθέτως, αξίζει όποτε βρεθεί η ευκαιρία να το παρατηρήσουμε, καθώς εκτός από την ομορφιά που του προσδίδει το έντονο πράσινο χρώμα του, αποτελεί σημαντικό μέρος των οικοσυστημάτων.

Αν βρείτε κάποια τραυματισμένη σαύρα, τη μαζεύετε φορώντας γάντια μιας χρήσης, σηκώνοντάς την απαλά και προσεκτικά με τα δύο σας χέρια, την τοποθετείται σε ασφαλές μέρος, π.χ. ένα χαρτόκουτο και απευθυνθείτε σε κάποιο φορέα περίθαλψης άγριας ζωής. ΠΡΟΣΟΧΗ, ποτέ δεν πιάνουμε τις σαύρες από την ουρά. Παρατηρείστε αν υπάρχουν πληγές, ξένα σώματα ή προνύμφες μύγας(σκουλήκια) στο σώμα. Τραβήξτε φωτογραφίες του ζώου δίχως να το κρατάτε στα χέρια σας, με καλό κατά το δυνατόν φωτισμό, σε περίπτωση που σας ζητηθούν για την ταυτοποίηση του είδους και την αξιολόγηση της κατάστασης της υγείας του ζώου.

Δεν πρέπει να προσπαθήσετε να καθαρίσετε την πληγή και να δώσετε οποιοδήποτε φάρμακο. Δεν πρέπει να προσπαθήσετε να δώσετε φαγητό ή νερό. Καλύψτε εφόσον σας ζητηθεί προσεκτικά τις πληγές με απλή γάζα για να μην έχουν προσπέλαση οι μύγες.

Το χαρτόκουτο θα πρέπει να είναι λίγο μεγαλύτερο από το μέγεθός της. Κολλήστε καλά τον πάτο του κουτιού τοποθετώντας εφημερίδες ή κάποιο καθαρό πανί. Ανοίξτε μερικές τρύπες για αερισμό και τοποθετήστε την μέσα στο κουτί σε ήσυχο, σκοτεινό και δροσερό μέρος και όχι στον ήλιο.

Στην αδειοδότηση των Κέντρων Περίθαλψης Ειδών Άγριας Πανίδας, τριών εμβληματικών περιβαλλοντικών οργανώσεων, της «MΟm», του«AΡΧΕΛΩΝ» και της «ΑNIMA», με πλούσια δράση στο πεδίο της διάσωσης και περίθαλψης για δεκαετίες, προχώρησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις του αρμόδιου Υφυπουργού, Γιώργου Αμυρά. 

Ειδικότερα αδειοδοτούνται:

Η «MΟm», εταιρία η οποία εξειδικεύεται και πραγματοποιεί εδώ και 35 χρόνια το μοναδικό πρόγραμμα περίθαλψης της μεσογειακής φώκιας Monachusmonachus στη Μεσόγειο. Η μεσογειακή φώκια είναι από τα πιο σπάνια και απειλούμενα είδη θαλάσσιων θηλαστικών στον κόσμο και η Ελλάδα φιλοξενεί τον μεγαλύτερο πληθυσμό του είδους. Η «ΜΟm» ξεκίνησε από μια ομάδα φοιτητών του Βιολογικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθήνας και έχει εξελιχθεί σε μία από τις πιο αναγνωρισμένες οργανώσεις παγκοσμίως, καθώς η προσπάθεια της για την προστασία του είδους έχει αποδώσει καρπούς οδηγώντας στην ανάκαμψη του πληθυσμού.

Ο «ΑΡΧΕΛΩΝ», Σύλλογος εδώ και 40 χρόνια με εξειδίκευση στην περίθαλψη του είδους των θαλάσσιων χελώνων Caretta caretta. Το πρόγραμμα του «ΑΡΧΕΛΩΝ» για την καταγραφή της αναπαραγωγικής δραστηριότητας της carettacaretta είναι το παλαιότερο στη Μεσόγειο, ενώ από Μάιο μέχρι και Οκτώβριο κάθεέτους οι ερευνητές (30 άτομα) και οι εθελοντές (500 άτομα) εποπτεύουν καθημερινά περίπου 75 χλμ. ακτογραμμής για τη διασφάλιση της φωλεοποίησης και ωοτοκίας. Οι εγκαταστάσεις του Κέντρου Διάσωσης βρίσκονται στη Γ’ Μαρίνα Γλυφάδας από το 1994, έχουν τη δυνατότητα ταυτόχρονης περίθαλψης 42 ατόμων. Μέχρι σήμερα ο «ΑΡΧΕΛΩΝ» έχει παράσχει περίθαλψη σε περισσότερες από 1.300θαλάσσιες χελώνες.

Η «ΑΝΙΜΑ», Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης της Άγριας Ζωής με εξειδίκευση στην περίθαλψη πτηνών, χερσαίων ερπετών, μικρών θηλαστικών και δίχηλων, όπως ζαρκάδια και ελάφια. Ιδρύθηκε πριν 18 χρόνια από ανθρώπους με μακρόχρονη εμπειρία στην περίθαλψη, ετησίως αναλαμβάνει μέχρι και 8.000 είδη άγριας πανίδας στην πλειοψηφία τους πουλιά. Οι εγκαταστάσεις βρίσκονται στα Καλύβια Αττικής και ανάλογα με το είδος, το μέγεθος και την ηλικία, έχουν τη δυνατότητα ταυτόχρονης περίθαλψης μέχρι 350 ατόμων των ειδών.

Σειρά προς αδειοδότηση ΚΕ.Π.Ε.Α.Π. έχει το «Αρχιπέλαγος», Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας, το οποίο εδρεύει στους Λειψούς με πλούσιο ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο. Το πρώτο στάδιο της διαδικασίας, που αφορά στην έκθεση της σκοπιμότητας ίδρυσης του συγκεκριμένου ΚΕ.Π.Ε.ΑΠ. ολοκληρώθηκε ενώ στη συνέχεια η Γνωμοδοτική Επιτροπή του ΥΠΕΝ θα ολοκληρώσει τη διαδικασία αδειοδότησης μετά την αυτοψία του στις εγκαταστάσεις του «Αρχιπελάγους» άμεσα.Τ ο υπό δημιουργία Καταφύγιο Άγριας Ζωής Αιγαίου έχει σχεδιαστεί για να καλύπτει τα υψηλότερα πρότυπα ευζωίας των θαλάσσιων ειδών και η εγκατάστασή του έχει γίνει σε ιδανικό σημείο, ώστε να περιορίζεται ο απαιτούμενος χρόνος μεταφοράς των ειδών προς περίθαλψη.

Η διαδικασία των αδειοδοτήσεων ακολούθησε τα αυστηρά κριτήρια και τις λεπτομερείς διαδικασίες αναγνώρισης και εποπτείας που καθορίστηκαν με την Κοινή Υπουργική Απόφαση που υπέγραψαν ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, και ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σίμος Κεδίκογλου, τον Σεπτέμβριο του 2022, με την οποία θεσμοθετήθηκε η λειτουργία Κέντρων Περίθαλψης Ειδών Άγριας Πανίδας(ΚΕ.Π.Ε.Α.Π.) και Σταθμών Πρώτων Βοηθειών Ειδών της Άγριας Πανίδας(Σ.Π.Β.Ε.Α.Π.).

Πραγματοποιήθηκαν αυτοψίες απο την Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή για τα ΚΕ.Π.Ε.Α.Π., η οποία αποτελείται από 9 μέλη -κτηνιάτρους, δασολόγους, ιχθυολόγους- ώστε να επιβεβαιωθεί ότι οι υπό αδειοδότηση εγκαταστάσεις πληρούν τα κτηνιατρικά κριτήρια, τα οποία ορίζονται στην ΚΥΑ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για την υποστήριξη των δράσεων που αφορούν στην περίθαλψη ειδών άγριας πανίδας έχει προβλεφθεί χρηματοδότηση ύψους1.500.000 ευρώ από τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής(ΦΕΚ Β’ 2566/2022).

Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, δήλωσε: «Επιτέλους βγαίνουν απ’ την γκρίζα ζώνη οι περιβαλλοντικές οργανώσεις που έχουν προσφέρει σπουδαίο έργο στην προστασία της βιοποικιλότητας της χώρας, καλύπτοντας επι δεκαετίες το κενό που άφηνε η απουσία του κράτους. Είμαστε υπερήφανοι στο Υπουργείο Περιβάλλοντος που δίνουμε τη δυνατότητα στην «ΜΟm»,τον «ΑΡΧΕΛΩΝ» και την «ΑΝΙΜΑ» να αναπτυχθούν, να διεκδικήσουν ευρωπαϊκά προγράμματα, να αναπτύξουν διεθνείς συνεργασίες και να “αυτονομηθούν” από ένα κράτος που τις θυμόταν μόνο όταν τις είχε ανάγκη».

Η Παγκόσμια Ημέρα Αποδημητικών Πουλιών (WMBD) είναι μια ετήσια εκστρατεία ευαισθητοποίησης που υπογραμμίζει την ανάγκη διατήρησης των αποδημητικών πουλιών και των ενδιαιτημάτων τους. Έχει παγκόσμια εμβέλεια και είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο που συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση του κόσμου σχετικά με τις απειλές που αντιμετωπίζουν τα μεταναστευτικά πουλιά, την οικολογική τους σημασία και την ανάγκη διεθνούς συνεργασίας για τη διατήρησή τους.

Η παρατήρηση των πουλιών (birdwaching) είναι μια διαδεδομένη δραστηριότητα που δίνει την δυνατότητα γνωριμίας με τα αποδημητικά πτηνά.  Τα οφέλη της παρατήρησης πουλιών για τα παιδιά είναι απεριόριστα. Αυτό το χόμπι εμπνέει την αγάπη για το περιβάλλον, ενθαρρύνει την ενσυναίσθηση για τα ζωντανά πλάσματα, και παρέχει εκπαιδευτικές ευκαιρίες σε κάθε επίπεδο.

Από τους υγροτόπους και τις λίμνες μέχρι τα ποτάμια, τα μεταναστευτικά πουλιά βασίζονται στα υδάτινα οικοσυστήματα για τη μετανάστευση, τη διαχείμαση & την αναπαραγωγή τους.   Ωστόσο, τα ασφαλή καταφύγιά τους απειλούνται όλο και περισσότερο λόγω της ρύπανσης, των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης& της μεγαλύτερης ανθρώπινης ζήτησης.

Το νερό είναι θεμελιώδες για τη ζωή στον πλανήτη μας. Η συντριπτική πλειονότητα των αποδημητικών πτηνών βασίζεται στα υδάτινα οικοσυστήματα κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Οι εσωτερικοί και παράκτιοι υγρότοποι, τα ποτάμια, οι λίμνες, τα ρέματα, οι βάλτοι και οι λίμνες είναι όλα ζωτικής σημασίας για τη σίτιση, την πόση ή τη φωλεοποίηση, αλλά και ως τόποι ξεκούρασης και ανεφοδιασμού κατά τη διάρκεια των μακρινών ταξιδιών τους.

Δυστυχώς, τα υδάτινα οικοσυστήματα απειλούνται ολοένα και περισσότερο σε όλο τον κόσμο, το ίδιο και τα αποδημητικά πουλιά που εξαρτώνται από αυτά. Η αυξανόμενη ανθρώπινη ζήτηση για νερό, καθώς και η ρύπανση και η κλιματική αλλαγή, έχουν άμεσο αντίκτυπο στη διαθεσιμότητα καθαρού νερού και στην κατάσταση διατήρησης πολλών μεταναστευτικών πτηνών.

Η εκστρατεία για την Παγκόσμια Ημέρα Αποδημητικών Πουλιών του 2023 αναδεικνύει τη σημασία του νερού για τα αποδημητικά πουλιά και προσδιορίζει βασικές δράσεις για την προστασία των υδάτινων πόρων και των υδάτινων οικοσυστημάτων.

Οι δύο ημέρες αιχμής της Παγκόσμιας Ημέρας Αποδημητικών Πουλιών 2023 είναι η 13η Μαΐου και η 14η Οκτωβρίου, αντανακλώντας την κυκλική φύση της μετανάστευσης των πουλιών με διαφορετικές περιόδους μετανάστευσης στο βόρειο και στο νότιο ημισφαίριο.

Οι φωτογραφίες είναι από δραστηριότητες Birdwaching του 3ου Συστήματος Δ/Προσκόπων Βέροιας στο παρατηρητήριο της Νέας Αγαθούπολης με αφορμή την Πανευρωπαϊκή Γιορτή των Πουλιών, EUROBIRTWATCH και του 5ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Μήθυμνας Λέσβου, στον υγρότοπο της Αλυκής Καλλονής σε εξόρμηση παρατήρησης πουλιών από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου – Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καλλονής.

Η παρατήρηση πουλιών για παιδιά είναι μια εξαιρετική δραστηριότητα που τους επιτρέπει να απολαύσουν το περιβάλλον και την ηρεμία του κόσμου γύρω τους. Επίσης παρατήρηση πουλιών είναι μια από τις καλύτερες δραστηριότητες στη φύση για Λυκόπουλα και Προσκόπους, αν θέλετε να τους διδάξετε να εκτιμούν την άγρια ζωή.  Μαζί με την ενθάρρυνση της ενσυναίσθησης για όλα τα ζωντανά πράγματα, η παρατήρηση πουλιών παρέχει επίσης μια πλατφόρμα για συζήτηση σχετικά με το ευρύτερο πεδίο της φύσης.  Η παρατήρηση των πουλιών στο οικοσύστημά τους (μαζί με τη θέση τους στην τροφική αλυσίδα) αποκαλύπτει πώς οι διάφορες πτυχές της φύσης συνεργάζονται μεταξύ τους.

Η παρατήρηση των μεταναστευτικών πουλιών δίνει ακόμα μια μεγαλύτερη διάσταση και ενδιαφέρον στα παιδιά. Πολλά πουλιά μεταναστεύουν από το βορρά στο νότο το φθινόπωρο -και το αντίστροφο την άνοιξη- και αυτό το φυσικό φαινόμενο αποτελεί μια θαυμάσια εκπαιδευτική ευκαιρία για τα παιδιά.  Μπορείτε να μιλήσετε για τις μεταναστεύσεις μικρών και μεγάλων αποστάσεων και να σκεφτείτε ερωτήσεις για να τις ερευνήσετε αργότερα. Τι τρώνε τα πουλιά όταν μεταναστεύουν; Πετούν κατά τη διάρκεια καταιγίδων;

Τα μεταναστευτικά μοτίβα μπορούν να παρατηρούνται κάθε εποχή, χρόνο με το χρόνο, δίνοντας στα παιδιά ένα μακροπρόθεσμο ερευνητικό έργο που αποκαλύπτει αλήθειες για το τοπικό τους περιβάλλον.

Βάλτε στα προγράμματά σας επισκέψεις σε οργανωμένους χώρους παρατήρησης πουλιών ή αποκτήστε κιάλια και έναν οδηγό πουλιών της Ελλάδας https://ornithologiki.gr/el/enhmerwsh-ekpaideush/enimerosi/yliko-enimerosis-ekdoseisγια να αρχίσετε να βάζετε τα παιδιά του τμήματός σας στον μαγικό κόσμο της εξερεύνησης της φύσης. Πληροφορίες μπορείτε να πάρετε και μέσω internet, από σχετικά site π.χ. https://greece.inaturalist.org/guides/8162 ή από εφαρμογές στο κινητό τηλέφωνο https://play.google.com/store/apps/details?id=ru.ecosystema.birds_euro&hl=el&gl=US

Όπως κάθε χρόνο, την Άνοιξη παρατηρούνται πολλές διασώσεις. Αυτό οφείλεται στην εποχή φωλεοποίησης και αναπαραγωγής , αλλά και σε διάφορα ατυχήματα. Έτσι οι Διασώστες της ΠΟΔΑΖ θα βρούν πτηνά που έχουν κτυπήσει σε παράθυρο, ή νεοσσούς που έχουν πέσει από την φωλιά, ή σοκαρισμένα πουλιά στο έδαφος.

Η εκπαίδευσή τους και η πρόθεσή τους να βοηθήσουν την άγρια πανίδα της χώρας μας, τους δίνουν την δυνατότητα να ανταποκρίνονται με συνέπεια και να βοηθούν να φτάσει το πτηνό με πρόβλημα στις εγκαταστάσεις των Οργανώσεων που παρέχουν περίθαλψη.

Τον Απρίλιο, το 1^οΣύστημα Προσκόπων Κρανιδίου διέσωσε μια κουκουβάγια, μια Γλαύκα (Athene noctua) που φρόντισε να φτάσειασφαλής στην ΑΝΙΜΑ για περίθαλψη.

Επίσης τον Απρίλιο, οι Παλαιοί Πρόσκοποι Ηρακλείου Κρήτης διέσωσαν έναν Γλάρο, μια Νερόκοτα και μια Σταχτάρα που έστειλαν με χορηγία της ΑΝΕΚ στην ΑΝΙΜΑ.

Αλλά και οι Παλαιοί Πρόσκοποι της Καβάλας, με την πολυπληθή τους ομάδα Διάσωσης, φρόντισαν να φτάσει ένας τραυματισμένος Γλάρος στην ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ, στην Θεσσαλονίκη.

Πολύ ενδιαφέρουσα ήταν και η διάσωση ενός Κρικομυγοχάφτη (Ficedula albicollis)από τους Διασώστες της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων 3^ου Συστήματος Α/Π Νέας Ιωνίας  Βόλου. Είναι ένα μικρό πτηνό(12,5 εκ.) που δεν αναπαράγεται στην Ελλάδα αλλά περνάει κατά τις μεταναστεύσεις του, οπότε και μπορεί να είναι κοινός στα νησιά του Αιγαίου και στην ηπειρωτική Ελλάδα, κυρίως σε κήπους, ελαιώνες, φυτοφράκτες. Εκτός από τον παρδαλό χρωματισμό του, ο Κρικομυγοχάφτης μπορεί να γίνει αντιληπτός και από τη φωνή του, ένα δυνατό «ιιπ» που θυμίζει φωνή αηδονιού.

Το 1ο Σύστημα Προσκόπων Πύργου διέσωσε έναν Κισσόκουκο (Clamator glandarius)και τον έστειλε για περίθαλψη στην ΑΝΙΜΑ. Ο Κισσόκουκος είναι ένα σπάνιο είδος, συγγενικό με τον κοινό κούκο. Εντυπωσιακός στην εμφάνισή του λόγω του χαρακτηριστικού του λοφίου. Παρασιτικό πουλί που αφήνει τα αυγά του στη φωλιά άλλων πουλιών.

Είναι ελαφρώς μεγαλύτερος από τον Κούκο τον κοινό και φτάνει τα 40 εκατοστά μήκος, και διαφέρει στον χρωματισμό του φτερώματός του. Έχει ασημόγκριζη κορώνα με χαρακτηριστικό λοφίο, γκρίζα φτερά με λευκά στίγματα, ενώ ο λαιμός και το στήθος είναι μπέζ, η κοιλιά είναι λευκή και τα πόδια σκουρόχρωμα.

Και η πιο πρόσφατη διάσωση ήταν αυτή ενός γερακιού Κιρκινέζι από το Σύστημα της Αγιάς Μαγνησίας που εστάλη στην ΔΡΑΣΗ.

Πρέπει όλοι να γνωρίζετε ότι η εύρεση ενός πουλιού που δεν αποφασίζει αμέσως να πετάξει μακριά όταν το πλησιάσετε είναι ένα πολύ καλό σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά. Τα πουλιά έχουν μια ισχυρή αίσθηση αυτοσυντήρησης- τόσο ισχυρή που θα αρνηθούν να δείξουν οποιαδήποτε σημάδια τραυματισμού μέχρι η κατάστασή τους να είναι κρίσιμη.

Συχνά θα χρειαστεί να αιχμαλωτίσετε το πουλί προτού μπορέσετε να αξιολογήσετε ποια πορεία δράσης πρέπει να ακολουθήσετε. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχετε πάντα στο μυαλό σας είναι η ασφάλεια - ασφάλεια για εσάς και ασφάλεια για το πουλί.

Για τη δική σας ασφάλεια, αφιερώστε ένα λεπτό για να σκεφτείτε πώς μπορεί να αμυνθεί το πουλί. Θυμηθείτε ότι είστε εκεί για να βοηθήσετε, αλλά από την άποψη του πουλιού, είστε ένας θηρευτής, που ελπίζει σε ένα νόστιμο γεύμα!

Για το πτηνό, πρέπει να γνωρίζετε τους πιθανούς τραυματισμούς και πώς πρέπει να χειριστείτε το πτηνό για να μην προκαλέσετε περισσότερους. Το πρώτο ανακαλύπτεται παρατηρώντας το πουλί για λίγα λεπτά. Προσέξτε για ανεπαίσθητα και όχι τόσο ανεπαίσθητα σημάδια, όπως το σύρσιμο ενός φτερού, η πτώση του ώμου, η μη τοποθέτηση βάρους σε ένα πόδι, η αιμορραγία, η κλίση του κεφαλιού και η ικανότητα των πτηνών να εστιάζουν. Οι ανωμαλίες σε αυτούς τους τομείς θα σας βοηθήσουν να πληροφορηθείτε για την τρέχουσα κατάσταση του πουλιού.

Ας δούμε κάποιες περιπτώσεις και πως πραγματοποιούμε την βασική διάσωση:

Σοκαρισμένο πτηνό από κρούση σε παράθυρο Αν έχετε βρει ένα πουλί που μόλις χτύπησε το παράθυρό σας, τοποθετήστε το σε ένα μικρό, ήσυχο, κλειστό κουτί με μικρές τρύπες για να κυκλοφορεί ο αέρας.  Αφήστε το σε ένα δωμάτιο για να συνέλθει για μια ώρα και δείτε πώς συμπεριφέρεται.  Αν φαίνεται να κρατιέται καλά και θέλει να πετάξει μακριά, προσπαθήστε να το αφήσετε να φύγει. Μερικές φορές το πουλί χρειάζεται απλώς να συνέλθει από το σοκ. Εάν το πουλί δεν καλυτερεύσει, επικοινωνήστε στο 6972664975(ΑΝΙΜΑ-Αθήνα), 6979914852 (ΔΡΑΣΗ για την ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ-Θες/νίκη)

Σοκαρισμένο πτηνό κοντά στοδρόμο Αν βρείτε ένα τραυματισμένο πτηνό στην άκρη του δρόμου, μπορεί ναέχει χτυπηθεί από όχημα. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να το στείλετε άμεσασε ένα Κέντρο Περίθαλψης. Εάν πρόκειται για αρπακτικό πτηνό, προσέξτε τα νύχιακαι το ράμφος του, τα οποία είναι πολύ επικίνδυνα.

Για να περιορίσετε τον κίνδυνο τραυματισμού (για το πουλί και για εσάς), σκεπάστε το με ένα αδιαφανές ύφασμα πριν το μαζέψετε. Τα γάντια είναι επίσης χρήσιμα. Αυτό θα σας προστατεύσει από τα νύχια και το ράμφος, ενώ για το πουλί θα δημιουργήσει λιγότερο στρες.  Στη συνέχεια, τοποθετήστε το σε ένα κουτί από χαρτόνι με τρύπες, και μεταφέρετέ το στον πλησιέστερο κτηνίατρο.

Νεαρή κουκουβάγια στο έδαφος  Τα νεαρά νυκτόβια αρπακτικά φεύγουν νωρίς από τη φωλιά χωρίς να ξέρουν πραγματικά να πετούν, αλλά κινούνται. Δεν εγκαταλείπονται. Το σούρουπο, οι γονείς έρχονται να τα ταΐσουν.  Εάν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος θήρευσης, μπορείτε απλώς να την τοποθετήσετε σε ένα κλαδί ή λίγο πιο μακριά (το πολύ 50μέτρα από το σημείο όπου βρέθηκε).  Το γεγονός ότι το αγγίξατε δεν επηρεάζει τους γονείς. Σε αντίθεση με τα θηλαστικά, τα πουλιά δεν εγκαταλείπουν τα μικρά τους. Μπορείτε να ελέγξετε κατά το σούρουπο ότι οι γονείς ταΐζουν τα μικρά, αν απομακρυνθείτε. Να είστε διακριτικοί.  Τα μικρά έχουν 99% πιθανότητα επιβίωσης αν μεγαλώσουν από τους γονείς τους στη φύση, σε αντίθεση με ένα κέντροδιάσωσης.

Σταχτάρα στο έδαφος  Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, δεν είναι ασυνήθιστο να συναντήσετε μία Σταχτάρα  στο έδαφος ή ένα χελιδόνι. Μπορεί να έχουν ζαλιστεί από τη ζέστη της ημέρας και να έχουν λιποθυμήσει, καταλήγοντας στο έδαφος. Τα νεαρά πουλιά μπορεί επίσης να έχουν πέσει από τη φωλιά, αφού δεν κατάφεραν να απογειωθούν για πρώτη φορά. Ορισμένα από αυτά τα πουλιά μπορεί να είναι σε θέση να απογειωθούν ξανά μόνα τους μετά από μια ανάπαυση. Προσπαθήστε να το κάνετε να επανεκκινήσει μόνο του, αφού το βάλετε σε δροσερό μέρος.

Νεοσσός στο έδαφος  Το μικρό μπορεί να έχει πέσει από τη φωλιά: ψάξτε ψηλά στα κλαδιά του πλησιέστερου δέντρου. Αν είναι αδύνατο να το επανατοποθετήσετε στην φωλιά λόγω ύψους, μπορείτε να το τοποθετήσετε σε ένα μικρό κουτί κρεμασμένο στο δέντρο. Οι γονείς θα συνεχίσουν να το ταΐζουν. Μείνετε για λίγο και παρατηρήστε, προσπαθώντας να είστε όσο το δυνατόν πιο διακριτικοί.  Ο νεοσσός θα πρέπει να επιστρέψει στη φωλιά το συντομότερο δυνατό, καθώς χρειάζεται ζεστασιά (δεν έχει ακόμα φτερά).Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, επικοινωνήστε με ένα κέντρο περίθαλψης και κρατήστε το νεοσσό σε ένα ζεστό κουτί με μια θερμοφόρα τυλιγμένη σε ένα πανί (κίνδυνος ζεματίσματος σε άμεση επαφή). Κάντε μικρές τρύπες στο κουτί για να κυκλοφορεί ο αέρας.

Ευχόμαστε να περάσει και αυτή η Άνοιξη με τις λιγότερες δυνατόν διασώσεις και τους Διασώστες της ΠΟΔΑΖ έτοιμους για κάθε ενδεχόμενο!

Τα μικρά λαγουδάκια και αγριο-κουνελάκια είναι από τα πιο δύσκολα ζώα για αποκατάσταση. Στρεσάρονται τόσο εύκολα που το 90% πεθαίνει στην ανθρώπινη φροντίδα ακόμη και κάτω από τις καλύτερες συνθήκες. Για το λόγο αυτό, είναι επιτακτική ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε ότι τα περισσότερα "ορφανά" δεν είναι καθόλου ορφανά.

Προτού λοιπόν πάρετε ένα κουνελάκι με την καλόκαρδη πρόθεση να βοηθήσετε το μικρό πλάσμα, θυμηθείτε τα παρακάτω γεγονότα:

1.    Οι μητέρες κουνέλια θηλάζουν τα μωρά τους μόνο για λίγα λεπτά δύο φορές την ημέρα(πρωί & βράδυ). Οι μητέρες αγριοκούνελα ταΐζουν τα μωρά τους διακεκομμένα κατά τη διάρκεια της νύχτας & για λίγο το πρωί για να μην προσελκύσουν τα αρπακτικά στη φωλιά. Τα μωρά εμφανίζονται μόνο εγκαταλελειμμένα και ορφανά.

2.    Το γάλα των κουνελιών είναι ΠΟΛΥ πλούσιο & το μωρό μπορεί να χορτάσει σε ένα λεπτό περίπου.  Η συμπληρωματική σίτιση από έναν αποκαταστάτη δεν μπορεί να το αναπαράγει αυτό.  Οι αποκαταστάτες πρέπει να ταΐζουν ένα πολύ εξειδικευμένο μείγμα φόρμουλας κάθε λίγες ώρες για να αποφύγουν την πείνα.

3.    Οι λαγοί και τα κουνέλια εξακολουθούν να φροντίζουν τα μωρά τους ακόμα και αν έχουν αγγιχτεί από ανθρώπινα χέρια.

4.    Αν βρείτε μια φωλιά που έχει καταστραφεί, μπορείτε να τη μετακινήσετε ή να την ξαναχτίσετε σε μια ασφαλέστερη περιοχή σε απόσταση μικρότερη των 10 μέτρων από την αρχική της θέση. Προσπαθήστε να απλώσετε κλαδιά γύρω από τη φωλιά, ώστε να μπορείτε να δείτε αν η μητέρα επιστρέφει.

5.    Εάν γνωρίζετε με βεβαιότητα ότι η μητέρα έχει σκοτωθεί ή ότι τα μωρά χρειάζονται επειγόντως βοήθεια, επικοινωνήστε αμέσως με έναν ειδικό για την αποκατάσταση της άγριας ζωής.

6.    Τα λαγουδάκια και τα κουνελάκια είναι πολύ χαριτωμένα και είναι φυσικό να θέλετε να τα χειριστείτε.  Ωστόσο, στρεσάρονται πολύ εύκολα από τον χειρισμό και τον θόρυβο. Οποιοδήποτε αδικαιολόγητο στρες μπορεί να τους προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια. Πρόκειται για άγρια ζώα. Τα άτομα που μεγαλώνουν ορφανά μωρά δεν πρέπει να τα αντιμετωπίζουν ως κατοικίδια ζώα.

7.    Υπάρχει ένα ποσοστό θνησιμότητας 90% με τα ορφανά κουνελάκια σε ανθρώπινη φροντίδα.

Παρακάτω βλέπετε δυο πίνακες πρακτικών οδηγιών (στην αγγλική γλώσσα) από οργανώσεις διάσωσης

(από το Wildlife Center Friends*)

Άγρια ζωή στην αυλή σας

Πολλές περιοχές στην πατρίδα μας διαθέτουν μια μεγάλη ποικιλία άγριας ζωής: αρουραίοι, λαγούς, νυφίτσες, σκίουρους, ελάφια, αγριογούρουνα, αλεπούδες, γεράκια, κουκουβάγιες και πολλά ωδικά πτηνά μπορεί να δει κανείς σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα. Αυτά τα ζώα ζουν στα δάση, κατά μήκος των υδάτινων οδών, στα πάρκα αλλά και στις αυλές μας. Με τη συνεχώς επεκτεινόμενη ανάπτυξή μας, τα άγρια ζώα έχουν όλο και λιγότερο βιότοπο και έρχονται σε μεγαλύτερη επαφή με τον άνθρωπο.

Ενώ ορισμένοι άνθρωποι χαίρονται να βλέπουν την ποικιλία των ζώων, άλλοι θεωρούν τα ζώα στην αυλή τους ενοχλητικά. Οι άνθρωποι συχνά καταφεύγουν σε μεθόδους απομάκρυνσης που όχι μόνο είναι επιβλαβείς για τα ζώα αλλά και αναποτελεσματικές στην επίλυση του προβλήματος.

Ευτυχώς, υπάρχουν ανθρώπινοι, μακροπρόθεσμοι και αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισης της ανεπιθύμητης άγριας ζωής. Οι οδηγίες που περιέχονται σε αυτό το κείμενο θα σας βοηθήσουν να συνυπάρξετε ειρηνικά με τα άγρια ζώα.

Μην ταΐζετε τα άγρια ζώα

Αν και πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι βοηθούν τα ζώα ταΐζοντάς τα, συνήθως συμβαίνει το αντίθετο. Το τάισμα ενθαρρύνει τα άγρια ζώα να εξαρτώνται από ελεημοσύνες που δεν αποτελούν μέρος της κανονικής τους διατροφής, να χάνουν το φόβο τους για τον άνθρωπο και να συγκεντρώνονται σε αφύσικα μεγάλες ομάδες, αυξάνοντας τις πιθανότητες μετάδοσης ασθενειών.

* Εάν ταΐζετε πουλιά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, τοποθετήστε τις ταΐστρες σε σημεία που δεν θα προσελκύσουν άλλα ζώα.

* Μην προσφέρετε στα άγρια ζώα τα σκουπίδια σας (χωρίς να το θέλετε). Χρησιμοποιήστε ανθεκτικούς κάδους απορριμμάτων με ασφαλή καπάκια, ξεπλύνετε καλά τα μπουκάλια και τα κουτιά για την ανακύκλωση και τοποθετήστε τα υπολείμματα τροφής σε κλειστούς κάδους αντί για ανοιχτούς σωρούς κομποστοποίησης.

* Για να αποφύγετε την προσέλκυση αγρίων ζώων (π.χ. σκαντζόχοιρο), μην ταΐζετε το κατοικίδιό σας έξω. Εάν πρέπει να βάζετε έξω την τροφή του σκύλου ή της γάτας, να το κάνετε μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Καθαρίστε τα αποφάγια μετά και πάρτε τα πιάτα μέσα τη νύχτα.

* Ο κήπος είναι ένα εξαιρετικό σημείο διατροφής για τα άγρια ζώα. Αν δημιουργείτε προϋποθέσεις γι’ αυτά, θα έρθουν, γι' αυτό κρατήστε τον κήπο σας περιφραγμένο με κατάλληλα εμπόδια. Μαζεύετε τα φρούτα και τα λαχανικά μόλις ωριμάσουν.

Μην παρέχετε καταφύγιο

Ένα κτίριο εγκαταλελειμμένο και σε κακή κατάσταση αποτελεί πρόσκληση για την άγρια ζωή!

* Τα ζώα μπορούν να στριμωχτούν σε μικρούς χώρους, γι' αυτό σφραγίστε τις τρύπες και τις ρωγμές μέσα και γύρω από τα θεμέλια του σπιτιού σας. Ελέγξτε για ανοίγματα κάτω από τις μαρκίζες, κατά μήκος της γραμμής της οροφής και στη σοφίτα και αντικαταστήστε τα σπασμένα κεραμίδια στη στέγη.

* Αποτρέψτε την είσοδο από τις καμινάδες καλύπτοντάς τες και τους αεραγωγούς εγκαθιστώντας σήτες.

* Τα κλαδιά των δένδρων που κρέμονται πάνω από το σπίτι σας αποτελούν εύκολη δίοδο προς τη στέγη και τα παράθυρα. Κλαδέψτε αυτά τα κλαδιά και, για να αποτρέψετε τα ζώα από το να σκαρφαλώσουν στα δέντρα από το έδαφος, αφαιρέστε τα χαμηλότερα κλαδιά και τυλίξτε μεταλλικούς κυλίνδρους ή κώνους γύρω από τον κορμό σε απόσταση τουλάχιστον τριών μέτρων από το έδαφος. Απομακρύνετε τους σωρούς από θάμνους από την αυλή σας και αποθηκεύστε τα ξύλα μακριά από το έδαφος.

* Αποτρέψτε την εύκολη πρόσβαση της άγριας ζωής στα κτίρια με την τοποθέτηση ταινιών γύρω από τις πόρτες και τα παράθυρα. Εάν τοποθετήσετε πόρτα γάτας ή σκύλου, επιλέξτε μια πόρτα που ανοίγει με ηλεκτρονικό σήμα από τοκολάρο του κατοικίδιου ζώου σας ή κρατήστε την πόρτα κλειστή τη νύχτα.

Σκεφτείτε φυσικά!

Η φύση παρέχει τους δικούς της τρόπους για τη διατήρηση της ισορροπίας στο περιβάλλον. Μπορείτε να βοηθήσετε:

* Φυτεύοντας λουλούδια και θάμνους φιλικά προς τα πουλιά. Ταίδια πουλιά που επισκέπτονται αυτά τα φυτά βοηθούν επίσης στον έλεγχο των εντόμων στην αυλή σας.

* Χρησιμοποιήστε οργανικά λιπάσματα και ζιζανιοκτόνα. Τα οργανικά λιπάσματα για το γκαζόν και τα φυτά, όπως το κομπόστ, η άμμος από φύλλα εδάφους και τα φύκια, δεν είναι μόνο ασφαλέστερα για τον άνθρωπο, τα κατοικίδια ζώα και την άγρια πανίδα, αλλά είναι επίσης καλύτερα για το περιβάλλον.

* Αποφύγετε το κλάδεμα ή το κόψιμο δέντρων την άνοιξη και στις αρχές του καλοκαιριού διότι μπορεί να καταστρέψετε φωλιές πουλιών.

Επίλυση υφιστάμενων προβλημάτων

Εάν τα άγρια ζώα έχουν εγκατασταθεί μέσα ή κάτω από το σπίτι σας, περιμένετε μέχρι να το εγκαταλείψουν και, στη συνέχεια, αποκλείστε τα(λάβετε τα μέτρα που αναφέρονται παρακάτω για να τα αποθαρρύνετε από το να επιστρέψουν). Τα νεαρά ζώα τα συναντάμε την άνοιξη, το καλοκαίρι και στις αρχές του φθινοπώρου, οπότε προσέξτε να μην τα χωρίσετε από τους γονείς τους. Να είστε υπομονετικοί - η οικογένεια θα μετακομίσει μόνη της όταν θα είναι αρκετά μεγάλη για να το κάνει.

Αν δεν θέλετε να περιμένετε να φύγουν μόνα τους τα ζώα, κάντε το περιβάλλον τους λιγότερο φιλόξενο. Ανάψτε ένα έντονο φως και αφήστε ένα ραδιόφωνο συντονισμένο σε μια εκπομπή λόγου κοντά στη θέση της φωλιάς τους. Πολλά ζώα είναι ευαίσθητα στη μυρωδιά, γι' αυτό αποτρέψτε τα με ναφθαλίνη ή πανιά εμποτισμένα με αμμωνία. Είναι πιο αποτελεσματικό να αναπτύξετε όσο το δυνατόν περισσότερα αποτρεπτικά μέσα με το πρώτο σημάδι ενός προβλήματος.

Εάν δεν υπάρχουν μικρά, μπορείτε να αποκλείσετε τα ενήλικα όσο βρίσκονται έξω από το σπίτι. Αποκλείστε τα νυκτόβια ζώα, όπως οι νυχτερίδες, ενώ βρίσκονται έξω για τροφή τη νύχτα, τα ημερόβια ζώα, όπως οι σκίουροι, κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αποφύγετε την παγίδευση των νεαρών ζώων σε κλειστούς χώρους γιατί οι μητέρες τους δεν θα μπορούν να επιστρέψουν για να τα φροντίσουν. Μόνο όταν βεβαιωθείτε ότι η δραστηριότητά τους έχει σταματήσεικαι όλα τα ζώα έχουν φύγει, κλείστε οριστικά το άνοιγμα.

Σε εξωτερικούς χώρους, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οπτικά απωθητικά, όπως καθρέφτες, σημαίες και λωρίδες μεταλλικής ταινίας. Τα οσφρητικά αποτρεπτικά δημιουργούν φραγμούς μυρωδιάς, αλλά μετά την βροχή αχρηστεύονται.

Τι γίνεται με την παγίδευση;

Η παγίδευση και η μετεγκατάσταση άγριων ζώων δεν πρέπει να γίνεται ποτέ!  Η πρακτική αυτή παρέχει μόνο μια βραχυπρόθεσμη λύση, καθώς άλλα ζώα θα πάρουν τη θέση εκείνων που παγιδεύτηκαν, εκτός εάν διορθωθούν οι συνθήκες που προσέλκυσαν αρχικά την άγρια ζωή. Επιπλέον, η μετεγκατάσταση προκαλεί άγχος για το ζώο, για τα μικρά που αφήνονται πίσω και για τους υπάρχοντες πληθυσμούς στον τόπο απελευθέρωσης.

Πρόληψη της επανάληψης των προβλημάτων

Αφού φύγουν τα ζώα, φροντίστε να μην προσκαλέσετε άλλα να πάρουν τη θέση τους. Έχετε απομακρύνει όλες τις πηγές τροφής και νερού; Έχετε κλείσει όλες τις διαθέσιμες θέσεις κρυψίματος και φωλιάσματος;

*►Το Wildlife Center Friends είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός στο New Jersey της Pennsylvania , που έχει όραμα την διατήρηση της άγριας πανίδας και αποστολή την υποστήριξη των προσπαθειών διάσωσης και αποκατάστασης της τοπικής άγριας πανίδας και των ενδιαιτημάτων της, μέσω συνεργασιών και εκπαίδευσης. (https://www.wildlifecenterfriends.org/) WILDLIFE CENTER FRIENDS, PO BOX161, TITUSVILLE, NJ 08560, USA.

Την Δευτέρα20 Φεβρουαρίου  2023, οι Διασώστες του 8^ουΣυστήματος Τούμπας έλαβαν τηλεφώνημα από τον ΑΡΧΕΛΩΝ για υποστήριξη μεταφοράς τραυματισμένης θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta. 

Αμέσως στήθηκε μια γέφυρα επικοινωνίας και διάσωσης μεταξύ Διασωστών ΑΡΧΕΛΩΝ και της ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΑΓΡΙΑΣ ΖΩΗΣ του 8ου Σύστηματος Προσκόπων Τ.Ε. Τούμπας (Κατερίνας Αγγελίδου και Θεόδωρου Μητρόπουλου).

 Έπρεπε να μεταφερθεί από την Κτηνιατρική κλινική εξωτικών ζώων του ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, μία θαλάσσια  Χελώνα 40 κιλών (1,20 μήκος, 0,50 πλάτος) ( η χελώνα είχε βρεθεί στην Μηχανιώνα τραυματισμένη μεταφέρθηκε από το Λιμεναρχείο στην Κτηνιατρική κλινική του ΑΠΘ ),  από την κλινική του ΑΠΘ, στα ΚΤΕΛ για να συνεχίσει το ταξίδι στην Γλυφάδα, όπου βρίσκεται το Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών του ΑΡΧΕΛΩΝ. Εκεί θα συνεχίσει την ανάρρωση της μέχρι την ημέρα απελευθέρωσης της στην θάλασσα. ''Βάζουμε το λιθαράκι μας για την συνέχιση της Άγριας Ζωής & Πανίδας.  Η επιχείρηση είχε απόλυτη επιτυχία!

Υπενθυμίζουμε πως αν βρούμε τραυματισμένη ή νεκρή θαλάσσια χελώνα ακολουθούμε τις παρακάτω ενέργειες:

1. Kαλούμετον ΑΡΧΕΛΩΝ - Δίκτυο Διάσωσης στο 210 8944444 ή στο 6941511511

2.Μεταφέρουμε τη χελώνα σε ΑΣΦΑΛΕΣ ΜΕΡΟΣ μακριά από κόσμο και θόρυβο. ΤΗ ΣΗΚΩΝΟΥΜΕ ΠΑΝΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΒΟΥΚΙ (ποτέ από τα πτερύγια ή το κεφάλι). Αν είναι μεγάλο ζώο που θα μεταφερθεί από 2 άτομα τη σηκώνουμε πιάνοντας το καβούκι πίσω από τον αυχένα και πάνω από την ουρά. ΑΚΟΥΜΠΑΜΕ ΤΟ ΖΩΟ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ φροντίζοντας να μη διπλωθούν από κάτω τα πτερύγια του.

3.Φροντίζουμε το ζώο να είναι σε ΠΡΟΦΥΛΑΓΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ ΧΩΡΟ, ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΡΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΕΡΑ. Τους θερινούς μήνες καλό είναι να σκεπάζεται ιδιαίτερα στα τραύματά του με ένα ΥΓΡΟ ΥΦΑΣΜΑ. Η θερμοκρασία του χώρου δεν πρέπει να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς C. Δεν είναι απαραίτητο, η χελώνα να μπει στο θαλασσινό νερό, ιδιαίτερα όταν είναι τραυματισμένη στο κεφάλι ή εξαντλημένη, τότε ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ, ΕΠΕΙΔΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΝΙΓΕΙ.

4. Αν έχει μπλεχτεί σε δίχτυα ή πετονιά, τα αφαιρούμε πολύ προσεκτικά κόβοντάς τα με ψαλίδι ή κόφτη (η χρήση μαχαιριού ενέχει κινδύνους τραυματισμού). Σε καμιά περίπτωση ΔΕΝ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΤΡΑΒΗΞΟΥΜΕ ΑΓΚΙΣΤΡΙ Ή ΠΕΤΟΝΙΑ ΠΟΥ ΕΞΕΧΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ Ή ΤΗΝ ΟΥΡΑ.

5. Ελέγχουμε όλα τα πτερύγια για τυχόν ΣΗΜΑΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ (tags) και σημειώνουμε τον αριθμό του, αν υπάρχει

6.Κατεβάζουμε (https://www.archelon.gr/files/Deltio_Ekthalassosis.pdf) και συμπληρώνουμε το «Δελτίο Εκθαλάσσωσης» προσεκτικά για να βοηθήσουμε τόσο αυτήν όσο και όλες τις άλλες χελώνες, και το στέλνουμε στον ΑΡΧΕΛΩΝ με email: rescue@archelon.gr.

Περισσότερα στο site του Συλλόγου για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ: www.archelon.gr

Την Πέμπτη 9-2-2023 πραγματοποιήσαμε την 45η διασωστική μας ενέργεια, ενός αγκιστρωμένου Γλάρου. Ένα μέλος της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής, της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων του 3ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Νέας Ιωνίας Βόλου, ο Σκοτεινιώτης Ιωάννης παρέλαβε τον Γλάρο από την κ. Φωτεινή Φούντα στη περιοχή της Νεάπολης του Βόλου.

Αυτό που αντιμετωπίσαμε ήταν κάτι το πολύ δύσκολο και η εικόνα που είδαμε για πρώτη φορά μας σοκάρισε. Ο Γιάννης με τη βοήθεια του Μάριου και του Ζήση Σκοτεινιώτη κατάφεραν, πάντα με την ενημέρωση των ειδικών από το κέντρο περίθαλψης «ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ» να ελευθερώσουν το Γλάρο. Το πτηνό έχει πιαστεί σε ένα τύπου τεχνητό δόλωμα ψαράκι με τρείς  σαλαγκιές. Η μία είχε καρφωθεί στο ράμφος του και οι άλλες δύο στο πόδι του. Με ένα κοφτάκι κόψαμε και τις τρεις και μετά από επισταμένη φροντίδα (καθαρισμός – ενυδάτωση - τάισμα), ο Γλάρος διανυκτέρευσε στην εστία μας και την επόμενη μέρα μέσα σε καινούργιο χαρτόκουτο ταξίδεψε για την Θεσσαλονίκη.

Μετά το τέλος της επέμβασης που πήγαν όλα καλά η χαρά  ήταν πολύ μεγάλη. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την κυρία Φωτεινή Φούντα που βρήκε το πτηνό, τον Μάριο και Ζήση Σκοτεινιώτη, καθώς και το Κ.Τ.Ε.Λ. Μαγνησίας για την δωρεάν μεταφορά του στην Θεσσαλονίκη.

ΔΩΔΕΚΑ Βήματα για τη διάσωση ενός αγκιστρωμένου πουλιού

1. Αντιμετωπίστε το περιστατικό με την βοήθεια περισσοτέρων ανθρώπων, αν είναι δυνατόν.

2 .Περισυλλέξτε το πουλί αργά και ομοιόμορφα.  Μην προσπαθήσετε να ξεκολλήσετε το πουλί με τίναγμα της πετονιάς - αυτό θα προκαλέσει πρόσθετο τραυματισμό στο πουλί.

3. Φοράτε γυαλιά ασφαλείας για να προστατεύετε τα μάτια σας.  Προσέξτε ιδιαίτερα για να προστατεύσετε τον εαυτό σας όταν χειρίζεστε παρυδάτια πουλιά ή θαλασσοπούλια με μακρύ ράμφος και κορμοράνους με αγκίστρι.

4. Πιάστε σταθερά το κεφάλι του πουλιού πίσω από τα μάτια.  Στη συνέχεια, διπλώστε τις φτερούγες απαλά αλλά σταθερά πάνω στο σώμα του πουλιού, ώστε να μην μπορεί να κουνήσει τα φτερά του, και κρατήστε τα πόδια. Κρατήστε σταθερά αλλά μην στραγγαλίσετε το πουλί.  Εάν πρόκειται για πελεκάνο, μπορείτε να κρατήσετε το ράμφος, αλλά να το κρατήσετε ελαφρώς ανοιχτό ώστε το πουλί να μπορεί να αναπνεύσει. Μην κρατάτε το πουλί μόνο από το λαιμό, το ράμφος ή την άκρη των φτερών.

5. Καλύψτε το κεφάλι του πουλιού με μια πετσέτα, ένα καπέλο, ένα πουκάμισο ή άλλο ύφασμα. Αυτό θα ηρεμήσει το πουλί και θα σας διευκολύνει να αφαιρέσετε την πετονιά ή/και το αγκίστρι.

6. Επικοινωνήστε με ένα Κέντρο Διάσωσης (π.χ. ΑΝΙΜΑ, ΔΡΑΣΗ για την ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ, ΑΛΚΥΟΝΗ, κλπ) και αφού τους περιγράψετε την κατάσταση του πτηνού, ζητείστε οδηγίες.

7. Αφαιρέστε το αγκίστρι κόβοντας το αγκίστρι με κόφτη (συρματοκόφτη) και βγάζοντας το αγκίστρι προς τα έξω.  Εάν το αγκίστρι είναι σφηνωμένο στη σάρκα του πτηνού, σπρώξτε το αγκίστρι μέχρι να βγει το αγκίστρι από το δέρμα και, στη συνέχεια, κόψτε το αγκίστρι.

8. Εάν το πουλί έχει μπλεχτεί σε πετονιά, χρησιμοποιήστε ψαλίδι, ψαλιδάκι ή μαχαίρι για να κόψετε απαλά τη πετονιά.  Τοποθετήστε την κομμένη πετονιά σε κάδο ανακύκλωσης ή κόψτε την πετονιά σε μικρά κομμάτια (<10 εκατ.) και τοποθετήστε την σε κάδο απορριμμάτων με καπάκι.

9. Ελέγξτε προσεκτικά το πουλί για άλλα αγκίστρια ή πετονιά και αφαιρέστε τα επίσης.

10. Εάν το πουλί έχει καταπιεί αγκίστρι ή είναι σοβαρά τραυματισμένο, με την σύμφωνη γνώμη του Κέντρου Διάσωσης θα πρέπει να το ετοιμάσετε για μεταφορά μέσα σε ένα γερό και ασφαλές χαρτόκουτο.

11. Εάν το πουλί είναι ζωηρό και σας έχουν δοθεί σχετικές οδηγίες, είναι πιθανότατα αρκετά υγιές για να απελευθερωθεί.  Στρέψτε το κεφάλι του προς το νερό και κάντε ένα βήμα πίσω ενώ απελευθερώνετε το πουλί. Αφήστε το πουλί να απογειωθεί μόνο του. Μερικές φορές τα πουλιά τινάζουν τα φτερά τους, αξιολογούν την κατάσταση και στη συνέχεια είναι έτοιμα να πετάξουν. Άλλες φορές, απλώς απογειώνονται. Όπως και να έχει, αυτό αντιπροσωπεύει μια επιτυχημένη απελευθέρωση.

12. Ποτέ μην αφήνετε, οποιαδήποτε αλιευτικά εργαλεία οπουδήποτε στην φύση. Αγκίστρια, δίκτυα, μισινέζες, κλπ μπορούν να προξενήσουν πολύ μεγάλη βλάβη στην ορνιθοπανίδα της περιοχής.

Το πρώτο περιστατικό διάσωσης για το 2023 είχαν τις προηγούμενες μέρες Διασώστες της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής του5ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Μήθυμνας Λέσβου.

Την περασμένη εβδομάδα κάτοικος της Ερεσού της Δυτικής Λέσβου εντόπισε μία Γερακίνα (Buteo buteo) ακινητοποιημένη. Αφού την μάζεψε προσεκτικά σε χαρτόκουτο, Διασώστης που ειδοποιήθηκε, έσπευσε στο σημείο, περιμάζεψε το μεγάλο αρπακτικό και, αφού επικοινώνησε με την ΑΝΙΜΑ - Σύλλογο Προστασίας Άγριας Ζωής στην Αθήνα, μεταφέρθηκε στο 5ο Σύστημα Ν/Π, όπου του δόθηκαν οι πρώτες βοήθειες. Το άτυχο πτηνό έφερε μικρό τραύμα κάτω από την αριστερή φτερούγα του μη μπορώντας να πετάξει.

Την επόμενη μέρα το πουλί τοποθετήθηκε σε ειδικό κουτί για αποστολή και παραδόθηκε στο καράβι από Μυτιλήνη για Πειραιά, όπου το παρέλαβαν μέλη της ΑΝΙΜΑ παρέχοντάς του την κατάλληλη ιατρική περίθαλψη.

Συνεχίζουμε!

Στρατής Σγουρνιός

To πτηνό αυτό είναι κοινό από τα αρπακτικά, καθώς εξαπλώνεται σε μια πολύ μεγάλη ποικιλία βιοτόπων σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, εκτός από τις βορειότερες περιοχές της Σκανδιναβικής χερσονήσου. Η Γερακίνα είναι το αρπακτικό που τραβά περισσότερο την προσοχή στις περιοχές που εμφανίζεται, είτε με τη χαρακτηριστική κραυγή της καθώς πετώντας «χτενίζει» μια περιοχή αναζητώντας τροφή, είτε με την παρουσία της σε εμφανή, ψηλά σημεία που κάθεται παρατηρώντας την περιοχή τριγύρω. Δείχνει σαν το περισσότερο εξοικειωμένο είδος ημερόβιου αρπακτικού πτηνού με τον άνθρωπο καθώς η προσπάθειά της να εξασφαλίσει την τροφή της συχνά την φέρνει αρκετά κοντά σε ανθρωπογενείς βιοτόπους.

H Γερακίνα (Buteo buteo) είναι ένα μεσαίου μεγέθους αρπακτικό πτηνό αλλά από τα μεγαλύτερα είδη των γερακιών (γερακίνες, γεράκια, κίρκοι, ξεφτέρια, σαΐνια, πετρίτες, κιρκινέζια) με μήκος κοντά στα 60 εκατοστά, άνοιγμα φτερών μέχρι και 1,3 μέτρα και βάρος μέχρι και 1,2 κιλά. Το σώμα της είναι συμπαγές, ο λαιμός κοντόχονδρος, η ουρά μεσαίου μήκους και οι φτερούγες φαρδιές. Όταν κάθεται σε ένα σημείο το σώμα της είναι αρκετά όρθιο σε σχέση με άλλα αρπακτικά. Το χρώμα της παρουσιάζει πολύ μεγάλη ποικιλότητα, από πολύ σκούρο μέχρι πολύ ανοικτό, συνήθως ραχιαία το σώμα, η ουρά και οι φτερούγες με χρώμα σκούρο καστανό, κοιλιακά η ουρά υπόλευκη με πυκνές γκρι ρίγες και στην άκρη παχιά μαύρη λωρίδα, και οι φτερούγες υπόλευκες με σκούρες ρίγες και μαυριδερή πίσω ακμή και κορυφές τους, σκουρόχρωμη η κοιλιακή περιοχή του σώματος με μιαα νοιχτόχρωμη ζώνη στο στήθος. Φωλιάζει σε δάση ή συστάδες δέντρων σε ορεινές έως πεδινές περιοχές, πάντα κοντά σε ανοιχτές εκτάσεις όπως ανοικτές πεδιάδες, γεωργικές εκτάσεις, υγροτόπους. Aπαντάται σχεδόν σε όλους τους βιοτόπους συνήθως να περιπολεί στον αέρα ή να επιτηρεί μια περιοχή, ακόμα και δίπλα στο οδικό δίκτυο ενώ, πολύ συχνά εντοπίζεται στην κορυφή στύλων, φρακτών, δέντρων καραδοκώντας τη λεία της. Η τροφή της γερακίνας αποτελείται από μικρά θηλαστικά, πουλιά, ερπετά, αμφίβια και ασπόνδυλα, και φυσικά από νεκρά ζώα. Ανεμοπορεί σε μεσαίο ύψος και «βουτάει» στο έδαφος όταν εντοπίσει κάτι ενδιαφέρον.

Όπως αναφέρει στον ισότοπο του ο Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, η Γερακίνα (Buteo buteo) προστατεύεται επαρκώς, αλλά όχι αυστηρά, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο. Η μεγάλη εξάπλωση του είδους και οι ικανοποιητικοί πληθυσμοί της δεν προκαλούν ανησυχία για το μέλλον της. Οι άμεσες πιέσεις πάνω στους πληθυσμούς της σχετίζονται με τη θανάτωσή της από τη λαθροθηρία και την κατανάλωση δηλητηριασμένων δολωμάτων. Οι έμμεσες πιέσεις σχετίζονται με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων που διαβιεί και τη μείωση των θηραμάτων της.

Το πρώτο μας περιστατικό για φέτος ήταν στις 30/1/2023 οπού ο κ. Βαγγέλης Γκίκας. κάτοικος του Περάματος εντόπισε νεαρή γερακίνα ανήμπορη να πετάξει χωρίς όμως κάποιο εμφανές τραύμα. Ο κάτοικος αμέσως επικοινώνησε μετ ους διασώστες Αγρίας Ζωής  του 2ουΣυστήματος Προσκόπων Μυτιλήνης , οπού έσπευσαν και παρέλαβαν το πτηνό. Από εκεί και κατόπιν συνεννόησής με την ANIMA το πτηνό διακομίστηκε ακτοπλοϊκά στον Πειραιά .

Σε μεταγενέστερη επικοινωνία με την ANIMA μάθαμε πως η κατάσταση του είναι σταθεροποιημένη και παραμένει στα εξωτερικά κλουβιά της οργάνωσης μέχρι να γίνει η απελευθέρωση του όταν αποκατασταθεί τελείως η υγειάτου.

Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον κάτοικο κ. Βαγγέλη Γκίκα και την Attica Group για την δωρεάν διακομιδή του Πτηνού στον Πειραιά  .

Υπενθυμίζουμε ότι στην περίπτωση που βρείτε τραυματισμένο αρπακτικό:

- Το πιάνετε αφού το καλύψετε με ένα πανί ή πετσέτα. Η κάλυψη με το ύφασμα ηρεμεί το ζώο και μειώνει το άγχος του, ταυτόχρονα βοηθάει στο να πιάσετε καλύτερα το ζώο με μεγαλύτερη ασφάλεια και χωρίς να το τραυματίσετε περαιτέρω.

- Βρίσκετε ένα χαρτόκουτο ανάλογο με το μέγεθος του ζώου.  Ανοίγετε μικρές τρύπες, στρώνετε εφημερίδες στον πάτο και ενισχύετε με κομμένες λουρίδες εφημερίδας (ή βάλτε ένα ύφασμα). Τοποθετείτε το πουλί στο χαρτόκουτο. Το χαρτόκουτο θα πρέπει να κλείνει καλά από κάτω και από πάνω.

- Επικοινωνείτε άμεσα με το πλησιέστερο κέντρο περίθαλψης(ΑΝΙΜΑ – Αθήνα, ΔΡΑΣΗ – Θες/νίκη) και ακολουθήστε τις οδηγίες που θα σας δώσουν.  Όσο πιο γρήγορα επικοινωνήσετε, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες επιβίωσης και επανένταξης του ζώου. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και φωτογραφίες (κινητό) για να βοηθήσετε τόσο στην ταυτοποίηση του είδους όσο και στην καλύτερη αξιολόγηση της κατάστασης της υγείας του πουλιού, ώστε να σας δοθούν πιο εξειδικευμένες οδηγίες.

- Κρατάτε το σε ζεστό και ήσυχο δωμάτιο, μακριά από κατοικίδια μέχρι την αποστολή του στο κέντρο περίθαλψης.

Τι ΔΕΝ πρέπει να κάνετε:

■ Μην προσπαθήσετε να φροντίσετε τις πληγές του. 

■ Μη χορηγήσετε φάρμακα. 

■ Μην το ταΐσετε. 

■ Μην το χαϊδεύετε. 

■ Μην το επιδεικνύετε σε άλλους. 

■ Μην το κοιτάτε επίμονα στα μάτια.

Τα άγρια ζώα αγχώνονται πολύ με την παρουσία του ανθρώπου, γι’ αυτό και πρέπει οι κινήσεις μας να είναι περιορισμένες. Το στρες συχνά οδηγεί στον θάνατο. Τα άγρια ζώα δείχνουν το στρες με διαφορετικό τρόπο από μας. Τα αρπακτικά όταν αγχώνονται κρατούν ανοικτό το στόμα τους.

Την Παρασκευή 20/1 και το Σάββατο 21/1 συμμετείχαμε στο 2ο Workshop του «Δικτύου Συνεργασίας των Οργανώσεων που Δραστηριοποιούνται στην περίθαλψη Άγριων Ζώων» που συντονίζεται από την ΑΝΙΜΑ και τον ΑΡΧΕΛΩΝ. Σκοπόςτου έργου είναι η δικτύωση και αποτελεσματικότερη συνεργασία των κέντρων περίθαλψης άγριων ζώων της Ελλάδας.

Την πρώτη ημέρα, με την θεματική «Ευζωία και Επανένταξη» έγιναν παρουσιάσεις από τον κ Σταμάτη Τάχα, εξειδικευμένο κτηνίατρο στα άγρια ζώα των Ζωολογικών Πάρκων, DVMMSc PGCert Dipl. ACZM Dipl. ACZM Dipl. ECZM(ZHM) MRCVS, Copenhagen Zoo. Στην θαυμάσια παρουσίασή του ο κ Τάχας μας ανέλυσε α) τους στόχους περίθαλψης των άγριων ζώων, β) τις έννοιες της επιστήμης της ευζωίας, γ) τις μεθόδους αξιολόγησης της ευζωίας και δ) τους τομείς εφαρμογής της ευζωίας στα άγρια ζώα.

Είναι πολύ σημαντικό, όπως ανέφερε ο κ Σταμάτης Τάχας, στους στόχους περίθαλψης των Άγριων Ζώων να περιλαμβάνονται 1) η ελευθερία από πείνα, δίψα και κακή διατροφή, 2) η ελευθερία από ταλαιπωρία και δυσφορία, 3) η ελευθερία από πόνο, τραύματα και ασθένεια, 4) η ελευθερία για έκφραση φυσιολογικής συμπεριφοράς, 5) η ελευθερία από φόβο και αγωνία. Τα παραπάνω πρέπει να εφαρμόζονται και κατά την άμεση αντιμετώπιση της διάσωσης και κατά την περίθαλψη και κατά την επανένταξη.

Ιδιαίτερη έκπληξη, αλλά και ικανοποίηση αισθανθήκαμε όταν ο κ Σταμάτης Τάχας ανέφερε τους Έλληνες Προσκόπους και την Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής, ως παράδειγμα σωστής τακτικής για την διάσωση ενός Άγριου Ζώου. Μόλις τον γνωρίσαμε μάθαμε πως ήταν πρόσκοπος!

Με πολύ ενδιαφέρον παρακολουθήσαμε την παρουσίαση των Ivaylo Klisurv και Hristina Klisurava, από την γειτονική Βουλγαρία, στελέχη του Wildlife Rehabilitation and Breeding Center, “Green Balkans, Rehabilitation and Captive Breeding Center” που μας παρουσίασαν ένα εκπληκτικό κέντρο που συγχρόνως με την διάσωση και περίθαλψη υλοποιούν προγράμματα αναπαραγωγής αρπακτικών πουλιών, με σκοπό την επανεισαγωγή τους στην άγρια φύση.

Ακολούθησαν παρουσιάσεις μέσω ΖΟΟΜ από τον Jorge Morales, Βιολόγο και Rehabilitator από το Κέντρο GREFA στην Ισπανία και από τον Βρετανό Dr. Elliott με θέμα “Welfare Εthics for ΝonReleasable Animals and Euthanasia”.

Την ημερίδα ολοκλήρωσαν οι παρουσιάσεις της Δρ Αιμιλίας Δρούγα, που εκπροσωπώντας τον ΑΡΙΩΝ μας μίλησεγια “Strandings, Rehabilitation and Reintroduction of Marine Megafauna”, και της κας Άννα Καζάζου, Δασολόγου, Υπεύθυνης Πτηνών και Προγραμμάτων Διατήρησης στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο, με θέμα “Rehabilitation Centres around the world today” που μας ταξίδεψε σε Κέντρα Διάσωσης Άγριας Ζωής από την Αυστραλία, έως την Νότιο Αφρική.

Την δεύτερη μέρα ξεναγηθήκαμε στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Διάσωσης Θαλασσίων Χελωνών του ΑΡΧΕΛΩΝ στην 3^η μαρίνα της Γλυφάδας. Πρόκειται για ένα πρότυπο κέντρο διάσωσης θαλασσίων χελωνών και το μοναδικό στην Ελλάδα.

Κατά την ολοκλήρωση του στο 2ο Workshop του «Δικτύου Συνεργασίας των Οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην περίθαλψη Άγριων Ζώων» που συντονίζεται από την ΑΝΙΜΑ και τον ΑΡΧΕΛΩΝ, πραγματοποιήθηκαν οι τελικές συζητήσεις για την δημιουργία του ΚΩΔΙΚΑ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ για τα Κέντρα Περίθαλψης Αγρίων Ζώων στην Ελλάδα.

Στον ΚΩΔΙΚΑ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ, τα υπογράφοντα Κέντρα Περίθαλψης και οι Οργανώσεις που ασχολούνται με την διάσωση της άγριας ζωής ( ΑΝΙΜΑ, ΑΡΧΕΛΩΝ, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, ΑΡΙΩΝ,ΔΡΑΣΗ για την ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ, Σύλλογος Τουλίπα Γουλιμή, ΑΛΚΥΟΝΗ, Naxos Wildlife, Ετ.Προστ.Περιβ.Καστοριάς και Μom) συμφωνούν στην τήρηση αρχών όπως: ●Τα κέντρα περίθαλψης και επανένταξης παρέχουν επαγγελματική φροντίδα με ευαισθησία σε κάθε φάση της περίθαλψης και επανένταξης των άγριων ζώων, δείχνοντας σεβασμό και διατηρώντας την ευζωία και αξιοπρέπεια του κάθε ζώου, σύμφωνα με τις 5 ελευθερίες, που έχουν υιοθετηθεί από διεθνείς οργανισμούς,  ήτοι: (α) ελευθερία από πείνα και /δίψα, (β) ελευθερία από ταλαιπωρία και δυσφορία, (γ) ελευθερία από πόνο, τραυματισμό ή ασθένεια, (δ) ελευθερία για έκφραση φυσιολογικής συμπεριφοράς και (ε) ελευθερία από φόβο και αγωνία. ● Επίσης τα κέντρα περίθαλψης και επανένταξης ενθαρρύνουν τη συμμετοχή της κοινωνίας και τη δραστηριοποίησή της μέσα από την εκπαίδευση εθελοντών και την ευαισθητοποίηση των πολιτών. Στόχος είναι η προώθηση του υπεύθυνου ενδιαφέροντος για τα έμβια όντα και τη φύση κλπ.

Θεωρούμε πωςτο πρόγραμμα του έργου “Δημιουργία Δικτύου Συνεργασίας των Οργανώσεων που Δραστηριοποιούνται στην Περίθαλψη Άγριων Ζώων στην Ελλάδα” που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης το Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής, ΑΝΙΜΑ και εταίρο τον ΑΡΧΕΛΩΝ Σύλλογο για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας, είχε επιτυχία και κατάφερε να συντονίσει τουλάχιστον 10 ελληνικές οργανώσεις διάσωσης και περίθαλψης Άγριας Ζωής, με σκοπό την δημιουργία ενός λειτουργικού δικτύου. Η Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής (ΠΟΔΑΖ) αποτελεί έναν σημαντικό συντελεστή στην προστασία της Άγριας Ζωής(wildlife) πανελληνίως και συνεχίζει να συνεπικουρεί τις Περιβαλλοντικές Οργανώσεις και τα Κέντρα Διάσωσης και Περίθαλψης Αγρίων Ζώων.

Η ιστορία διάσωσης

Την Κυριακή 21 Αυγούστου 2022 πραγματοποιήθηκε η 37η διάσωση μας, με έναν Χουχουριστή. Ένα μέλος της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής, της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων του 3ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Νέας Ιωνίας Βόλου, η Λύτρα Μαρία παρέλαβε από την κυρία Νίνα Σαρβανίδου όπου και τον βρήκε ένας νεαρός Θεσσαλονικιός και τον έδωσε. Ο Χουχουριστής είναι χτυπημένος στο φτερό του, μάλλον από αυτοκίνητο. Το πτηνό βρέθηκε στο Χόρτο Πηλίου.

Ο Χουχουριστής ή Χούχουλας ή Χουχουλόγιωργας έχει πολλές ομοιότητες αλλά και διαφορές από την κοινή κουκουβάγια. Ο Χουχουριστής είναι μια μεσαίου μεγέθους γλαύκα (η ομάδα πτηνών που περιλαμβάνει όλες τις κουκουβάγιες, μπούφους, γκιώνηδες, νυχτοπούλια, κ.λπ.) με μήκος που φτάνει τα 43 εκατοστά, βάρος μέχρι και 590 γραμμάρια και άνοιγμα φτερών μέχρι και 104εκατοστά.

Μετά από επισταμένη φροντίδα (καθαρισμός – ενυδάτωση -τάισμα), σε επικοινωνία που είχαμε με τους ειδικούς από το Κέντρο Περίθαλψης «ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ» ο Χουχουριστής διανυκτέρευσε στην εστία μας και την επόμενη μέρα μέσα σε καινούργιο χαρτόκουτο ταξίδεψε για την Θεσσαλονίκη.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον νεαρό Θεσσαλονικιό που βρήκε το πτηνό, την κυρία Νίνα Σαρβανίδου που το μετέφερε στο Βόλο, καθώς και το Κ.Τ.Ε.Λ. Μαγνησίας για την δωρεάν μεταφορά του στην Θεσσαλονίκη.

Η επανένταξη του Χουχουριστή

Έχουν περάσει πάνω από δύο χρόνια από την πρώτη μας διάσωση έχοντας κάνει πάνω από 45 διασώσεις. Ήρθε η μεγάλη στιγμή για τα μέλη της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής, της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων του 3ουΣυστήματος Αεροπροσκόπων Νέας Ιωνίας Βόλου, να γίνει η απελευθέρωση - επανένταξη ενός νυκτόβιου πτηνού (Χουχουριστής) στο φυσικό του περιβάλλον. Το πτηνό  έφτασε στα χέρια μας μετά από πολύμηνη παραμονή στο κέντρο περίθαλψης «Η ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ» στην Θεσσαλονίκη. Αφού έγινε η περίθαλψη του ήρθε ο καιρός για την επανένταξή του. Όταν το στείλαμε ήταν τόσο μικρός που χωρούσε ανάμεσα στις δύο παλάμες των χεριών μας και τώρα που επέστρεψε είχε μεγαλώσει πάρα πολύ. Η ομορφιά του είναι απερίγραπτή καθώς και το πέταγμά του. Τα συναισθήματα πάρα πολλά και υπέροχα, η ευχαρίστηση μεγάλη και η ικανοποίηση απίθανη.

Θα θέλαμε να πούμε ένα μεγάλο μπράβο στην υπεύθυνη της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής Λύτρα Μαρία για τη μεγάλη προσπάθεια που κατέβαλε για την επαναφορά του πτηνού στον Βόλο, επίσης ένα μεγάλο ευχαριστώ το Κέντρο Περίθαλψης «Η ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ» για την εμπιστοσύνη που μας έδειξε να αναλάβουμε ένα τέτοιο σπουδαίο έργο καθώς και τον κύριο που μετέφερε το πτηνό από τη Θεσσαλονίκη στο Βόλο όπου θέλει να μείνει ανώνυμος. Να σημειώσουμε ότι είναι η πρώτη φορά, σε όλη την Ελλάδα, που Πρόσκοποι απελευθερώνουν ένα νυκτόβιο αρπακτικό. 

Χουχουριστής (Strix aluco)

Όπως αναφέρει στον ισότοπο του, ο Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, ο Χουχουριστής πιθανόν να παραξενέψει το ευρύ κοινό καθώς οι περισσότεροι ονομάζουν «κουκουβάγιες» όλα τα είδη της οικογένειας των Γλαυκών που έχουν παρόμοιο μέγεθος και χαρακτηριστικά. Όμως μόνο το είδος Athene noctua είναι η κανονική κουκουβάγια, με τουλάχιστον τέσσερα διαφορετικά είδη να μπερδεύονται με αυτή. Ο Χουχουριστής ή Χούχουλας ή Χουχουλόγιωργας είναι ένα από αυτά, πολλές ομοιότητες αλλά και διαφορές από την κοινή κουκουβάγια. Η πρώτη λέξη του επιστημονικού της ονόματος (Strix)προέρχεται από τη λέξη στριξ, ένα μυθολογικό πτηνό που έφερνε κακούς οιωνούς και τρεφόταν με ανθρώπινη σάρκα και αίμα και ήταν η κοινή ονομασία των γλαυκών, είτε είναι ηχομιμητική λέξη της φωνής του πτηνού. Η δεύτερη λέξη (aluco)προέρχεται από την ελληνική λέξη ολολύζω/ulucus(λατιν.)-allocco-alucο που σχετίζεται πάλι με τη φωνή του ζώου. Η κοινή ονομασία «χουχουριστής» είναι μια ηχομιμητική λέξη από τον ιδιαίτερο, «χουχουριστό» και λυπητερό ήχο που αρθρώνει.

Έχει στιβαρή κατασκευή σώματος, μεγάλο και στρογγυλό κεφάλι με κατάμαυρα μάτια, κοντά πόδια και σχετικά κοντή ουρά. Το χρώμα της είναι καστανοκόκκινο έως γκριζοκάστανο, με σκούρες κηλίδες και λεπτές ρίγες σε όλο τοφτέρωμα με λευκές κηλίδες, ενώ υπάρχουν και λευκές κηλίδες στα φτερά και στο κεφάλι. Είναι μόνιμος κάτοικος φυλλοβόλων και μικτών δασών αλλά και βρίσκονται και κοντά σε αγροτικές ή αστικές περιοχές όταν υπάρχουν κοντά δάση. Δραστηριοποιείται τη νύχτα ενώ την ημέρα αποσύρεται σε κουφάλες δέντρων, σπηλιές ή απλά ξεκουράζεται πάνω σε δέντρα. Τρέφεται με τρωκτικά και μικρά θηλαστικά, αμφίβια και ασπόνδυλα (έντομα, σκώληκες) αλλά και μικρά πουλιά που κουρνιάζουν τη νύχτα. Τις νυχτερινές ώρες κάνει αισθητή την παρουσία του καθώς ακούγεται συχνά και διαθέτει ένα φάσμα διαφορετικών φωνών με χαρακτηριστικότερο το χουχούρισμα που του έδωσε και το όνομά του.

Ο Χουχουριστής προστατεύεται «χαλαρά» σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο εντασσόμενος σε λίγες συμβάσεις και καταλόγους. Ο κρυπτικός κυρίως νυκτόβιος τρόπος ζωής και η μεγάλη περιοχή εξάπλωσής του μεταφράζονται σε λίγες άμεσες πιέσεις. Αντίθετα, οι έντονες ανθρώπινες δραστηριότητες που σχετίζονται με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων πουφωλιάζει, αναπαράγεται και κυνηγά και γενικότερα τη μείωση των δασικών εκτάσεων, αλλά και αγροτικές δραστηριότητες όπως η χρήση μυοκτόνων δηλητήριων, εντομοκτόνων και φυτοφαρμάκων αποτελούν σοβαρότατες έμμεσες πιέσεις που επιδρούν αρνητικά στους πληθυσμούς του Χουχουριστή.

Ο Χουχουριστής καταγράφεται σε φυσικές και σχετικά ανεπηρέαστες από τον άνθρωπο δασικές περιοχές που αποτελούν ένα φιλόξενο και ασφαλές σπιτικό για το είδος αυτό. Οι συναντήσεις του με τον επισκέπτη και τον κάτοικο της κάθε περιοχής δεν είναι πολύ πιθανές καθώς κατά τη διάρκεια της ημέρας «αποσύρεται» και «εμφανίζεται» τη νύχτα. Οι δεισιδαιμονίες που έχουν συνδεθεί με αυτή τη γλαύκα όπως και με την Τυτώ εξαιτίας της «κακοφωνίας» τους και της νυχτερινής δραστηριοποίησής τους δεν πρέπει να μας αποτρέπει από τις προσπάθειες προστασίας και διατήρησής τους, καθώς αποτελούν σημαντικότατο και αναπόσπαστο τμήμα της βιοποικιλότητας.

Μετά το "γκρίζο" των τελευταίων χρόνων, ξεκινάμε δυναμικά για να φέρουμε στη Κίνηση στη περιοχή μας ένα πιο φωτεινό και αισιόδοξο μέλλον!!!

Το Συνέδριο Προσκόπων Μαγνησίας 2022 πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία την  Κυριακή 11Δεκεμβρίου στο κτήριο του τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στον Βόλο.

Η  ΕΝΩΣΗ ΠΑΛΑΙΩΝΠΡΟΣΚΟΠΩΝ 3ου ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΕΡΟΠΡΟΣΚΟΠΩΝ Ν. ΙΩΝΙΑΣ –ΒΟΛΟΥ μετά από πρόσκληση της Περιφέρειας  Προσκόπων Μαγνησίας ήταν  στην ευχάριστη θέση να πραγματοποιήσει παρουσίαση για το έργο της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής.

Η Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής της Ε.Π.Π. 3ου Σ. Α/Π Ν. Ιωνίας – Βόλου αποτελείται από πέντε άτομα: Λύτρα Μαρία (Υπεύθυνη ομάδας), Σκοτεινιώτης Ιωάννης, Λαδόπουλος Ιωάννης, Ηγουμένου Γεωργία και Χαλαστάρα Ιουλία. Έχει πραγματοποιήσει 44διασώσεις άγριων πτηνών τα δύο τελευταία χρόνια. Έχει έρθει σε επικοινωνία με πολλούς φορείς της πόλης αλλά και με ενεργούς πολίτες που βοήθησαν στη διάσωση των πτηνών. Θα θέλαμε να τους ευχαριστήσουμε όλους για την συνεισφορά τους, καθώς επίσης και ένα μεγάλο ευχαριστώ στο ΚΤΕΛ Μαγνησίας για τη δωρεάν μεταφορά των πτηνών σε  Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Η παρουσίαση είχε να κάνει με την οργάνωση της Π.Ο.Δ.Α.Ζ., σχέσεις με τις αρχές και το κοινό, εμπειρίες που αποκτήσαμε, τεχνικές που εφαρμόσαμε για τη διάσωση, αντιμετώπιση προβλημάτων τρόπους περισυλλογής και αποστολής των άγριων ζώων και πτηνών.

Παράλληλα στο χώρο της διεξαγωγής του συνεδρίου στήσαμε και το ανάλογο περίπτερο ενημέρωσης με αφίσες προβολής, ενημερωτικό υλικό, εργαλεία διάσωσης και αντικείμενα πρώτων βοηθειών.

Στο τέλος της παρουσίασης εισπράξαμε ένα θερμό χειροκρότημα και πολλά θετικά σχόλια για την λειτουργία της ομάδας μας.

Λαδόπουλος Ιωάννης

Η 1η Πανελλήνια συνάντηση Διασωστών Άγριας Ζωής φιλοξενήθηκε από την Περιφερειακή Εφορία Κεντρικής Μακεδονίας στην Βέροια κατά το τριήμερο28- 30 Οκτωβρίου 2022. Οι Διασώστες Π.Ο.Δ.Α.Ζ. της Βέροιας είχαμε την χαρά να υποδεχτούμε τους αδελφούς μας από όλη την Ελλάδα σε αυτή την πολύ επιτυχημένη τριήμερη συνάντηση, η οποία χαρακτηρίστηκε από αξιόλογο εκπαιδευτικό, πολιτιστικό και ψυχαγωγικό πρόγραμμα. Για την ιδιαίτερη τιμή που μας έγινε θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον Δήμο Βέροιας, τον Δήμαρχο Κώστα Βοργιατζίδη, την Εφορία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος, τον Έφορο Θεόδωρο Μπένο – Πάλμερ, τους Αναπληρωτές Εφόρους Αθηνά Τσεκούρα και Ίππαρχο Στάβαρη και τον Περιφερειακό Έφορο Κεντρικής Μακεδονίας Χρήστο Καναρόπουλο.

Θέλουμε να συγχαρούμε θερμά τον Παλαιό Πρόσκοπο κ Κωνσταντίνο Ταμπακόπουλο στον οποίο απονεμήθηκε το παράσημο του Αργυρού Φοίνικα κατά την διάρκεια της εναρκτήριας τελετής της Συνάντησης.

Επίσης επιθυμώ να ευχαριστήσω εγκάρδια τους τοπικούς χορηγούς κ. Απόστολο Θυμιόπουλο,  κ.Πρόδρομο Παυλίδη ΑΒΕΕ, κ.Γιάννη Μπέτσια Venus Growers, κ. Σ. Κανδήλα  ΑΕ και τον κ. Φώτη Αλεξιάδη .

Επιπλέον θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε  το Λύκειο των Ελληνίδων Παράρτημα Βέροιας  και την Πρόεδρο κ. Έλλη Μάλαμα  για την ιδιαίτερη τιμή που μας έκαναν  να ανοίξουν την εκδήλωση αυτή.  Συγχαρητήρια στη χορευτική ομάδα των κοριτσιών  Ελίνα Ζουγιού,  Ελισάβετ Τσαρτσαρή , Αλίκη Θεοχαροπούλου,  Λίλη Παπαχαραλάμπους,  Ροδούλα Κατσιούρα,  Ειρήνη Φουρνιάδου,  Στεφανία Σαράφη,  Σμαράγδια Κωνσταντή και τον  Χοροδιδάσκαλο τους κ. Κωνσταντίνο Νικολαΐδη για την άψογη παρουσίαση παραδοσιακών χορών από την πόλη μας, την Μουσικό -Σοπράνο κ. Ελένη Αναγνώστου που υποστήριξε με την φωνή της την εκδήλωση   και το μουσικό σχήμα του Αποστόλη Τσιρώνη.

Ως επικεφαλής οικοδεσπότης της Συνάντησης, οφείλω συγχαρητήρια στα μέλη της ομάδας υποστήριξης του 3ου Συστήματος, που συνετέλεσαν στην επιτυχία της Συνάντησης, Μαρία Γκασνάκη, Μίνα Πάπαρη, Νίκο Αυτζή, Έφη Τσιάμη- Αλεξιάδη, Ευάγγελο Ουσουλτζόγλου, Στέλλα Δανδέλη, στον Αναπληρωτή Περιφερειακό Έφορο Ανέστη Παντελίδη και στους Παλαιούς Προσκόπους Πρόδρομο Τριγώνη και Σωτήρη Τσέλιο.

Αιέν Αριστεύειν

Βαγγέλης Παπαχαραλάμπους

Αρχηγός 3ου Συστήματος Προσκόπων Βέροιας, επικεφαλής της Ομάδας Υποστήριξης της Συνάντησης

Ένα σπάνιο απειλούμενο είδος αρπακτικού, έναν Στικταετό (Clanga clanga),διέσωσαν οι Διασώστες της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Ζωής (ΠΟΔΑΖ) της Λέσβου.

Την περασμένη Παρασκευή 11 Νοεμβρίου, ο Χαράλαμπος Χατζηπαναγιώτης, κάτοικος στη Συκούντα βρήκε στην περιοχή του Ίππειους ένα τραυματισμένο αρπακτικό. Επικοινώνησε με το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καλλονής, το οποίο με την σειρά του ενημέρωσε μέλη του 2ου Συστήματος Προσκόπων Μυτιλήνης που ανήκουν στην ΠΟΔΑΖ (Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής). Οι Διασώστες έφθασαν στο σημείο όπου και διαπίστωσαν ότι δεν επρόκειτο για ένα απλό αρπακτικό αλλά για έναν απειλούμενο Στικταετό (Clanga clanga) που στην Ελλάδα λόγω του πολύ μικρού αριθμού που παρατηρείται έχει συμπεριληφθεί στα κινδυνεύοντα είδη.

Οι Διασώστες πρόσκοποι, άμεσα επικοινώνησαν με την ΑΝΙΜΑ, Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής, η οποία παρείχε οδηγίες για τη σωστή διαχείριση του πτηνού. Στη συνέχεια παρείχαν τις πρώτες βοήθειές σύμφωνα με τις οδηγίες που τους δόθηκαν και μετά ο Στικταετός ταξίδεψε για την Αθήνα, όπου τον παρέλαβαν οι εθελοντές της ΑΝΙΜΑ για περαιτέρω περίθαλψη και φροντίδα. «Σε επικοινωνία όπου είχαμε με την ANIMA διαπιστώθηκε ότι ο Στικταετός είναι νεαρός εξαιρετικά αδύναμος και λιποβαρής και για αυτό το λόγο κρίθηκε σκόπιμο να ακολουθήσει ειδική αγωγή με ενδοφλέβια υγρά και ειδική τροφή», είπε ο Μανώλης Αντωνάκης, Διασώστης άγριας ζωής, αρχηγός του 2ου Συστήματος Προσκόπων Μυτιλήνης.

Ας σημειωθεί ότι πρόκειται για ένα ακριβοθώρητο είδος που εξαπλώνεται στις στέπες της κεντρικής και της βόρειας Ασίας και στη διάρκεια του χειμώνα, μεταναστεύει νότια (από τα Βαλκάνια μέχρι και την νοτιανατολική Ασία).

Στη δεκαετία του '80, ο ετήσιος μέσος όρος παρατήρησης τέτοιων αρπακτικών στην Ελλάδα ήταν μόλις 10-15 άτομα που στη μεγάλη τους πλειοψηφία, ήταν νεαρά άτομα. Ακόμη και σήμερα, οι παρατηρούμενοι πληθυσμοί δεν ξεπερνούν τα 70-80 άτομα ενώ έστω κι έτσι, αποτελούν το 50% του διαχειμάζοντος πληθυσμού των Βαλκανίων, πλην Τουρκίας. Αποτελεί χειμερινό επισκέπτη (από Οκτώβριο μέχρι Μάρτιο) ενώ επειδή δεν φωλιάζει, είναι δύσκολο να παρατηρηθεί και να διερευνηθεί η συμπεριφορά του. Τον βλέπει κανείς σε μεγάλους υγροτόπους της κεντρικής και ανατολικής Μακεδονίας, Θράκης, δυτικής Στερεάς και Ηπείρου. Μάλιστα, είναι το μόνο είδος του γένους που συχνάζει σε υγροτόπους εξού και η παρουσία του στη Λέσβο. Ο Στικταετός, σπάνια κατεβαίνει νοτιότερα φθάνοντας μέχρι την Κρήτη. Τα νεαρά άτομα, διαφόρων ηλικιών, αποτελούν την πλειονότητα των παρατηρούμενων ατόμων (ποσοστό 80%). Ο συνολικός, πολύ μικρός και έντονα κυμαινόμενος, αριθμός του πληθυσμού του, έχει κατατάξει τον Στικταετό, ειδικά στην Ελλάδα, στην κατηγορία κινδυνευόντων ειδών.

«Οι διασώστες του 2ου Συστήματος θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλους όσους συμμετείχαν σε αυτήν την διάσωση, τον κ. Χαράλαμπο Χατζηπαναγιώτη,τον κάτοικο που τον βρήκε, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καλλονής που σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου επικοινώνησε μαζί μας, την ΑΝΙΜΑ Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής για το δύσκολο έργο που έχει αναλάβει και την διαρκή συνεργασία καθώς και το πλήρωμα του πλοίου ΔΙΑΓΟΡΑΣ για την συνεχή βοήθεια στην μεταφορά αγρίων τραυματισμένων ζωών», ανέφερε ο κ. Αντωνάκης. Ενώ ο κ. Στέλιος Μανιώτης Διασώστης Πρόσκοπος ο ίδιος και αναπληρωτής περιφερειακός έφορος Προσκόπων Λέσβου συμπλήρωσε: «Πραγματικά επρόκειτο για ένα περήφανο ζώο, έναν ταξιδιώτη των αιθέρων που μας δημιούργησε δέος κρατώντας τον στα χεριά μας, ανήμπορο να πετάξει ελεύθερος στους ουρανούς. Εμείς ευχόμαστε για την γρήγορη ανάρρωσή του και να επιστρέψει σύντομα στα ταξίδια του».

του Στρατή Μπαλάσκα

Με μεγάλη επιτυχία και με συμμετοχή 75 Εθελοντών Διασωστών Άγριας Ζωής, μελών του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων, ολοκληρώθηκε η 1^ηΠανελλήνια Συνάντηση Διασωστών Άγριας Ζωής.

Η Συνάντηση έγινε στην Βέροια, από Παρασκευή 28 Οκτωβρίου έως και Κυριακή 30 Οκτωβρίου με την χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου και την υποστήριξη του Δήμου Βέροιας.

Οι εκπαιδευμένοι εθελοντές Πρόσκοποι-Διασώστες Άγριας Ζωής, συγκεντρώθηκαν από πολλά μέρη της χώρας (28 πόλεις) με σκοπό την ανταλλαγή εμπειριών, την εκπαίδευση και την αύξηση της αποτελεσματικότητας της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής. Το πρόγραμμα περιελάβανε μεταξύ άλλων εκπαιδευτική επίσκεψη και προσφορά εθελοντικής εργασίας στην ΜΚΟ Δράση για την Άγρια Ζωή στο Καλοχώρι Θεσσαλονίκης. Επίσης υλοποιήθηκαν εργαστήρια βιωματικών τεχνικών και δεξιοτήτων.

Η Συνάντηση ήταν ενταγμένη στην «Οικονομική Υποστήριξη Εξωστρεφών Δράσεων 2022» του Χ.Π. Φυσικό Περιβάλλον και Καινοτόμες Δράσεις 2022που υλοποιεί το Πράσινο Ταμείο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Ο Δήμος Βέροιας, η Π.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας και το 3^οΣύστημα Βέροιας πρόσφεραν απλόχερα την Βεροιώτικη φιλοξενία και συνέβαλαν καθοριστικά στην επιτυχία της 1^ης Πανελλήνιας Συνάντησης ΠΟΔΑΖ.

Η τελετή έναρξης πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της 28ηςΟκτωβρίου στην Αντωνιάδειο Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Δήμου Βέροιας και την χαιρέτησαν ο Βουλευτής Ημαθίας κ. Άγγελος Τόλκας, ο Δήμαρχος Βέροιας κ.Κωνσταντίνος Βοριατζίδης, ο Αντιπρόεδρος του Δ.Σ./ΣΕΠ Παναγιώτης Μανασής με τον Περιφερειακό Έφορο Κ. Μακεδονίας Χρήστο Καναρόπουλο να καλοσωρίζει τους καλεσμένους και τους συμμετέχοντες στη Βέροια, υπογραμμίζοντας την τιμή της επιλογής της Κεντρικής Μακεδονίας για την πραγματοποίηση της 1ης Συνάντησης της ΠΟΔΑΖ.

Στην όμορφη εκδήλωση, η οποία άνοιξε με παραδοσιακούς χορούς της Βέροιας από χορευτικό τμήμα του Λυκείου Ελληνίδων και την παρουσίασε ο Αρχηγός του 3ου Συστήματος Προσκόπων Βέροιας Ευάγγελος Παπαχαράλαμπους, επικεφαλής της Οργανωτικής Ομάδας για την υποστήριξη της Συνάντησης, ο Έφορος Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος Θόδωρος Μπένος - Πάλμερ παρουσίασε συνοπτικά το πλαίσιο λειτουργίας της Π.Ο.Δ.Α.Ζ. και τις δράσεις που έχει αναπτύξει από τη δημιουργία της καθώς και τα οφέλη που προκύπτουν στην προστασία περιβάλλοντος αλλά και στην επιμόρφωση των στελεχών που συμμετέχουν.

Εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς τον Δήμαρχο Βέροιας κ.Βοριατζίδη, την Περιφέρεια και τους Προσκόπους της Βέροιας για την συμβολή τους στην υλοποίηση της Συνάντησης απονέμοντας, μάλιστα, σχετικές αναμνηστικέςπλακέτες.

Στην τελετή έναρξης, εκτός από τους προαναφερθέντες, παρέστησαν ο Παν. Αρχιμ. Καλλίνικος Λιμνιώτης ως εκπρόσωπος του Σεβασμιωτάτου, οι Aντιδήμαρχοι Βέροιας κα Γεωργία Μπατσαρά και οι κ.κ. Βασίλης Παπαδόπουλος, Καλλίστρατος Γρηγοριάδης και Αλέξανδρος Τσαχουρίδης, ο πρόεδρος του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας κ. Δημήτρης Πυρινός, οι Αναπληρωτές Έφοροι της Εφορείας Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος της Γ.Ε. Αθηνά Τσεκούρα και Ίππαρχος Στάβαρης, οι Έφοροι της της ΠΕΚΕΜ Ματθαίος Πιστοφίδης, Χρήστος Τομπουλίδης και Νίκος Αυτζής,ο Αρχηγός του Π.Κ. Καστανιάς Κοσμάς Καρατζίδης, Αρχηγός της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων Βέροιας Νίκος Ουσουτζόγλου, κ.α.

Την Οργανωτική Επιτροπή της Συνάντησης αποτελούσαν οι:Ανέστης Παντελίδης, Νίκος Αυτζής, Μαρία Γκασνάκη, Ευάγγελος και ΙορδάνηςΟυσουτζόγλου, Ιωσήφ Κιοσέογλου, Μίνα Πάπαρη, Έφη Τσιάμη και Στέλλα Δανδέλη.

 Πραγματοποιήθηκε στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου, στον χώρο του Κέντρου Περίθαλψης ΑΛΚΥΟΝΗ, στην Πάρο, η δεύτερη συνάντηση των οργανώσεων και φορέων που δραστηριοποιούνται στην περίθαλψη άγριων ζώων της χώρα μας.

Στη διήμερη συνάντηση που διοργανώθηκε, από την  ΑΝΙΜΑ και τον ΑΡΧΕΛΩΝ, συμμετείχαν η ΑΛΚΥΟΝΗ, ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, η ΜΟm, ο AΡΙΩΝ, η Δράση για την Άγρια Ζωή, ο Σύλλογος Προστασίας Άγριας Ζωής Νάξου, ο Περιβαλλοντικός Σύλλογος ΤΟΥΛΙΠΑ ΓΟΥΛΙΜΗ, η Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής και η Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς.

Τα κύρια θέματα συζήτησης ήταν η εφαρμογή της πρόσφατης  Κοινής Υπουργικής Απόφασης(ΚΥΑ) (ΦΕΚ Β΄4744/2022) σχετικά με τη λειτουργία των Κέντρων Περίθαλψης και Σταθμών Πρώτων Βοηθειών της Άγριας Πανίδας και του Δικτύου Άμεσης Επέμβασης για την άγρια πανίδα, η ανταλλαγή εμπειριών και απόψεων και η  μεταφορά τεχνογνωσίας στα θέματα εθελοντισμού, καθώς και η κατάρτιση ενός Κώδικα Δεοντολογίας που θα διέπει το Δίκτυο Συνεργασίας των Κέντρων Περίθαλψης Άγριας Πανίδας.

Οι συζητήσεις κατέληξαν ομόφωνα στα  παρακάτω συμπεράσματα:

-       Οι διατάξεις της ΚΥΑ σχετικά με τα ΚΕ.ΠΕ.Α.Π. αποτελούν θετική εξέλιξη και δίνουν τη δυνατότητα να υποστηριχθεί και να συνεχιστεί το έργο των οργανώσεων  που δραστηριοποιούνται στην περίθαλψη άγριων ζώων.

-       Το θεσμικό πλαίσιο που δημιουργήθηκε χρειάζεται να εφαρμοστεί σε συνθήκες αλληλοσεβασμού μεταξύ των οργανώσεων, που έχουν αναλάβει το δύσκολο αυτό έργο, και της εποπτεύουσας αρχής.

-       Είναι σημαντικό να αναγνωρίζεται στην πράξη ο αυτόνομος χαρακτήρας κάθε αναγνωρισμένου από την Πολιτεία Κέντρου Περίθαλψης .Η έγγραφη διαβούλευση της εποπτεύουσας αρχής με το αντίστοιχο Κέντρο Περίθαλψης και η σύμφωνη γνώμη του κρίνεται απαραίτητο να προηγούνται της έκδοσης διοικητικών πράξεων  που αφορούν ή σχετίζονται με τη διαδικασία περίθαλψης και επανένταξης ζώου που βρίσκεται σε Κέντρο Περίθαλψης (ερευνητικές άδειες κλπ.).

-       Όλες οι οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στη περίθαλψη άγριων ζώων στηρίζονται στον εθελοντισμό, που είναι ανάλογος με τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα των διαφορετικών κέντρων περίθαλψης. Χρειάζεται μία από κοινού προσέγγιση προκειμένου να γίνει δυνατή η εφαρμογή της διάταξης  του Νόμου 4873/2021 «Προστασία του εθελοντισμού, ενίσχυση της δράσης της Κοινωνίας των Πολιτών» σχετικά με την εγγραφή των εθελοντών σε ιδιαίτερη εφαρμογή του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ.

Η συνάντηση διοργανώθηκε στο πλαίσιο του έργου με τίτλο «Δημιουργία Δικτύου Συνεργασίας τωνΟργανώσεων που Δραστηριοποιούνται στην Περίθαλψη Άγριων Ζώων στην Ελλάδα». Το έργο αυτό, που χρηματοδοτείται από τον χρηματοδοτικό μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), σκοπεύει να προωθήσει μια στενότερη και αποτελεσματικότερη συνεργασία ανάμεσα στις οργανώσεις και τους φορείς που ασχολούνται με την περίθαλψη των άγριων ζώων στην Ελλάδα.

Στην επόμενη συνάντηση, που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, θα ολοκληρωθεί η σύνταξη του Κώδικα Δεοντολογίας των οργανώσεων του Δικτύου.

«Μετά από δεκαετίες δίνεται οριστική λύση στο ζήτημα των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην περίθαλψη και τη φροντίδα ειδών άγριας πανίδας. Βρίσκονταν σε καθεστώς “γκρίζων ζωνών”, αλλά τώρα πια έχουν τη δυνατότητα να αδειοδοτηθούν, για να μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον αγώνα για την προστασία της βιοποικιλότητας», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση που υπέγραψαν ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, και ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σίμος Κεδίκογλου καθορίζονται τα κριτήρια και η διαδικασία αναγνώρισης και εποπτείας Κέντρων Περίθαλψης (ΚΕ.Π.Ε.Α.Π.) και Σταθμών Πρώτων Βοηθειών Ειδών της Άγριας Πανίδας (Σ.Π.Β.Ε.Α.Π.).

Με αφορμή την Πεπλόγλαυκα που μεταφέρθηκε στην ΑΝΙΜΑ επειδή ήταν γεμάτη κόλλα παγίδευσης τρωκτικών, πρέπει να διαβάστε προσεκτικά τα παρακάτω και να δείτε το video:

ΠΑΡΑΚΑΛΩ μην χρησιμοποιείτε ποτέ παγίδες κόλλας για να πιάσετε ποντίκια! Οι παγίδες με κόλλα δεν κάνουν διακρίσεις και παγιδεύουν οτιδήποτε τις συναντήσει. Η τραγική εικόνα της Πεπλόγλαυκας που βλέπετε γεμάτη με κόλλα είναι μια απόδειξη του βασανισμού που μπορεί να προκαλέσει σε ένα ζώο, που σίγουρα θα εξολόθρευε πολλά περισσότερα τρωκτικά!

Όταν τα ζώα προσκολλώνται σε μια παγίδα κόλλας, μπορεί να δυσκολεύονται να ελευθερωθούν για ώρες ή μέρες. Εκτός από την πιθανή πρόκληση εκτεταμένης ζημιάς στη γούνα, τα φτερά, το δέρμα και τα οστά τους, αυτά τα ζώα μπορεί επίσης να υποφέρουν από μυοπάθεια σύλληψης που προκαλεί βλάβη στους μύες λόγω φυσιολογικών ανισορροπιών μετά από μεγάλες περιόδους αγώνα και στρες.

Εάν ένα ζώο βρεθεί κολλημένο σε παγίδα με κόλλα, η καλύτερη επιλογή είναι να το μεταφέρετε σε ένα Κέντρο Διάσωσης Άγριας Ζωής, το συντομότερο δυνατό. Μην επιχειρήσετε να τραβήξετε το ζώο από την παγίδα, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικό τραυματισμό του άγριου ζώου. Παρακαλούμε κρατήστε το ζώο στην παγίδα σε ένα σκοτεινό, ήσυχο μέρος χωρίς καμία επέμβαση. Καλύψτε επίσης τις εκτεθειμένες περιοχές της παγίδας κόλλας με χαρτί, έτσι ώστε το ζώο να μην μπορεί να μπλεχτεί περισσότερο.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΜΕΝΟΥΣ ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ

Είναι πολύ δύσκολο για τα ανεκπαίδευτα άτομα να απελευθερώσουν ένα ζώο από μια κόλλα χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να προκαλέσουν περαιτέρω τραυματισμούς ή πιθανώς να τραυματιστούν τα ίδια. Μόλις ξεκολλήσει, ακόμα κι αν ένα ζώο φαίνεται άθικτο, μπορεί να τραυματιστεί με τρόπους που δεν είναι άμεσα ορατοί ή μπορεί να χρειαστεί θεραπεία για αφυδάτωση ή υπερβολική εξάντληση.

Σε όλες τις περιπτώσεις, μεταχειριστείτε ένα ζώο που πιάστηκε σε μια παγίδα κόλλας ως έκτακτη ανάγκη. 

Ακολουθούν οδηγίες για το πώς να βοηθήσετε ένα ζώο που πιάστηκε σε παγίδα με κόλλα:

Όποτε είναι δυνατόν, το ζώο θα πρέπει να περιορίζεται με ασφάλεια και να μεταφέρεται αμέσως σε τοπικό κέντρο διάσωσης άγριας ζωής ή κτηνίατρο. Εάν δεν μπορείτε να πάτε το ζώο σε κάποιο από αυτά, αυτή η μέθοδος απελευθέρωσης δεν είναι εγγυημένη, αλλά έχει δοκιμαστεί με επιτυχία. Προσπαθήστε το, μόνο σε περίπτωση που δεν μπορείτε να πάρετε το ζώο σε εκπαιδευμένο επαγγελματία. Τα άγρια ​​ζώα μπορεί να είναι επικίνδυνα ανά πάσα στιγμή όταν τα χειρίζονται, αλλά ιδιαίτερα όταν είναι παγιδευμένα, τρομοκρατημένα και αμύνονται.

Προμήθειες που θα χρειαστείτε:

• ένα ζευγάρι χοντρά γάντια
• ένα μπουκάλι σπορέλαιο ή baby oil μαγειρικό λάδι (αν και δεν είναι τόσο αποτελεσματικό)
• μια χοντρή πετσέτα
• ένα κουτί ή άλλο ασφαλές δοχείο (με τρύπες οξυγόνωσης) στο οποίο θα τοποθετήσετε το ζώο

1. Ρίξτε ζεστό νερό πάνω από το μπουκάλι για μερικά λεπτά μέχρι το λάδι στο μπουκάλι να ζεσταθεί στον καρπό σας, αλλά να μην είναι αρκετά ζεστό για να καεί.

2. Φορέστε τα γάντια. Συγκρατήστε απαλά το ζώο κοντά στο κεφάλι με μια πετσέτα. (Τοποθετήστε την πετσέτα κοντά, αλλά όχι πάνω από το κεφάλι του ζώου.) Κρατήστε ένα σταθερό αλλά απαλό κράτημα στο ζώο.

3. Με το άλλο σας χέρι, κάντε απαλό μασάζ με το θερμασμένο λάδι στη γούνα, τα φτερά ή το δέρμα του ζώου στο σημείο που έρχεται σε επαφή με την παγίδα. Θα χρειαστούν αρκετά λεπτά για να αρχίσει το λάδι να μαλακώνει την κόλλα. Συνεχίστε το μασάζ μέχρι το ζώο να απαλλαγεί από την κόλλα. Αυτό μπορεί να χρειαστεί λίγο χρόνο και μεγάλη υπομονή.

4. Συνεχίστε να κρατάτε σταθερό αλλά απαλό κράτημα και μεταφέρετέ τον/την στο κουτί ή σε άλλο κοντέινερ και μεταφέρετε το συντομότερο δυνατό σε κέντρο διάσωσης άγριας ζωής ή κτηνίατρο. Το ζώο θα πρέπει να λάβει θεραπεία γιατί είναι «λαδωμένο», καθώς το λάδι επηρεάζει την ικανότητα του ζώου να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματός του.

5. Εάν δεν μπορείτε να προσφέρετε στο ζώο επαγγελματική θεραπεία, τότε κρατήστε το σε ένα ζεστό, σκοτεινό, ήσυχο και ασφαλές μέρος μέχρι να γίνει αρκετά καλά για να απελευθερωθεί.

6. Προσφέρετε ζαχαρόνερο μέσω μιάς σύριγγας  που τοποθετείται στη γωνία του στόματος, ώστε το ζώο να έχει την επιλογή να καταπιεί ή όχι. Δώστε τροφή όπως βρώμη, ξηρούς καρπούς, φυστικοβούτυρο σε ένα κομμάτι κράκερ ή δημητριακά, αλλά είναι απίθανο το ζώο να φάει όταν υποστεί τραύματα.

7. Αντισταθείτε στον πειρασμό να συνεχίσετε να το ψάχνετε και να το ελέγχετε: τα ζώα που αναρρώνουν χρειάζονται ηρεμία και ησυχία με ελάχιστη ενόχληση και παρεμβολές.

 Ήταν τις μέρες του Δεκαπενταύγουστου, όταν το Λιμενικό Σώμα στην Θάσο εντόπισε μια τραυματισμένη Θαλάσσια Χελώνα Caretta caretta.

Μετά από επικοινωνία με το Κέντρο Διάσωσης Θαλασσίων Χελωνών του ΑΡΧΕΛΩΝ, στην Γλυφάδα, οι Λιμενικοί αναζήτησαν βοήθεια για την μεταφορά της χελώνας στην Καβάλα και μετά στην Γλυφάδα Αττικής για περίθαλψη.  Από το Κ.Δ.Θ.Χ. ΑΡΧΕΛΩΝ τους έδωσαν τα στοιχεία επικοινωνίας Διασώστη ΠΟΔΑΖ από το 1^ο Σύστημα Προσκόπων Καβάλας και άρχισε η προσπάθεια.

Η χελώνα είχε βαθύ τραύμα στο κεφάλι, που αρχικά εξέλαβαν ως κτύπημα από προπέλα, επειδή δεν φαντάστηκαν πόσο σκληρός και αδίστακτος μπορεί να είναι ο άνθρωπος που την κτύπησε με αμβλύ εργαλείο….

Η μεταφορά μια μεγάλης θαλάσσιας χελώνας είναι πολύ δύσκολο εγχείρημα διότι πρέπει να βρεθεί ή να κατασκευαστεί κατάλληλο κουτί μεταφοράς. Πρέπει να ευχαριστήσουμε το Φιλοζωικό Σωματείο Καβάλας «Αίσωπος» για την εξεύρεση κουτιού μεταφοράς αλλά και το Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή για την αμέριστη βοήθεια που μας παρείχε σε ότι χρειαστήκαμε όταν παραλάβαμε την χελώνα στο λιμάνι της Καβάλας.

Η θαλάσσια χελώνα έπρεπε να μεταφερθεί με το ΚΤΕΛ Καβάλας, όπου και αντιμετωπίστηκαν κάποια προβλήματα άρνησης μεταφοράς, που ευτυχώς ξεπεράστηκαν. Μετά από λίγες ώρες ταξίδι, η Caretta παρελήφθη από τους Διασώστες του ΑΡΧΕΛΩΝ και έφτασε σώα στην Γλυφάδα στο Κ.Δ.Θ.Χ. για να την φροντίσουν. Η Υπεύθυνη Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ, κα Ειρήνη Κασιμάτη, μας ενημέρωσε ότι το όνομα που δόθηκε στην χελώνα είναι 'Truffle'. Δυστυχώς είναι σε κρίσιμη κατάσταση γιατί το τραύμα στο κεφάλι είναι πολύ βαθύ και εκτεταμένο. Μέχρι και ο εγκέφαλος είναι εκτεθειμένος. Μόλις έχουν νεότερα θα μας ενημερώσουν.

Όπως μας ενημερώνει ο Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας, ΑΡΧΕΛΩΝ (www.archelon.gr)σε περίπτωση που βρεθούμε σε ανάγκη διάσωσης θαλάσσιας χελώνας, ακολουθούμε την παρακάτω διαδικασία:

1. Kαλούμε τον ΑΡΧΕΛΩΝ - Δίκτυο Διάσωσης στο 210 8944444 ήστο 6941511511

2. Μεταφέρουμε τη χελώνα σε ΑΣΦΑΛΕΣ ΜΕΡΟΣ μακριά από κόσμο και θόρυβο. ΤΗ ΣΗΚΩΝΟΥΜΕ ΠΑΝΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΒΟΥΚΙ (ποτέ από τα πτερύγια ή το κεφάλι). Αν είναι μεγάλο ζώο που θα μεταφερθεί από 2 άτομα τη σηκώνουμε πιάνοντας το καβούκι πίσω από τον αυχένα και πάνω από την ουρά. ΑΚΟΥΜΠΑΜΕ ΤΟΖΩΟ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ φροντίζοντας να μη διπλωθούν από κάτω τα πτερύγια του.

3. Φροντίζουμε το ζώο να είναι σε ΠΡΟΦΥΛΑΓΜΕΝΟ ΚΑΙΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ ΧΩΡΟ, ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΡΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΕΡΑ. Τους θερινούς μήνες καλό είναι να σκεπάζεται ιδιαίτερα στα τραύματά του με ένα ΥΓΡΟ ΥΦΑΣΜΑ. Η θερμοκρασία του χώρου δεν πρέπει να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς C. Δεν είναι απαραίτητο, η χελώνα να μπει στο θαλασσινό νερό, ιδιαίτερα όταν είναι τραυματισμένη στο κεφάλι ή εξαντλημένη, τότε ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ, ΕΠΕΙΔΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΝΙΓΕΙ.

4. Αν έχει μπλεχτεί σε δίχτυα ή πετονιά, τα αφαιρούμε πολύ προσεκτικά κόβοντάς τα με ψαλίδι ή κόφτη (η χρήση μαχαιριού ενέχει κινδύνους τραυματισμού). Σε καμιά περίπτωση ΔΕΝ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΤΡΑΒΗΞΟΥΜΕ ΑΓΚΙΣΤΡΙ ΉΠΕΤΟΝΙΑ ΠΟΥ ΕΞΕΧΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ Ή ΤΗΝ ΟΥΡΑ.

5. Ελέγχουμε όλα τα πτερύγια για τυχόν ΣΗΜΑΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ(tags) και σημειώνουμε τον αριθμό του, αν υπάρχει

6. Κατεβάζουμε ( https://www.archelon.gr/files/Deltio_Ekthalassosis.pdf) και συμπληρώνουμε το «Δελτίο Εκθαλάσσωσης» προσεκτικά για να βοηθήσουμε τόσο αυτήν όσο και όλες τις άλλες χελώνες, και το στέλνουμε στον ΑΡΧΕΛΩΝ με emailστο: rescue@archelon.gr. 

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η Πανελλήνια Συνάντηση Εθελοντών του Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού, στο Οδηγικό Κέντρο «Τα Κονάκια», στην Αγία Μαρίνα Νέας Μάκρης, για να γιορτάσουν τα 90 χρόνια Ελληνικού Οδηγισμού.

Από το Σάββατο 30 Απριλίου έως την Κυριακή 01 Μαΐου, 400ενήλικες εθελοντές και έφηβοι 14-17 ετών από όλη την Ελλάδα, συναντήθηκαν και άφησαν το δικό τους στίγμα στην Κοινωνία. Με σεβασμό στην προσωπικότητα, τη διαφορετικότητα, τις ανάγκες και τα όνειρα του κάθε παιδιού και νέου.

Μέσα στη φύση, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μια δραστηριότητα γνωριμίας της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής και τις βασικές αρχές βοήθειας σε ένα Άγριο Ζώο που βρίσκεται ανήμπορο.

Η Εφορεία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος, με τους εκπαιδευτές της Π.Ο.Δ.Α.Ζ., Αθηνά Τ. και Θεόδωρο Μ-Π. δημιούργησαν δύο παιγνιώδη εργαστήρια για την διάσωση Αγρίων Ζώων, μέσα από υποθετικά σενάρια διάσωσης.

Οι Μεγάλοι Οδηγοί «υλοποίησαν» τις εικονικές διασώσεις μέσα από δραματοποίηση, διήγηση, παντομίμα και με αστείρευτο κέφι και χιούμορ!

Το σημαντικό ήταν που συνειδητοποίησαν πως η διάσωση άγριων ζώων προσφέρει ένα θετικό και προσωπικό τρόπο επανόρθωσης για τα προβλήματα που δημιουργούμε στη φύση και η διαδικασία οποιασδήποτε διάσωσης παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για την εκμάθηση της άγριας φύσης και την κατανόηση των περιβαλλοντικών θεμάτων και αξιών.

Για εμάς η συνάντηση αυτή με τους 100 Μεγάλους Οδηγούς, μας έδωσε μια θαυμάσια ευκαιρία να μιλήσουμε με τους νέους ανθρώπους για την άγρια φύση και να τους κάνουμε να την γνωρίσουν, να την αγαπήσουν και να την προστατέψουν.

Με χαρά και ενθουσιασμό υποδεχθήκαμε και φέτος την 37η Πανελλήνια Ανιχνευτική Πολιτιστική Ενημέρωση που διοργανώθηκε από την Εφορεία Κλάδου Ανιχνευτών Γ.Ε. και την Περιφερειακή Εφορεία Βορειοδυτικής Ελλάδος στην πόλη του Αγρινίου, από την Πέμπτη 28 Απριλίου μέχρι την Κυριακή του Θωμά, 1 Μαΐου 2022.

Η Πανελλήνια Ανιχνευτική Πολιτιστική Ενημέρωση πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1983 και επαναλήφθηκε το 1984 και το 1985, σε μια προσπάθεια να δοθεί η δυνατότητα στους Ανιχνευτές να παρουσιάσουν αντικείμενα έρευνας τα οποία έχουν σχέση με τον πολιτισμό, το περιβάλλον και την κοινωνία. Επιπροσθέτως, υπάρχει και η ειδική κατηγορία «ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΡΕΥΝΑ», που αφορά στην εξοικονόμηση, αλλά και στις εναλλακτικές μορφές ενέργειας, πρωτότυπες εφευρέσεις που προστατεύουν και ωφελούν την ποιότητα ζωής και το περιβάλλον. Εκτός των παραπάνω, η Π.Α.Π.Ε. περιλαμβάνει πλήθος πολιτιστικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων, όπως συναυλία μουσικών συγκροτημάτων, διαγωνισμό χορευτικών συγκροτημάτων, διαγωνισμό ποίησης και λογοτεχνίας, διαγωνισμό φωτογραφίας, διαγωνισμό κόμικ, σκίτσου και γελοιογραφίας και φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους και τηλεοπτικών σποτ με θέμα «ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ», αλλά και θεατρικού έργου με απονομή «Όσκαρ»!

Στην 37ηΠανελλήνια Ανιχνευτική Πολιτιστική Ενημέρωση οι Ανιχνευτές και οι Ανιχνεύτριες απ’ όλη την Ελλάδα παρουσίασαν αντικείμενα έρευνας σχετικά με τον πολιτισμό, το περιβάλλον και την κοινωνία.

Στο πρόγραμμα της Πανελλήνιας Ανιχνευτικής γιορτής εντάχθηκε και ένα σεμινάριο για την Διάσωση της Άγριας Ζωής, που υλοποίησε η Εφορεία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος με το πρόγραμμα της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής (ΠΟΔΑΖ).

Το σεμινάριο παρακολούθησαν 60 Ανιχνευτές και Ενήλικα Στελέχη Κοινοτήτων και υλοποιήθηκε στην δροσιά του κήπου του Πανεπιστημίου Πατρών. Ανιχνευτές και Ανιχνεύτριες από Άγιο Δημήτριο, Αμπελοκήπους, Παπάγου, Νίκαια, Σαρωνικό, Φιλοθέη Αττικής και Αργοστόλι, Βέροια, Θεσσαλονίκη, Θέρμη, Λευκό Πύργο, Τούμπα, Καλαμάτα, Κομοτηνή, Μετέωρα Πολίχνης, Μύκονο, Ναύπλιο, Πύργο και Χίο παρακολούθησαν τον Θεόδωρο, την Αθηνά, τον Ίππαρχο και την Τζούλια που τους εκπαίδευσαν θεωρητικά και πρακτικά στα θέματα διάσωσης και διαχείρισης τραυματισμένων πτηνών και μικρών ζώων και ερπετών.

Δύο δραστηριότητες τράβηξαν το ενδιαφέρων των συμμετεχόντων: η πρακτική μετασκευή χαρτόκουτου σε κουτί μεταφοράς τραυματισμένου πτηνού ή ζώου και οι 10διαφορετικές προσομοιώσεις διάσωσης (rescue simulation) που κλήθηκαν να διεκπεραιώσουν όσοι παρακολούθησαν το σεμινάριο.

Το πολύ σημαντικό βαθύτερο νόημα της Διάσωσης της Άγριας ζωής που προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε στα 60 μέλη μας που παρακολούθησαν το Σεμινάριο, είναι ότι: α) Οι διαδικασίες της διάσωσης παρέχουν μια προσωπική σύνδεση με τη φύση και την άγρια ζωή, β) Η διάσωση άγριων ζώων προσφέρει ένα θετικό και προσωπικό τρόπο επανόρθωσης για τα προβλήματα που δημιουργούμε στη φύση. γ) Οι ενέργειες της διάσωσης και της περίθαλψης προκαλούν ένα αίσθημα ικανοποίησης από την απελευθέρωση ενός βιώσιμου άγριου ζώου που επιστρέφει στο φυσικό του περιβάλλον, δ) Η διαδικασία παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για την εκμάθηση της άγριας φύσης και την κατανόηση των περιβαλλοντικών θεμάτων και αξιών, ε) Η διάσωση άγριας ζωής δημιουργεί μια συνεχή ευκαιρία για προσωπική ανάπτυξη, που περιλαμβάνει δεξιότητες όπως η επίλυση προβλημάτων, καθορισμός προτεραιοτήτων, λήψη αποφάσεων, διαχείριση συγκρούσεων και κρίσεων και οικοδόμηση αυτοπεποίθησης και ζ) Η διάσωση μας παρέχει την ευκαιρία να μιλήσουμε με τους ανθρώπους για την άγρια φύση και να τους κάνουμε να την γνωρίσουν, να την αγαπήσουν, να την προστατέψουν.

Την βροχερή Κυριακή των Βαίων 17 Απριλίου επέλεξαν οι Ανιχνευτές του 1^ου Συστήματος Περιστερίου να οργανώσουν δράση για να μάθουν για την διάσωση της Άγριας Ζωής, για τις απαιτούμενες δεξιότητες, για τις άμεσες ενέργειες που πρέπει να κάνουν αν βρουν ένα τραυματισμένο ζώο ή πτηνό και σε ποιες Οργανώσεις θα απευθυνθούν.

Η αρχηγός τους, Μίνα Κάβουρα, είναι εκπαιδευμένη Διασώστρια της ΠΟΔΑΖ και στην εστία τους υπάρχει πάντα το RESCUE KIT που τους έχουμε στείλει. Έτσι ήταν πολύ πιο εύκολο να επικοινωνήσουν μαζί μας και να υλοποιήσουμε μαζί με τον Βασίλη Γ., την Φαίδρα Π. και τον Δημήτρη Κ. , που ήταν ο Όμιλος Εργασίας, ένα πολύ χρήσιμο δίωρο.

Η πολύ όμορφη και φιλόξενη ξύλινη Εστία, στο Άλσος Περιστερίου, φιλοξένησε την εκπαίδευσή μας και οι Ανιχνευτές και Ανιχνεύτριες έμαθαν όχι μόνο πως να κατασκευάζουν ένα πρακτικό και ασφαλές κουτί μεταφοράς άγριου ζώου σε ένα Κέντρο Περίθαλψης, αλλά και πως να συλλαμβάνουν ένα τραυματισμένο πτηνό και πως χρησιμοποιώντας απλά καθημερινά υλικά μπορούμε να πραγματοποιήσουμε μια αποτελεσματική διάσωση.

Ο Παναγιώτης, η Νιόβη, η Χρύσα, η Άννα, ο Κυριάκος, ο Άγγελος και η Φαίδρα είναι τώρα έτοιμοι να προσφέρουν την αγάπη τους και την θετική τους δράση σε κάθε τραυματισμένο και αβοήθητο πλάσμα της Άγριας Φύσης και να το μεταφέρουν με ασφάλεια σε ένα εξειδικευμένο Κέντρο Περίθαλψης.

Η ΑΝΙΜΑ - Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής και ο ΑΡΧΕΛΩΝ - Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ξεκίνησαν την υλοποίηση ενός έργου με τίτλο «Δημιουργία Δικτύου Συνεργασίας των Οργανώσεων που Δραστηριοποιούνται στην Περίθαλψη Άγριων Ζώων στην Ελλάδα».

Το έργο αυτό, που χρηματοδοτείται από Ίδρυμα Μποδοσάκη και τον χρηματοδοτικό μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), σκοπεύει να προωθήσει μια στενότερη και αποτελεσματικότερη συνεργασία ανάμεσα στις οργανώσεις και τους φορείς που ασχολούνται με την περίθαλψη των άγριων ζώων στην Ελλάδα. Με την ανάπτυξη της επικοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ των οργανώσεων αναμένεται να αντιμετωπιστούν προβλήματα όπως οι περιορισμένοι οικονομικοί πόροι, η περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις, η μειωμένη δυνατότητα διαχείρισης ανθρώπινων πόρων και κυρίως εθελοντών, και η επίλυση θεσμικών θεμάτων σχετικά με τα Κέντρα Περίθαλψης άγριων ζώων στην Ελλάδα.

Στην προσπάθεια αυτή συνεργάζονται η ΑΝΙΜΑ, ο ΑΡΧΕΛΩΝ, ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, η ΑΛΚΥΟΝΗ, ο ΑΡΙΩΝ, η ΔΡΑΣΗ για την Άγρια Ζωή, η ΜΟΜ, ο Σύλλογος Προστασίας Άγριας Ζωής Νάξου, ο Οικολογικός Σύνδεσμος ΤΟΥΛΙΠΑΓΟΥΛΙΜΗ, η Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής/ΣΕΠ, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Πανεπιστημίου Κρήτης και η Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς. Μέσα από αυτό το έργο θα δημιουργηθεί ένα κανάλι επικοινωνίας ανάμεσα στις οργανώσεις και τους φορείς του δικτύου.

Την Παρασκευή 15 Απριλίου, πραγματοποιήθηκε η εναρκτήρια εκδήλωση, στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων. Στην εκδήλωση συμμετείχαν 50 άτομα και παρουσιάστηκαν οι στόχοι του έργου, ο ρόλος των κέντρων περίθαλψης, οι ανάγκες και τα προβλήματά τους, όπως και τα θέματα που θα συζητηθούν στις επόμενες συναντήσεις εργασίας.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκε ο κ Γιώργος Αμυράς, Υφ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας και ο κ Νίκος Μπόκαρης από τοΤμήμα Διαχείρισης Άγριας Ζωής, Γενική Διεύθυνση Δασών. Το ΣΕΠ εκπροσώπησαν ο Έφορος Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος, Θεόδωρος Μπένος-Πάλμερ και ο Αναπληρωτής Έφορος, Ίππαρχος Στάβαρης.

Στην παρουσίαση της Εφορείας Περιβάλλοντος προβλήθηκε το τρίλεπτο videάκι (στο τέλος του κειμένου) που είχε δημιουργηθεί για την περίσταση και στην ομιλία τονίστηκε η εκπαιδευτική-παιδαγωγική διάσταση, η οποία δημιούργησε στο ΣΕΠ την επιθυμία να δημιουργήσει το πρόγραμμα της «Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής». Οι Έλληνες Πρόσκοποι ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με την διάσωση των Άγριων Ζώων διότι:

• Η διαδικασία της διάσωσης παρέχει μια προσωπική σύνδεση με τη φύση και την άγρια ζωή.

• Η διάσωση άγριων ζώων προσφέρει ένα θετικό και προσωπικό τρόπο επανόρθωσης για τα προβλήματα που δημιουργούμε στη φύση.

• Οι ενέργειες της διάσωσης και της περίθαλψης προκαλούν ένα αίσθημα ικανοποίησης από την απελευθέρωση ενόςβιώσιμου άγριου ζώου που επιστρέφει στο φυσικό του περιβάλλον.

• Η διαδικασία παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για την εκμάθηση της άγριας φύσης και την κατανόηση των περιβαλλοντικών θεμάτων και αξιών.

• Η διάσωση άγριας ζωής δημιουργεί μια συνεχή ευκαιρία για προσωπική ανάπτυξη, που περιλαμβάνει δεξιότητες όπως η επίλυση προβλημάτων, καθορισμός προτεραιοτήτων, λήψη αποφάσεων, διαχείριση συγκρούσεων και κρίσεων και οικοδόμηση αυτοπεποίθησης.

• Η διάσωση μας παρέχει την ευκαιρία να μιλήσουμε με τους ανθρώπους για την άγρια φύση και να τους κάνουμενα την γνωρίσουν, να την αγαπήσουν, να την προστατέψουν.

Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, με20.000 μέλη σε όλη την χώρα, είναι μια εθελοντική κίνηση που απευθύνεται στους νέους χωρίς διαχωρισμούς σε σχέση με το φύλο, την θρησκεία ή την καταγωγή και ακολουθεί τις αρχές και τις μεθόδους της Παγκόσμιας Προσκοπικής Κίνησης. Οι Έλληνες Πρόσκοποι είναι πρεσβευτές των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ και έχουν οργανώσει την «Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής» που εκφράζει τη στρατηγική επιλογή και προσπάθεια του Σ.Ε.Π. για τη διεύρυνση των κοινωνικών παρεμβάσεων και τη συμμετοχικότητα αναφορικά με την περισυλλογή των τραυματισμένων, ορφανών και εγκαταλελειμμένων θηλαστικών, πουλιών, ερπετών, θαλασσίων οργανισμών κ.λπ. στη χώρα μας, αποτελώντας έναν σημαντικό συντελεστή στην προστασία της Άγριας Ζωής (wildlife) και συνεπίκουρο των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των κέντρων διάσωσης και περίθαλψης.

Πιστεύουμε ότι η υλοποίηση αυτού του έργου, μεταξύ άλλων, θα ενισχύσει τις ικανότητες της οργάνωσής μας, θα συσφίξει τις σχέσεις μας με τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ και θα αναβαθμίσει τις δυνατότητές για κοινές δράσεις και δημόσιες παρεμβάσεις. Για τον λόγο αυτό σκοπεύουμε να συμμετάσχουμε στις υπόλοιπες δύο συναντήσεις εργασίας που θα γίνουν στο πλαίσιο του έργου και θα συνδράμουμε με τις γνώσεις και την εμπειρία μας στη δημιουργία ενός δικτύου συνεργασίας των οργανώσεων που ασχολούνται με την περίθαλψη άγριων ζώων στην Ελλάδα έτσι ώστε η «Δημιουργία Δικτύου Συνεργασίας των Οργανώσεων που Δραστηριοποιούνται στην Περίθαλψη Άγριων Ζώων στην Ελλάδα» να γίνει πραγματικότητα..

Κάθε χρόνο εκατοντάδες άγρια ζώα τραυματίζονται από διάφορες αιτίες. Συνήθως οι πρώτη αντίδραση είναι λύπηση και λιγότερο εγρήγορση. Αν και τα άγρια ζώα είναι ιδιαίτερα στην συμπεριφορά και η περίθαλψη τους πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένους επιστήμονες, εν τούτοις υπάρχουν κάποιες στοιχειώδεις αρχές πρώτων βοηθειών που ο καθένας μπορεί να αναλάβει πριν στείλει το ζώο σε κάποιο Κέντρο Περίθαλψης Άγριας Ζωής.

Το να δώσει κανείς πρώτες βοήθειες σε ένα άγριο ζώο δεν είναι πάντα και ότι πιο εύκολο. Το κάθε είδος ζώου έχει τις δικές του ανάγκες και ιδιαιτερότητες και πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη. Το πρωταρχικό πράγμα που απαιτείται να προσέξουμε κατά το χειρισμό ενός ζώου είναι τόσο η προσωπική μας ασφάλεια όσο και η ασφάλεια του ζώου. Τυχόν λάθος χειρισμός μπορεί να οδηγήσει σε δικό μας τραυματισμό ή και να επιδεινώσει την κατάσταση της υγείας του ζώου. Για αυτό το λόγο θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, πόσο μάλλον εάν κάποιο άρρωστο ζώο έχει μεταδιδόμενο νόσημα.

Διαφορετικά θα χρειαστεί να χειριστούμε ένα πουλί και διαφορετικά μία χελώνα ή ένα θηλαστικό. Στα θηλαστικά απαιτείται προσοχή τόσοσε τυχόν δαγκώματα ή γρατσουνιές που μπορούν να μας προκαλέσουν (αλεπού, ασβός, κουνάβι, αγριόγατα κ.α.) όσο και στον χώρο όπου θα τα διατηρήσουμε για όσο καιρό απαιτείται κάτι τέτοιο ή θα τα μεταφέρουμε. Ένας σκαντζόχοιρος για παράδειγμα είναι λιγότερο επικίνδυνος από μια αλεπού αλλά δεν είναι καθόλου ασφαλές αν τον τοποθετήσουμε μέσα σε κάποιο χαρτόκουτο. Όσο άσχημα κι αν φαίνεται είναι πολύ πιθανό να ανοίξει τρύπα και να διαφύγει. Θα πρέπει λοιπόν να βρούμε ένα μεταλλικό ή πλαστικό κλουβί, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται γιατη μεταφορά σκύλου ή γάτας και αφού τον πιάσουμε με ένα πανί να τον μεταφέρουμε εκεί μέσα. Οι νυχτερίδες πάλι είναι εντελώς διαφορετικοί οργανισμοί, απαιτείται προσοχή ώστε να μην μας δαγκώσουν και σε αυτό μπορεί να βοηθήσει ένα μικρό πανί με το οποίο θα τις σκεπάσουμε και θα τις πιάσουμε προσεκτικά. Μπορείτε να βρείτε οδηγίες εδώ: https://www.wildliferescuescout.gr/el/static/rescue

Επικοινωνήστε το συντομότερο δυνατόν με κάποιο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων, από τα στοιχεία στην σελίδα https://www.wildliferescuescout.gr/el/static/organizationsπροκειμένου να περιγράψετε το ζώο που βρήκατε και την κατάσταση της υγείας του,ώστε να δώσουν επιπλέον οδηγίες έως ότου φτάσει το ζώο ασφαλές στα χέρια μας.

Στο video 55’ που ακολουθεί, μπορείτε να παρακολουθήσετε την διαδικτυακή εκπαίδευση που έκανε η κα Μαρία Γανωτή (πρόεδρος ΑΝΙΜΑ) και ο κτηνίατρος κ Γρηγόρης Μαρκάκης, στα πλαίσια του σεμιναρίου που υλοποίησε η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ για την παροχή Πρώτων Βοηθειών στην Άγρια Πανίδα.

Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων αποτελεί κοινή πρακτική σε πολλές αγροτικές περιοχές της Ευρώπης. Στοχεύει στην εξόντωση πληθυσμών των χαρακτηριζόμενων ως «επιβλαβών» ζώων και πτηνών. Τα κύρια κίνητρα για τη χρήση των δολωμάτων είναι οι ζημίες που προκαλούνται από τα παραπάνω είδη στο ζωικό κεφάλαιο και τη φυτική παραγωγή, η πίεση που ασκούν στα θηράματα και οι προσωπικές αντιδικίες μεταξύ χρηστών γης με συνηθέστερη αυτή μεταξύ κτηνοτρόφων και κυνηγών. Επιπρόσθετα, τα δηλητηριασμένα δολώματα στοχεύουν πολύ συχνά στην εξόντωση σκύλων, κυρίως αδέσποτων αλλά και ποιμενικών ή κυνηγετικών, ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης μεταξύ κτηνοτρόφων και κυνηγών.

Η απεχθής αυτή πρακτική παραβαίνει πρωτίστως κάθε έννοια περιβαλλοντικής ηθικής: Τα ζώα και τα πουλιά είναι ζωντανοί οργανισμοί. Η δηλητηρίαση έχει ως αποτέλεσμα βασανιστικούς πόνους και αγωνία και, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, φρικτό θάνατο. Μαζί με τα άτυχα ζώα και πουλιά, που πέφτουν θύματα δηλητηρίασης, υποφέρει και δολοφονείται και κάθε έννοια προστασίας και σώφρονος χρήσης της φύσης εκ μέρους του ανθρώπου.

Πρόκειται για μία από τις κύριες αιτίες μη φυσικού θανάτου ατόμων πολλών προστατευόμενων ειδών πανίδας σε αγροτικές, ημι-αγροτικές, δασικές και ορεινές περιοχές, συνιστά δε μείζονα κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και το φυσικό περιβάλλον στις περιοχές αυτές.

Στη χώρα μας η παράνομη αυτή πρακτική είναι ιδιαιτέρως διαδεδομένη και πλήττει σημαντικά τα αρπακτικά πουλιά, ιδιαίτερα τα πτωματοφάγα, όπως ο γυπαετός (Gypaetus barbatus), το όρνιο (Gypsfulvus) και ο ασπροπάρης (Neophron percnopterus),  απειλούμενα είδη θηλαστικών, όπως η καφέ αρκούδα (Ursus arctos) και ο λύκος (Canis lupus), καθώς και ποιμενικούς και κυνηγετικούς σκύλους.

Η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων έχει σημαντικές περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές πλευρές καθώς:

α) Μπορεί να οδηγήσει απειλούμενα είδη άγριας πανίδας(θηλαστικά και πτηνά) σε πληθυσμιακή κατάρρευση.

β) Η χρήση τοξικών ουσιών διασπαρμένων σε μεγάλες, συχνά, εκτάσεις μπορεί να αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία και για το οικοσύστημα.

γ) Σχετίζεται με σημαντικές οικονομικές απώλειες (κυρίως στον τομέα της κτηνοτροφίας και του τουρισμού ιδίως στον τομέα των δραστηριοτήτων παρατήρησης της ορνιθοπανίδας).

Η παράνομη χρήση των δηλητηριασμένων δολωμάτων γίνεται με τρόπο ανοργάνωτο αλλά συστηματικό και καταστροφικό, διάσπαρτα στην επικράτεια. Χρησιμοποιούνται ισχυρά φυτοφάρμακα που διατίθενται νόμιμα προς ευρεία χρήση, καθώς και παράνομα σκευάσματα, που περιέχουν δραστικές ουσίες ιδιαίτερα τοξικές για τους ζώντες οργανισμούς και το περιβάλλον. Οι τρόποι χρήσης τους ποικίλουν: συνήθως, είτε παραγεμίζονται νεκρά ζώα με τα δηλητήρια (δηλητηρίαση πτωμάτων ζώων), είτε εμποτισμένα με δηλητήρια κομμάτια κρέατος αφήνονται εκτεθειμένα στην ύπαιθρο, είτε τέλος, αφήνονται εκτεθειμένες ειδικές υποδοχές παραφίνης(φόλες) που προστατεύουν την περιεχόμενη τοξική ουσία από τις κλιματικές συνθήκες και την τυχόν απόπλυση.

Η ανάγκη αντιμετώπισης του φαινομένου έχει καταστεί πλέον επιτακτική, δεδομένου ότι οι πληθυσμοί ορισμένων αρπακτικών ειδών, όπως το όρνιο, ο ασπροπάρης και ο χρυσαετός, έχουν μειωθεί δραματικά. Παράλληλα η χρήση των δηλητηριασμένων δολωμάτων έχει αρνητικές συνέπειες σε όσες προσπάθειες γίνονται τα τελευταία έτη για την αντιμετώπιση των απωλειών στη ζωική παραγωγή από την καφέ αρκούδα και τον λύκο, μέσω της επαναδιάδοσης παραδοσιακών αγροπεριβαλλοντικών μεθόδων και της ταυτόχρονης διατήρησης των ειδών αυτών.

Απόσπασμα από την δημοσίευση των: ΑΝΤΩΝΙΝΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΓΛΟΥ, Ειδικός Επιστήμονας στον Συνήγορο του Πολίτη, Δικηγόρος, Μ.Δ.Ε. ,  ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ, Δικηγόρος, Μ.Δ.Ε.

Περισσότερα και το πλήρες άρθρο εδώ: https://nomosphysis.org.gr/20468/i-paranomi-xrisi-dilitiriasmenon-dolomaton-kata-tis-agrias-panidas-mia-sovari-apeili-gia-ti-fysi-kai-tin-perivallontiki-ennomi-taksi/

Στο σεμινάριο της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ για τις Πρώτες Βοήθειες για την Άγρια Ζωή, η κα Victoria Saravia Mullin, Συντονίστρια του προγράμματος LIFE Ασπροπάρης μας μίλησε για το φαινόμενο της δηλητηρίασης της Άγριας Ζωής.

Στο video που ακολουθεί σε 46’ μπορείτε να παρακολουθήσετε το θέμα: «Αναγνώριση περιστατικών δηλητηρίασης και απαραίτητες ενέργειες».

Ίσως ο πιο δυναμικός από όλους τους αετούς, ο Σπιζαετός είναι χαρακτηριστικό είδος των ανοιχτών μεσογειακών περιοχών, όπου τρέφεται κυρίως με μεσαίου μεγέθους θηλαστικά και πουλιά. Δεν διστάζει να τα βάλει με πουλιά πολύ μεγαλύτερου μεγέθους, υπερασπιζόμενος την επικράτεια ή τη λεία του!

Στην Κρήτη και σε άλλα νησιά του Αιγαίου τον αποκαλούν Φιλάδελφο, επειδή σχεδόν πάντα συναντάται σε ζεύγη, ενώ στην Κύπρο είναι γνωστός ως Περτικοσιάχινο (το σαΐνι που κυνηγά τις πέρδικες).

Αν και παλαιότερα ήταν αρκετά κοινό είδος, ο Σπιζαετός, σύμβολο του μεσογειακού τοπίου, απειλείται σήμερα με εξαφάνιση.

Έχει χαρακτηριστεί από το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας ως Τρωτό είδος, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως Κινδυνεύον. Αποτελεί αυστηρά προστατευόμενο είδος, τόσο σε επίπεδο εθνικής όσο και ενωσιακής νομοθεσίας.

Τι κάνει το Πρόγραμμα LIFE Bonelli eastMed για τονΣπιζαετό:

- Παρακολουθεί τους Σπιζαετούς και τις φωλιές τους με σκοπό την καταμέτρηση και μελέτη του πληθυσμού τους, την παρακολούθηση της αναπαραγωγικής τους επιτυχίας και τη χαρτογράφηση των επικρατειών τους

- Τοποθετεί δορυφορικούς πομπούς σε νεαρούς Σπιζαετούς ώστε να μάθουμε περισσότερα για τη διασπορά τους και για τον εντοπισμό Σημαντικών Περιοχών για το είδος, με σκοπό την αποτελεσματικότερη προστασία των περιοχών που έχει ανάγκη για την επιβίωσή του

- Καλλιεργεί εγκαταλελειμμένες αγροτικές εκτάσεις, δημιουργεί διάκενα σε περιοχές που έχουν δασωθεί πλήρως και κατασκευάζει ή συντηρεί ποτίστρες, με σκοπό την αύξηση και τη διευκόλυνση αναζήτησης της διαθέσιμης λείας για τον Σπιζαετό

- Τοποθετεί μονώσεις και ειδικές σημάνσεις στο δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος για να αποτραπούν θάνατοι από πρόσκρουση και ηλεκτροπληξία

- Ενημερώνει την αναρριχητική κοινότητα για τις περιοχές που είναι σημαντικές για τον Σπιζαετό και περιορίζει την όχληση κατά τηνπερίοδο αναπαραγωγής του είδους, ρυθμίζοντας την κίνηση οχημάτων και δραστηριότητες όπως το κυνήγι

- Λειτουργεί Ομάδες Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων με ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά για τον περιορισμό της θανάτωσής των αρπακτικών πουλιών εξαιτίας δηλητηρίασης

- Ενημερώνει και εκπαιδεύει το κοινό και ειδικές ομάδες-στόχο για τη σημαντικότητα του Σπιζαετού, καθώς και για το πώς μπορεί ο καθένας να συμβάλλει στην προστασία του

- Δημιουργεί έναν οδηγό ορθής πρακτικής και ένα εργαλείο ορθής χωροθέτησης έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για να αποφευχθεί η υποβάθμιση του ενδιαιτήματος του Σπιζαετού.

- Δημιουργεί ένα διεθνές δίκτυο συνεργασίας για την προστασία του Σπιζαετού μεταξύ περιβαλλοντικών οργανώσεων, δημόσιων υπηρεσιών και άλλων φορέων από χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων.

Με πολύ μεγάλη επιτυχία και με πολύ μεγάλη συμμετοχή και ενδιαφέρον υλοποίησε η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, σεμινάριο στις 1 Μαρτίου 2022, με κυρίως θέμα τις πρώτες βοήθειες στην άγρια πτηνοπανίδα.

Στο σεμινάριο έγινε μια πλήρης παρουσίαση του προγράμματος LIFE Bonelli που αφορά τον Σπιζαετό.

Στο video που ακολουθεί μπορείτε να παρακολουθήσετε την Ρούλα Τρίγκου και τον Νίκο Τσιοπέλα, στην παρουσίασή τους.

Ο Διασωστικός Επισείων απονέμεται, κάθε χρόνο στις 3Μαρτίου, στα «Σημεία Διάσωσης Π.Ο.Δ.Α.Ζ.» (Συστήματα, ΕΠΠ, Δίκτυα, κλπ) που έδειξαν ιδιαίτερη προσήλωση και αποτελεσματικότητα στο έργο της διάσωσης άγριας ζωής, τον προηγούμενο χρόνο.

Από νωρίς το πρωί της Παρασκευής στις  28 του Γενάρη, ένα ιδιαίτερο νέο έκανε τον γύρο του διαδικτύου. Ένα νέο, που έθεσε κάθε μέλος της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής. σε επιφυλακή! Όχι αδίκως, καθώς δεν εμφανίζεται κάθε ημέρα ένα μεγαλόσωμο θαλάσσιο θηλαστικό να κάνει βόλτες στα ρηχά νερά, σε μια παραλία της Αττικής, δίπλα στην πολύβουη Ποσειδώνος!

Κι όμως, ένας αρσενικός  Ζιφιός,  ένα φαλαινοδέλφινο, είχε  εκθαλασσωθεί στην παραλία της ΕΔΕΜ στο Παλαιό Φάληρο. Στο σημείο ήδη έσπευδαν για βοήθεια εξειδικευμένοι κτηνίατροι του Ερευνητικού Κέντρου Διάσωσης & Περίθαλψης Κητωδών «Αρίων»(http://www.arion.org.gr/) ,  αλλά και αρκετοί εθελοντές διαφόρων περιβαλλοντικών και διασωστικών ομάδων για να συνδράμουν με όποιες δυνάμεις διέθετε ο κάθε ένας με στόχο την διάσωση του ζώου! Ας μην ξεχνάμε πως το ίδιο φαλαινοδέλφινο είχε εμφανιστεί την προηγούμενη ημέρα στην περιοχή της Βουλιαγμένης και με τη βοήθεια δυτών, είχε ανοιχτεί μετα από εντατικές προσπάθειες ξανά στα νερά του Σαρωνικού.

Δε χρειάστηκε πολύ σκέψη… Γρήγορη συνεννόηση με τους συντονιστές της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής, μαγιό και ειδικές χοντρές στολές στα σακίδια για παν ενδεχόμενο, ζεστά ρούχα και ξεκινήσαμε για την παραλία! Η συνεννόηση με τους συντονιστές της διάσωσης και η αξιολόγηση των αναγκών και της βοήθειας που μπορούμε να προσφέρουμε εμείς, το πρώτο μέλημα  μας! Όπως ήταν αναμενόμενο, εκτός από τους εθελοντές, πλήθος κόσμου μικροί και μεγάλοι, με μεγάλη περιέργεια παρακολουθούσαν  το σπάνιο θέαμα!

Μετά από μια σύντομη συνεννόηση με τα μέλη της Εθελοντικής Ομάδας Διάσωσης «SaveLife Lifeguard Hellas» καθώς και της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης ήταν σαφές ότι η φροντίδα του Ζιφιού, ήταν καλυμμένη. Η διαχείριση του κόσμου όμως, έπρεπε κάπως να διευθετηθεί.

Η μικρή μας ομάδα, μπορούσε πολύ εύκολα, να κάνει πλέον πράξη, αυτό που είχε διδαχθεί στην θεωρεία, κατά τη διάρκεια των εκπαιδεύσεων της ΠΟΔΑΖ.

«Διαχείριση πλήθους» !!!

Μια δουλειά που όταν γίνεται σωστά δεν φαίνεται, αλλά όταν δεν γίνεται, δημιουργεί πολλά προβλήματα. Όπως καταλαβαίνετε, με την δημοσιότητα που δόθηκε τόσο από τα ΜΜΕ αλλά και το διαδίκτυο,  κοινό κάθε ηλικίας είχε κατακλύσει την παραλία!

Άλλοι κοιτούσαν σιωπηλοί, άλλοι φώναζαν εκφράζοντας τις απόψεις τους για το τι είναι καλύτερο για το ζώο, άλλοι προσπαθούσαν να φθάσουν όσο πιο κοντά στην ακροθαλασσιά για να θαυμάσουν από όσο πιο κοντά γίνονταν την «Άγρια και Άγνωστη Ζωή» και φυσικά να την φωτογραφίσουν!

Περισσότερο, ζητούσαν πληροφορίες για το είδος και την κατάσταση του ζώου. Ήταν σημαντικό  οι κτηνίατροι του "Αρίων" και οι υπόλοιποι εθελοντές στο νερό να μπορέσουν με ηρεμία να φροντίσουν το «Φαλαινοδέλφινο».

Έτσι,  εκτός από τις πληροφορίες που μας έδωσαν οι κτηνίατροι, φρεσκάραμε στα γρήγορα τις γνώσεις μας  για το σπάνιο αυτό είδος.  Ο Ζιφιός (Ziphius cavirostris) λοιπόν, είναι ένα μεσαίου μεγέθους θηλαστικό που φθάνει τα 5-6 μέτρα μήκος και 300kg.βάρος, ενώ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κητώδη για τη χώρα μας.

Συναντάται στην  Ελληνική τάφρο, στη Ν. Κρήτη, στη Δ. Λευκάδα, στο Αιγαίο, τη Χαλκιδική, τη Β. Λήμνο, τη Μήλο και την Κάρπαθο και  πρόκειται για ένα σκουρόχρωμο κήτος με ανοιχτόχρωμο κεφάλι, που παρουσιάζει όσο μεγαλώνει χαρακτηριστικές άσπρες «γρατσουνιές» στο σώμα του! Το ενήλικο αρσενικό φέρει ένα ζευγάρι κοντόχοντρα, κωνικά και προεξέχοντα δόντια στην κάτω σιαγόνα, η οποία επίσης προεξέχει της άνω, ενώ ξεχωρίζει από άλλα κητώδη από ένα μικρό πτερύγιο στη ράχη του. Βασική του τροφή, είναι τα καλαμάρια και όχι οι πλαστικές σακούλες που έχουν κατακλύσει τις θάλασσες μας και πρόκειται για ένα κητώδες που θηλαστικό που κατοικεί σε περιοχές με υποθαλάσσια φαράγγια και πεδιάδες. Δεν απαντάται συχνά σε ρηχά νερά,  καθώς ζεί σε μεγάλα βάθη, με μεγάλους χρόνους κατάδυσης, συνήθως διάρκειας  60 -80 λεπτών. Αυτός είναι κι ένας λόγος ότι για το συγκεκριμένο θηλαστικό, δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία, μιας και οι ερευνητές, δεν το συναντούν συχνά στην επιφάνεια της θάλασσας ώστε να το παρατηρήσουν με ευκολία…

Αξίζει δε να αναφέρουμε, πως στοιχεία για την κατανομή του συγκεκριμένου είδους στην Ελλάδα αλλά και σε όλη τη μεσόγειο, προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από εκβρασμούς που δυστυχώς, συμβαίνουν πολύ συχνά!   Άρα η συγκεκριμένη συγκυρία, ήταν πολύ σημαντική από πολλές απόψεις για τους επιστήμονες!

 Πως όμως ένας Ζιφιός βρέθηκε σε τόσο ρηχά νερά της Βουλιαγμένης και του Παλαιού Φαλήρου;

Για τον συγκεκριμένο, ίσως να μην μπορέσουμε με σιγουριά να πούμε τι έφταιξε, αλλά αν ακούσουμε τους ερευνητές που μελετούν πολλά χρόνια το είδος στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο, ενδεχομένως να επηρεάστηκε από τον άνθρωπο!  Τις τελευταίες 10 ημέρες, πραγματοποιούνται υποθαλάσσιες εκρήξεις με σκοπό την αναζήτηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου στον Κυπαρισσιακό κόλπο στην Δυτική Πελοπόννησο.  Τα γιγαντιαία ηχητικά και οστικά κύματα, εκτός από τον πόνο που προκαλούν, έχουν ως αποτέλεσμα τον αποπροσανατολισμό και πολλές φορές τραυματισμό των κητωδών που ζούν σε κοπάδια στην περιοχή αυτή. Δεν είναι απίθανο  ο Ζιφιός, να περιήλθε σε αυτή την κατάσταση μετά από ένα τέτοιο γεγονός. Στη συνέχεια εύκολα μπορεί να παρασυρθεί από θαλάσσια ρεύματα και να φθάσει πολύ μακριά, ακόμη και στον Σαρωνικό!

Το φαλαινοδέλφινο παρατηρήθηκε πως είχε κάταγμα στην γνάθο και από τις εργαστηριακές εξετάσεις, διαπιστώθηκε σοβαρό τραύμα στο ρύγχος, διάφορα επιφανειακά τραύματα στο σώμα και μια σημαντική αφυδάτωση, τα οποία οδήγησαν τους ειδικούς στην χορήγηση ηλεκτρολυτών, αντιβιοτικών, παυσίπονων και σκευασμάτων κορτιζόνης, με σκοπό την ανακούφιση του!

Ο νεαρός Ζιφιός ,ο «Σωτήρης», όπως ονομάστηκε από τους εθελοντές διασώστες που πίστεψαν από το πρώτο λεπτό στη σωτηρία του, ανέπνεε άλλες φορές πιο κουρασμένα, άλλες φορές πιο ζωηρά πετώντας από το φυσητήρα του πολύ ψηλά νερό, εντυπωσιάζοντας τους παρευρισκόμενους και δείχνοντας ότι βρίσκεται ακόμη στη μάχη!!!  

Οι ώρες περνούν, ευτυχώς καταφέρνουμε όλοι μαζί να υπάρχει γενικά ηρεμία, κόσμος έρχεται και φεύγει και οι εθελοντές μέσα στο νερό εναλλάσσονται καθώς η θερμοκρασία του νερού είναι απαγορευτική γι’ αυτούς, παρά τις χοντρές χειμωνιάτικες στολές τους.

Ο ήλιος οδεύει πια στην Δύση του και καθώς οι συνθήκες δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο από πλευράς θερμοκρασίας αλλά και του σκοταδιού που πέφτει σιγά σιγά, η κτηνίατρος του Α.Π.Θ. Δρ. Νατάσσα Κομνηνού δίνει την εντολή για την χορήγηση της επόμενης δόσης φαρμάκων και την προτροπή ο Ζιφιός να οδηγηθεί στα ανοιχτά για να δοκιμαστεί η ικανότητα του να κολυμπήσει ελεύθερος. Αρχικά με την συνοδεία σκάφους αλλά και των δυτών, κολύμπησε μακριά από την ακτή.

 Παρά την αισιοδοξία όλων μας, το Σάββατο το πρωί, ο Ζιφιός βρέθηκε κοντά σε βράχια στην Σαλαμίνα. Κάτω πια από πολύ δύσκολες καιρικές συνθήκες λόγω βροχής και των ακόμη πιο χαμηλών θερμοκρασιών αλλά ευτυχώς με πολύ λιγότερο κοινό γύρω του, δέχθηκε νέα φαρμακευτική αγωγή και νωρίς το απόγευμα, απομακρύνθηκε μόνος, με μια κατάδυση στα βαθιά.

Τώρα, Δευτέρα βράδυ πλέον , διατηρούμε την αισιοδοξία μας, καθώς έχουμε δύο ημέρες να ακούσουμε νέα από το «Σωτήρη» το Ζιφιό!

Αυτές τις ημέρες και μετά τη στενή επαφή μας με ένα ζώο αλλιώτικο από τα άλλα, ένα είναι σίγουρο. Πως όλοι κατανοήσαμε κάτι πολύ σημαντικό…

Μπορεί τόσα χρόνια τα μαγικά μεγάλα θαλασσινά θηλαστικά να έχουν μια ιδιαίτερη θέση στις καρδίες μας και να έρχονται κοντά μας μέσα από τις φανταστικές ιστορίες του Μόμπυ-Ντικ, μα την ίδια στιγμή, στα βάθη των θαλασσών γράφουν τις δικές τους ιστορίες, εκεί όπου ανθρώπου μάτι δεν τα συναντά! Σε μια ζωή μακριά από εμάς!

Όλοι οι ειδικοί, όλα τα  Ινστιτούτα Ερευνών σε Ελλάδα και εξωτερικό, με την συνεχή τους παρουσία στις θάλασσες και τους ωκεανούς, θα συνεχίζουν τη δύσκολη αυτή προσπάθεια για την προστασία της θαλάσσιας ζωής, ενώ δεν θα σταματήσουν να υπάρχουν και άνθρωποι – εθελοντές, που νοιάζονται πραγματικά να προσφέρουν βοήθεια όποτε αυτή τους ζητηθεί!

Όμως τα προβλήματα, δεν θα λυθούν εάν δεν θεσπιστούν και εφαρμοστούν τα κατάλληλα θεσμικά μέτρα για την αποτελεσματική προστασία αυτών των ζώων, αλλά και εάν δεν συνειδητοποιήσουμε ότι η προστασία του περιβάλλοντος, είναι μια υπόθεση που αφορά όλους μας και τον καθέναν ξεχωριστά!

Εμείς, το μόνο που έχουμε να ευχηθούμε, είναι καλή συνέχεια στα ταξίδια του Ζιφιού, μετην ελπίδα να κολυμπάει πάντοτε ελεύθερος για πολλά χρόνια ακόμη, στις Ελληνικές θάλασσες!

Άννα Λάτσιου – ΜSc Ιχθυολόγος

Αθηνά Τσεκούρα – Περιβαλλοντική Εκπαίδευση & Εκπαίδευση Καταδύσεων

Μέλη Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής

Στην διάρκεια των Χριστουγεννιάτικων διακοπών, η Εφορεία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος/ΣΕΠ, με την επιστημονική εποπτεία και συνεργασία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας https://www.ornithologiki.gr/el/ , σχεδίασε μια πανελλήνια δραστηριότητα παρατήρησης των 12 πιο συνηθισμένων πουλιών της γειτονιάς μας, του κήπου μας, του πάρκου μας, με τίτλο: «Αναγνωρίζω τους φτερωτούς μου γείτονες»!

Στην δραστηριότητα συμμετείχαν 62 παρατηρητές, από 11περιοχές της Ελλάδος (Χίο, Σαντορίνη, Αργοστόλι Κεφαλονιάς, Αγρίνιο, Βέροια, Μήθυμνα Λέσβου, Αγία Παρασκευή Αττικής, Τούμπα Θεσσαλονίκης, Πετρούπολη Αττικής, Πεντέλη Αττικής, Κοιλάδα Ερμιονίδας)

Τα αποτελέσματα της παρατήρησης ανέδειξαν την Δεκαοχτούρα στην πρώτη θέση, τον Σπουργίτη στην δεύτερη και τον Κότσυφα στην Τρίτη θέση. Ακολουθούν η Καρδερίνα, ο Κοκκινολαίμης και ο Σπίνος.

Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία προσέφερε σε όλους τους συμμετέχοντες τρία βιβλιαράκια για τα πουλιά: 1) Πουλιά της Ελλάδας, 2) Ο φίλος μου στο κλουβί; 3)Φροντίζοντας τα πουλιά που ζουν πλάι μας και ένα αυτοκόλλητο! Επίσης 10 τυχεροί θα λάβουν και ένα pin της Ορνιθολογικής Εταιρείας!

Η ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ μας ενημερώνει ότι Στην Ελλάδα απαντούν περισσότερα από 450 είδη πουλιών. Τα πιο πολλά αποφεύγουν τον άνθρωπο και αναζητούν το «φυσικό» περιβάλλον για να ζήσουν. Υπάρχουν όμως κάποια που έχουν προσαρμοστεί στους ανθρωπογενείς χώρους, όπως είναι οι αγροί και οι οικισμοί. Εδώ μπορούν να περάσουν ένα μέρος ή και ολόκληρη τη ζωή τους.

Όταν το χειμώνα η επιβίωσή τους δοκιμάζεται από τις άσχημες καιρικές συνθήκες, αρκετά είδη, όπως ο Κοκκινολαίμης και οι Τσίχλες, πλησιάζουν τις πόλεις και τα χωριά. Τους ζεστούς μήνες τα περισσότερα από αυτά αναχωρούν. Άλλα είδη, όπως ορισμένες παπαδίτσες και δεκοχτούρες, μπορούν να ζήσουν όλη τους τη ζωή μέσα στα πάρκα και τους κήπους των πόλεων και χωριών. Άλλα πάλι, όπως ο Πελαργός, η Κουκουβάγια και το Κιρκινέζι, αναπαράγονται μεν κοντά στον άνθρωπο -επειδή τα κτίρια προσφέρουν κατάλληλη θέση για τη φωλιά τους- αλλά για να τραφούν επιλέγουν τις γειτονικές αγροτικές ή φυσικές εκτάσεις.

Μπορούμε να τονώσουμε την ποικιλία των πουλιών που ζουν κοντά μας προσφέροντας καλύτερες συνθήκες για να ζήσουν. Οι προτάσεις που υπάρχουν στα βιβλιαράκια μας τονίζουν πως είναι πολύ σημαντικό να μην φυλακίζουμε σε κλουβιά τα άγρια ωδικά πουλιά και αποσκοπούν στην ενίσχυση των καταφυγίων αλλά και των πηγών τροφής και νερού.

Παρακάτω βλέπετε και τα αριθμητικά αποτελέσματα των παρατηρητών:

Πιστεύουμε ότι όσοι συμμετείχαν ενθουσιάστηκαν και ευχόμαστε να επαναληφθεί και του χρόνου η 2^η πανελλήνια παρατήρηση (birdwatching)των πιο συνηθισμένων πουλιών της γειτονιάς μας! 

Ποδαρικό με το ξεκίνημα της νέας χρονιάς είχαν αυτές τις μέρες διασώστες της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής του 5ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Μήθυμνας Λέσβου.

Το μεσημέρι της Κυριακής κάτοικος της Δυτικής Λέσβου εντόπισε στον επαρχιακό δρόμο από το Σκαλοχώρι προς Βατούσα μία Γερακίνα (Buteo buteo) ακινητοποιημένη στη μέση του οδοστρώματος. Διασώστης που ειδοποιήθηκε, έσπευσε στο σημείο, περιμάζεψε το μεγάλο αρπακτικό και, αφού επικοινώνησε με την ΑΝΙΜΑ - Σύλλογο Προστασίας Άγριας Ζωής στην Αθήνα, μεταφέρθηκε στο Σύστημα όπου του δόθηκαν οι πρώτες βοήθειες. Το άτυχο πτηνό έφερε μικρό τραύμα κάτω από τη δεξιά φτερούγα του μη μπορώντας να πετάξει.

Το πουλί τοποθετήθηκε σε ειδικό κουτί για αποστολή και παραδόθηκε στο καράβι από Μυτιλήνη για Πειραιά το απόγευμα της Τρίτης, όπου θα το παραλάβουν μέλη της ΑΝΙΜΑ παρέχοντάς του την κατάλληλη ιατρική περίθαλψη.

Συνεχίζουμε!

Στρατής Σγουρνιός

Με την ευκαιρία του γεγονότος σας υπενθυμίζουμε πώς να χειριστείτε ένα τραυματισμένο αρπακτικό

 Προειδοποίηση: Ο χειρισμός ενός τραυματισμένου αρπακτικού μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνος. Ακολουθήστε αυτήν τη διαδικασία μόνο εάν δεν μπορείτε να επικοινωνήσετε με ΑΝΙΜΑ ή ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ ή κάποιον έμπειρο Διασώστη της ΠΟΔΑΖ.

• Πριν τη σύλληψη: Ετοιμάστε ένα κουτί με οπές αερισμού στο κάτω μέρος και τοποθετήστε μια πετσέτα, χαρτοπετσέτες ή εφημερίδα στον πάτο. Το κουτί πρέπει να είναι αρκετά μεγάλο ώστε το πουλί να στέκεται, αλλά αρκετά μικρό ώστε να μην χτυπάει ή να πετάει τριγύρω.

• Πάρτε μαζί σας τα ακόλουθα υλικά: μια πετσέτα, μια κουβέρτα, ένα σεντόνι ή άλλο ελαφρύ υλικό αρκετά μεγάλο ώστε να καλύπτει το αρπακτικό και γάντια βαρέως τύπου (όπως δερμάτινα γάντια συγκολλητών).

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΚΑΝΟΝΑ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ ΑΡΠΑΚΤΙΚΩΝ ΠΤΗΝΩΝ—ΚΡΑΤΗΣΤΕΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ ΑΣΦΑΛΗ! Το αρπακτικό που προσπαθείτε να σώσετε δεν θα καταλάβει ότι προσπαθείτε να το βοηθήσετε. Όταν πλησιάζετε, θα προσπαθήσει να προστατευτεί και μπορεί να σας επιτεθεί.

• ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΤΕ ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΟΧΗ! Τα περισσότερα τραυματισμένα αρπακτικά θα χρησιμοποιήσουν το κύριο όπλο τους, τα δυνατά πόδια και τα νύχια τους, για να προστατευτούν, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσουν και το ράμφος τους.

• Πλησιάστε το πουλί από πίσω αν είναι δυνατόν. Τοποθετήστε προσεκτικά ένα σεντόνι ή μια ελαφριά κουβέρτα πάνω από το πουλί. Το αρπακτικό μπορεί να προσπαθήσει να πιάσει την κουβέρτα, το σεντόνι ή ΕΣΑΣ με τα πόδια του. ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ ΤΑ ΠΟΔΙΑ πιάνοντας σταθερό πιάσιμο από πίσω κρατώντας τα φτερά στο σώμα του πουλιού. Κρατήστε τα νύχια του πουλιού μακριά από εσάς και τους άλλους.

• Σηκώστε το πουλί. Κρατήστε το καλυμμένο πουλί μακριά από το σώμα σας και τοποθετήστε το στο προετοιμασμένο χαρτόκουτο.

• Αφαιρέστε απαλά το ύφασμα που το σκεπάσατε πριν κλείσετε το κουτί. Εάν το πουλί είναι γραπωμένο με την κουβέρτα ή το σεντόνι, προσπαθήστε να ξεσκεπάσετε το κεφάλι του πουλιού.

• Τοποθετήστε το κουτί σε ένα ήσυχο δωμάτιο μακριά από ακραίες θερμοκρασίες και επικοινωνήστε με εξειδικευμένο Κέντρο Διάσωσης, το συντομότερο δυνατό.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΕΝΟΥ ΠΤΗΝΟΥ:

ΜΗΝ ΧΕΙΡΙΖΕΤΕ ΚΑΙ ΜΗΝ ΚΟΙΤΑΤΕ ΤΟ ΠΟΥΛΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ. ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΣΤΡΕΣΑΡΙΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΒΛΑΒΗ ΣΤΟΑΡΠΗΚΤΙΚΟ ΠΤΗΝΟ.

• ·       Η άγρια ​​ζωή οποιουδήποτε τύπου μπορεί να πεθάνει από μια κατάσταση που ονομάζεται «Μυοπάθεια σύλληψης».
• ·       Ακόμα κι αν το αρπακτικό φαίνεται «ήμερο» ή «ήσυχο», μην επιχειρήσετε να αλληλεπιδράσετε μαζί του περισσότερο από όσο χρειάζεται για τη διάσωσή του.
• ·       Ένα «ήμερο» εν ενεργεία αρπακτικό είναι πιθανότατα σε σοβαρό πόνο και αγωνία. Στα ενήλικα αρπακτικά, η αλληλεπίδραση προκαλεί σοβαρό στρες που μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο.
• ·       Στα νεαρά αρπακτικά, η αλληλεπίδραση μπορεί να συμβάλει στην αποτύπωση της ανθρώπινης παρουσίας, γεγονός που τα καθιστά ακατάλληλα για ζωή στην άγρια ​​φύση.
• ·       ΜΗΝ επιχειρήσετε να ταΐσετε ΤΙΠΟΤΑ το αρπακτικό. Για ενυδάτωση στάξτε νερό στο ράμφος του.
• ·       Κατά τη μεταφορά ενός τραυματισμένου αρπακτικού θα πρέπει να προσέχετε να μιλάτε χαμηλόφωνα να μην βάζετε ραδιόφωνο ή μουσική στο αυτοκίνητο που το μεταφέρετε και να μην μεταφέρετε ΠΟΤΕ ένα αρπακτικό πουλί στην αγκαλιά ενός ατόμου, χωρίς κουτί ή χωρίς ύφασμα που να το σκεπάζει. 
• 

Άλλο ένα περιστατικό διάσωσης είχαν την περασμένη βδομάδα οιδιασώστες της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής ( Π.Ο.Δ.Α.Ζ. ) του 5ουΣυστήματος Ναυτοπροσκόπων Μήθυμνας.

Την προηγούμενη Τρίτη κάτοικος της Καλλονής εντόπισε καιπεριμάζεψε ένα αρπακτικό πουλί, το οποίο ήταν ανήμπορο να πετάξει. Ύστερα από αναγνώριση και παραλαβή από τους ειδικούς του Κέντρου Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης στη Σκάλα Καλλονής, διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για ένα νεαρό διπλοσάινο.

Διασώστες της Π.Ο.Δ.Α.Ζ. του Συστήματος, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία, μετέβησαν και παρέλαβαν το πουλί, το μετέφεραν στην εστία τους στο Μόλυβο, όπου και του προσφέρθηκαν τροφή, νερό και ασφάλεια. Μετά από επικοινωνία με ειδικούς και δύο μέρες φροντίδας και παρακολούθησης, τοδιπλοσάινο επέστρεψε στο φυσικό του περιβάλλον.

Ευχαριστούμε για ακόμη μια φορά το προσωπικό του ΚΠΕΝΚαλλονής - Kalloni Environmental Information Center - ΜουσείοΦυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου για την πολύ καλή συνεργασίακαι την πολύτιμη βοήθεια του.

Συνεχίζουμε!

Στρατής Σγουρνιός

Εάν βρείτε ένα τραυματισμένο αρπακτικό, απαιτούνται ειδικά μέτρα για να προστατέψετε το πτηνό και τον εαυτό σας. 

Τα ακόλουθα βήματα θα εξασφαλίσουν την ασφάλεια όλων:

• Μην ταΐζετε ποτέ τραυματισμένο αρπακτικό. Τα αρπακτικά έχουν πολύ συγκεκριμένες διατροφικές ανάγκες και ακόμη και το καλύτερο διαθέσιμο κρέας μπορεί να είναι ακατάλληλο για ένα αρπακτικό. Συχνά τα τραυματισμένα αρπακτικά υποφέρουν από αφυδάτωση, επομένως η τροφή μπορεί να τα σκοτώσει.

• Χειριστείτε το αρπακτικό μόνο εάν είναι απολύτως απαραίτητο! Όσο λιγότερη επαφή έχει με ανθρώπους, τόσο πιο πιθανό θα είναι να επιβιώσει. Το άγχος είναι θανατηφόρο για αυτά τα πουλιά.

• Εάν πρέπει να χειριστείτε ένα αρπακτικό, φορέστε δερμάτινα γάντια εργασίας και χρησιμοποιήστε μια κουβέρτα ή πετσέτα για να καλύψετε το πουλί. Διπλώστε απαλά τα φτερά του αρπακτικού στο σώμα του σε μια κανονική, χαλαρή θέση.

• Τοποθετήστε το αρπακτικό σε ένα κουτί από χαρτόνι με μικρές οπές αερισμού κομμένες κοντά στο πάτωμα του κουτιού. Το κουτί πρέπει να είναι ελαφρώς μεγαλύτερο από το πουλί. Λιγότερος χώρος για να χτυπήσει ενώ φτεροκοπάει, σημαίνει λιγότερες πιθανότητες το αρπακτικό να προκαλέσει τον εαυτό του τραυματισμό.

• Καλύψτε το κάτω μέρος του κουτιού από χαρτόνι με μια καθαρή πετσέτα ή σεντόνι, ΜΗΝ στρώσετε με σανό ή άχυρο γιατί αυτό μπορεί να εκθέσει το αρπακτικό σε μύκητες που μπορεί να οδηγήσουν σε θανατηφόρες πνευμονικές λοιμώξεις.

• ΠΟΤΕ μην χρησιμοποιείτε συρμάτινο κλουβί, μην μεταφέρετε αρπακτικά στην ανοικτή καρότσα φορτηγού ή μην αφήνετε το αρπακτικό σε μέρος όπου οι θερμοκρασίες θα μπορούσαν να φτάσουν σε υψηλές τιμές.

• Παρέχετε στο αρπακτικό ένα σκοτεινό, ήσυχο και ζεστό περιβάλλον. ΜΗΝ κρατάτε το αρπακτικό περισσότερο από όσο είναι απολύτως απαραίτητο και κρατάτε το πάντα μακριά από κατοικίδια ζώα και παιδιά.

• Θυμηθείτε, ακόμη και ένα σοβαρά τραυματισμένο ή φαινομενικά ανίκανο αρπακτικό μπορεί να είναι δυνητικά επικίνδυνο. Ακόμα κι αν προσπαθείτε να βοηθήσετε το πουλί, θα φοβηθεί και μπορεί να σας εκλάβει ως απειλή. Τα αρπακτικά πτηνά μπορεί να είναι αρκετά απρόβλεπτα. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με το ράμφος και τα νύχια.

Η Εφορεία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος σχεδίασε μια απλή και ενδιαφέρουσα δράση και καλεί όλα τα Λυκόπουλα , Προσκόπους και Ανιχνευτές του Σ.Ε.Π., να συμμετέχουν στην 1^η πανελλήνια παρατήρηση των φτερωτών γειτόνων μας!

Στην Ελλάδα απαντώνται περισσότερα από 450 είδη πουλιών. Τα πιο πολλά αποφεύγουν τον άνθρωπο και αναζητούν το φυσικό περιβάλλον για να ζήσουν. Υπάρχουν όμως κάποια που έχουν προσαρμοστεί στους ανθρωπογενείς χώρους, όπως είναι οι αγροί και οι οικισμοί. Εδώ μπορούν να περάσουν ένα μέρος ή και ολόκληρη τη ζωή τους.

Όταν το χειμώνα η επιβίωσή τους δοκιμάζεται από τις άσχημες καιρικές συνθήκες, αρκετά είδη, όπως ο Κοκκινολαίμης, πλησιάζουν τις πόλεις και τα χωριά.  Άλλα είδη, όπως ορισμένες παπαδίτσες και δεκοχτούρες, μπορούν να ζήσουν όλη τους τη ζωή μέσα στα πάρκα και τους κήπους των πόλεων και χωριών.

Επειδή η παρατήρηση των πουλιών (birdwatching) είναι μια δραστηριότητα που ενθουσιάζει μικρούς και μεγάλους σε όλο τον κόσμο, οργανώσαμε για την διάρκεια των φετινών Χριστουγεννιάτικων διακοπών (27 Δεκεμβρίου 2021 με 9 Ιανουαρίου 2022) μια πανελλήνια δραστηριότητα παρατήρησης των 12 πιο συνηθισμένων πουλιών της γειτονιάς μας, του κήπου μας, του πάρκου μας, με τίτλο: «Αναγνωρίζω τους φτερωτούς μου γείτονες»!

Η ατομική αυτή δράση για Λυκόπουλα, Προσκόπους και Ανιχνευτές γίνεται με την επιστημονική εποπτεία και συνεργασία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας (https://www.ornithologiki.gr/el/)και συντονίζεται από την Εφορεία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος της Γ.Ε./Σ.Ε.Π.

Η συμμετοχή σας είναι ατομική και πάρα πολύ εύκολη:

1.      1) Κατεβάζετε και εκτυπώνετε το PDF της Φόρμας Αναγνώρισης /admin/dsContent/UserData/CommonFiles/Αναγνωρίζω τους φτερωτούς μου γείτονες (3).pdf και παίρνετε τις κατάλληλες πληροφορίες για τους 12 φτερωτούς μας γείτονες, που βλέπετε παρακάτω, βλέποντας και τις πολύ όμορφες φωτογραφίες που μας παραχώρησε η Ορνιθολογική.

2.      2) Παρατηρείτε τους φτερωτούς σας γείτονες, στην διάρκεια των διακοπών. προσεκτικά, στον κήπο σας ή στην γειτονιά σας και προσπαθείτε να αναγνωρίσετε αυτά τα πουλιά, σημειώνοντας το είδος και το πλήθος στην εκτυπωμένη φόρμα.

3.     3) Τέλος πηγαίνετε στη Φόρμα Παρατήρησης  https://forms.office.com/r/hxVaa9T8yDκαι συμπληρώνετε μέχρι την Κυριακή 9 Ιανουαρίου 2022 τα αποτελέσματα των παρατηρήσεών σας!.

1) Γαλαζοπαπαδίτσα (Parus caeruleus)

Στην Ελλάδα ζουν 7 διαφορετικά είδη παπαδίτσας. Η Γαλαζοπαπαδίτσα είναι η μοναδική που έχει γαλάζιο «σκουφάκι» στο κεφάλι. Όλες οι παπαδίτσες εντυπωσιάζουν με τις ακροβατικές κινήσεις τους στα κλαδιά: μπορούν ακόμη και να κρεμαστούν ανάποδα προκειμένου να ξετρυπώσουν κάποια κρυμμένη λιχουδιά

4) 

Ευχαριστούμε πολύ την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ για την πολύτιμη επιστημονική της βοήθεια και την παροχή φωτογραφιών και ζωγραφικών αναπαραστάσεων των 12 φτερωτών γειτόνων μας.

Το Σάββατο  20-11-2021πραγματοποιήσαμε την 17η διάσωση μίας Γερακίνας.  Ένα μέλος της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής, της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων του 3ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Νέας Ιωνίας Βόλου, η Λύτρα Μαρία παρέλαβε από τον κύριο Απόστολο Γουλιανό μία τραυματισμένη Γερακίνα στην φτερούγα όπου βρέθηκε στον δρόμο Βόλου -  Λάρισας.

Η γερακίνα είναι ημερόβιο αρπακτικό πτηνό. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Buteo buteo και περιλαμβάνει 11 υποείδη. Το σώμα της είναι συμπαγές, ο λαιμός κοντόχονδρος, η ουρά μεσαίου μήκους και οι φτερούγες φαρδιές. Όταν κάθεται σε ένα σημείο το σώμα της είναι αρκετά όρθιο σε σχέση με άλλα αρπακτικά. Το χρώμα της παρουσιάζει πολύ μεγάλη ποικιλότητα, από πολύ σκούρο μέχρι πολύ ανοικτό, συνήθως ραχιαία το σώμα, η ουρά και οι φτερούγες με χρώμα σκούρο καστανό, κοιλιακά η ουρά υπόλευκη με πυκνές γκρι ρίγες και στην άκρη παχιά μαύρη λωρίδα, και οι φτερούγες υπόλευκες με σκούρες ρίγες και μαυριδερή πίσω ακμή και κορυφές τους, σκουρόχρωμη η κοιλιακή περιοχή του σώματος με μια ανοιχτόχρωμη ζώνη στο στήθος. 

Η γερακίνα κατοικεί κυρίως σε μικρά δάση με παρακείμενα ανοικτά τοπία όπως λιβάδια, θαμνότοπους και καλλιέργειες, για να μπορεί να αναζητά την τροφή της. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα μπορεί να βρεθεί σε υγρότοπους και βαλτώδεις περιοχές.

Η γερακίνα είναι το αρπακτικό που τραβά περισσότερο την προσοχή στις περιοχές που εμφανίζεται, είτε με τη χαρακτηριστική κραυγή της καθώς πετώντας «χτενίζει» μια περιοχή αναζητώντας τροφή, είτε με την παρουσία της σε εμφανή, ψηλά σημεία που κάθεται παρατηρώντας την περιοχή τριγύρω. Δείχνει σαν το περισσότερο εξοικειωμένο είδος ημερόβιου αρπακτικού πτηνού με τον άνθρωπο καθώς η προσπάθειά της να εξασφαλίσει την τροφή της συχνά την φέρνει αρκετά κοντά σε ανθρωπογενείς βιοτόπους. 

Η τροφή της γερακίνας αποτελείται από μικρά θηλαστικά, πουλιά, ερπετά, αμφίβια και ασπόνδυλα, και φυσικά από νεκρά ζώα. Ανεμοπορεί σε μεσαίο ύψος και «βουτάει» στο έδαφος όταν εντοπίσει κάτι ενδιαφέρον.

Η γερακίνα προστατεύεται επαρκώς, αλλά όχι αυστηρά, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο. Η μεγάλη εξάπλωση του είδους και οι ικανοποιητικοί πληθυσμοί της δε προκαλούν ανησυχία για το μέλλον της. Οι άμεσες πιέσεις πάνω στους πληθυσμούς της σχετίζονται με τη θανάτωσή της από τη λαθροθηρία και την κατανάλωση δηλητηριασμένων δολωμάτων. Οι έμμεσες πιέσεις σχετίζονται με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων που διαβιεί και τη μείωση των θηραμάτων της.

Στην φροντίδα του αρπακτικού πτηνού, βοήθησε και ο Κεφάλας Σπύρος (καθαρισμός – νερό) και το πτηνό μέσα σε καινούργια χαρτόκουτα την Δευτέρα το πρωί διακομίστηκε στην Θεσσαλονίκη με το ΚΤΕΛ Βόλου όπου και το παρέλαβε το κέντρο περίθαλψης «Η ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ» έτσι ώστε να μεριμνήσουν για την αποκατάσταση τους.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το κύριο Απόστολο Γουλιανό που βρήκε το πτηνό και για άλλη μία φορά το ΚΤΕΛ Μαγνησίας για την δωρεάν μεταφορά του.

Εάν βρείτε ένα άγριο πτηνό ή ζώο επικοινωνήστε μαζί μας(Λύτρα Μαρία ΤΗΛ. 6947707417).

Διπλό περιστατικό διάσωσης άγριων πτηνών είχαν το δεύτερο δεκαήμερο του Νοεμβρίου  οι διασώστες της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής του 5ου Συστήματος Ναυτ/πων Μήθυμνας Λέσβου.

Αρχικά, την Τρίτη κάτοικος από Καλλονή βρήκε μία γερακίνα στην άκρη του δρόμου ζαλισμένη και ανήμπορη να πετάξει. Ο διασώστης που έσπευσε στο σημείο και περιμάζεψε το μεγάλο αρπακτικό, το μετέφερε στην εστία των Προσκόπων στο Μόλυβο, όπου του προσφέρθηκαν τροφή, νερό και ασφάλεια.

Το πρωί της Πέμπτης κάτοικος από το Μόλυβο βρήκε στην αυλή του σπιτιού του μία κουκουβάγια. Η οικία του βρίσκεται κάτω από το κάστρο του χωριού, όπου περιμετρικά του τοίχους του κάστρου υπάρχουν πολλές τρύπες για να φωλιάσουν οι κουκουβάγιες.

Και τα δύο πτηνά μετά από παρακολούθηση της υγείας τους αφέθηκαν ελεύθερα το πρωί του Σαββάτου 20/11/2021.

Η μικρή αυτή κουκουβάγια φέρνει στο μυαλό μας παραμύθια και μύθους αλλά και κομμάτια της ιστορίας της Ελλάδας, αφού η προστάτιδα της Αθήνας ήταν η θεά της σοφίας, Αθηνά, με την κουκουβάγια να είναι το ζώο/σύμβολό της, καθώς συμβολίζει τη γνώση και τη σοφία. Η πρώτη λέξη του επιστημονικού της ονόματος (Athene) προέρχεται ακριβώς από τη θεά Αθηνά της οποίας ήταν και το σύμβολο και ιερό ζώο, ενώ η δεύτερη λέξη (noctua) προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη νυξ=αγρυπνώ ή/και τη λατινική noc=νύχτα, προφανώς περιγράφοντας τον κυρίως νυκτόβιο τρόπο ζωής της κουκουβάγιας. Η δε λέξη «κουκουβάγια» στην ουσία είναι μια ηχομιμητική λέξη από τον ήχο «κουκουβάου» που είναι ο ήχος που μοιάζει να βγάζει το ζώο σε ορισμένες περιπτώσεις.

Η κουκουβάγια είναι μια από τις μικρόσωμες γλαύκες (την ομάδα πτηνών που περιλαμβάνει όλες τις κουκουβάγιες, μπούφους, γκιώνηδες, νυχτοπούλια, κ.λπ.) με μήκος που φτάνει τα 28 εκατοστά, βάρος μέχρι και 200γραμμάρια και άνοιγμα φτερών μέχρι και 58 εκατοστά. Αν και μικρόσωμη έχει στιβαρή κατασκευή σώματος, μεγάλο κεφάλι με κίτρινα μάτια και κοντή ουρά. Το χρώμα της ραχιαία είναι καστανό με λευκές κηλίδες, ενώ κοιλιακά είναι υπόλευκη με καστανές ρίγες πιο πυκνές στην περιοχή του στήθους. Είναι μόνιμος κάτοικος ανοικτών εκτάσεων και αγροτικών περιοχών με βράχια, φυτοφράκτες, σκόρπια δέντρα, ξερολιθιές, στάνες. Συχνά βρίσκεται σε ανθρωπογενείς βιοτόπους όπως αγροτικούς οικισμούς, κάστρα, αρχαιολογικούς χώρους. Δραστηριοποιείται το σούρουπο και τη νύχτα αλλά και εν μέρει την ημέρα όπου τη βλέπουμε να κάθεται σε στέγες, σύρματα, φράκτες να παρατηρεί την γύρω περιοχή. Φωλιάζει σε κουφάλες δέντρων,σε τρύπες κτιρίων αλλά και σε τρύπες σε πρανή του εδάφους, και τροφή του αποτελούν θηλαστικά μικρού μεγέθους, μικρά πουλιά, μικρόσωμα ερπετά και αμφίβια και ασπόνδυλα (έντομα, σκώληκες). Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι ότι όταν της τραβήξει την προσοχή κάτι και το παρατηρεί με περιέργεια ανεβοκατεβάζει τοκεφάλι της, κίνηση που θεωρείται ότι ενισχύει την ήδη εξαιρετική στερεοσκοπική της όραση.

Η κουκουβάγια προστατεύεται «χαλαρά» σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο εντασσόμενος σε λίγες συμβάσεις και καταλόγους. Ο κρυπτικός κυρίως νυκτόβιος τρόπος ζωής της -μολονότι λιγότερο από τις υπόλοιπες γλαύκες-και η γενικότερη αποδοχή και συμπάθεια του ζώου από τον κόσμο μεταφράζονται σε ελάχιστες άμεσες πιέσεις. Όμως έμμεσες πιέσεις από τις ανθρώπινες δραστηριότητες επιδρούν αρνητικά στους πληθυσμούς της κουκουβάγιας, απειλές που σχετίζονται με τη χρήση μυοκτόνων δηλητήριων, εντομοκτόνων και φυτοφαρμάκων και με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων που φωλιάζει, αναπαράγεται και κυνηγά.

Εάν θέλετε να βοηθήσετε μια τραυματισμένη Κουκουβάγια, η ελαχιστοποίηση του άγχους πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα. 

Τα πουλιά σκοτώνονται συχνά από σοκ και όχι από τραυματισμό. Η γρήγορη δράση από την πλευρά σας είναι μια αναγκαιότητα, καθώς οποιαδήποτε καθυστέρηση αυξάνει το άγχος. Εάν το πτηνό σας επιτρέπει πραγματικά να το πλησιάσετε για να το σηκώσετε, τότε είναι πιθανό να είναι σε πολύ σοβαρή κατάσταση και μπορεί να τραυματιστεί περισσότερο από το χειρισμό του. Μην προσπαθήσετε να εξετάσετε μόνοι σας το τραυματισμένο πουλί. Αυτό προκαλεί περισσότερο άγχος σε αυτό και θα πρέπει να αφεθεί σε ένα εκπαιδευμένο άτομο ή κτηνίατρο.

Για να το πιάσετε και να το μεταφέρετε, ρίξτε απαλά μια πετσέτα ή μια ελαφριά κουβέρτα πάνω από το τραυματισμένο πουλί για να το κρατήσετε ζεστό.

Τοποθετήστε το πουλί σε ένα καλά αεριζόμενο, μπεζ χαρτόκουτο- όχι τόσο μικρό ώστε το πουλί να υποστεί περαιτέρω ζημιά, αλλά όχι τόσο μεγάλο ώστε να μπορεί να πηδάει μέσα. Το κουτί θα πρέπει κατά προτίμηση να έχει στο κάτω μέρος μια πετσέτα ή, εάν δεν υπάρχει, εφημερίδα. Μην χρησιμοποιείτε ποτέ άχυρο ή πριονίδι και μην τοποθετείτε νερό στο κουτί.

Μην προσπαθήσετε να ταΐσετε το πουλί. Μεταφέρετε το πουλί στο πλησιέστερο κέντρο διάσωσης. Πάντα να πλένετε τα χέρια σας εάν έχετε αγγίξει ένα άγριο πτηνό και να χρησιμοποιείτε πάντα γάντια και μάσκα.

Με την ευτυχία να λειτουργούμε πανελλήνιο δίκτυο με 108 σημεία διάσωσης Άγριας Ζωής,  και 312 εκπαιδευμένους Προσκόπους-Διασώστες, ολοκληρώσαμε στις 31 Οκτωβρίου την  ετήσια Εκπαιδευτική Συνάντηση της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής!

Οι 48 συμμετέχοντες από 28 Προσκοπικά Συστήματα και Π.Ε. και 26 Δήμους: Αγίου Νικολάου Κρ., Αθηναίων, Άργους, Βέροιας, Βόλου, Ζωγράφου Ατ., Ηρακλείου Κρ., Θεσσαλονίκης, Θήρας, Ιλίου Ατ., Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Κηφισιάς Ατ., Λάρισας, Λέσβου, Μήθυμνας, Ξάνθης, Παλαιού Φαλήρου Ατ., Πατρών, Περιστερίου Ατ., Πεύκης Ατ., Ρεθύμνου Κρ., Τρικάλων, Τρίπολης και Χίου, εκπαιδεύτηκαν στις βασικές αρχές διάσωσης αγρίων Ζώων. Κατά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης υλοποιήθηκε και test κατανόησης της ύλης στο οποίο η Ευαγγελία Δημοπούλου από το3^ο Δ/Π Βέροιας  και η Μαρίνα Ζουγανέλη από το 1^ο Ν/Π Μυκόνου, είχαν τις περισσότερες σωστές απαντήσεις!

Η 8^η Ε. Σ. φιλοξένησε ως ομιλητές την κα Μαρία Γανωτή (πρόεδρο της ΑΝΙΜΑ) που μας εξιστόρησε την διάσωση των αγρίων ζώων στην Ελλάδα, με τις προσπάθειες που ξεκίνησαν από την Θεσσαλονίκη καθώς και την κα Φρόσω Παρχαρίδου (από την ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ) που μας μίλησε για την διάσωση των μικρών θηλαστικών και των χελωνών.

Για τα θαλασσινά θέματα ανέλαβε ο κ. Δημήτρης Φυτίλης(υπεύθυνος του Κέντρου Διάσωσης ΑΡΧΕΛΩΝ) να μας πει για τις θαλάσσιες χελώνες.  Για την παρουσίαση των κητωδών ήταν και αυτή τη φορά μαζί μας η Δρ Αιμιλία Δρούγα συν-ιδρύτρια της οργάνωσης ΑΡΙΩΝ. Η κα Μελίνα Αυγερινού (από τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ) παρουσίασε για πρώτη φορά σε κοινό, αναλυτικά τις οδηγίες για την διάσωση των οπληφόρων (ελάφια, ζαρκάδια, αγριόγιδα) αλλά και αρκούδων και λύκων. Τα κτηνιατρικά θέματα Πρώτων βοηθειών στην άγρια πανίδα κάλυψε ο κτηνίατρος κ. Αλέξανδρος Βανταράκης  και η κτηνίατρος κα Τζούλια Γραμμενίδου μας εισήγαγε στο «Πώς μπορούμε να προστατεύουμε τα ερπετά». Και οι δύο κτηνίατροι είναι ενεργά στελέχη του Ελληνικού Προσκοπισμού.

 Η Εφορεία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος, έμπειρη πλέον στην διοργάνωση εκπαιδεύσεων εξ’ αποστάσεως, έχει δημιουργήσει δικές της μικρές εκπαιδευτικές παραγωγές video και σε συνδυασμό με τους προσκεκλημένους ομιλητές, παρέχει στους υποψήφιους διασώστες ένα πλήρες curriculum που τους επιτρέπει να πραγματοποιήσουν διάσωση και μεταφορά Άγριου Ζώου με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.  Η οργανωτική ομάδα της Εφ.Εφ.Π.Π. αποτελείται από την Άννα Λάτσιου, την Αθηνά Τσεκούρα , τον Αναπλ. Έφορο Ίππαρχο Στάβαρη και τον Έφορο Θεόδωρο Μπένο Πάλμερ.

Η εκπαίδευση διάσωσης που παρέχεται στις Εκπαιδευτικές Συναντήσεις μας, δεν προορίζεται να είναι η μόνη εκπαίδευση πριν βρεθεί ο πρόσκοπος- διασώστης να υλοποιήσει διάσωση άγριας ζωής. Ο χειρισμός και οι τεχνικές είναι δεξιότητες που αποκτώνται μέσω της διδασκαλίας αλλά και της πρακτικής, δημιουργώντας την αυτοπεποίθηση που χρειάζεται.

 Όλοι οι Διασώστες θα πρέπει να παρακολουθούν τις αναρτήσεις στην κλειστή ομάδα του facebook https://www.facebook.com/groups/416933615726537  και τις εκπαιδευτικές αναρτήσεις στο www.wildliferescuescout.gr , ή αν έχουν δυνατότητα να συνεργαστούν απευθείας με έναν κτηνίατρο αποκατάστασης άγριας ζωής ή να βοηθήσουν εθελοντικά ένα Κέντρο Διάσωσης για να αποκτήσουν πρακτική εμπειρία.

Η «Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής» αποτελεί την υλοποίηση ενός προγράμματος που χρηματοδοτήθηκε (2019-2020) από το Πράσινο Ταμείο του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος (Αριθμ. Απόφ. 148.3/2018) και συνεχίζεται να υλοποιείται με την στήριξη του ΣΕΠ και με τη συμμετοχή οργανώσεων που εξειδικεύονται στη διάσωση και την περίθαλψη άγριων ζώων, όπως ΑΝΙΜΑ, ΑΡΧΕΛΩΝ, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, ΑΡΙΩΝ, ΜΟΜ, ΔΡΑΣΗ για την ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ, κλπ.

Οι Πρόσκοποι, μέσω των προγραμμάτων, των δράσεων και των διαχρονικών αξιών τους, για περισσότερα από 110 χρόνια εφαρμόζουν έμπρακταστους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ο.Η.Ε., συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου! 

Ο Υπαρχηγός 2^ου Συστήματος Προσκόπων Φαρσάλων, Αχιλλέας Δρόσος, Διασώστης-μέλος της ΠΟΔΑΖ παρείχε την κατάλληλη φροντίδα σε ένα Κιρκινέζι.

Το Κιρκινέζι είναι ένα κομψό, μικροκαμωμένο γεράκι, με σχετικά στενά, μυτερά φτερά και στενή ουρά. Ειδικά το αρσενικό έχει λεπτή ουρά από την οποία μπορεί να προεξέχουν τα κεντρικά φτερά σε σχήμα σφήνας. Έχει μήκος 29-32 cm, η ουρά του φτάνει τα 11-12 cm και έχει άνοιγμα φτερών 58-72 cm. Το θηλυκό έχει βάρος 160 grκαι είναι εμφανώς πιο ογκώδες από το αρσενικό με βάρος 140 gr. Το Κιρκινέζι είναι ένα από τα πιο μικρόσωμα γεράκια στην Ευρώπη.

Το κιρκινέζι είναι είδος αποδημητικό. Είναι πουλί ομαδικό, πολύ ωφέλιμο για την γεωργία γιατί καταστρέφει πολύ μεγάλοαριθμό εντόμων και άλλα διάφορα ζώα, όπως σκορπιούς, σαύρες, διάφορα μικρά τρωκτικά και κυρίως τυφλοπόντικες. Το κιρκινέζι το βρίσκουμε σε παλιά κτίρια, σε βραχώδης χαράδρες και σε απότομους βράχους. Φωλιάζει σε τρύπες ψηλών τοίχων, κάτω από τις στέγες και σε κοιλότητες των βράχων. Τον Απρίλη με Μάη το θηλυκό γεννά 4-8 αβγά, χρώματος καφέ προς καστανό, με κηλίδες διαφορετικού χρώματος. Τα αβγά τα επωάζει μόνο το θηλυκό.

Παρουσιάζει φυλετικό διαχωρισμό όπως βλέπουμε και στην εικόνα σε πρώτο πλάνο είναι το θηλυκό ενώ σε δεύτερο το αρσενικό άτομο του είδους.

Πολλές πληροφορίες για το Κιρκινέζι μπορείτε να βρείτε στον σύνδεσμο: http://www.lifelesserkestrel.eu/index.php?lang=el  

που παρουσιάζεται το πρόγραμμα LIFENature «Conservation and management of the Lesser Kestrel (Falco naumanni) atthree Greek SPA sites» (Διατήρηση και Διαχείριση του Κιρκινεζιού (Falconaumanni) σε 3 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) της Ελλάδας)

Το Σάββατο 30-10-2021 πραγματοποιήσαμε την 16η διάσωση από ένα Ξεφτέρι. Δύο μέλη της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής, της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων του 3ου Συστήματος Αεροπροσκόπων Νέας Ιωνίας Βόλου, ο Σκοτεινιώτης Ιωάννης και η Χαλαστάρα Ιουλία πήγανε στην περιοχή Πλατανάκια Ανακασιάς μετά από ειδοποίηση του κυρίου Κιντέρογλου Γεώργιου και παρέλαβαν ένα τραυματισμένο Ξεφτέρι.

Το Ξεφτέρι είναι είδος μη γνήσιου γερακιού (γένοςAccipiter), που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική του ονομασία είναι (Accipiter nisus) και περιλαμβάνει 7 υποείδη. Είναι το πιο κοινό ημερόβιο αρπακτικό πτηνό της Ευρώπης. Η δεξιότητά του στο κυνήγι και οι ελιγμοί του, προσέδωσαν στο πτηνό την ελληνική του ονομασία αλλά και το προσωνύμιο «ξεφτέρι» σε κάποιον που διαθέτει ευστροφία και εξαιρετικές ικανότητες στην πραγματοποίηση στόχων.

Το είδος απαντά κυρίως σε δασώδεις, απομονωμένες περιοχές, κατά προτίμηση σε μέρη όπου εναλλάσσονται κωνοφόρα και φυλλοβόλα με μικρά ξέφωτα. Το ξεφτέρι, μπορεί να δει κανείς σε κήπους και σε αστικές περιοχές , ενώ μπορεί να φωλιάζει ακόμη και στα πυκνά πάρκα της πόλης.

Το ξεφτέρι είναι ο κύριος θηρευτής μικρών πτηνών του δάσους, αν και μόνον το 10% των επιθέσεων καταλήγει επιτυχώς. Κυνηγάει με αιφνιδιαστική επίθεση, χρησιμοποιώντας φράκτες, συστάδες, οπωρώνες και λοιπές περιοχές κάλυψης κοντά στις δασικές παρυφές. Κάνει επίσης χρήση των κήπων σε κατοικημένες περιοχές, εκμεταλλευόμενο τα θηράματα που βρίσκονται εκεί.

Στην φροντίδα βοήθησε και ο Ζήσης Σκοτεινιώτης (καθαρισμός –νερό) και το πτηνό μέσα σε καινούργια χαρτόκουτα την Δευτέρα το πρωί διακομίστηκε στην Θεσσαλονίκη με το ΚΤΕΛ Βόλου όπου και το παρέλαβε το κέντρο περίθαλψης «Η ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ» έτσι ώστε να μεριμνήσουν για την αποκατάσταση τους.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το κύριο Κιντέρογλου Γεώργιο που βρήκε το πτηνό και για άλλη μία φορά το ΚΤΕΛ Μαγνησίας για την δωρεάν μεταφορά του.

Εάν βρείτε ένα άγριο πτηνό ή ζώο επικοινωνήστε μαζί μας(Λύτρα Μαρία ΤΗΛ. 6947707417).

Οι Διασώστες ΠΟΔΑΖ του 1ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Νέας Αγχιάλου Μαγνησίας είναι πολύ χαρούμενοι διότι με την επέμβασή τους φρόντισαν μια Γαλαζοπαππαδίτσα μετά από ατύχημα. Το άτυχο πτηνό προσέκρουσε σε τζαμαρία και έμεινε αναίσθητο. Ευτυχώς μετά από φροντίδα μισής ώρας συνήλθε και ελευθερώθηκε...

Η πρόσκρουση των πουλιών σε τζαμαρίες είναι πολύ συνηθισμένο και σοβαρό πρόβλημα διότι κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα σκοτεινά παράθυρα αντανακλούν τον εξωτερικό χώρο και τα πουλιά νομίζουν ότι μπορούν να περάσουν από μέσα! . Το βράδυ, σε μια πόλη με έντονο φωτισμό, συμβαίνει το ίδιο φαινόμενο. Η εικόνα εμφανίζεται τόσο ζωντανή, τα πουλιά πετούν κατευθείαν στα παράθυρα, συχνά με πλήρη ταχύτητα. Οι συγκρούσεις είναι η κύρια αιτία θνησιμότητας πουλιών στη Βόρεια Αμερική, σκοτώνοντας περίπου ένα δισεκατομμύριο άγρια πτηνά ετησίως!!

Εάν μια πρόσκρουση στο παράθυρο δεν σκοτώσει αμέσως ένα πουλί, τα πουλιά μπορεί να βρεθούν αναίσθητα, αποπροσανατολισμένα, συχνά σοβαρά τραυματισμένα και χρειάζονται άμεση προσοχή. Τα μικρά, ελαφρώς αποπροσανατολισμένα πουλιά μπορεί απλά να χρειάζονται ένα ήσυχο σημείο για να ανακάμψουν (όπως στην περίπτωση της Γαλαζοπαππαδίτσας στην Νέα Αγχίαλο).

Σε αυτές τις περιπτώσεις, μετά το ατύχημα μπορούν να τοποθετηθούν σε ένα σκοτεινό αεριζόμενο κουτί, επενδυμένο με μια μη ξεφτισμένη πετσέτα και να παραμείνει αδιατάρακτο για περίπου τριάντα λεπτά. Εάν εξακολουθούν να εμφανίζονται αμήχανα μετά την ανάπαυση, μπορεί να χρειάζονται κτηνιατρική φροντίδα και θα πρέπει να μεταφέρονται χωρίς καθυστέρηση σε κάποιο Κέντρο Περίθαλψης (ΑΝΙΜΑ ή ΔΡΑΣΗ)

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων μπορούν να λάβουν μέτρα για την αποφυγή τέτοιων ατυχημάτων στις τζαμαρίες. Πρέπει να βρουν ένα τρόπο να κάνουν τον υαλοπίνακα ορατό στα πουλιά.

 Ποιά είναι όμως αυτή η Γαλαζοπαππαδίτσα, Αιγίθαλος ο κυανός (Cyanistes caeruleus ήParus caeruleus) ;

Αν κατά τον περίπατό σας στο δάσος ή στο κοντινό πάρκο εντοπίσετε με το βλέμμα σας ένα μικρό πανέμορφο πουλάκι με χαρακτηριστική γαλάζια κορώνα να κρέμεται ανάποδα από τα κλαδιά των δέντρων ψάχνοντας για τροφή, τότε σίγουρα έχετε δει μια γαλαζοπαπαδίτσα. Το μικρόσωμο, στρουμπουλό και ζωηρό αυτό στρουθιόμορφο πουλάκι με την ελκυστικότατη εμφάνιση, ανήκει στις παπαδίτσες, είναι στενός συγγενής με τον Καλόγερο Parus Major.

Πρόκειται για ένα ενδημικό είδος που συναντάται ευρύτατα και είναι διαδεδομένο όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη, στη δυτική Ασία και στα παράλια της βορείου Αφρικής. Το μέγεθός του φτάνει τα 12 εκατοστά. Είναι πολύ ευκίνητο πουλί που σπανίως κατεβαίνει στο έδαφος. Τις περισσότερες φορές πετάει από κλαδί σε κλαδί αναζητώντας τροφή. Προτιμά τα φυλλοβόλα και μικτά δάση, κυρίως τα δάση βελανιδιάς, ακόμη το συναντούμε σε πάρκα, οπωρώνες ακόμη και σε κήπους. Σπάνια θα το δούμε σε καλλιεργήσιμες και θαμνώδεις εκτάσεις.

Με την περιβαλλοντική Οργάνωση ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, συνεργαζόμαστε από το 2019 που ξεκινήσαμε να οργανώνουμε την Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής.

Στις 4 Οκτωβρίου 2021, Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων, ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ διοργάνωσε εκπαιδευτικό webinar,με σκοπό να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει ανθρώπους που ασχολούνται με την Άγρια Ζωή (wildlife), για να μπορούν να προσφέρουν βοήθεια στην Ομάδα Άμεσης Επέμβασης του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ.

Γνωρίζοντας την δράση της ΠΟΔΑΖ/ΣΕΠ και το δίκτυο εκπαιδευμένων Διασωστών Άγριας Ζωής που υπάρχει σε Ήπειρο, Μακεδονία και Θράκη, ζήτησε την συνεργασία μας και μας προσκάλεσε να παρακολουθήσουμε το σεμινάριο που υλοποιήθηκε 10 με 12 το πρωί της Δευτέρας με συντονισμό του Πάνου Στεφάνου.

Επειδή όλοι οι Διασώστες της ΠΟΔΑΖ δεν μπορούσαν να το παρακολουθήσουν τις πρωινές ώρες, το σεμινάριο επαναλήφθηκε την ίδια μέρα, αργά το απόγευμα, με την ευθύνη και την παρουσίαση της Εφορείας Περιβάλλοντος ΣΕΠ.

Οι εισηγητές/ριες Αλέξανδρος Καραμανλίδης, Νίκος Γραμμενόπουλος, Μελίνα Αυγερινού, Λάμπρος Κραμποκούκης, και Χαρούλα Κρομυάδου,με τις θαυμάσιες παρουσιάσεις τους, εκπαίδευσαν τους συμμετέχοντες για το τι πρέπει να κάνουμε αν συναντήσουμε τραυματισμένο άγριο ζώο και ποιες είναι οι βασικές οδηγίες για παροχή πρώτων βοηθειών. Έμφαση δόθηκε και στα οπληφόρα(ελάφια, ζαρκάδια, αγριόγιδα) που για πρώτη φορά παρουσιάστηκε τέτοια εκπαίδευση. Επίσης έγινε παρουσίαση για το πρόγραμμα Περίθαλψης και Επανένταξης Άγριας Πανίδας καθώς και για τον ρόλο της Ομάδας Άμεσης Επέμβασης, στην διατήρηση της Άγριας Ζωής.

Κατά την διάρκεια του σεμιναρίου έγινε ειδική μνεία στο Δίκτυο και στην δράση της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής και κλήθηκε να βοηθήσει στο έργο της διάσωσης των μεγάλων θηλαστικών της βόρειας Ελλάδας.

Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ είναι μια Ελληνική μη κυβερνητική και μη κερδοσκοπική οικολογική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1992, για την προστασία της άγριας χλωρίδας και πανίδας, με δράσεις έρευνας πεδίου, επιστημονικής μελέτης, ευαισθητοποίησης κοινού, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και εθελοντισμού για την προστασία της άγριας ζωής, την ενίσχυση της βιοποικιλότητας και της αειφορίας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ υλοποιεί εθνικά και διασυνοριακά προγράμματα γιατην προστασία των ορεινών οικοσυστημάτων με έμφαση στα μεγάλα θηλαστικά(αρκούδα, λύκος, τσακάλι, ελάφια, ζαρκάδια, λύγκα) με στόχο την ολοκληρωμένη διαχείριση των Προστατευόμενων Περιοχών και την παροχή ειδικής τεχνογνωσίας γιατις επεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον. Στα αρχαία ελληνικά Ἀρκτοῦρος σημαίνει «Φύλακας των Αρκούδων», από το ἄρκτοςκαι το οὖρος (=φύλακας, προστάτης).

Ευχόμαστε αυτή η συνεργασία να καρποφορήσει και οι Πρόσκοποι Διάσωστες Άγριας Ζωής να μπορέσουν να βοηθήσουν και να συνδράμουν τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ, στις έκτακτες περιπτώσεις που θα παρουσιαστούν στην περιοχή.

ΘΜΠ

Χρειάζεται την βοήθειά μας το Μπουφάκι;

Ήταν 10 Ιουνίου 2021 όταν οι Διασώστες ΠΟΔΑΖ του 3^ουΣυστήματος Δασοπροσκόπων Βέροιας αντιλήφθηκαν ότι ένας μικρούλης Μπούφος χρειαζόταν την βοήθειά τους!

Δεν χρειάζονται βοήθεια όλα τα νυκτόβια αρπακτικά που βρίσκονται στο έδαφος. Αν είναι μια νεαρή κουκουβάγια με ασαφές κεφάλι και σώμα, αλλά έχουν πλήρως μεγαλώσει τα φτερά των φτερών της και έχει μια άκαμπτη ουρά, είναι ένα νεαρό που μόλις μαθαίνει να πετάει. Το να περνούν λίγο χρόνο στο έδαφος είναι ένα φυσιολογικό μέρος της ζωής τους, καθώς χρειάζονται μέρες έως εβδομάδες για να μάθουν πώς να πετούν καλά, ανάλογα με το είδος. Η μαμά και ο μπαμπάς είναι συνήθως κοντά και τα φροντίζουν, είτε τους βλέπουμε είτε όχι.Οι κουκουβάγιες σε αυτό το στάδιο χρειάζονται βοήθεια μόνο εάν τραυματιστούν ή έχουν σκοτωθεί και οι δύο γονείς. Εάν όμως το νυκτόβιο αρπακτικό βρίσκεται σε επικίνδυνη θέση, ή είναι λίγο πιο μικρό, μπορείτε να το σηκώσετε και να το μεταφέρετε σε ασφαλέστερη θέση σπρώχνοντας το πίσω μέρος των ποδιών της με ένα ραβδί για να την ανασηκώσετε ή χρησιμοποιώντας δερμάτινα γάντια. Οι γονείς δεν θα απορρίψουν τα μικρά τους μόνο και μόνο επειδή τα άγγιξαν οι άνθρωποι. Τα μικρά νυκτόβια αρπακτικά μπορούν πραγματικά να σκαρφαλώσουν στα δέντρα χρησιμοποιώντας τα πόδια, τα ράμφη τους και χτυπώντας τα φτερά τους. Αυτό το κάνουν ιδιαίτερα καλά όταν τοποθετούνται κοντά σε επικλινή κορμό δέντρου.

Οι Διασώστες ΠΟΔΑΖ στην Βέροια, για να προστατέψουν το Μπουφάκι από θηρευτές, αλλά και για να συνεχίζουν να το ταΐζουν οι γονείς του, έφτιαξαν μια τεχνητή κούρνια, μια φωλιά από ένα καφάσι και κλαδιά δένδρων. Την ανέβασαν όσο ψηλότερα μπορούσαν, στην περιοχή που το βρήκαν και το τοποθέτησαν μέσα πολύ προσεκτικά. Έτσι εξασφάλισαν ότι θα ταΐζεται κανονικά από τους γονείς του και σε λίγες ημέρες θα είναι ικανό να πετάει.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε με ασφάλεια ένα Μπουφάκι που χρειάζεται βοήθεια;

Βρείτε πρώτα ένα κουτί από χαρτόνι που θα είναι αρκετά μεγάλο για να κρατά την κουκουβάγια χωρίς να λυγίζει κανένα φτερό και αρκετά ψηλό για να σταθεί το πτηνό. Ανοίξτε μικρές τρύπες αέρα, χαμηλά ή ψηλά, στο κουτί και βάλτε μια παλιά πετσέτα ή κομμένες εφημερίδες στο κάτω μέρος του κουτιού. (Ένα μεταφορέας κατοικίδιων ζώων καλυμμένο με πετσέτα ή κουβέρτα θα λειτουργήσει επίσης.) Μην χρησιμοποιείτε συρμάτινο κλουβί - αυτό μπορεί να βλάψει τα φτερά της κουκουβάγιας αρκετά ώστε να μην μπορεί να απελευθερωθεί.

Πλησιάστε αργά την κουκουβάγια και ρίξτε μια διασωστική πετσέτα πάνω της. Προσέξτε τα πόδια και το ράμφος και πιέστε τα φτερά του αρπακτικού πτηνού στο σώμα της μέσα από την πετσέτα. Σηκώστε το προσεκτικά και τοποθετήστε το στο κουτί. Κλείστε το κουτί και κολλήστε το καλά ή δέστε το προσεκτικά. Κλείστε καλά το κουτί όσο λίγο κι αν κινείται η κουκουβάγια όταν τη βρείτε. Προσοχή το πτηνό μπορεί να «ξυπνήσει» και να κινείται έντονα κατά τη μεταφορά του!

Είναι πολύ σημαντικό να ελαχιστοποιήσετε το άγχος του νυκτόβιου αρπακτικού πτηνού, επομένως κρατήστε το σε όσο το δυνατόν πιο ήσυχη τοποθεσία, μακριά από παιδιά και κατοικίδια. Εάν μεταφέρετε με όχημα, κρατήστε το ραδιόφωνο σβηστό και τις φωνές χαμηλές, και φρενάρετε και επιταχύνετε αργά.

Σε περίπτωση τραυματισμένου πτηνού, η μεταφορά του σε ένα Κέντρο Περίθαλψης Άγριας Ζωής, πρέπει να γίνει άμεσα.

Η οργάνωση ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ απελευθέρωσε μια πανέμορφη αλεπουδίτσα  στο Χορτιάτη μαζί με τον Διασώστη της ΠΟΔΑΖ Δημήτρη Γρηγοριάδη  και το 2οΣύστημα Προσκόπων Πανοράματος. 

Είναι η 2η απελευθέρωση που πραγματοποιείται μαζί με το 2ο Σύστημα Πανοράματος και συνεχίζουμε. 

Ο Δημήτρης είναι εδώ και καιρός εθελοντής μας και βοηθάει συνεχώς σε διάφορες εργασίες και μεταφορές ζώων. Η βοήθεια όλων όσων υποστηρίζουν το έργο μας είναι ανεκτίμητη και χαιρόμαστε πολύ να μοιράζονται μαζί μας τη χαρά της απελευθέρωσης.

Πληροφορίες

Η αλεπού ζει σε δάση όχι μακριά από χωριά. Κατοικεί  σε υπόγεια φωλιά που φτιάχνει μόνη της, ή σε φωλιά  άλλου ζώου ιδίως του ασβού, που τον αναγκάζει να την εγκαταλείψει λερώνοντας τη με ακαθαρσίες. Φροντίζει η φωλιά της να είναι μεγάλη με πολλές εισόδους και εξόδους, ώστε να μπορεί να ξεφύγει σε περίπτωση κινδύνου.

Είναι νυχτόβιο, σαρκοφάγο και αρπακτικό ζώο, αρκετά λαίμαργο. Βγαίνει τη νύχτα για αναζήτηση της τροφής του. Τρώει λαγούς,  μικρά  ζαρκάδια, άγρια κουνέλια, ποντίκια, κότες,  σκαντζόχοιρους, πουλιά, διάφορους καρπούς και φρούτα. Επιθέσεις σε κοτέτσια κάνει κυρίως τη νύχτα σε ώρες κακοκαιρίας. Της αρέσουν πολύ τα σταφύλια.

Τα έντομα έχουν μειωθεί κατά 75% τα τελευταία 50 χρόνια - και οι συνέπειες μπορεί σύντομα να είναι καταστροφικές. Ο βιολόγος Dave Goulson αποκαλύπτει τις ζωτικές υπηρεσίες που εκτελούν σε ένα θαυμάσιο άρθρο που μπορείτε να διαβάσετε στα Αγγλικά, στον σύνδεσμο, στο τέλος του κειμένου.

«Με γοήτευαν, λέει, τα έντομα όλη μου τη ζωή. Μία από τις πρώτες μου αναμνήσεις είναι να βρω, σε ηλικία πέντε ή έξι ετών, μερικές ριγέ κιτρινόμαυρες κάμπιες που τρέφονται με αγριόχορτα στην παιδική χαρά του σχολείου. Τις έβαλα στο άδειο κουτί του μεσημεριανού και τις πήγα σπίτι. Τελικά μεταμορφώθηκαν σε όμορφες πεταλούδες! Αυτό μου φάνηκε μαγικό - και εξακολουθεί να μου φαίνεται.»

«Με στοιχειώνει η γνώση ότι αυτά τα πλάσματα βρίσκονται σε παρακμή. Πάνε 50 χρόνια από τότε που μάζεψα για πρώτη φορά αυτές τις κάμπιες στη σχολική παιδική χαρά, και κάθε χρόνος που περνούσε υπήρχαν ελαφρώς λιγότερες πεταλούδες, λιγότερες μέλισσες - λιγότερα από σχεδόν όλα τα μυριάδες μικρά θηρία που κάνουν τον κόσμο να γυρίζει. Αυτά τα συναρπαστικά και όμορφα πλάσματα εξαφανίζονται, μέρα με τη μέρα. Οι εκτιμήσεις ποικίλλουν και είναι ανακριβείς, αλλά φαίνεται πιθανό ότι τα έντομα έχουν μειωθεί σε αφθονία κατά 75% ή περισσότερο από τότε που ήμουν πέντε ετών. Τα επιστημονικά στοιχεία γι ' αυτό ενισχύονται κάθε χρόνο, καθώς δημοσιεύονται μελέτες που περιγράφουν την κατάρρευση πληθυσμών πεταλούδων μονάρχης στη Βόρεια Αμερική, το θάνατο των εντόμων δασικών και λιβαδικών εκτάσεων στη Γερμανία ή την φαινομενικά ασταμάτητη συρρίκνωση των πεταλούδων στο Ηνωμένο Βασίλειο.»

Λίγοι άνθρωποι καταλαβαίνουν πόσο καταστροφικό είναι αυτό, όχι μόνο για την ανθρώπινη ευημερία - χρειαζόμαστε έντομα για να επικονιάσουμε τις καλλιέργειές μας, να ανακυκλώσουμε την κοπριά, τα φύλλα και τα πτώματα, να διατηρήσουμε το χώμα υγιές, να ελέγξουμε τα παράσιτα και πολλά άλλα - αλλά για τα μεγαλύτερα ζώα, όπως π.χ. πουλιά, ψάρια και βάτραχοι, τα οποία βασίζονται σε έντομα για τροφή. Τα αγριολούλουδα βασίζονται σε αυτά για την επικονίαση. Καθώς τα έντομα λιγοστεύουν, ο κόσμος μας σιγά σιγά θα «σταματήσει», γιατί δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτά.

Όλο και περισσότερο, οι περισσότεροι από εμάς ζούμε σε πόλεις και μεγαλώνουμε βλέποντας λίγα έντομα εκτός από τις μύγες του σπιτιού, τα κουνούπια και τις κατσαρίδες, οπότε οι περισσότεροι από εμάς δεν μας αρέσουν πολύ τα έντομα. Πολλοί τα φοβούνται. Συχνά αναφέρονται ως δυσάρεστα, σκουπίδια, βρώμικα πλάσματα, που ζουν σε βρωμιά και εξαπλώνουν ασθένειες. Λίγοι λοιπόν εκτιμούν πόσο ζωτικής σημασίας είναι τα έντομα για τη δική μας επιβίωση, και λιγότεροι ακόμα πόσο όμορφα, έξυπνα, συναρπαστικά, μυστηριώδη και υπέροχα είναι τα έντομα!

Τα έντομα υπάρχουν εδώ και πολύ καιρό. Οι πρόγονοί τους εξελίχθηκαν στην αρχέγονη ροή των βυθών του ωκεανού, πριν από μισό δισεκατομμύριο χρόνια. Αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των γνωστών ειδών στον πλανήτη μας - τα μυρμήγκια ξεπερνούν τον αριθμό των ανθρώπων - οπότε αν χάσουμε πολλά από τα έντομα μας, η συνολική βιοποικιλότητα θα μειωθεί φυσικά σημαντικά. 

Επιπλέον, δεδομένης της ποικιλομορφίας και της αφθονίας τους, είναι αναπόφευκτο τα έντομα να εμπλέκονται στενά σε όλες τις χερσαίες αλυσίδες τροφίμων και τους ιστούς τροφίμων. Οι κάμπιες, οι προνύμφες και οι ακρίδες είναι φυτοφάγα ζώα, για παράδειγμα, μετατρέποντας το φυτικό υλικό σε νόστιμη πρωτεΐνη εντόμων που χωνεύεται πολύ πιο εύκολα από μεγαλύτερα ζώα. Άλλα, όπως οι σφήκες, τα σκαθάρια και οι μάντιδες (αλογάκι της Παναγίτσας), καταλαμβάνουν το επόμενο επίπεδο στην τροφική αλυσίδα, ως αρπακτικά των φυτοφάγων. Όλοι τους είναι θήραμα για πολλά πτηνά, νυχτερίδες, αράχνες, ερπετά, αμφίβια, μικρά θηλαστικά και ψάρια, τα οποία θα είχαν λίγο ή καθόλου να φάνε αν δεν υπήρχαν τα έντομα. Με τη σειρά τους, τα κορυφαία αρπακτικά ζώα, όπως τα γεράκια, οι ερωδιοί και οι ψαραετοί που θηρεύουν τα εντομοφάγα ψαρόνια, τους βατράχους ή τον σολομό θα πεινούσαν χωρίς έντομα.

Η απώλεια ζωής εντόμων από την τροφική αλυσίδα δεν θα ήταν καταστροφική μόνο για την Άγρια Ζωή. Θα είχε επίσης άμεσες συνέπειες για την ανθρώπινη παροχή τροφής. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι και οι Βορειο-Αμερικανοί απωθούνται από την προοπτική να τρώνε έντομα, η οποία είναι περίεργη, καθώς καταναλώνουμε με άνεση γαρίδες (οι οποίες είναι σε μεγάλο βαθμό παρόμοιες). Οι αρχαίοι πρόγονοί μας σίγουρα θα είχαν φάει έντομα και, σε παγκόσμιο επίπεδο, η κατανάλωση εντόμων είναι ο κανόνας. Περίπου το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού τα καταναλώνει τακτικά, με την πρακτική πολύ συχνή στη Νότια Αμερική, την Αφρική και την Ασία και μεταξύ των αυτόχθονων λαών της Ωκεανίας.

Πρέπει να βελτιώσουμε τη νομική προστασία για σπάνια έντομα και τα ενδιαιτήματά τους. Τα σπάνια έντομα πρέπει να έχουν ίση σπουδαιότητα προστασίας με τα σπάνια πουλιά ή θηλαστικά. Επειδή είναι μικρά δεν σημαίνει πως είναι και ασήμαντα.

Ο πλανήτης μας έχει αντιμετωπίσει εξαιρετικά μέχρι τώρα την θύελλα των αλλαγών που έχουμε κάνει, αλλά θα ήταν ανόητο να υποθέσουμε ότι θα συνεχίσει να το κάνει. Ένα σχετικά μικρό ποσοστό των ειδών έχουν εξαφανιστεί μέχρι τώρα, αλλά σχεδόν όλα τα άγρια είδη υπάρχουν τώρα σε αριθμούς που είναι ένα κλάσμα της προηγούμενης αφθονίας τους, που υφίστανται σε υποβαθμισμένους και κατακερματισμένους βιότοπους και υπόκεινται σε μια πληθώρα συνεχώς μεταβαλλόμενων ανθρωπογενών προβλημάτων. Δεν αντιλαμβανόμαστε την πραγματική κατάσταση για να μπορούμε να προβλέψουμε πόση ανθεκτικότητα απομένει στα εξαντλημένα οικοσυστήματά μας ή πόσο κοντά είμαστε σε σημεία ανατροπής πέρα από τα οποία η κατάρρευση θα γίνει αναπόφευκτη.

Αυτό είναι ένα επεξεργασμένο, μικρό απόσπασμα από το Silent Earth: Averting the InsectApocalypse του Dave Goulson και έχει εκδοθεί από την Vintage. Διαβάστε μεγαλύτερο κομμάτι στα Αγγλικά εδώ:

Όταν η Καναδή Katie Deline-Ray έσπασε το χέρι της το 2013 και κάθισε αρκετές εβδομάδες σερφάροντας στο διαδίκτυο, είδε διάφορες σελίδες από τις ΗΠΑ που μιλούσαν για τεχνητές πλεκτές φωλιές που έχουν ανάγκη τα κέντρα διάσωσης. Έτσι ξεκίνησε στον Καναδά την οργάνωση Wildlife Rescue Nests που ενθαρρύνει πλέκτες και πλέκτριες να φτιάξουν μάλλινες φωλιές για την άγρια ζωή που περιθάλπεται στα Κέντρα Διάσωσης.

Στην Ελλάδα, τα μέλη της ΠΟΔΑΖ του 3^ου Συστήματος Δασοπροσκόπων Βέροιας, ενθουσιάστηκαν από την ιδέα και ξεκίνησαν να κατασκευάζουν φωλιές με τις οδηγίες της κας Ευφροσύνης Γκασνάκη που έφτιαξε δεκάδες φωλιές!! Μάλιστα έφτιαξαν και το παρακάτω εκπαιδευτικό βίντεο, που η πλέκτρια κα Πόπη Χατζηπέτρου δίνει τις βασικές οδηγίες, για να διαδώσουν την ιδέα σε πολλούς ανθρώπους που πλέκουν στην Ελλάδα.

Η επιτυχημένη πλεκτή φωλιά πρέπει να είναι σφικτή, χωρίς χαλαρές θηλιές για να διασφαλίζεται ότι δεν θα παγιδευτούν τα μικρά ποδαράκια, δαχτυλάκια, κλπ των περιθαλπόμενων νεοσσών ή μωρών.

Οι φωλιές αυτές προορίζονται κυρίως για μικρά πουλάκια, νεοσσούς, που θέλουν να αισθάνονται την ζεστασιά και την θαλπωρή της πραγματικής τους φωλιάς. Επίσης είναι πολύ κατάλληλες για μωρά θηλαστικά όπως σκίουροι και λαγουδάκια αλλά και για ζώα που συνηθίζουν αν κοιμούνται σε κοιλότητες ή λαγούμια, όπως σκαντζόχοιροι κλπ.

Οι διασώστε άγριας ζωής που φροντίζουν αυτά τα μικρά ζωάκια θεωρούν τις τεχνητές πλεγμένες φωλιές ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για εκτροφή και παρηγοριά ορισμένων ειδών, διότι προσπαθούν να διατηρούν αυτά τα ζωάκια χωρίς άγχος. Οι φωλιές αυτές τους παρέχουν την άνεση που χρειάζονται και έτσι ανακτώντας τις δυνάμεις τους, αυξάνουν τις πιθανότητες να μεγαλώσουν και να απανενταχθούν στο φυσικό τους περιβάλλον.

Εάν λοιπόν το πλέξιμο είναι για εσάς μια ευχάριστη απασχόληση, φτιάξτε όμορφες φωλίτσες διαφόρων μεγεθών και συνεννοηθείτε με Διασώστες της ΠΟΔΑΖ για να τις προωθήσουν στις οργανώσεις που περιθάλπουν μικρά ζώα (ΑΝΙΜΑ, ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ, ΑΛΚΥΟΝΗ, κλπ).

Θα χρειαστείτε βελονάκι Νο7 και συνθετικό νήμα, όπως της φωτογραφίας: 

ΘΜΠ

Από το Bat Conservation Trust,https://www.bats.org.uk

Είναι σίγουρα πολύ μοναδική εμπειρία, αν μας τύχει να βρούμε μια νυχτερίδα στο έδαφος. Για πολλούς από εσάς θα είναι ίσως η πρώτη φορά που θα βλέπετε από τόσο κοντά ένα από αυτά τα συναρπαστικά και ανεκτίμητα πλάσματα. Το να βοηθήσετε μια νυχτερίδα να επιβιώσει σίγουρα θα σας προσφέρει ένα δυνατό συναίσθημα.

Στην Ελλάδα, με την διάσωση των νυχτερίδων ασχολούνται οι γνωστοί φορείς που φροντίζουν για όλα τα άγρια ζώα και πουλιά (ΑΝΙΜΑ, ΔΡΑΣΗ ΓΙΑΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ, κλπ). Αν βρείτε λοιπόν μια νυχτερίδα στο έδαφος με πρόβλημα, τότε δώστε μεγάλη προσοχή στην σύλληψή της, φορώντας οπωσδήποτε γάντια και μάσκα προσώπου, διότι μπορεί να μεταφέρει ασθένειες και επικοινωνήστε με ένα εξειδικευμένο φορέα διάσωσης.

Πότε χρειάζεται βοήθεια μια νυχτερίδα

Εάν συντρέχει κάτι από τα παρακάτω, δεν θα πρέπει να εγκαταλείψετε ή να επανεντάξετε στη φύση μια νυχτερίδα:

• o  Βρίσκεται στο έδαφος ή στο πάτωμα
• o  Είναι μέρα και βρίσκεται σε εξωτερικό χώρο εκτεθειμένη στο έντονο φως.
• o  Βρίσκεται σε δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο που κυκλοφορούν άνθρωποι.
• o  «Συναντήθηκε» με γάτα.
• o  Είναι ένα μικρό χωρίς την μητέρα του
• o  Είναι κολλημένη σε μυγόχαρτο, συρματόπλεγμα ή πετονιά ψαρέματος.
• o  Έχει πειραχτεί ή έχει καταστραφεί το μέρος που κουρνιάζει και κρύβεται.

Αν βρεθεί νυχτερίδα σε κάποια από τις παραπάνω καταστάσεις πρέπει να επέμβετε φορώντας γάντια και μάσκα και ζητώντας συμβουλές από κάποια οργάνωση. Αν επανενταχθεί μια ταλαιπωρημένη νυχτερίδα, δεν έχει πολλές πιθανότητες επιβίωσης. Εν τούτοις αν παρατηρήσουμε νυχτερίδα σε μια σοφίτα, ένα υπόγειο, μεγάλη αποθήκη, κλπ τότε ενδεχομένως να είναι το μέρος που ξεκουράζεται.

Σε τι διαφέρει ένα μωρό από μια ενήλικη νυχτερίδα.

Όλες οι νυχτερίδες στη χώρα μας είναι πολύ μικρές. Ακόμα και ένα ενήλικας θα σας φανεί πολύ μικρός! Το καλοκαίρι βρίσκουμε και μωρά νυχτερίδας με καθόλου ή πολύ ελαφριά και μικρή γούνα, ενώ όλο τον υπόλοιπο χρόνο βρίσκουμε ενήλικα άτομα, με κανονική γούνα και ανεξάρτητα.

Μεταφορά της νυχτερίδας

Εάν μπορέσετε με ασφάλεια να προσεγγίσετε μια νυχτερίδα, το επόμενο βήμα είναι να την τοποθετήσετε σε ένα κουτί. Μπορεί να ακούγεται δύσκολο αλλά σας διαβεβαιώνουμε πως είναι απλό με την μέθοδο που θα σας περιγράψουμε.

Ξεκινήστε δημιουργώντας ένα κουτί διάσωσης για νυχτερίδες. Χρειάζεστε ένα γερό κουτί παπουτσιών, με πολλές μικρές τρύπες στο καπάκι, μία υφασμάτινη πετσέτα κουζίνας, Ένα πλαστικό καπάκι από μπουκάλι γάλακτος. Αν μπορείτε τοποθετήστε την νυχτερίδα μέσα στο κουτί χωρίς να την αγγίξετε. Αν χρειαστεί να την πιάσετε χρησιμοποιείστε οπωσδήποτε γάντια! Για να είμαστε σίγουροι ότι δεν θα της μεταφέρουμε, αλλά και ότι δεν θα μας μεταφέρει κάποιο μικρόβιο, πρέπει οπωσδήποτε να φοράμε και ιατρική μάσκα προσώπου.

Αν μπορείτε, πιάστε την νυχτερίδα όπως θα κάνατε και με μια αράχνη: τοποθετήστε από πάνω της το κουτί και μετά σύρετε από κάτω ένα χαρτονάκι. Εάν δεν μπορείτε έτσι, τότε χρησιμοποιήστε την πετσέτα της κουζίνας για να την καλύψετε και προσεκτικά μετακινήστε την μέσα στο κουτί (φοράμε και γάντια). Τοποθετήστε μέσα στο κουτί την πετσέτα, για να κρυφτεί και βάλτε της λίγο νεράκι στο καπάκι για να έχει την δυνατότητα να πιεί. Μην προσθέσετε κανένα είδος φαγητού στο κουτί.

Φυλάξτε το κουτί με την νυχτερίδα σε ήσυχο και σκοτεινό μέρος μέχρι να επικοινωνήσετε με τους ειδικούς και να λάβετε οδηγίες. Μακριά από παιδιά και από κατοικίδια ζώα. Αν τύχει και σας φύγει και πετάει γύρω γύρω στο δωμάτιο, μην προσπαθήσετε να την πιάστε σε πτήση γιατί θα τραυματιστεί. Περιμένετε να προσγειωθεί και χρησιμοποιήστε την πετσέτα.

Εάν η νυχτερίδα έχει κολλήσει σε ένα  μυγόχαρτο ή παγίδα τρωκτικών ή έχει πιαστεί σε αγκίστρι ψαρέματος, μην προσπαθήσετε να τα αφαιρέσετε. Φορέστε τα γάντια σας και κόψτε προσεκτικά με ψαλίδι ότι περισσεύει και μπορείτε να αφαιρέσετε και βάλτε την νυχτερίδα μαζί με τα κολλημένα μέρη , μέσα στο κουτί (χωρίς να τοποθετήσετε πετσέτα).

Αφού ασφαλίσετε το κουτί με ταινία και σπάγκο, φροντίστε να φτάσει το συντομότερο δυνατόν σε κάποιο φορέα περίθαλψης ή σε κάποιον κτηνίατρο που γνωρίζει από περίθαλψη άγριων ζώων.

Να είστε σίγουροι ότι έχετε βοηθήσει ένα πολύ χρήσιμο ζώο!

Πολλές πληροφορίες για τις νυχτερίδες μπορείτε να βρείτε στα αγγλικά στο site του Bat Conservation Trust και στα ελληνικά στο https://ese.edu.grτης Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας και στο https://www.lifegrecabat.eu/el/species  του προγράμματος LifeGRECABAT που σκοπός του είναι η εφαρμογή διαχειριστικών δράσεων σε 10 περιοχές NATURA 2000με στόχο τη βελτίωση της κατάστασής τους (εύρος, πληθυσμός, οικότοπος, μελλοντική προοπτική) των 10 ειδών νυχτερίδας (Annexes II - IV 92/43/EEC) και του οικότοπου 8310 (Annex I 92/43/EEC).

Μετάφραση &Προσαρμογή: ΘΜΠ

Όπου υπάρχουν άνθρωποι, υπάρχουν και σκουπίδια – στις άκρες του δρόμου, σε πάρκα, λίμνες, δάση, σχολεία και χώρους αναψυχής. Βρίσκονται ακόμη και στις αυλές μας!

Όχι μόνο είναι κακό για το περιβάλλον μας τα σκουπίδια, αλλά βλάπτουν σημαντικά την άγρια ​​ζωή και άλλα ζώα. Τα ζώα έχουν μια καταπληκτική αίσθηση όρασης και όσφρησης, η οποία μπορεί να τα προσελκύσει σε σκουπίδια όταν αναζητούν τροφή. Δεν έχουν κανέναν τρόπο να γνωρίζουν ότι τα σκουπίδια μας μπορεί να είναι επικίνδυνα για αυτά.

Τα σκουπίδια είναι επικίνδυνα για την άγρια ​​ζωή και τα κατοικίδια ζώα επειδή μπορούν:

1) Να κολλήσουν τα κεφάλια τους σε βάζα, κύπελλα ή άλλα είδη δοχείων που μυρίζουν φαγητό, προκαλώντας την ασφυξία ή την πείνα μέχρι θανάτου, όταν δεν είναι σε θέση να βγάλουν το δοχείο από το κεφάλι τους.

2) Να κοπούν σε κονσέρβες και σπασμένα γυαλιά και προκαλούνται τραυματισμοί που συνήθως είναι θανατηφόροι ή οδηγούν σε μόλυνση.

3) Να κολλήσουν τα κεφάλια τους ή άλλα μέρη του σώματός τους σε πλαστικούς δακτυλίους μεταφοράς 6 μπυρών, με αποτέλεσμα να είναι  δύσκολο για αυτά να κινηθούν ή να πετάξουν.

4)Να φάνε οικιακά απορρίμματα και καθαριστικά από κάδους απορριμμάτων που μπορεί να είναι τοξικά, προκαλώντας ακραίες ασθένειες ή θάνατο.

5) Να φάνε πλαστικό ή λατέξ (π.χ. μπαλόνια) που νομίζουν πως είναι τροφή, κάτι που μπορεί να τα κάνει να αρρωστήσουν ή να μπλοκάρουν το πεπτικό τους σύστημα και να τα κάνουν να λιμοκτονούν.

6) Να πιαστούν μέσα σε πλαστικές σακούλες, παθαίνοντας ασφυξία.

7) Να μπλεχτούν με κορδόνια, σχοινιά ή δίχτυα, πετονιές, κλπ και να μείνουν δέσμια καθώς είναι ανίκανα να ελευθερωθούν.

Όπως μας πληροφορείτο AIWC ( Ινστιτούτο Προστασίας της Άγριας Ζωής της Αλμπέρτα), δύο από τις πιο κοινές αιτίες τραυματισμών άγριας πανίδας που αντιμετωπίζουμε σχετίζονται άμεσα με τα σκουπίδια: (1) συγκρούσεις ζώων με οχήματα και (2) εμπλοκή ή κατάποση πετονιάς ψαρέματος. 

Τα σκουπίδια του δρόμου είναι πολύ επικίνδυνα και πολύ ελκυστικά για την Άγρια ​​Ζωή. Τα πουλιά, για παράδειγμα, μπορεί να διακινδυνεύσουν να σκοτωθούν από τα διερχόμενα οχήματα σε ένα δρόμο, για να αρπάξουν έναν πυρήνα μήλου ή ένα περιτύλιγμα καραμελών που κάποιος πέταξε έξω από το παράθυρο.

Τα υδρόβια πτηνά ή άλλα ζώα που ζουν σε λίμνες και ποτάμια μπορούν να καταπιούν ή να μπλεχτούν στην πετονιά που έμεινε πίσω, με συνέπεια να αρρωστήσουν ή να μην μπορούν να κολυμπήσουν, να πετάξουν ή να φάνε.

Θυμηθείτε: το να πετάξετε ακόμη και το μικρότερο κομμάτι τσίχλας μπορεί να είναι επικίνδυνο για ένα ζώο - μπορεί να κολλήσει στα φτερά ή τη γούνα του καθιστώντας την κινητικότητα δύσκολη ή αδύνατη.

Να μερικοί τρόποι με τους οποίους μπορείτε να διατηρήσετε την άγρια ​​ζωή και άλλα ζώα ασφαλή από τα σκουπίδια:

• ·       Ποτέ μην πετάτε τα σκουπίδια οπουδήποτε!
• ·       Μαζέψτε τα σκουπίδια όπου τα συναντάτε και απορρίψτε τα σωστά.
• ·       Βεβαιωθείτε ότι τα δοχεία απορριμμάτων και ανακύκλωσης διαθέτουν ασφαλή, σωστά τοποθετημένα καπάκια.
• ·       Φροντίστε να ξεπλύνετε καλά τα δοχεία, τα μπουκάλια και άλλα ανακυκλώσιμα προϊόντα πριν τα απορρίψετε. Αυτό δεν θα προσελκύσει κάποιο ζώο από την μυρωδιά των υπολειμμάτων τροφών.
• ·       Συνθλίψτε τα μεταλλικά κουτιά αναψυκτικών κλπ μόλις τα ξεπλύνετε και, ως πρόσθετη προφύλαξη, γυρίστε τον κρίκο προς το άνοιγμα, ώστε να κλείσει η τρύπα και να μην μπορεί να εισχωρήσει ακόμη και ένα πολύ μικρό ποντικάκι.
• ·       Επανατοποθετήστε τα καπάκια σε πλαστικά δοχεία και βάζα μόλις ξεπλυθούν και είναι έτοιμα για ανακύκλωση.
• ·       Κόψτε τους πλαστικούς δακτυλίους μεταφοράς κουτιών μπύρας, πριν τους ανακυκλώσετε.
• ·       Δέστε κόμπο τις πλαστικές σακούλες ,στην μέση, πριν τις ανακυκλώσετε.
• ·       Τα απομεινάρια οικιακών προϊόντων καθαρισμού και άλλες τοξικές χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στο σπίτι, χρειάζονται πολύ προσεκτική απόρριψη.
• ·       Αποφύγετε να απελευθερώσετε μπαλόνια σε εκδηλώσεις.  Μπορεί να προκαλέσουν τον θάνατο στην Άγρια Ζωή, από εμπλοκή ή από κατάποση.
• ·       Μοιραστείτε αυτές τις πληροφορίες και με άλλους.

Όπως πάντα, αν βρείτε τραυματισμένα ή ορφανά άγρια ​​ζώα, καλέστε την Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής της περιοχής σας (www.wildliferescuescout.gr).

«Δεν είμαστε ιδιοκτήτες της Γης. Είμαστε αυτοί που την προσέχουμε. Την φροντίζουμε καθώς και όλα όσα βρίσκονται επάνω της. Και όταν τελειώσουμε με αυτό που κάνουμε, θα πρέπει να μείνει καλύτερη από ό, τι τη βρήκαμε. " Katherine Hannigan,συγγραφέας.

Αυτή την εποχή όλες οι Οργανώσεις Διάσωσης και Περίθαλψης Άγριας Ζωής δέχονται πολλές κλήσεις για μωρά πτηνά που έχουν πέσει από τις φωλιές τους. Όπως και άλλα μωρά άγριας φύσης, αν το ζώο δεν είναι ταλαιπωρημένο ,καλό είναι να προσπαθήσουμε να το πάμε στους γονείς του.  Η ηλικία του μωρού πουλιού θα καθορίσει την πορεία της δράσης μας. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε σε ποιο στάδιο ανάπτυξης βρίσκεται για να κάνουμε τις σωστές ενέργειες. Στις εικόνες έχουμε την Κελαϊδότσιχλα, σαν παράδειγμα αναγνώρισης.

Ένας «νεοσσός» είναι ένα πουλάκι που δεν έχει φτερά ή έχει ελάχιστα φτερά, έτσι εξακολουθεί να φαίνεται το δέρμα του (φωτο 1). Αυτά τα πουλιά ΠΡΕΠΕΙ να είναι στη φωλιά, και αν πέσουν στο έδαφος οι γονείς δεν θα τα ταΐσουν εκεί. Αν είναι δυνατόν, είναι σωστό να επιστρέψουν αυτά τα μωρά στην πραγματική τους φωλιά. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, μπορεί να προετοιμαστεί μια φωλίτσα για φιλοξενία. Χρησιμοποιώντας ένα μικρό καλάθι, τοποθετήστε γρασίδι στον πάτο και τοποθετήστε το μωρό πουλί μέσα. Κρεμάστε το καλάθι σε ένα χαμηλό κλαδί του πλησιέστερου δέντρου ή θάμνου. Φύγετε από την περιοχή και παρατηρείστε προσεκτικά τη νέα φωλιά για 2 ώρες για να δείτε αν οι γονείς βρουν το μωρό. 

ΠΡΟΣΕΞΤΕ: Τα πουλιά δεν θα πάρουν τα μωρά τους για να τα μετακινήσουν όπως κάνουν τα θηλαστικά. Αν οι γονείς βρουν τη φωλιά σας θα συνεχίσουν να τη χρησιμοποιούν μέχρι το μωρό να γίνει «κλωσσόπουλο» (φωτο 2) και τέλος «ξεπεταρούδι». Εάν οι γονείς δεν επιστρέψουν εντός 2 ωρών, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιο Κέντρο Διάσωσης και Περίθαλψης.

Ένα «ξεπεταρούδι» (φωτο 3) είναι ένα που είναι πλήρως φτερωμένο πτηνό, με κοντή ουρά και ενδεχομένως μερικά τριχόφτερα. Τα αναγνωρίζουμε επειδή περιφέρονται στις αυλές περιμένοντας τους γονείς να τους φέρνουν φαγητό. Τα «ξεπεταρούδια» πολλές φορές μπερδεύονται με τραυματίες ενήλικες, αλλά η κοντή ουρά θα υποδείξει ότι είναι πραγματικά νεαρά πουλάκια.

Τα «ξεπεταρούδια» (fledglings) ΔΕΝ είναι απαραίτητο να είναι σε μια φωλιά, και γενικά είναι πολύ δραστήρια για να μείνουν σε μία φωλιά, ακόμη και αν επιστρέψουν. Εάν ένα «ξεπεταρούδι» είναι ενεργό και χοροπηδάει, είναι πιθανότατα πολύ καλά και δεν χρειάζεται βοήθεια. Οι γονείς θα επιστρέψουν να το ταΐσουν όταν έρθει η ώρα! Αυτά τα νεαρά πουλιά θα είναι σύντομα ανεξάρτητα από τη στιγμή που μπορούν να τραφούν μόνα τους. Εάν το μικρό όμως παρουσιάζει ληθαργικά συμπτώματα τότε πρέπει να το μαζέψετε προσεκτικά και να το πάτε σε ένα Κέντρο Περίθαλψης.

ΘΜΠ

Η Ελένη, η Βίκυ και η Μορφούλα είναι Διασώστριες της ΠΟΔΑΖ και βαθμοφόροι στο 1^ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Ιτέας. Σκέφτηκαν ότι θα είναι πολύ χρήσιμο τα μέλη της Ομάδας να γνωρίσουν κάποιες απλές τεχνικές διάσωσης, και να μπορούν αν απαντήσουν στην ερώτηση: «Βρήκα ένα Άγριο Ζώο, τι μπορώ να κάνω;»

Στην τηλε-συγκέντρωση της Κυριακής 11 Απριλίου, προσκάλεσαν τον Έφορο Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος και συντονιστή της ΠΟΔΑΖ, για να τους μάθει τα «μικρά μυστικά» της διάσωσης των πουλιών και ιδιαίτερα τώρα την Άνοιξη, των νεοσσών τους.

Την άνοιξη και τους καλοκαιρινούς μήνες, οι πρόσκοποι σε μια πόλη της περιφέρειας έχουν πολύ μεγάλες πιθανότητες να βρεθούν μπροστά σε ένα μικρό πουλάκι πεσμένο στο έδαφος. Εκείνη την στιγμή θα πρέπει να διαθέτουν κάποιες βασικές γνώσεις για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Τι εμφάνιση έχει; Πως κινείται; Γνωρίζουμε τι είδος πουλάκι μπορεί να είναι; Θα πρέπει να το μαζέψουμε προσεκτικά και να το πάμε σπίτι μας ή να ψάξουμε τους γονείς του και τη φωλιά του;

Οι απαντήσεις σε όλες αυτές τις ερωτήσεις είναι πολύ σημαντικές για το μέλλον του μικρού αυτού πετούμενου. Χρειάζονται κάποιες βασικές γνώσεις και πολύ αγάπη για τα μικρά πλασματάκια του ουρανού!

Με μια παρουσίαση και με μια μικρή ταινία της ΑΝΙΜΑ καταφέραμε να λύσουμε απορίες και να «εξοπλίσουμε» με χρήσιμες γνώσεις τουυποψήφιους διασώστες των πουλιών της Ιτέας. Έμαθαν πως το πρώτο που πρέπει να κάνουν είναι να ψάξουν να βρουν την φωλιά του ή τους γονείς του. Έμαθαν πως ανείναι «φτερωμένο» και χοροπηδάει στο έδαφος είναι φυσιολογικό, είναι ένα «ξεπεταρούδι» που περιμένει τους γονείς του να το ταΐσουν. Έμαθαν πως πάνω απ’όλα χρειάζεται ησυχία και σκοτεινιά, γι’ αυτό δεν πρέπει να το περιφέρουμε στα χέρια μας, και πολλά-πολλά άλλα!

Αν η Ομάδα Προσκόπων, Συστήματος μέλους του Δικτύου Π.Ο.Δ.Α.Ζ., επιθυμεί να ασχοληθεί σε κάποια τηλε-συγκέντρωση με αντίστοιχο θέμα, να επικοινωνήσει με την Εφ.Εφ.Π.Π. (earth@sep.org.gr)για συμμετοχή και παρουσίαση. Θα είναι χαρά μας!

Καθώς η Άνοιξη προχωράει, η φύση ακολουθώντας τους δικούς της ρυθμούς, παρουσιάζει έντονη δραστηριότητα σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. Τα ζώα και τα πουλιά δημιουργούν οικογένειες και ανατρέφουν τους νεοσσούς τους ή τα μωρά τους, στις φωλιές. Τα ατυχήματα είναι καθημερινότητα και αυξάνεται η πιθανότητα, κάποιο από αυτά να χρειαστεί την βοήθεια των ανθρώπων και ενός Διασώστη της «Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής».

Ακριβώς όπως ένα ασθενοφόρο διασώζει ανθρώπους και μεταφέρει άτομα στο νοσοκομείο, ο Διασώστης της ΠΟΔΑΖ  ως ειδικός σύλληψης και μεταφοράς, έχει κύριο στόχο να ανακτήσει το ζώο και να το μεταφέρει σε έναν Κέντρο Διάσωσης άγριας ζωής ή στον σχετικό κτηνίατρό τους με τον ασφαλέστερο και πιο πρόσφορο τρόπο.

Το πανελλήνιο δίκτυο Διασωστών της ΠΟΔΑΖ, δημιουργήθηκε με χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου και λειτουργεί με 100 εξοπλισμένα σημεία διάσωσης, έχει δε την δυνατότητα να επέμβει αποτελεσματικά, σε στενή συνεργασία με τις Οργανώσεις διάσωσης και περίθαλψης ΑΝΙΜΑ, ΑΡΚΤΟΥΡΟ, ΑΡΧΕΛΩΝ, ΑΡΙΩΝ,ΔΡΑΣΗ και MOM.

Τα Συστήματα είναι εξοπλισμένα με ένα σακίδιο (FIELD RESCUE KIT) που περιέχει τα απαραίτητα εργαλεία για μια ασφαλή σύλληψη, μετακίνηση και διάσωση ενός ζώου ή πτηνού που κινδυνεύει. Οι Περιφερειακές Εφορείες και οι Ενώσεις Παλαιών Προσκόπων που ανήκουν στο Δίκτυο είναι εξοπλισμένες με ένα ειδικό κουτί (CITY RESCUE KIT) μεταφοράς ζώου και όλα τα εργαλεία που διευκολύνουν την διάσωση της Άγριας Ζωής.

Μην ενοχλείτε

Κουκκουφκιάος © Ben Porter

Η σημασία του να είμαστε ήσυχοι, διακριτικοί και να επιδεικνύουμε ευαισθησία όταν φωτογραφίζουμε τη φύση είναι μάλλον αυτονόητη, όχι μόνο για να σιγουρευόμαστε ότι η άγρια ζωή γύρω μας δεν ενοχλείται από την παρουσία μας, αλλά και για να διασφαλίζουμε ότι άλλα άτομα γύρω μας μπορούν επίσης να την απολαύσουν. Είναι πολύ εύκολο να μπούμε στον πειρασμό να πλησιάσουμε λίγο πιο κοντά για να τραβήξουμε την τέλεια φωτογραφία ενός πουλιού ή ζώου, με κίνδυνο όμως να το τρομάξουμε και να απομακρυνθεί, όταν νιώσει απειλή. Παρόλο που μπορεί να μη φαίνεται τόσο σοβαρό εκείνη τη στιγμή, αυτή η ενόχληση μπορεί κατ’ ακρίβεια να έχει σοβαρές επιπτώσεις σε ζώα που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην ενόχληση. Στην Κύπρο, για παράδειγμα, οι Αλυκές Λάρνακας και Ακρωτηρίου φιλοξενούν χιλιάδες Φλαμίνγκο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, τα οποία είναι πολύ δημοφιλή με τους φωτογράφους. Ωστόσο, αυτά τα πουλιά ενοχλούνται εύκολα από ανθρώπους που εισέρχονται στις αλυκές σε μια προσπάθεια να τα πλησιάσουν και να πετύχουν την τέλεια φωτογραφία. Για τη λήψη αυθεντικών φωτογραφιών που αποτυπώνουν τις φυσικές συμπεριφορές των ζώων, χρειάζεται να παραμείνουμε σε ένα σημείο ήσυχα, να είμαστε υπομονετικοί και να αφιερώσουμε χρόνο, ώστε να μάθουμε καλά το ζώο που θέλουμε να φωτογραφίσουμε και να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες ενόχλησής του.

Σεβαστείτε τον νόμο

Χελιδόνια © Ben Porter

Οι περισσότερες χώρες έχουν θεσπίσει νόμους για την προστασία της άγριας ζωής, οι οποίοι πρέπει πάντοτε να τηρούνται. Θέλω να ελπίζω ότι οι περισσότεροι φωτογράφοι που ενδιαφέρονται για την άγρια ζωή αντιλαμβάνονται τους νόμους αυτούς ως κοινή λογική. Για παράδειγμα, η ενόχληση ενός πουλιού που φωλιάζει για σκοπούς φωτογράφισης είναι παράνομη. Συνήθως, αυτοί οι νόμοι είναι ακόμη πιο αυστηροί όταν πρόκειται για πολύ σπάνια και απειλούμενα είδη, και έτσι όσοι φωτογράφοι επισκέπτονται χώρες και δεν γνωρίζουν την εθνική νομοθεσία για την προστασία της άγριας ζωής, είναι καλύτερα να κάνουν μια προκαταρκτική έρευνα για να βεβαιωθούν ότι οι φωτογραφικές τους δραστηριότητες δεν παραβαίνουν οποιουσδήποτε εθνικούς νόμους.

Μην χρησιμοποιείτε ηχομιμητικές συσκευές

© Ben Porter

Στους φωτογραφικούς κύκλους, η χρήση ηχομιμητικών συσκευών είναι γενικά κατακριτέα, λόγω των επιπτώσεων που μπορεί να έχει στη συμπεριφορά των πουλιών ή των ζώων στα οποία στοχεύει. Η χρήση ηχομιμητικών συσκευών, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ενόχληση στα πουλιά και επομένως δεν πρέπει να χρησιμοποιείται. Ανάλογη της χρήσης ηχομιμητικών συσκευών είναι και η χρήση ομοιωμάτων αρσενικών πουλιών, τα οποία χρησιμοποιούνται για να δελεάσουν τα πουλιά κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου - ακόμη μια ανήθικη πρακτική, η οποία δεν πρέπει να χρησιμοποιείται. Αντί να καταφεύγετε σε τέτοιες τεχνητές μεθόδους για σκοπούς μια καλής φωτογραφίας, ξοδέψτε αρκετό χρόνο έξω στο πεδίο, οξύνετε την παρατηρητικότητά σας και καλλιεργήστε την υπομονή σας, ώστε να είστε σε θέση να τραβήξετε φωτογραφίες που να μην επηρεάζουν τη φυσική συμπεριφορά των ειδών. Αν και η χρήση ηχομιμητικών συσκευών και ομοιωμάτων είναι παράνομη στην Κύπρο, υπάρχουν ερευνητές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις τεχνικές για σκοπούς έρευνας, αφού λάβουν πρώτα ειδική άδεια από την αρμόδια αρχή.

Μην χρησιμοποιείτε ζωντανά δολώματα

Στρειδοφάγος © Ben Porter

Εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο παρέχουν στα άγρια πουλιά παντός είδους συμπληρωματική τροφή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους με σκοπό να προσελκύσουν την άγρια ζωή στους κήπους τους και να βοηθήσουν τα πουλιά κατά τους ψυχρούς χειμερινούς μήνες. Η φωτογράφιση άγριων ζώων χρησιμοποιώντας τέτοιου είδους δολώματα είναι αρκετά αποδεκτή μέθοδος από πλευράς ηθικής, αν και ορισμένοι φωτογράφοι αμφισβητούν τη «γνησιότητά» της. Είναι άραγε εντάξει, για παράδειγμα, να πάρουμε ένα νεκρό ζώο που βρήκαμε στον δρόμο και να το τοποθετήσουμε σε μια περιοχή για να προσελκύσουμε αρπακτικά πουλιά για σκοπούς φωτογράφισης; Θεωρώ πως ναι, αρκεί να μη θέτει σε κίνδυνο τα άγρια πουλιά. Ωστόσο, κάτι που είναι αναμφισβήτητα ανήθικο είναι η χρήση οποιουδήποτε ζωντανού δολώματος για να προσελκύσουμε την άγρια ζωή για τον σκοπό αυτό. Αυτή η πρακτική είναι αθέμιτη και καθόλου αποδεκτή. Η ηθική λήψη φωτογραφιών θα πρέπει πάντα να είναι υψίστης σημασίας για κάθε φωτογράφο άγριας ζωής. (Εδώ πρέπει να σημειώσω πως το τάισμα, όταν γίνεται με σκοπό τη σύλληψη και θανάτωση άγριων πουλιών, απαγορεύεται δια νόμου στην Κύπρο).

Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά την αναπαραγωγική περίοδο των πουλιών

Πευκοδρυοκολάπτης © Ben Porter

Η περίοδος αναπαραγωγής είναι μια πολύ ευαίσθητη περίοδος για την πτηνοπανίδα και πρέπει να λαμβάνετε μεγάλη προσοχή για να διασφαλίζετε ότι δεν ενοχλείτε τα πουλιά και ότι δεν επηρεάζετε την ικανότητά τους να αναπαράγονται. Ίσως κάποιος που τώρα ξεκινά να ασχολείται με την φωτογράφιση άγριας ζωής να μην είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται πότε ενοχλούνται τα πουλιά από την ανθρώπινη παρουσία. Το κλειδί είναι να δίνετε προσοχή στη συμπεριφορά των πουλιών. Εάν, για παράδειγμα, βρείτε μια ενεργή φωλιά, υποθέστε ότι οι γονείς βρίσκονται κάπου κοντά και μετακινηθείτε σε μια ασφαλή απόσταση για να παρακολουθήσετε τη συμπεριφορά τους. Αν δεν φαίνεται να έχουν αντιληφθεί την παρουσία σας, τότε είστε εντάξει! Εάν όμως σας έχουν αντιληφθεί, καλύτερα να αποχωρήσετε και να τα αφήσετε στην ησυχία τους. Ορισμένα είδη είναι πολύ πιο ευαίσθητα από άλλα, ιδιαίτερα κατά την αναπαραγωγική περίοδο. Στην Κύπρο, τα παρυδάτια πουλιά, όπως το Νανοπλουμίδι που φωλιάζει στο Lady’s Mile και στην παραλία Spyros Beach (περιοχή Κασιάνες), είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην ανθρώπινη ενόχληση κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου. Ευάλωτα είναι επίσης και διάφορα είδη αρπακτικών πουλιών, όπως ο Γύπας, που φωλιάζουν σε παράκτιους ή ορεινούς γκρεμούς.

Εν κατακλείδι...

Ενώ υπάρχουν πολλές ακόμη συμβουλές που θα μπορούσα να αναφέρω, αυτοί οι πέντε κανόνες είναι μια καλή αρχή για να διασφαλίσουμε ότι η φωτογράφιση άγριας ζωής γίνεται με ηθικό τρόπο χωρίς αρνητικό αντίκτυπο. Εάν πιάσετε τον εαυτό σας να αναρωτιέται κατά πόσο είναι ηθικό αυτό που κάνετε, τότε πιθανότατα δεν είναι. Έχοντας την ευημερία της άγριας ζωής ως προτεραιότητα κατά τη διάρκεια των φωτογραφικών σας εξορμήσεων, αποτελείτε παράδειγμα προς μίμηση και διασφαλίζετε ότι όλοι μπορούν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν την ενασχόληση αυτή.

Από σήμερα ξεκινά επίσημα η λειτουργία του iNaturalist Greece, με την Ελλάδα να γίνεται το νεότερο μέλος του παγκόσμιου δικτύου iNaturalist!

Το iNaturalist, είναι μια από τις πιο δημοφιλείς εφαρμογές που αφορούν τη φύση και την επιστήμη των πολιτών παγκοσμίως, και είναι μια κοινή δράση του California Academy of Sciences και του National Geographic Society.Το iNaturalistGR είναι η «πύλη» της Ελλάδας στον κόσμο του iNaturalist, διαχειριζόμενη από την iSea, Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία για την Προστασία των Υδάτινων Οικοσυστημάτων, με την υποστήριξη του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Επιλέξαμε ως λογότυπο του iNaturalistGR το χαρισματικό κοινό δελφίνι Delphinus delphis, ένα είδος που έχει συνδεθεί στενά με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και σε αντίθεση με το όνομά του δεν είναι πλέον κοινό στις Ελληνικές θάλασσες.

Το iNaturalistGR αποτελεί μια πλατφόρμα επιστήμης των πολιτών η οποία δίνει στους χρήστες τη δυνατότητα να αναρτήσουν παρατηρήσεις από φυτά ή ζώα που συναντούν στην Ελλάδα αλλά και σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του πλανήτη προκειμένου να τα ταυτοποιήσουν, να μάθουν περισσότερες πληροφορίες για αυτά, να διατηρήσουν το δικό τους αρχείο με παρατηρήσεις αλλά και να τις μοιραστούν μαζί με άλλους φυσιολάτρες! Κάθε παρατήρηση που αναρτάται μπορεί να επικυρωθεί από την κοινότητα χρηστών του iNaturalist, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο ανοιχτά δεδομένα μεγάλης αξίας για τη μελέτη της βιοποικιλότητας και καθιστώντας το iNaturalistGR ως ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο και για τους ερευνητές.

Με άλλα λόγια, το iNaturalistGR είναι ένα σύστημα πληθοπορισμού (crowdsourcing) αναγνώρισης και καταγραφής της εμφάνισης ειδών αλλά και μια διαδικτυακή υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης για φυσιολάτρες!

Στόχος του iNaturalistGR είναι η αύξηση της κατανόησης και του ενδιαφέροντος των πολιτών για τη βιοποικιλότητα, τη φυσική ιστορία και το περιβάλλον της Ελλάδας. Επιπλέον, αποσκοπεί και στη δημιουργία μιας υψηλού επιπέδου βάσης δεδομένων βιοποικιλότητας η οποία θα είναι χρήσιμη για τους επιστήμονες που εργάζονται για τη διατήρηση και την προστασία της τοπικής βιοποικιλότητας στη χώρα μας.

Αν έχετε ήδη εγγραφεί στο iNaturalist μπορείτε εύκολα να συνδεθείτε με το iNaturalistGR μέσα από τις ρυθμίσεις λογαριασμού σας. Αν δεν είστε ακόμα μέλη της παγκόσμιας κοινότητας του iNaturalist, μπορείτε να γίνετε σήμερα επιστήμονες πολίτες δημιουργώντας ένα λογαριασμό στο iNaturalistGR και ξεκινώντας να καταγράφετε τη βιοποικιλότητα που υπάρχει γύρω σας!

Εδώ θα βρείτε την επίσημη ανακοίνωση από το iNaturalist.

Για περισσότερες πληροφορίες:

Δήμητρα Κατσάδα

Υπεύθυνη Προγραμμάτων, iSea

Τηλ. (+30)231 309 0696

Email:dimitra.katsada@isea.com.gr

Αγαπητοί φίλοι και φίλες,

Πριν από ένα χρόνο, όταν ξεκίνησε η περιπέτεια της πανδημίας, ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ ζήτησε την βοήθειά σας. Απευθύνθηκε με ειλικρίνεια και χωρίς υπεκφυγές στους υποστηρικτές του. Και η επιλογή αυτή μας δικαίωσε!

Χάρη στην μαζική και αυθόρμητη ανταπόκρισή σας ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ κατάφερε όχι απλά να βγάλει τη δύσκολη αυτή χρονιά, αλλά να σημειώσει σημαντικές επιτυχίες! Επιτυχίες που δικαιώνουν την συνειδητή επιλογή σας να μας βοηθήσετε οικονομικά και ψυχολογικά, για να συνεχίσουμε την προστασία της άγριας ζωής και του περιβάλλοντος. Και σας ευχαριστούμε μέσα από τα βάθη της καρδιάς μας γι' αυτό.

Μεταξύ άλλων, χάρη και στη δική σας υποστήριξη ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ:

1) Διαχειρίστηκε 35 περιστατικά με τραυματισμένα, ορφανά νεογέννητα, εγκλωβισμένα ή αιχμάλωτα ζαρκάδια, ελάφια, αρκούδες και λύκους που χρειάζονταν βοήθεια.

2) Φιλοξενεί 57 ζώα στο Διεθνές Περιβαλλοντικό Κέντρο.

3) Συνεργάζεται με όλες τις μεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις συγκεντρώνοντας 41.000 ηλεκτρονικές υπογραφές πολιτών για να μην καταστραφούν οι περιοχές Natura.

4) Υλοποίησε εκπαιδευτικά προγράμματα σε 5.000 μαθητές 250τάξεων σε σχολεία όλης της Ελλάδας και 3.000 πολίτες.

5) Έσωσε τον Μίτκο ο οποίος βρέθηκε πυροβολημένος στη Βουλγαρία με άσχημο τραύμα στο πόδι. Έως σήμερα έχει υποβληθεί σε 4 επεμβάσεις για την αποκατάστασή του και πιθανόν να χρειαστούν και άλλες.

6) Παρενέβη και συνεχίζει να μάχεται ώστε να εξασφαλίσουμε ότι τα αιολικά πάρκα δεν θα αποτελούν απειλή για την βιοποικιλότητα.

7) Δημοσιεύθηκε, η νέα μελέτη της επιστημονικής ομάδας του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ που αφορά στη χρήση του ενδιαιτήματος από την καφέ αρκούδα στην Ελλάδα. Χάρη στη μελέτη των κινήσεων αρκούδων με τη χρήση κολάρων, διαπιστώθηκε ότι όλες οι αρκούδες πριν τον χειμέριο λήθαργο και όταν ξυπνούν την άνοιξη επιλέγουν ως καταφύγιο δυσπρόσιτες περιοχές (δηλ. περιοχές σε μεγάλα υψόμετρα ή περιοχές με έντονο ανάγλυφο). Επίσης, κατά τη διάρκεια της νύχτας οι αρκούδες μπορεί να πλησιάσουν περιοχές που βρίσκονται κοντά σε σημεία με ανθρώπινη δραστηριότητα. Τέλος, οι αρκούδες προτιμούν για ενδιαίτημα δυσπρόσιτες περιοχές και καλλιέργειες παρατημένες ή μη εντατικές καθώς και περιοχές που βρίσκονται κοντά σε πηγή νερού, ενώ οι περιοχές με πυκνό οδικό δίκτυο γενικότερα αποφεύγονται.

Θέλαμε να σας ενημερώσουμε προσωπικά για τις επιτυχίες μας αυτές. Γιατί τις επιτυχίες τις γιορτάζει κανείς με τους φίλους του. Ελπίζουμε ότι θα σας κάνουν υπερήφανους που είστε φίλοι και υποστηρικτές μας.

Δυστυχώς, βέβαια, δεν μπορούμε ακόμα να σας προσκαλέσουμε στο Διεθνές Περιβαλλοντικό Κέντρο για μία επίσκεψη. Αισιοδοξούμε όμως ότι σύντομα θα σας έχουμε και πάλι μαζί μας για να δείτε τα ζώα που βοηθήσατε!

Μέχρι εκείνη την ημέρα όμως θα θέλαμε να σας προσκαλέσουμε να ανανεώσετε την υποστήριξή σας προς τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ! Τώρα που φαίνεται ότι μπαίνουμε στην τελική ευθεία αυτού του δύσκολου μαραθωνίου σας καλούμε να σταθείτε και πάλι στο πλευρό μας. Βλέπουμε το φως στο βάθος του τούνελ, βοηθήστε μας να φτάσουμε με ασφάλεια στην έξοδο!

Ακόμα και η πιο μικρή συνδρομή σας είναι ΥΠΕΡπολύτιμη.

Κάθε ζώο μετράει, κάθε μέρα μετράει, κάθε ευρώ μετράει.

Συγκεκριμένα, μπορείτε:

Να κάνετε μία δωρεά σε αυτό το link https://www.arcturos.gr/gr/summeteho/donation

Να γίνετε μέλος ή να ανανεώσετε τη συνδρομή σας σε αυτό τοlink https://www.arcturos.gr/gr/summeteho/membership

Να υιοθετήσετε μια αρκούδα, έναν λύκο, έναν ποιμενικό ή να ανανεώσετε την υιοθεσία σας σε αυτό το link https://www.arcturos.gr/gr/summeteho/adoption

Για να συνεχίσει ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ να προστατεύει τα άγρια ζώα, το περιβάλλον και τα ελληνικά δάση για πολλές ακόμα γενιές.

Με σεβασμό,

Η οικογένεια του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ

©OdysseasChloridis Photography/ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ

Οι αλεπούδες είναι από τα πιο κοινά Άγρια Ζώα, που συναντάμε όχι μόνο σε εξοχικές τοποθεσίες αλλά κυρίως γύρω από τις κατοικίες του ανθρώπου.  Και βέβαια, παρά το γεγονός ότι ζει κυριολεκτικά δίπλα μας, η ζωή της παραμένει μυστηριώδης, έτσι διαστρεβλωμένη όπως μας παραδίδεται από τους μύθους. Η αλεπού είναι συγγενής του λύκου, του τσακαλιού και του σκύλου, είναι σαρκοβόρο τετράποδο με πλούσιο κοκκινωπό τρίχωμα, μυτερό ρύγχος και φουντωτή ουρά. Αντίθετα όμως με τα ξαδέλφια της που ζουν σε αγέλες, η αλεπού προτιμά τη μοναξιά και μόνο όταν μεγαλώνει τα παιδιά της φτιάχνει προσωρινές κοινότητες, οι οποίες παραμένουν αθέατες ζώντας μέσα σε υπόγεια λαγούμια.

Επειδή συχνάζει σε κατοικημένες περιοχές, πολλές φορές πέφτει θύμα ατυχημάτων (αποτελεί το 28% των ζώων σε τροχαία) ή παγίδων και δίνει την δυνατότητα στους ανθρώπους να την παρατηρήσουν καλά.

Στις 7 Ιανουαρίου 2021, στην άκρη του δρόμου προς την Ανάβυσσο, ο κ Πέτρος Μπίκας εντοπίζει μια τραυματισμένη αλεπού από αυτοκίνητο.  Σε συνεννόηση με την κα Μυρέλλα Πολίδου, εκπαιδευμένο μέλος της  Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής και βαθμοφόρο του 1^ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Σαρωνικού, ειδοποιούν την Οργάνωση περίθαλψης Άγριας Ζωής ΑΝΙΜΑ.  Μεταφέρουν την αλεπού και με την βοήθεια του κτηνίατρου κ Νίκου Παυλόπουλου, την παραδίδουν στην κα Καίτη Αλευρά, εθελόντρια της ΑΝΙΜΑ.

 Η αλεπού της Αναβύσσου έχει κατάγματα σε δύο πόδια και κτύπημα στο κεφάλι.  Οι «αποκαταστάτες» της ΑΝΙΜΑ καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια να την θεραπεύσουν και σε λίγες μέρες μεταφέρεται σε αρκετά καλή κατάσταση, στον χώρο φιλοξενίας και αποθεραπείας ζώων, στον Βοτανικό Κήπο Διομήδους, στο Χαϊδάρι.  Μετά από  60 μέρες η αλεπού ήταν σε πολύ καλή κατάσταση, έτοιμη για επανένταξη στην περιοχή που βρέθηκε.

Νάναι καλά όσοι την νοιάστηκαν και την φρόντισαν!

Τι να κάνετε αν σας τύχει να βρείτε μια αλεπού τραυματισμένη ή άρρωστη.

Αν βρείτε μια τραυματισμένη αλεπού, χωρίς να την πλησιάσετε πάρα πολύ κοντά, παρακολουθήστε πρώτα για να δείτε σε πόσο άσχημη κατάσταση βρίσκεται.  Στη συνέχεια, αν είναι δυνατόν, μεταφέρετέ την σε έναν κοντινό κτηνίατρο ή σε μια Οργάνωση Περίθαλψης άγριας ζωής. Στην Αττική υπάρχει η οργάνωση ΑΝΙΜΑ που περιθάλπει τουλάχιστον 20 αλεπούδες κάθε χρόνο (τηλ. 6972664675).

Τα άγρια ζώα συνήθως κρύβουν πολύ καλά, ότι είναι άρρωστα. Ωστόσο, υπάρχουν προφανείς ενδείξεις ότι ένα ζώο είναι άρρωστο ή τραυματισμένο, όπως: Χωλότητα, Προφανείς πληγές ή αιμορραγία, Προβλήματα στάσης ή αδυναμία στάσης, Πρόβλημα με το κράτημα του κεφαλιού ψηλά, Δυσκολία αναπνοής, Νωθρότητα: δεν απομακρύνεται όταν πλησιάζουμε, Ελλιπής αντίδραση σε ερεθίσματα, Αδυναμία, Έλλειψη γούνας σε περιοχές του σώματος ή ψώρα, κηλίδες κοπράνων στο πίσω μέρος, Σημάδια εγκεφαλικής βλάβης όπως περπάτημα σε κύκλους, κλπ

Ένα ζώο με οποιαδήποτε από αυτές τις καταστάσεις πρέπει να προσεγγίζεται μόνο από εκπαιδευμένα άτομα. Εάν θέλετε να βοηθήσετε το ζώο, μην προσπαθήσετε να χειριστείτε το ζώο μόνοι σας. καλέστε έναν αποκαταστάτη άγριας ζωής για συμβουλές.

Να είστε πολύ προσεκτικοί όταν πλησιάζετε το ζώο, μπορεί να γρατσουνίσει και να δαγκώσει όταν φοβάται, ειδικά εάν είναι τραυματισμένη, γι’ αυτό χρησιμοποιείστε μια μεγάλη πετσέτα ή κουβέρτα για να την σκεπάσετε ολόκληρη και να την πιάστε.

Μεταφέρετε μια αλεπού μόνο εάν είστε βέβαιοι ότι μπορείτε να το κάνετε χωρίς κίνδυνο για τον εαυτό σας ή τους άλλους. Βεβαιωθείτε ότι κρατάτε επίσης το ζώο μακριά από το πρόσωπό σας και έχετε δέσει με επίδεσμο (σαν φίμωτρο) το στόμα της, για να μην μπορεί να σας δαγκώσει.

Προσέξτε σε επικίνδυνες τοποθεσίες, όπως σε πολυσύχναστο δρόμο. Παρακολουθήστε πρώτα από απόσταση για να δείτε αν το ζώο είναι ακόμα ζωντανό, ζητήστε βοήθεια εάν δεν μπορείτε να το φτάσετε με ασφάλεια.(βλέπε άρθρο μας: https://www.wildliferescuescout.gr/el/normal/9/ViewBlogArticle)

Εάν είναι ασφαλές να πιάσετε και να χειριστείτε την τραυματισμένη αλεπού, τότε, φορώντας κατάλληλα γάντια, τοποθετήστε την γρήγορα σε ένα ασφαλές, γερό χαρτόκουτο  με οπές εξαερισμού, επενδεδυμένο με πετσέτα ή εφημερίδα ή καλύτερα σε ένα κουτί μεταφοράς γάτας ή σκύλου (pet carrier),αν υπάρχει. Κατά την μεταφορά να είστε πολύ προσεκτικοί!

 Πλύνετε καλά τα χέρια σας μετά το χειρισμό ενός ζώου.

Τέλος, όταν εντοπίσετε ένα νεκρό ή τραυματισμένο ζώο, μπορείτε να καταγράψετε το περιστατικό στο https://www.paratiro.gr/ και να καταγράψετε το περιστατικό (ΝΕΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ) αφού κατεβάσετε την εφαρμογή στο κινητό σας. Το «ΠΑΡΑΤΗΡΩ» είναι μια πρωτοβουλία, που στόχο έχει να εγκαθιδρύσει ένα πανελλήνιο, αξιόπιστο σύστημα καταγραφής και παρακολούθησης των αιτιών θνησιμότητας της άγριας ζωής από ανθρωπογενή αίτια με την εφαρμογή της Επιστήμης των Πολιτών. Με αυτόν τον τρόπο πληροφορίες για κάθε μοναδικό περιστατικό τραυματισμού ή θανάτου άγριου ζώου σε όλη την Ελλάδα καταχωρούνται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του «ΠΑΡΑΤΗΡΩ» και ομαδοποιούνται ανάλογα με το είδος του ζώου, το αίτιο τραυματισμού ή/και θανάτου και την περιοχή στην οποία βρέθηκε (ΧΑΡΤΗΣ). Παράλληλα, η επιστημονική ομάδα του "ΠΑΡΑΤΗΡΩ" επεξεργάζεται τα δεδομένα και εξάγει σημαντικά συμπεράσματα για τις απειλές που αντιμετωπίζει η άγρια ζωή εξαιτίας ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Με την μεγάλη εξάπλωση των κινητών τηλεφώνων, με καλές δυνατότητες φωτογράφησης, οι διασώστες συχνά τραβούν φωτογραφίες της άγριας ζωής κατά την διάσωση ή την περίθαλψη για να θυμούνται ένα ζώο, να τεκμηριώνουν μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ή δύσκολη περίπτωση, να τις στέλνουν σε έναν κτηνίατρο για να τον συμβουλευτούν, να τις χρησιμοποιήσουν για εκπαίδευση ή δημοσιεύσεις ή "μόνο και μόνο επειδή".  Ενώ μερικές από τις φωτογραφίες αποδεικνύονται καλές και είναι χρήσιμες, πολλές δεν είναι και δημιουργούν παρανοήσεις και παρεξηγήσεις. Ακολουθούν μερικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να επιτύχετε καλύτερες και πιο χρήσιμες φωτογραφίες αλλά και να αποτρέψετε δυσάρεστες καταστάσεις για τα άγρια ζώα.

Πρέπει να σέβεστε το θέμα σας!

Να φωτογραφίζετε πάντα άγρια ζώα με τρόπους που σέβονται την άγρια φύση και την ανθρώπινη φροντίδα τους. Μην τραβάτε φωτογραφίες με τα ζώα που θα μπορούσαν να υποδηλώνουν ότι είναι κατοικίδια ζώα και όχι άγρια (σαν τις κατωτέρω φωτογραφίες), όπως να είναι προσκολλημένο σε ένα άτομο, να θηλάζουν καθισμένα στην παλάμη σας, να αγκαλιάζουν τα χέρια σας και να παίζουν με παιχνίδια που χρησιμοποιούνται σε κατοικίδια, κλπ.

Φωτογραφίες με λανθασμένη νοοτροπία. Προβάλουν τα Άγρια ζώα ως κατοικίδια (pet)

Για να έχετε μια όμορφη και σωστή φωτογραφία, δώστε λίγο χρόνο στο ζώο και αφήστε το να βρεθεί μόνο του σε άνετη θέση. Εξαλείψτε το άγχος του.

Αποφύγετε περιβάλλοντα που το τρομάζουν ή του προκαλούν στρες, όπως άλλα ζώα ή κλουβιά ή αντικείμενα, δραστηριότητες, θόρυβοι, κινήσεις, άτομα και κατοικίδια.

Ακολουθήστε πρωτόκολλα ασφαλούς χειρισμού! Εάν φοβούνται, τα ζώα μπορεί να κουλουριαστούν, να πηδήξουν, να κτυπήσουν, να δαγκώσουν ή να χτυπήσουν για να προσπαθήσουν να ξεφύγουν. Για να αποφύγετε τον κίνδυνο και να είστε ασφαλείς, μην κρατάτε ποτέ το ζώο κοντά στο πρόσωπο, το κεφάλι ή το εκτεθειμένο σώμα ενός ατόμου.

Χρησιμοποιήστε γάντια ή / και άλλο προστατευτικό ρουχισμό / εξοπλισμό εάν κρατάτε το ζώο για να επιδείξετε σωστή και ασφαλή τεχνική χειρισμού.

Τραβήξτε φωτογραφίες υγιών ζώων, καθώς και εκείνων με προβλήματα υγείας. Εάν είναι δυνατόν, θα ήταν πολύτιμο να έχετε φωτογραφίες του ίδιου ζώου σε διάφορα στάδια ανάρρωσης, μετά την ανάρρωση και λίγο πριν την απελευθέρωση.

Μερικά ζώα μπορεί να είναι σε τόσο σοβαρή κατάσταση που να επιβάλλεται η  ευθανασία. Εάν επιθυμείτε φωτογραφίες τέτοιων ιατρικών προβλημάτων, οι φωτογραφίες θα πρέπει να λαμβάνονται αφού το ζώο έχει υποστεί ευθανασία, για να μειώσει περαιτέρω τον πόνο και τα βάσανα.

Τραβήξτε τις φωτογραφίες σε ασφαλή χώρο αλλά και κατάλληλο χώρο για αποκατάσταση δείχνοντας (δίνοντας) το καλό παράδειγμα. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να τραβάτε φωτογραφίες σε κουζίνα, σε ανθρώπινο κρεβάτι, να παίζει με κατοικίδιο, γύρω από φαγητό για ανθρώπους και ούτω καθεξής.

Βγάζοντας φωτογραφίες

Σχεδιάστε τη φωτογραφία και κάντε οποιαδήποτε προετοιμασία προτού τοποθετήσετε τη φωτογραφική μηχανή στη θέση λήψης ή πιάστε το ζώο. Αυτό περιλαμβάνει πράγματα όπως τακτοποίηση φωτισμού και τρίποδα, τοποθέτηση του κλωβού και τοποθέτηση γαντιών.

Χρησιμοποιήστε ένα πιο ήρεμο και ουδέτερο χρωματικά ύφασμα για φόντο, όπως ένα ανοιχτό μπλε ή γκρι. Μην χρησιμοποιείτε πολύ υψηλής αντίθεσης υλικό στο φόντο, όπως ένα συμπαγές λευκό ή μαύρο πανί. Αποφύγετε το φόντο με έντονη αποτύπωση, όπως λουλουδάτο σχέδιο. Τέτοια φόντα μπορεί να μπερδέψουν το auto focus της μηχανής.

Στην φωτογραφία είναι θολά τα πουλάκια και εστιασμένος ο ρουχισμός που μπερδεύει λόγω χρωματικής ποικιλίας

Εάν το ζώο δεν κρατιέται, ή εάν το συγκριτικό  μέγεθος δεν είναι εμφανές, τοποθετήστε ένα κοινό αντικείμενο για να δείξετε το μέγεθος.  Νομίσματα, κλειδιά ή μολύβια παρέχουν μια καλή σύγκριση για μικρά θέματα. Ένας χάρακας μπορεί να υποδείξει το μέγεθος για μεγαλύτερα θέματα.

Ορισμένα ζώα -ειδικά ενήλικα - μπορεί να έχουν μια αντίδραση φόβου στη φωτογραφική μηχανή, πιθανόν να την αντιλαμβάνονται ότι είναι ένα μεγάλο μάτι ενός αρπακτικού, ειδικά εάν η κάμερα είναι πάνω από το ζώο. Με το τηλέφωνο είναι καλύτερα τα πράγματα!

Εάν φαίνεται λιγότερο αγχωτικό και εξακολουθεί να είναι ασφαλές, σκεφτείτε να κρατάτε την κάμερα στο ίδιο επίπεδο ή σε μια γωνία που είναι λίγο κάτω από το ζώο. Εάν το ζώο εμφανίσει άγχος από την εγγύτητα στην κάμερα, σταματήστε να φωτογραφίζετε!  Μπορεί να είναι δυνατό να τραβήξετε μια φωτογραφία χωρίς να τονίσετε το ζώο σε άλλη στιγμή. Σκεφτείτε να τραβήξετε τη φωτογραφία από απόσταση ή σε απόκρυψη.  Μην τραβάτε φωτογραφίες, εκτός εάν μπορεί να αποφευχθεί ο φόβος και το άγχος.

Ο θόρυβος της κάμερας μπορεί επίσης να τρομάξει ένα ζώο. Ελαχιστοποιήστε τον θόρυβο ενεργοποιώντας την κάμερα πριν πλησιάσετε το ζώο.

Η φωτογραφία μπορεί να είναι μόνο του ζώου, όπως στο κλουβί, στη φωλιά ή στη φωλιά του. Μερικοί άνθρωποι μπορούν να κρατήσουν το ζώο με το ένα χέρι και να κρατήσουν την κάμερα με το άλλο για λήψη selfie. Είναι πολύ καλύτερο και ασφαλέστερο να ζητήσουμε από ένα δεύτερο άτομο να μας βοηθήσει στην φωτογράφηση.

Προσπαθήστε να εστιάσετε την κάμερα στο πιο σημαντικό στοιχείο. Αυτό μπορεί να είναι ολόκληρο το ζώο ή μπορεί να είναι μέρος του σώματος. Εάν είναι δυνατόν, προσπαθήστε να διατηρήσετε μεγαλύτερο βάθος πεδίου για να αυξήσετε τη μέγιστη εστίαση.

Εάν το ζώο δεν φοβάται και δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος ούτε για το ζώο ούτε για τον χειριστή, μπορείτε να φωτογραφήσετε από κοντινή απόσταση. Μην πλησιάζετε στο θέμα πάρα πολύ κοντά. Αυτό σημαίνει ότι κρατάτε τις περισσότερες κάμερες περίπου μισό μέτρο από το ζώο, εκτός εάν χρησιμοποιείτε ειδικό φακό. Εάν πλησιάσετε πολύ, το θέμα της φωτογραφίας σας θα γεμίσει δυσανάλογα το κάδρο σας. Μην ανησυχείτε αν είστε ένα μέτρο από το θέμα, καθώς οι περισσότερες φωτογραφίες μπορούν να περικοπούν αργότερα - εφ 'όσον το θέμα είναι στο επίκεντρο.

Χρησιμοποιήστε υψηλή ταχύτητα ή ρύθμιση γρήγορου κλείστρου για να ελαχιστοποιήσετε τυχόν θόλωση από την κίνηση. Εάν το θέμα φωτίζεται κατάλληλα, αυτό δεν πρέπει να αποτελεί πρόβλημα. Επιτρέποντας στο ζώο να αναλάβει μια άνετη, χωρίς στρες στάση ηρεμίας βοηθά στην αποφυγή ανεπιθύμητης κίνησης.

Τραβήξτε πολλές εικόνες του ίδιου θέματος από διαφορετικές γωνίες και θέσεις. Κατά  κανόνα, 1 στις 20 περίπου λήψεις οδηγεί σε μια αποδεκτή φωτογραφία. Άλλωστε οι ψηφιακή τεχνολογία δεν έχει πρόσθετο κόστος!

Εξασκηθείτε στη λήψη φωτογραφιών από «εύκολα» θέματα και μάθετε από αυτά, ώστε να αναπτύξετε δεξιότητες και αυτοπεποίθηση για να τραβήξετε αποτελεσματικές φωτογραφίες γρήγορα και χωρίς προβλήματα.

Καλές φωτογραφίες, που εμμέσως προβάλλεται και η Οργάνωση ή το Κέντρο Περίθαλψης

Αν θέλετε να τραβήξετε φωτογραφίες κατά την διάσωση θα πρέπει το κάδρο σας να δείχνει και τον περιβάλλοντα χώρο, αλλά και περισσότερες λεπτομέρειες σχετικές με το ζώο. Καλό είναι να αποφεύγετε πολλές «στημένες πόζες» που μπορούν να ταλαιπωρήσουν το ζώο ή ακόμη και να το φέρουν σε κρίσιμη κατάσταση. Προσοχή, να αποφεύγετε τους περαστικούς που θέλουν να βγάλουν τουριστικές φωτογραφίες!!!

Φωτισμός

Το φυσικό φως είναι το καλύτερο για φωτογραφίες.  Βεβαιωθείτε ότι το θέμα φωτίζεται ομοιόμορφα.Όταν χρησιμοποιείτε φυσικό φως, ειδικά όταν είστε σε εξωτερικούς χώρους, το ζώο δεν πρέπει να βρίσκεται μισό σε φως και μισό σε σκιά.  Το διάχυτο και έμμεσο ηλιακό φως είναι πολύ καλύτερο από το άμεσο ηλιακό φως. Σκεφτείτε να τραβήξετε τη φωτογραφία σε μια ελαφρά συννεφιασμένη ημέρα ή τοποθετήστε ενδιάμεσα ένα σεντόνι ανοιχτού χρώματος.

Το κατ’ ευθείαν φλας τρομάζει το ζώο, γι’ αυτό ένα έμμεσο φλας είναι καλύτερο. Μην ανησυχείτε για τα κόκκινα μάτια που προκαλούνται από το φλας - αυτό μπορεί να αφαιρεθεί αργότερα στην επεξεργασία, εκτός εάν το μάτι είναι κόκκινο από φυσικό χρώμα ή από ένα τραυματισμό. Σταματήστε να φωτογραφίζετε μετά από κάθε φωτογραφία με φλας και αφήστε το ζώο να χαλαρώσει.

Στις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές ή τηλέφωνα, να χρησιμοποιήσετε τη μεγαλύτερη δυνατή μορφή (μέγεθος αρχείου). Αυτό συλλαμβάνει περισσότερο λεπτομέρεια, η οποία είναι κρίσιμη για μελλοντική βελτίωση της εικόνας.  Οι αποδεκτές μορφές αρχείων περιλαμβάνουν JPG ή TIFF.

ΣΩΣΤΗ επιλογή υποβάθρου                                                                                                                                                              ΛΑΘΟΣ επιλογή υποβάθρου

Τεκμηρίωση

Είναι εύκολο να ξεχάσουμε τις λεπτομέρειες για ένα ζώο ή μια υπόθεση - ειδικά σε πολυάσχολη εποχή. Επομένως, είναι σημαντικό να σημειώσετε ποια ζώα και κρούσματα φωτογραφήσατε. Είναι επίσης χρήσιμο να καταγράφετε κάποια στοιχεία των φωτογραφιών για να αποφύγετε την σύγχυση αργότερα όταν προσπαθείτε να ταξινομήσετε τις φωτογραφίες κατά περίπτωση και ημερομηνία.

Ενώ είναι ακόμα φρέσκο στο μυαλό σας, εντοπίστε το είδος του ζώου, ηλικία (π.χ. νεοσσός, νεογέννητος, νεαρός, ενήλικος), κατάσταση ή πρόβλημα, αντί να υποθέτετε ότι θα το κάνετε αργότερα προσπαθώντας να θυμηθείτε την υπόθεση ή να θυμηθείτε τις λεπτομέρειες.

Γράψτε τις σημειώσεις σε ένα ημερολόγιο για να σας υπενθυμίζει τις επόμενες ημερομηνίες για λήψη φωτογραφιών.

Αν είστε σε Κέντρο Περίθαλψης καλό είναι να τοποθετήσετε μια πινακίδα στην αίθουσα αποκατάστασης για να υπενθυμίσετε μερικούς κανόνες για τη λήψη φωτογραφιών, μαζί με μερικές βασικές οδηγίες.

Στοιχεία

Να σημειώνετε πάντα την ημερομηνία της φωτογραφίας, το όνομα του διασώστη ή αποκαταστάτη και τη διεύθυνση. Πρέπει το όνομα του φωτογράφου να συνοδεύει τη φωτογραφία, εκτός αν δεν παρέχεται.

Αναφέρετε εάν κάποια από τις φωτογραφίες προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα (άτομο, ημερομηνία, πηγή κ.λπ.). Αν εσείς έχετε πνευματικά δικαιώματα σε οποιαδήποτε από τις φωτογραφίες, να αναφέρετε εάν θα εκχωρηθεί άδεια για εκτύπωση για δημοσίευση και πώς θα το κανονίσετε με τον ενδιαφερόμενο.  Να διευκρινίζετε με σαφήνεια εάν οι φωτογραφίες που μοιράζεστε με άλλους δεν πρέπει να διανέμονται περαιτέρω.

Πρέπει πάντα να προσέχουμε έτσι ώστε ο στόχος να τραβήξουμε καλές φωτογραφίες να μην είναι υψηλότερος από τον σεβασμό στην άγρια φύση του ζώου και την διατήρηση της ηρεμίας και ασφάλειάς του.

Συγγραφείς του αρχικού ανωτέρω κειμένου είναι οι Shirley Casey και Allan Casey,συνιδρυτές της WildAgain Wildlife Rehabilitation. 

 Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τους συγγραφείς στο ewildagain@aol.com ή στο WildAgain Wildlife Rehabilitation, Inc.,P.O. Κουτί685, Evergreen, CO 80437 USA.

Ρίξτε μια ματιά στο www.ewildagain.org για περισσότερους πληροφορίες που αφορούν Περίθαλψη Άγριων ζώων.

Μετάφραση, προσαρμογή, επιλογή φωτογραφιών κειμένου: Θεόδωρος Μπένος-Πάλμερ, 2021

Την 'Ανοιξη και τους καλοκαιρινούς μήνες, οι Διασώστες άγριας ζωής θα δούν να αυξάνονται πολύ οι κλήσεις και οι περιπτώσεις διάσωσης, οι περισσότερες από τις οποίες θα περιλαμβάνουν μωρά και νεαρά ζώα. Το πιο δύσκολο είναι, ότι οι Διασώστες θα πρέπει να κρίνουν σε ποια περίπτωση είναι απαραίτητη η παρέμβαση στη ζωή του μικρού. Θα πρέπει να βασιστούν στην γνώση τους για το είδος (τη φυσική του ιστορία) και στην αξιολόγηση της κατάστασης του ζώου. Σε γενικές γραμμές, οι νεοσσοί που μοιάζουν ξεπουπουλιασμένοι, δεν φωνάζουν ή δεν ανοίγουν το στόμα τους περιμένοντας τροφή, και έχουν μια «θλιβερή» εμφάνιση χρειάζονται άμεση βοήθεια. Τα μωρά των θηλαστικών που είναι κρύα στην αφή και κυρτωμένα σε εμβρυϊκή θέση ή δεν κινούνται πολύ, ακόμη και όταν αγγίζονται, απαιτούν επίσης άμεση βοήθεια. Αυτά τα μωρά πρέπει να ζεσταθούν και γρήγορα.

φωτογραφίες από το Wildlife Center of Virginia

Κάποιο είδος θερμοκοιτίδας που διαθέτουν τα οργανωμένα Κέντρα Περίθαλψης, θα ήταν η καλύτερη λύση γι’ αυτά. Οι απαιτήσεις θερμοκρασίας ποικίλλουν ανάλογα με το είδος και την ηλικία, αλλά γενικά, η θερμοκρασία περιβάλλοντος πρέπει να είναι μεταξύ 29,4-35 βαθμούς C. Ελλείψει θερμοκοιτίδας, οι Διασώστες μπορούν να επινοήσουν μια αυτοσχέδια πηγή θερμότητας που μπορεί ναείναι μια θερμοφόρα, ένα μπουκαλάκι με ζεστό νερό, μια «φωλίτσα» από μαλλί ή fleece ή μια λάμπα θερμότητας.

Καθώς ένα νεαρό ζώο θερμαίνεται, θα αρχίσει να κινείται και πιθανώς να φωνάζει. Εάν δεν το έχουν κάνει ήδη, οι Διασώστες θα πρέπει να κάνουν μια σύντομη εξέταση για να βεβαιωθούν ότι δεν υπάρχουν κρυμμένοι τραυματισμοί, σπασίματα ή παράσιτα, όπως ψύλλοι κλπ. Θα πρέπει να ελέγξουν επίσης σημάδια ασθένειας. Η έκκληση υγρών από τα μάτια ή τη μύτη μπορεί να υποδηλώνει πρόβλημα. Οι Διασώστες θα πρέπει να αξιολογήσουν επίσης το επίπεδο αφυδάτωσης του ζώου και να το ενυδατώσουν με προσοχή.  Συγχρόνως οι Διασώστε θα πρέπει να επικοινωνήσουν με το πλησιέστερο Κέντρο Περίθαλψης της Άγριας Πανίδας για να οργανώσουν την αποστολή και την παραλαβή του ζώου και να λάβουν λεπτομερείς οδηγίες για περαιτέρω φροντίδα του.

Ο Χειμώνας τυπικά τελείωσε και οι θερμοκρασίες της Άνοιξης θα αρχίσουν να ξυπνάνε τα φίδια από την χειμερία νάρκη τους. Το φίδι είναι παρεξηγημένο ζώο στη χώρα μας και για το λόγο αυτό συνήθως προκαλεί φόβο που συχνά οδηγεί στην εξόντωση του ζώου. Κανένα φίδι δεν κυνηγάει ανθρώπους, όπως πολλές άτοπες μαρτυρίες αναφέρουν, ούτε επιτίθεται ποτέ λόγω της υποτιθέμενης "κακίας" του. Όλοι αυτοί οι μύθοι, μαζί με την έλλειψη σωστής πληροφόρησης, έχουν οδηγήσει στην άδικη αντιπάθεια των ανθρώπων απέναντι στα φίδια με άσχημα αποτελέσματα βίαιης συμπεριφοράς και πανικού στην παραμικρή θέα αυτού του ερπετού.

Αυτούς τους «μύθους» ανέλαβε να μας εξηγήσει-διαλύσει ο βιολόγος ,κ Ηλίας Στραχίνης, μέλος της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρείας παρουσιαστής της εκπομπής «Άγρια Ελλάδα» της ΕΡΤ3 και διαχειριστής του www.herpetofauna.gr και να μας οδηγήσει στον κόσμο των ΦΙΔΙΩΝ της ΕΛΛΑΔΑΣ στο webinar που οργάνωσε η Εφορεία Εφαρμογής Προγραμμάτων Περιβάλλοντος τιμώντας την Παγκόσμια Ημέρα Άγριας Ζωής, 3 Μαρτίου #WorldWildlifeDay, #WWD2021

Το Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2021, στις 18:30 το απόγευμα ο κ Ηλίας Στραχίνης, παρουσίασε σε 90 μέλη της Προσκοπικής Ομάδας Διάσωσης Άγριας Ζωής και σε 40 φίλους της σελίδας ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΓ.Ε./ΣΕΠ (σε Live Streaming)το πως να ξεχωρίζουμε τα ελάχιστα επικίνδυνα δηλητηριώδη φίδια της Ελλάδας, μαζί με οδηγίες πρόληψης και πρώτες βοήθειες σε περίπτωση δηλητηριώδους δήγματος και μας έδωσε πρακτικές συμβουλές και άλλες χρήσιμες πληροφορίες, σε ένα πολύ περιεκτικό webinar που αποδείχτηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον και ωφέλιμο για όλους.

Όπως μας είπε ο κ Ηλίας Στραχίνης στην παρουσίασή του, οποιοδήποτε φίδι αντιληφθεί την παρουσία ανθρώπου προσπαθεί πανικοβλημένο να διαφύγει προς κάθε κατεύθυνση και το μόνο που δεν θέλει εκείνη την στιγμή είναι να κάτσει και να αντιμετωπίσει τον άνθρωπο. Αυτή είναι και η κύρια μορφή άμυνας των φιδιών. Κατόπιν εάν το φίδι εγκλωβιστεί σε κάποιο μέρος αντιμέτωπο με τον άνθρωπο τότε θα προσπαθήσει να τρομάξει τον "θύτη" του στρέφοντας το κεφάλι του προς αυτόν και βγάζοντας τον χαρακτηριστικό δυνατό συριγμό που ακούγεται σαν επαναλαμβανόμενο "Σσσσς". Στις περιπτώσεις και μόνο που το ζώο πατηθεί ή αρπαχτεί από κάποιο χέρι έτσι ώστε νιώσει ανήμπορο και ανίκανο να ξεφύγει ή ακόμα όταν ο "θύτης" του έχει πλησιάσει απειλητικά κοντά, τότε και χρησιμοποιεί την έσχατη άμυνά του, το δάγκωμα. Σε καμία άλλη περίπτωση, κανένα φίδι δεν θα έρθει από μόνο του κοντά στον άνθρωπο που τόσο φοβάται για να επιτεθεί και να διακινδυνέψει την ζωή του. Όλα τα άλλα που κατά καιρούς ακούγονται είναι απλά επιβλαβείς μύθοι...

Υπάρχουν αρκετά είδη φιδιών στην Ελλάδα και συγκεκριμένα 23 είδη. Απ’ αυτά μόνο οι Οχιές έχουν επικίνδυνο δηλητήριο! Τα υπόλοιπα είδη φιδιών είναι εντελώς ακίνδυνα για τον άνθρωπο!

Τα φίδια τρέφονται με μικρά ζώα, πουλιά, αυγά ή έντομα. Ένα φίδι μπορεί να φάει και 1000 ποντίκια καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του καθιστώντας το ωφέλιμο προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο!

Όταν λοιπόν συναντήσετε φίδι απομακρυνθείτε ήρεμα!  Δεν πρόκειται ποτέ να σας κυνηγήσει ή να σας επιτεθεί.  Δεν υπάρχει συνεπώς κανένας απολύτως λόγος πανικού, αφήνετε το φίδι στην ησυχία του να λιάζεται ή να πάει στην φωλιά του ή να συνεχίσει τον περίπατό του. Με σεβασμό πάντα προς το ζωντανό πλάσμα, μπορείτε να το παρατηρήσετε αν θέλετε από κάποια απόσταση ώστε να μη το ενοχλήσετε ή μπορείτε να το φωτογραφίσετε.  Την επόμενη λοιπόν φορά που θα σας ξαφνιάσει η παρουσία κάποιου φιδιού, ας μείνετε ψύχραιμοι και ας αφήσετε την ζωή να συνεχιστεί σε οποιαδήποτε μορφή και εξωτερική εμφάνιση και αν έχει!

Στην Ελλάδα, το σύνολο των ερπετών βρίσκεται υπό καθεστώς προστασίας. Ο ρόλος τους στην ισορροπία του οικοσυστήματος είναι βαρυσήμαντος. Σήμερα στην χώρα μας οι νόμοι που προστατεύουν την ελληνική ερπετοπανίδα είναι οι εξής:

• Σύμβαση της Βέρνης (Παραρτήματα II & III), "Για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης". 
  Στις λίστες των Παραρτημάτων II και III (Appendices II & III) περιλαμβάνονται όλα τα ερπετά και αμφίβια που απαντούν στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ε.Ε. Η Σύμβαση προστατεύει αυτά, καθώς και τους οικότοπούς τους.

• Κοινοτική Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992, "Για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας". 
  Στα Παραρτήματα II και IV της Οδηγίας περιλαμβάνεται μεγάλο μέρος ειδών της ερπετοπανίδας της Ελλάδας. Η Οδηγία επιβάλλει αυστηρή προστασία των ειδών του παραρτήματος II και καθορισμό ειδικών ζωνών για την διατήρηση και την προστασία των ειδών του παραρτήματος IV.
• Προεδρικό Διάταγμα υπ' αριθμόν 67, ΦΕΚ 23/Α/30-1-81, "Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της έρευνας επ' αυτών".
  Στον Πίνακα Β του Διατάγματος περιλαμβάνονται τα περισσότερα είδη ερπετών και αμφιβίων της χώρας μας, τα οποία σύμφωνα με το Διάταγμα αυτό, κηρύσσονται προστατευτέα.
• Σύμβαση CITES, "Για το Διεθνές Εμπόριο των Απειλούμενων με Εξαφάνιση ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας".
  Η Σύμβαση CITES (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) ρυθμίζει το διεθνές εμπόριο ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας που απειλούνται με εξαφάνιση. Τα κράτη-μέρη της Σύμβασης, έχουν συμφωνήσει στην τήρηση και εφαρμογή ενιαίων αρχών, κανόνων και συγκεκριμένων διαδικασιών διακίνησης και εμπορίας των ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας, προκειμένου να προστατευθούν σε παγκόσμιο επίπεδο είδη που απειλούνται με εξαφάνιση. Στις λίστες της σύβασης συμπεριλαμβάνονται και μερικά είδη της ελληνικής ερπετοπανίδας.

 ΘΜΠ

 Από "παράδεισος" των φλαμίνγκο, που ανακάλυψαν την λιμνοθάλασσα του Αγίου Μάμα στη Χαλκιδική ως την πρώτη αναπαραγωγική αποικία πέρυσι, τελικά η περιοχή μετατρέπεται σε εφιάλτη τους, καθώς δεκάδες φοινικόπτερα έχουν πεθάνει στην περιοχή το τελευταίο διάστημα από δηλητηρίαση.

Πάνω από 30 περιστατικά Φοινικοπτέρων* που εντοπίζονται νεκρά ή βαριά άρρωστα στους προστατευόμενους υγροτόπους του Αγίου Μάμα Χαλκιδικής (3),της Επανομής (2) και του Αγγελοχωρίου (1) με εμφανή συμπτώματα δηλητηρίασης από μόλυβδο, εξαιτίας της κατάποσης μολύβδινων σκαγιών. Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν καταγραφεί 30 θάνατοι Φοινικόπτερων, πολλά ακόμη εντοπίστηκαν σε άσχημη κατάσταση, ενώ εκτιμάται ότι υπάρχουν ακόμη περισσότερα νεκρά πουλιά που δεν έχουν εντοπιστεί μέσα στη βλάστηση και στους κολπίσκους των υγροτόπων.

Ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία και η Δράση για την Άγρια Ζωή (συνεργάτης Π.Ο.Δ.Α.Ζ.), απευθύνουν με επιστολή τους αίτημα προς τις αρμόδιες αρχές για ανάληψη άμεσης δράσης για την πάταξη της παράνομης χρήσης μολύβδινων σκαγιών για τη θήρα στους υγροτόπους. Στην Ελλάδα, η χρήση μολύβδινων σκαγιών στους υγροτόπους έχει απαγορευτεί ήδη από το 2013, ακριβώς λόγω της υψηλής τοξικότητας του μολύβδου και των σοβαρών επιπτώσεών του στην άγρια ζωή, αλλά και στην ανθρώπινη υγεία. Επιπλέον, τον περασμένο Νοέμβριο υπερψηφίστηκε με συντριπτική πλειοψηφία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η καθολική απαγόρευση της χρήσης μολύβδινων σκαγιών στους ευρωπαϊκούς υγροτόπους, ανοίγοντας το δρόμο για την πανευρωπαϊκή απαγόρευση της χρήσης ενός τόσο τοξικού παράγοντα για τη δημόσια υγεία, τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα.

«Τα περισσότερα πουλιά έχουν εντοπιστεί στον Άγιο Μάμα (3)και λίγα άτομα στην Επανομή (2), το Αγγελοχώρι (1) και στη διαδρομή μεταξύ αυτών των υγροτόπων, καθώς τα πουλιά μετακινούνται μεταξύ αυτών των περιοχών για να τραφούν. Όλα τα φοινικόπτερα που φτάσανε στις εγκαταστάσεις μας για περίθαλψη είναι με συμπτώματα μολυβδίασης, ενώ τόσο οι νεκροψίες που έχουμε διεξάγει, όσο και οι ακτινογραφίες, δείχνουν ότι έχουν καταπιεί σκάγια» ,αναφέρει η Πηνελόπη Καραγιάννη, ορνιθολόγος της εθελοντικής οργάνωσης Δράση για την Άγρια Ζωή.

Συγκεκριμένα, όπως δήλωσε, ο Σταύρος Καλπάκης από την Δράση για την Άγρια Ζωή, τα προστατευόμενα αυτά και άγριας ομορφιάς πτηνά βρέθηκαν δηλητηριασμένα από μόλυβδο που περιείχαν κυνηγετικά σκάγια, τα οποία και κατάπιαν. Από τα τέλη Ιανουαρίου που παραλάβαμε τα δύο πρώτα φοινικόπτερα με συμπτώματα δηλητηρίασης, έως σήμερα έχουμε νοσηλεύσει στις εγκαταστάσεις μας συνολικά 9 πουλιά. Όλα τους είχαν καταπιεί σκάγια. Στην ακτινογραφία φαίνονται τα σκάγια στο στομάχι του πουλιού. Δεν είναι πυροβολημένο καθώς η νεκροψία έδειξε ότι τα είχε καταπιεί», σημείωσε ο Σταύρος Καλπάκης.

«Σημειώνουμε ότι στον υγρότοπο του Αγίου Μάμα (3), ο οποίος αποτελεί Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά της Ελλάδα, κατέστη πέρυσι δυνατή για πρώτη φορά στην Ελλάδα η αναπαραγωγή Φοινικόπτερων. Πρόκειται για την πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια μετά από επανειλημμένες προσπάθειες σε διάφορους υγροτόπους που απέτυχαν κυρίως λόγω ανθρωπογενών οχλήσεων στην αποικία. Είναι πραγματικά απογοητευτικό να ματαιωθεί μια τέτοια θετική εξέλιξη, από την επιμονή μιας μερίδας συμπολιτών μας να περιφρονεί την περιβαλλοντική νομοθεσία και να δρα κατά βούληση», αναφέρει η Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, Αθηνά Παναγιώτου.

Επικινδυνότητα του μολύβδου

Ο μόλυβδος χρησιμοποιείται σε σκάγια και αλιευτικά εργαλεία εδώ και δεκαετίες, παρά τη γνωστή σοβαρή επίπτωση που έχει στην ανθρώπινη υγεία, τη φύση και την άγρια ζωή. Τα μολύβδινα σκάγια είναι ουσιαστικά μικρά σφαιρίδια που κατά την εκπυρσοκρότηση διασπείρονται. Εξαιτίας αυτού, μόνο ένας μικρός αριθμός σκαγιών εισέρχεται στο σώμα του θηράματος, με τα υπόλοιπα να καταλήγουν στο έδαφος ή τις υδάτινες επιφάνειες. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA) περίπου 21.000-27.000 τόνοι μολύβδου καταλήγουν στο περιβάλλον ετησίως από αυτή τη χρήση.

Τα σκάγια αυτά, που καταλήγουν στον πυθμένα των υγροτόπων ή στην επιφάνεια του εδάφους, καταναλώνονται στη συνέχεια από υδρόβια πουλιά, όπως οι κύκνοι, οι πάπιες, οι χήνες και τα φοινικόπτερα. Αυτό συμβαίνει διότι τα μπερδεύουν με χαλίκια, τα οποία συνηθίζουν να καταναλώνουν για τη διευκόλυνση της πέψης, ή με σπόρους. Ο ECHA εκτιμά ότι πάνω από ένα εκατομμύρια πουλιά πεθαίνουν ετησίως από την πρόσληψη μολύβδου.

«Το γεγονός ότι καταγράφονται συνεχώς περιστατικά νεκρών πουλιών εξαιτίας μολυβδίασης σημαίνει ότι ακόμα και σήμερα, οκτώ ολόκληρα χρόνια από την κατάργηση της χρήσης μολύβδινων σκαγιών στους υγροτόπους, υπάρχουν ακόμα κυνηγοί που τα χρησιμοποιούν παραβιάζοντας την εθνική νομοθεσίακαι αδιαφορώντας για τις εξελίξεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο», αναφέρει η Υπεύθυνη Πολιτικής της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας, Κωνσταντίνα Ντεμίρη.

Για τους λόγους αυτούς, η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, η Δράση για την Άγρια Ζωή και ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου ζητούν να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι για τη θήρα στους υγροτόπους της Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά και πανελλαδικά, ώστε να επιβληθεί η τήρηση της νομιμότητας και να μην επαναληφθούν ανάλογα περιστατικά στο μέλλον.

*Το μεγάλο φλαμίνγκο ή κοινώς κοινό φοινικόπτερο ή φοινικόπτερος ρόδινος (Phoenicopterus roseus) είναι ένα μεγάλο είδος φλαμίνγκο που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Ζει στους υγρότοπους των παράκτιων χωρών της Μεσογείου, την Αφρική, την Ινδική υποήπειρο και την Μέση Ανατολή

Σε οποιαδήποτε δεδομένη ημέρα στη χώρα μας, μπορεί να εκτιμηθεί ότι δεκάδες άγρια πτηνά και θηλαστικά υφίστανται τραυματισμούς άμεσα αποδοτέους στον άνθρωπο. Αιτίες τέτοιων ανθρωπογενών τραυματισμών περιλαμβάνουν τα μηχανοκίνητα οχήματα, τις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τα κατοικίδια σκυλιά και τις γάτες, τη χρήση φυτοφαρμάκων, τη ρύπανση και τις πετρελαιοκηλίδες, τα παρατημένα αλιευτικά εργαλεία και τις εσκεμμένες πράξεις σκληρότητας.

(ζώα σε περίθαλψη, από το φωτ. αρχείο του ΚΕ.Π.Π.Α.Ζ.)

Κατά τους ανοιξιάτικους και τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν ο καθαρισμός των δέντρων και των κήπων καθώς και οι καθαρισμοί με μηχανήματα είναι ανεξέλεγκτοι, ο αριθμός των άγριων ζώων που εκτοπίζονται ή τραυματίζονται μπορεί να τριπλασιαστεί. Ολόκληροι οι πληθυσμοί μπορούν να επηρεαστούν από την απώλεια οικοτόπων και από φυσικές καταστροφές, αυξάνοντας τον αριθμό των πιθανών θυμάτων άγριας πανίδας σε ακόμη μεγαλύτερη ποσότητα.

Ο εκτιμώμενος αριθμός θυμάτων άγριας ζωής βασίζεται σε αρχεία που άγρια ζώα έχουν αναφερθεί ή διασωθεί – μια διαδρομή που αρχίζει όταν ένα ζώο παρατηρείται για πρώτη φορά από κάποιον που είναι πρόθυμος να παρέχει βοήθεια. Με τύχη, η αναζήτηση αυτού που το βρήκε μπορεί να τον οδηγήσει σε έναν ειδικά εκπαιδευμένο διασώστη άγριας ζωής.

Η διάσωση άγριων ζώων απαιτεί ένα μοναδικό σύνολο δεξιοτήτων, πολύ διαφορετικό από εκείνο που χρησιμοποιείται για το χειρισμό κατοικίδιων ζώων. Όχι μόνο τα άγρια ζώα συμπεριφέρονται διαφορετικά, αλλά η σύλληψη και ο χειρισμός τους μπορεί να είναι επικίνδυνα, ειδικά για το ζώο. Τα άγρια ζώα αντιλαμβάνονται την προσέγγιση και το χειρισμό από τον άνθρωπο ως απειλή, τα περισσότερα  θα προσπαθήσουν να φύγουν ή θα αγωνιστούν για τη ζωή τους, ακόμη και αν αυτό τα σκοτώσει! Ο τρόπος που χειριζόμαστε το ζώο και η ποιότητα της φροντίδας που προσφέρουμε μπορεί να σημαίνει ζωή ή θάνατο γι’ αυτό. Ακόμα κι αν το ζώο δεν είναι σοβαρά τραυματισμένο, η ανεπαρκής προφύλαξη , η άχαρη μεταχείριση και η ακατάλληλη τροφή μπορεί να είναι θανατηφόρα. Επομένως, είναι επιτακτική ανάγκη να παρέχεται σ’ αυτούς που σπεύδουν πρώτοι για την διάσωση, τους διασώστες, ειδική κατάρτιση σχετικά με τις σωστές μεθόδους διαχείρισης  άγριων ζώων.

Πρώτα απ 'όλα, πρέπει να έχουν αρκετές γνώσεις για το είδος που πρόκειται να συναντήσουν. Αυτό θα τους βοηθήσει να εντοπίσουν τα ζώα που βρίσκονται σε κίνδυνο και να τους βοηθήσει να καθορίσουν εάν ένα ζώο συμπεριφέρεται κανονικά ή χρειάζεται να διασωθεί. Η εξοικείωση με τα είδη θα βοηθήσει επίσης τους διασώστες να σχεδιάσουν ασφαλείς και επιτυχημένες στρατηγικές σύλληψης. Οι διασώστες πρέπει επίσης να είναι εκπαιδευμένοι και εξοπλισμένοι για να χειρίζονται και να περιορίζουν τα άγρια ζώα χωρίς να προκαλούν πρόσθετες βλάβες σε αυτά. Εάν ένα ζώο απαιτεί άμεση βοήθεια, οι διασώστες πρέπει να είναι σε θέση να παρέχουν βασική φροντίδα έκτακτης ανάγκης για τη σωτηρία - παρόμοια με εκείνη του ανθρώπινου προσωπικού έρευνας και διάσωσης και των νοσηλευτών. Στην χώρα μας δεν υφίστανται, αλλά στο εξωτερικό συναντάμε εξειδικεύσεις όπως: τεχνικός αναζήτησης και διάσωσης άγριων ζώων (WSART), νοσηλευτής άγριας ζωής, ειδικός τραυμάτων άγριας πανίδας, κλπ.  Είναι  σχετικά νέοι όροι που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν ένα εξειδικευμένο τμήμα διάσωσης άγριων ζώων. Δυστυχώς, όμως αυτές οι μοναδικές και πολύτιμες ειδικότητες δεν υπάρχουν αυτή την στιγμή στην χώρα μας.

Στην Ελλάδα, πολύ λίγες οργανώσεις προστασίας άγριων ζώων διαθέτουν και κέντρα περίθαλψης και αποκατάστασης (ΑΡΧΕΛΩΝ, ΑΝΙΜΑ, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ).Οι περισσότερες συνεργάζονται με οργανωμένα κέντρα περίθαλψης (ΑΛΚΥΟΝΗ, ΔΡΑΣΗ για την άγρια ζωή, ΚΕ.Π.Π.Α.Ζ.) και ακόμα λιγότερες παρέχουν οργανωμένες ομάδες διάσωσης στο πεδίο (ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, ΑΡΧΕΛΩΝ). Συνήθως αντί να στέλνουν μια ομάδα εκπαιδευμένων διασωστών στο πεδίο, βασίζονται σε ζώα που φτάνουν στις πόρτες τους από ευαισθητοποιημένους πολίτες. Αυτό συχνά αφήνει την διάσωση ενός τραυματισμένου ή ασθενούς άγριου ζώου σε αυτούς που το εντόπισαν. Οι πολίτες που το βρήκαν αλλά αδυνατούν ή δεν επιθυμούν να εκτελέσουν οι ίδιοι τη διάσωση θα αναζητήσουν βοήθεια, κάτι που μπορεί να είναι μια αποθαρρυντική εμπειρία αν δεν είναι καλά πληροφορημένοι για τις οργανωμένες δομές που υπάρχουν.

Σε ορισμένες περιοχές, οι θυροφύλακες θα βοηθήσουν με κλήσεις σχετικά με άγρια ζώα που βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Σε αστικά περιβάλλοντα, το καθήκον της ανταπόκρισης σε κλήσεις που άγρια ζώα κινδυνεύουν ή είναι ανύμπορα, συχνά αναλαμβάνεται από δημοτικές υπηρεσίες (μπόγιας, κλπ) ή από την πυροσβεστική . Και στις δύο περιπτώσεις, εκτός εάν οι εν λόγω υπάλληλοι είναι καλά εκπαιδευμένοι και εξοπλισμένοι ειδικά για ζώα της άγριας φύσης, μπορούν να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό.

Χωρίς να υπάρχει κάποιος με τις δεξιότητες για να βρει, να εντοπίσει, να αξιολογήσει και να παράσχει άμεση βοήθεια σε άγρια ζώα που βρίσκονται σε κίνδυνο, χάνονται πολλές ζωές. Το ότι δεν υπάρχει εκπαιδευμένος διασώστης  είναι συχνά ένα υποτιμημένο πρόβλημα αλλά μπορεί  να είναι το μεγαλύτερο δίλημμα που αντιμετωπίζουν τα θύματα άγριας πανίδας και τα άτομα που τα βρίσκουν. Η Προσκοπική Ομάδα Διάσωσης Άγριας Ζωής προσπαθεί να εκπαιδεύσει Ενήλικα Μέλη και Στελέχη του Ελληνικού Προσκοπισμού με σκοπό να μπορούν να ανταποκρίνονται στοιχειωδώς σε αυτές της προ(σ)κλήσεις διάσωσης της άγριας ζωής του τόπου μας.

Στο YouTube μπορείτε να δείτε και την παρουσίαση σε video: https://www.youtube.com/watch?v=hw7aIM5LZ7A&feature=youtu.be

(στο video χρησιμοποιήθηκαν και φωτογραφίες από τις ελληνικές οργανώσεις περίθαλψης: ΚΕ.Π.Π.Α.Ζ., ΑΝΙΜΑ, ΑΡΧΕΛΩΝ)

ΘΜΠ

Ο Γιώργος Γεωργακόπουλος από το ΚΕ.Π.Ε.Α.Π. / ΚΕ.Π.Π.Α..Ζ , μας εξηγεί γιατί δεν πρέπει να ταΐσουμε ένα άγριο ζώο, μόλις το διασώσουμε.

«Όταν κάποιος βρει ένα άγριο ζώο το πρώτο πράγμα που συνήθως ρωτάει είναι "τί να το ταΐσω" .

Κανονικά η ερώτηση θα έπρεπε να είναι "τί πρέπει να κάνω" .

Για ποιον λόγο δεν ταΐζουμε ;»

Όταν βρίσκουμε ένα άγριο ζώο στο έδαφος ανήμπορο να τραπεί σε φυγή και να κρυφτεί σημαίνει ότι κάποιος σοβαρός λόγος το καθήλωσε εκεί και το άφησε εκτεθειμένο θέτοντας τη ζωή του σε κίνδυνο. Η προσέγγιση από τον άνθρωπο - διασώστη φαντάζει στα μάτια του ζώου σαν απειλή από ένα μεγαλόσωμο ζώο το οποίο δεν έχει ξεκάθαρες προθέσεις.

Όταν ένα άγριο ζώο δέχεται κάποιο ερέθισμα το οποίο εκλαμβάνει ως απειλητικό για τη ζωή του ενεργοποιείται στο σώμα του ένας μηχανισμός άμυνας που ονομάζεται "fight or flight", στα ελληνικά" πάλη ή φυγή". Σύμφωνα λοιπόν με αυτή τη διαδικασία απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος ορμόνες από τα επινεφρίδια και τον εγκέφαλο που προετοιμάζουν το σώμα για γρήγορη και αποτελεσματική αντίδραση στον κίνδυνο. Αυξάνει ο καρδιακός και ο αναπνευστικός ρυθμός ώστε το αίμα που μεταφέρει οξυγόνο και γλυκόζη (πηγή ενέργειας των κυττάρων) να διοχετευτεί πιο γρήγορα στους μυς έτσι ώστε το ζώο να μπορέσει να αντιδράσει άμεσα είτε τρέχοντας (ή πετώντας) μακριά είτε αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο. Αυτό εξηγεί γιατί κάποια ζώα δεν απομακρύνονται πάρα επιτίθενται σθεναρά. Διότι αξιολογώντας τον κίνδυνο και αφότου κρίνουν ότι δεν υπάρχει ασφαλής διέξοδος διαφυγής η μόνη αντίδραση που τους απομένει είναι να προσπαθήσουν να εκφοβίσουν τον εχθρό!

Η ενέργεια λοιπόν του οργανισμού διοχετεύεται στην καρδιά, τους πνεύμονες και τους μυς καθώς επίσης στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα ώστε να μπορέσει το ζώο να επεξεργαστεί και να ανταποκριθεί άμεσα στα απειλητικά για τη ζωή του ερεθίσματα του περιβάλλοντος.

Ως εκ τούτου το γαστρεντερικό σύστημα περνάει σε δεύτερη μοίρα. Το ζώο για όσο χρονικό διάστημα πιστεύει ότι κινδυνεύει δεν θα σπαταλήσει ενέργεια στο να τραφεί. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι(με παράδειγμα τον δικό μας τρόπο λειτουργίας) όταν το στομάχι είναι γεμάτο καιαρχίζει η διαδικασία της χώνεψης, ο οργανισμός δεν είναι σε θέση να κινηθεί γρήγορα και οι απότομες κινήσεις μπορεί να γίνουν επικίνδυνες. Τα άγρια ζώα το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά. Για αυτό το λόγο επιδιώκουν να είναι ασφαλή την ώρα του γεύματος, αφότου έχουν φάει αποσύρονται σε ασφαλές περιβάλλον και όταν αισθάνονται ότι κινδυνεύουν πολλά είδη έχουν αναπτύξει ως μηχανισμό άμυνας την εμέτιση της τροφής τους, για να είναι ελαφρύτερο το σώμα και να μπορεί να κινηθεί πολύ πιο γρήγορα.

Η επίδραση των ορμονών του στρες θα σταματήσει μόνον όταν ο οργανισμός αισθανθεί ότι πέρασε ο κίνδυνος και είναι ασφαλές πλέον το ζώο ή(εάν το στρεσογόνο ερέθισμα είναι έντονο και διαρκέσει για πολλή ώρα) μέχρι την εξάντληση και κατά συνέπεια την αδυναμία πλέον του ζώου να αντιδράσει αποτελεσματικά.

Τα παραπάνω εξηγούν γιατί το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να βάλουμε το ζώο που βρήκαμε σε χαρτόκουτο και δεν το αφήνουμε εκτεθειμένο ή δεν το πασπατεύουμε για πολλή ώρα. Με αυτόν τον τρόπο το βοηθάμε να αποτραβηχθεί, να απομονωθεί και να αισθανθεί ότι προς το παρόν τουλάχιστον δεν διατρέχει κίνδυνο ώστε να μπορέσουν οι λειτουργίες του οργανισμού του να επανέλθουν στα φυσιολογικά επίπεδα, εάν βέβαια δεν έχουν υπονομευθεί ανεπανόρθωτα.

Επιπλέον το φαγητό που θα του προσφέρουμε και το οποίο μπορεί να έχουμε διαθέσιμο στο σπίτι μας συνήθως απέχει κατά πολύ από την τροφή που δεχόταν το ζώο αυτό μέχρι πριν από λίγες ώρες ή ημέρες. Πρακτικά λοιπόν κι εφόσον ο οργανισμός του βρίσκεται σε τόσο μεγάλη ένταση δεν μπορεί να στρέψει την προσοχή του στην αναγνώριση και την επεξεργασία αυτού του νέου τροφίμου.

Ένα άγριο ζώο όταν τρέφεται έχει ως μοναδικό σκοπό να προσλάβει ενέργεια μέσω της απελευθέρωσης θρεπτικών συστατικών από τα τρόφιμα τα οποία διασπά μέσα στον πεπτικό σωλήνα. Για να το καταφέρει όμως αυτό θα πρέπει πρώτα να καταναλώσει ενέργεια. Και έτσι κατευθύνει μεγαλύτερα ποσοστά αίματος στο γαστρεντερικό σύστημα ώστε να επιτελέσει με αποτελεσματικό τρόπο τη λειτουργία του.

Όταν το αίμα κυκλοφορεί χάνει μέρος του όγκου του μέσω φυσιολογικών μηχανισμών όπως είναι η εξάτμιση μέρους του νερού των κυττάρων γιατη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, ο καθαρισμός του αίματος από τους νεφρούς με τη δημιουργία των ούρων και η εκπνοή. Όσο πιο γρήγορα αναγκάζεται το αίμα να κυκλοφορήσει τόσο πιο γρήγορες και μεγαλύτερες είναι οι απώλειες αυτές. Πόσο μάλλον εάν ξεπερνούν τον φυσιολογικό ρυθμό εξαιτίας, παραδείγματος χάριν, μιας αιμορραγίας ( εσωτερικής ή εξωτερικής).

Για όλους τους παραπάνω λόγους γίνεται ξεκάθαρο (θέλουμε να ελπίζουμε) ότι το πρώτο πράγμα που μας ενδιαφέρει είναι η αναπλήρωση του όγκου αίματος ώστε το αίμα να μπορέσει να κυκλοφορήσει αποτελεσματικά και να κατευθύνει τα θρεπτικά συστατικά ή τα κύτταρα που εμπλέκονται στην αποκατάσταση της βλάβης όπως αιμοπετάλια και λευκοκύτταρα στα σημεία που περισσότερο έχει ανάγκη το σώμα.

Αφού λοιπόν έχουμε πετύχει αυτήν την σταθεροποίηση, τότε και μόνον τότε προχωρούμε σε τάισμα. Από τα παραπάνω όμως γίνεται επίσης κατανοητό πόση μεγάλη σημασία έχει για το σώμα να δεχθεί την κατάλληλη τροφή. Αυτήν που θα του προσφέρει εύκολα βιοαποδομήσιμα θρεπτικά συστατικά, χωρίς όμως να σπαταλήσει πολύ μεγάλα ποσά ενέργειας για να την διασπάσει. Μιας και ήδη βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση, ενώ αυτό το οποίο τώρα χρειάζεται είναι να αναπληρώσει την ενέργειά του με όσο το δυνατόν πιο ανέξοδο τρόπο.

Η τροφή λοιπόν θα πρέπει να είναι σωστή από θρεπτικής άποψης, πολύ εύπεπτη και κατάλληλη για το συγκεκριμένο είδος ζώου. Η ακατάλληλη τροφή όχι μόνο δεν βοηθάει αλλά μπορεί να θέσει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή ή μακροχρόνια να υπονομεύσει την ευζωία του ζώου.

Στο ΚΕ.Π.Π.Α.Ζ. φιλοξενούμε πολλά ζώα τα οποία δεν είναι απελευθερώσιμα γιατί η υγεία τους έχει υπονομευθεί από την λάθος διατροφή που έλαβαν στο παρελθόν.

Η ερώτηση λοιπόν <<Τι να το ταΐσω>> προϋποθέτει ότι γνωρίζετε όλα τα παραπάνω, είστε σε θέση να αναγνωρίσετε και να αξιολογήσετε σωστά τα συμπτώματα που παρουσιάζει το ζώο, έχετε ακολουθήσει όλα τα βήματα που προηγούνται του ταΐσματος, το ζώο ανταποκρίθηκε, οπότε τώρα είναι η ώρα να ταϊστεί.

Αν όμως το άγριο ζώο που έχετε βρει δεν αισθάνεται ασφαλές στα χέρια σας, ΔΕΝ θα δεχθεί τροφή από εσάς. Αν παρόλα αυτά πιεστεί να δεχθεί φαγητό, το πιο πιθανό είναι να το εμετίσει με κίνδυνο να περάσει μέρος της τροφής στην τραχεία και να κινδυνεύσει η ζωή του. Αν επιμείνετε το μόνο που θα καταφέρετε είναι να το στρεσάρετε και να το αφυδατώσετε ακόμα περισσότερο.

Οπότε είναι πολύ καλύτερο και πολύ πιο ασφαλές για το ζώο αυτό το τελευταίο βήμα του ταΐσματος να το αφήσετε σε εμάς!! 

Αν έχετε κάνει τα προηγούμενα βήματα σωστά και υπεύθυνα θα έχετε κάνει ήδη πολλά για να βοηθήσετε ένα άγριο ζώο!!

Ακόμα και όταν είναι 100% υγιές και εύρωστο και απολύτως ικανό να αντιδράσει δεν θα σκεφτεί το φαγητό όταν αισθανθεί ότι απειλείται με οποιονδήποτε τρόπο η ζωή του. 

Ματίνα Πάλλη

Υπεύθυνη Περίθαλψης & Αποκατάστασης Ζώων ΚΕ.Π.Π.Α.Ζ.

Η Ελλάδα είναι το «σπίτι» της χελώνας καρέτα, του φυσητήρα, της μεσογειακής φώκιας, του Mαυρόγυπα, του Aσπροπάρη, του βατράχου της Καρπάθου, του κόκκινου ελαφιού, αλλά και άλλων ειδών που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Οφείλουμε να τα σώσουμε και να τα προστατεύουμε.

Το WWF Ελλάς εφιστά την προσοχή μας και δίνει χρήσιμες πληροφορίες γι’ αυτά τα είδη που απειλούνται. Παράλληλα, μας ενημερώνει για το πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε σε ένα άγριο ζώο, και τι πρέπει να κάνουμε εάν αντικρίσουμε κάποιο τραυματισμένο ή νεκρό. «Η χώρα μας μπορεί να είναι μικρή σε έκταση, όμως είναι πλούσια σε, περίπου, 3.500 θαλάσσια και 23.000 χερσαία είδη ζώων, καθώς και σε 5.800 καταγεγραμμένα είδη φυτών στη στεριά. Μάλιστα, η Ελλάδα φιλοξενεί πολλά σημαντικά και απειλούμενα είδη, κάποια από τα οποία συναντάμε μόνο στην Ευρώπη, ή στη χώρα μας, όπως:

● Χελώνα καρέτα

Η χελώνα καρέτα (Caretta caretta), που κολυμπά στις ελληνικές θάλασσες για περισσότερα από 100 εκατομμύρια χρόνια, σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με την εξαφάνιση. Η Ελλάδα φιλοξενεί το, περίπου, 60% των φωλιών της Μεσογείου και, παράλληλα, στη χώρα μας υπάρχουν δύο από τις πιο σημαντικές περιοχές ωοτοκίας της χελώνας καρέτα: το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου με τιςέξι παραλίες ωοτοκίας στον Κόλπο του Λαγανά, στη Ζάκυνθο και τον νότιο Κυπαρισσιακό κόλπο, στη δυτική Πελοπόννησο. Το WWF Ελλάς δουλεύει, αδιάκοπα, εδώ και δεκαετίες για την προστασία της Caretta caretta, με τις πρώτες πρωτοβουλίες να ξεκινούν, ήδη, από τη δεκαετία του 1980. Το 1994 διοργανώθηκε πανευρωπαϊκή εκστρατεία και, με τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και από συνεισφορές ιδιωτών, η οργάνωση αγόρασε το 90% της έκτασης γύρω από την παραλία των Σεκανίων, με στόχο την προστασία της. Κι αυτό, διότι η παραλία των Σεκανίων, μήκους μόλις 550 μέτρων, είναι το σημαντικότερο «μαιευτήριο» της Caretta caretta στη Μεσόγειο, καθώς συγκεντρώνει κάθε χρόνο500-1.000 φωλιές! Από τότε, η παρουσία του WWFΕλλάς στην περιοχή είναι μόνιμη.

● Φυσητήρες

Οι φυσητήρες (Physeter macrocephalus), το τρίτο μεγαλύτερο ζώο του πλανήτη με τον μεγαλύτερο εγκέφαλο, έχουν βρει στις ελληνικές θάλασσες ένα ιδανικό «σπίτι». Στην Ελληνική Τάφρο, με τα υποβρύχια φαράγγια της και τους γκρεμούς της, βρίσκεται το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου –το Φρέαρ των Οινουσσών 5.121 μ– και είναι το καταφύγιο 200, περίπου, φυσητήρων. Τα μεγάλα βάθη της είναι ιδανικά για τις βουτιές του ζώου, που μπορεί να διαρκέσουν μέχρι και 90 λεπτά, για να βρει τροφή. Η Ελληνική Τάφρος είναι, ταυτόχρονα, το μοναδικό μέρος της Μεσογείου, όπου οι θηλυκές γεννούν και μεγαλώνουν τα μικρά τους, αλλά και που κοινωνικές ομάδες και μοναχικοί αρσενικοί συνυπάρχουν όλο τον χρόνο. Ωστόσο, οι φυσητήρες απειλούνται με εξαφάνιση. Ανθρωπογενείς ήχοι, όπως οι ήχοι από τις σεισμικές έρευνες για έρευνα υδρογονανθράκων, οι στρατιωτικές ασκήσεις και οι προπέλες των σκαφών, προκαλούν θανατηφόρους τραυματισμούς. Η κλιματική αλλαγή, η αλιεία με παρασυρόμενα αφρόδιχτα και η ρύπανση των θαλασσών από πετρελαιοκηλίδες ή από πλαστικά, έχουν ολέθριες συνέπειες για την ίδια τους την επιβίωση. Το WWF Ελλάς αγωνίζεται ενάντια στις εξορύξεις πετρελαίου και υδρογονανθράκων – την κυριότερη, ίσως, απειλή που αντιμετωπίζει σήμερα το θαλάσσιο περιβάλλον της Ελλάδας και τα είδη που ζουν σε αυτό. Παράλληλα, η οργάνωση μαζί με ερευνητικά κέντρα εργάζεται με στόχο τη μείωση των συγκρούσεων σκαφών με θαλάσσια είδη. Ειδικότερα, το WWF μαζί με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το Διεθνές Ταμείο για την Προστασία των Ζώων, αλλά και με τη συνεργασία του ναυτιλιακού κλάδου, προσπαθούν να πείσουν τις Αρχές να κάνουν μικρές αναπροσαρμογές στις διαδρομές των μεγάλων πλοίων, οι οποίες δεν ενέχουν σημαντικό κόστος για τα πλοία, αλλά μπορούν να προστατεύσουν το μοναδικό αυτό είδος των φυσητήρων.

● Μεσογειακή φώκια

Η μεσογειακή φώκια Monachus monachus είναι σήμερα ένα από τα σπανιότερα θηλαστικά της Ευρώπης. Στις ελληνικές θάλασσες κολυμπούν, περίπου,300. Ειδικότερα στη Γυάρο φιλοξενείται το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού της. Δηλαδή, σε αυτό το νησί με τη βαριά ιστορία και με μόλις 0,26 τετραγωνικά χιλιόμετρα εμβαδόν, ζουν, περίπου, 70 άτομα! Το WWF Ελλάς μαζί με την MΟm/Εταιρία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας, επιστήμονες, ερευνητές, ψαράδες, κεντρικούς και τοπικούς φορείς των Κυκλάδων, εργάστηκαν αδιάκοπα επί πέντε χρόνια και κατάφεραν να σχεδιάσουν από κοινού ολοκληρωμένα μέτρα για την προστασία της Μεσογειακής φώκιας και του συνόλου του φυσικού πλούτου του νησιού, τη ρύθμιση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και την ήπια ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Το 2019, τα μέτρα έγιναν αποδεκτά από το ελληνικό κράτος και η Γυάρος θεσμοθετήθηκε ως Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή, η πρώτη τέτοια περιοχή στις Κυκλάδες. Το WWF παραμένει στην περιοχή και συνεχίζει να δουλεύει για να διασφαλίσει ότι οι φώκιες θα συνεχίσουν να ζουν στη Γυάρο ανενόχλητες.

 ● Απειλούμενοι γύπες

Στο εθνικό πάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου στον Έβρο συνυπάρχουν αρμονικά με την παραδοσιακή κτηνοτροφία, 36 από τα 38 είδη αρπακτικών πουλιών της Ευρώπης, με «πρωταγωνιστές» τον Mαυρόγυπα και τον «Βενιαμίν» των γυπών, Aσπροπάρη. Ειδικότερα, ο Aσπροπάρης είναι το πλέον απειλούμενο είδος πτηνού στη χώρα μας, με μόλις τρία ζευγάρια να ζουν στο δάσος της Δαδιάς. Η ομάδα του WWF Ελλάς εργάζεται στην περιοχή για περισσότερα από 25χρόνια, δημιουργώντας ένα ισχυρό πλαίσιο προστασίας για αυτά τα σπάνια αρπακτικά πουλιά, με στόχο την προστασία -ιδιαίτερα από απειλές όπως τα δηλητηριασμένα δολώματα- και την αύξηση του πληθυσμού τους.

● Κόκκινο ελάφι

Το κόκκινο ελάφι ζούσε κάποτε σε ολόκληρη σχεδόν την ηπειρωτική Ελλάδα. Μέσα σε λίγες δεκαετίες, όμως, οι πληθυσμοί του συρρικνώθηκαν σε τέτοιο βαθμό, ώστε το είδος βρέθηκε στην κατηγορία των απειλούμενων ζώων της χώρας. Ο προστατευμένος πληθυσμός της Πάρνηθας είναι σήμερα ο πιο μεγάλος της χώρας, αλλά παραμένει απομονωμένος και ευάλωτος. Το WWFΕλλάς συμμετέχει στον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας και υποστηρίζει τις δράσεις του για την παρακολούθηση του είδους και την προστασία του στον Εθνικό Δρυμό.